افزایش بهره‌وری اقتصادی

 مهرسام ناظرزاده- فناوری های نوظهور مانند هوش مصنوعی و بلاک‌چین تأثیر عمیقی بر اقتصاد جهانی دارند. این فنـاوری‌ها نه تنها شکل کسب‌وکارها را تغییر داده‌اند، بلکه آینده اقتصادی را نیز شکل می‌دهند. بررسی تأثیر فناوری‌ها می‌تواند راهبردهای مناسبی برای مواجهه با چالش‌های جدید ارائه دهد.با وجود نقش پررنگ فناوری در زندگی روزمره، برخی ناظران در مورد تأثیر واقعی آن بر اقتصاد جهانی تردید دارند. مطالعات نشان داده است که شرکت‌های دارای فناوری بالا سودآوری بیشتری دارند، اما تأثیر آن بر معیارهای کلان اقتصادی مثل GDP کم بوده است.
در دهه‌های اخیر، تأثیر فنـاوری بر رشد اقتصادی بیش از گذشته اهمیت یافته است. نمونه‌هایی از این تأثیرات شامل تجارت الکترونیک است که رقابت‌پذیری کسب‌وکارهای کوچک را افزایش داده است. همچنین، پیشرفت‌های فناورانه احتمالاً در آینده تأثیر بیشتری بر اقتصاد خواهند داشت.فـناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) موتور محرک توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می‌شود. رشد و توسعه ICT می‌تواند فرصت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری جدیدی ایجاد کرده و سطح رفاه عمومی را افزایش دهد. بنابراین، سیاست‌گذاران باید با درک عمیق‌تر این تغییرات، سیاست‌های مناسبی تدوین کنند.
تحقیقات نشان می‌دهد که فناوری اطلاعات و ارتباطات نقش کلیدی در کاهش فقر و افزایش بهره‌وری اقتصادی دارد. مطالعات بین‌المللی حاکی از آن است که دیجیتالی شدن می‌تواند تولید ناخالص داخلی سرانه را افزایش دهد و نرخ بیکاری را کاهش دهد.فناوری اطلاعات و ارتباطات از سه طریق می تواند به رشد اقتصادی تاثیر بگذارد:1- رشد بهره وری کلیه عوامل در بخشهای تولید کننده فناوری اطلاعات و ارتباطات؛2- تعمیق سرمایه.3- رشد بهره وری کلیه عوامل از طریق سازماندهی مجدد و به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات.
یکی از جنبه های انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات، رشد قابل توجه بهره وری کلیه عوامل در صنایع تولید کننده محصولات فناوری اطلاعات و ارتباطات است. این رشد خارق العاده ناشی از پیشرفت سریع فناوری در این بخش از صنعت بوده است. از مهمترین نمونه های رشد سریع فناوری در این صنعت، رشدسریع قدرت محاسبه محصولات جدید فناوری اطلاعات و ارتباطات است. طبق قانون مور قدرت محاسباتی ریزپردازنده ها هر 18 دو برابر می شود(2). چنین سرعت بالائی در پیشرفت فناوری معادل رشد سریع بهره وری کلیه عوامل در بخش تولید کننده محصولات فناوری اطلاعات و ارتباطات است که به نوبه خود موجب رشد میانگین بهره وری کلیه عوامل کل اقتصاد می شود.
جنبه دیگری که فناوری اطلاعات و ارتباطات از آن طریق به رشد اقتصادی کمک می کند، جذب سطح بالائی از سرمایه به بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات است که باعث تولید محصولات جدید و افت قیمت محصولات فناوری اطلاعات و ارتباطات می شود. افزایش سرمایه گذاری در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث افزایش نسبت سرمایه به تعداد کارکنان در این صنعت می شود که به معنی تعمیق سرمایه در فناوری اطلاعات و ارتباطات است.
سومین جنبه از تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در رشد اقتصادی، تاثیرات بلندمدت آن است که علیرغم بلندمدت بودن، تاثیرات عمیقی در پیشرفت و تحول جامعه دارد. پیشرفت های فناوری اطلاعات و ارتباطات پتانسیل بسیار بالائی در بهم ریختن و سازماندهی مجدد تولید و توزیع محصولات، خدمات و نحوه فعالیتهای اجتماعی دارند. شایان ذکر است که چنین دگرگونی هائی در امور و روال انجام کارهای تولیدی، خدماتی و اجتماعی را قبلا با ظهور موتورهای الکتریکی، تلفن و تلگراف تجربه کرده ایم،با این حال به نظر می رسد محصولات فناوری اطلاعات و ارتباطات این بار تحولات عمیق تری ایجاد خواهند کرد. این تغییرات به تسهیل و تسریع انجام امور و افزایش کارائی و بهره وری اقتصادی بسیار کمک خواهند کرد.