کائنات آثار منطقه‌ای پاسخ حماس به طرح ترامپ را بررسی می‌کند:
دورنمای صلح در فلسطین
رضا فردوسی- حماس به طرح ترامپ برای پایان جنگ غزه پاسخی داده است که برخی رسانه‌ها آن را «پذیرش مشروط» خوانده‌اند. این پاسخ، وعده تبادل گروگان‌ها و توقف حملات در ازای برخی تضمین‌ها را شامل می‌شود، اما ابهامات مهمی درباره خلع‌سلاح و اداره غزه همچنان باقی است. رسانه‌های بین‌المللی گزارش داده‌اند که حماس بخشی از شروط طرح را پذیرفته و بخش‌هایی را مشروط کرده است، و ترامپ از این پاسخ برای اعلام پیروزی احتمالی بهره برده است.
طرح ترامپ وعده توقف فوری بمباران، بازگرداندن گروگان‌ها و آغاز بازسازی غزه را می‌دهد، اما محور اصلی آن خلع‌سلاح حماس و نظارت بین‌المللی بر اداره غزه است. حضور کمیته‌ای بین‌المللی و جدول زمان‌بندی مبهم برای خروج نیروهای اسرائیل، مهم‌ترین جنبه‌های اختلاف‌برانگیز این بسته محسوب می‌شوند. واشینگتن و تل‌آویو از طرح استقبال کردند و ترامپ حتی ضرب‌الاجلی برای پاسخ حماس تعیین کرد.
جزئیات پاسخ حماس به طرح ترامپ
شبکه الجزیره جزئیات پاسخ جنبش حماس به طرح دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا درباره غزه را اعلام کرد.
جزئیات پاسخ حماس به طرح ترامپ
الجزیره گزارش داد که حماس در پاسخ خود گفته است: ما موافقت خود را با آزادی تمام اسیران زنده دشمن و تحویل اجساد کشته شدگان آنها بر اساس فرمول مبادله وارده در پیشنهاد ترامپ اعلام می‌کنیم.
این جنبش افزود: نظر به پایبندی و تاکید و تمایل ما به توقف تجاوزات دشمن، رایزنی‌های گسترده‌ای را برای دستیابی به موضع مسئولانه در ارتباط با طرح ترامپ انجام دادیم.
حماس اعلام کرده است: در صورت توقف جنگ و عقب نشینی کامل، موافقت خود را با آزادی تمام اسیران زنده و اجساد اسرای صهیونیست بر اساس پیشنهاد ترامپ اعلام می‌کنیم.
این جنبش اعلام کرد که بر آمادگی خود برای ورود فوری به مذاکرات از طریق میانجیگران برای بررسی تمام جزئیات تاکید می‌کنیم.
حماس افزود: موافقت خود را برای تحویل مدیریت نوار غزه به یک هیئت فلسطینی از مستقل‌ها بر اساس توافق ملی و با تکیه به حمایت عربی و اسلامی مورد تاکید قرار می‌دهیم.
این جنبش خاطر نشان کرد: مسائل مرتبط با آینده نوار غزه و حقوق اصیل ملت ما که در پیشنهاد ترامپ آمده، با موضع ملی فراگیر و با تکیه به قوانین و قطعنامه‌های مربوطه ارتباط دارد.
این جنبش ادامه داد: آنچه در پیشنهاد ترامپ آمده، از طریق چارچوب ملی فلسطینی فراگیر که حماس هم از آن جمله است، بررسی می‌شود و هر طرف و گروهی با مسئولیت پذیری کامل در آن سهیم خواهد بود.
عزت الرشق از رهبران حماس گفت: پاسخ خود به پیشنهاد ترامپ را به میانجیگران دادیم
وی افزود: ما موافقت خود را با آزادی تمام اسیران زنده دشمن و تحویل اجساد کشته شدگان آنها بر اساس فرمول مبادله وارده در پیشنهاد ترامپ اعلام می‌کنیم.
تحلیلگران در ایران و دو رویکرد متفاوت
از سوی دیگر، رسانه‌ها و تحلیلگران در ایران دو رویکرد متفاوت نشان دادند. برخی معتقدند پاسخ حماس می‌تواند آغاز فصل تازه‌ای در خاورمیانه باشد، در حالی که گروهی دیگر هشدار می‌دهند که فقدان تضمین‌های واقعی برای خلع‌سلاح و اداره غزه ممکن است به تثبیت اشغال و تضعیف مشروعیت مقاومت منجر شود.
رحمان قهرمانپور، تحلیلگر سیاست خارجی، در این باره نوشته است: «حماس آزادی گروگان‌ها و واگذاری قدرت را پذیرفته، اما درباره پذیرش خلع سلاح خود سکوت کرده است. از نظر آمریکا و اسرائیل واگذاری قدرت بدون خلع سلاح حماس قابل قبول نیست.»
صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی، هم می‌گوید: «حماس طرح صلح ترامپ را پذیرفت و موافقت نمود که تمامی گروگان‌ها آزاد شوند. ارتش اسرائیل عملیات نظامی‌اش را متوقف کرد و مردم غزه بر ویرانی‌های خانه و زندگی‌شان به شادمانی پرداختند. دشواری‌های زیادی هنوز پیش روست، اما ترامپ یک گام به بزرگترین آرزویش که جایزه صلح نوبل است نزدیک‌تر شد.»
امیرعلی ابوالفتح، تحلیلگر سیاست خارجی، تاکید می‌کند: «حتی اگر حماس خلع سلاح و نابود شود و حتی اگر تمامی کشورهای مسلمان با اسرائیل صلح کنند؛ تا وقتی فلسطینیان طعم عدالت را نچشند، صلح در فلسطین برقرار نمی‌شود. ترامپ هم نمی‌تواند به تنهایی کاری انجام دهد تا زمانی که اسرائیل نخواهد عدالت را برای فلسطینیان برقرار کند
حماس پذیرش مشروط کرد، ایران باید سیاست‌ها را بازبینی کند
علی بیگدلی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل، در گفت‌و‌گو با رویداد۲۴ با اشاره به روند تغییرات ژئواستراتژیک منطقه گفت: «از هفت اکتبر دو سال قبل مشخص بود که آمریکا با همکاری اسرائیل دنبال تغییرات ژئواستراتژیک در منطقه هستند. شاید این توافق با حماس آخرین تغییر باشد که غرب را به نتیجه برساند که انجام این تغییرات ضروری است. همه این اتفاقات در راستای انجام همان برنامه بود. طرح اخیر ترامپ و مهلت بسیار محدود و تهدیدات شدید هم که حماس را تحت فشار قرار داد نشان از حمایت او از این نقشه تغییر ژئو استراتژیک داشت.»
وی درباره پاسخ حماس توضیح داد: «حماس اگرچه بین گروه‌های سیاسی و نظامی اختلاف نظر دارد، اما تحت فشار کشورهای عرب و نارضایتی مردم غزه قرار دارد. همین فشار‌ها سبب شد کلیت طرح را بپذیرد. البته هنوز در دو بحث خلع‌سلاح و آینده اداره منطقه، مسائلی باقی مانده است که به نظر من به زودی حل خواهد شد. مساله نخست این است که حماس می‌گوید در زمینه خلع سلاح فقط با سازمان آزادی‌بخش فلسطین همکاری می‌کنند. نکته دوم هم نگرانی‌هایی است که درباره اداره منطقه دارند. به نظر من احتمالا شورایی از کشورهای عربی به اتفاق سازمان آزادی‌بخش فلسطین این مسئولیت را برعهده می‌گیرند و مساله حل می‌شود.»
بیگدلی درباره تأثیر توافق حماس بر ایران گفت: «مقامات سیاسی و کانون‌های تصمیم‌گیر در ایران باید به این موضوع دقت کرده و بپذیرند که شرایط منطقه تغییر کرده است و ما نیز راهی غیر از تغییر سیاست‌های خود نداریم. مسائل قابل حل است، اما در غیر این صورت خیر. ما در حال از دست دادن کانون‌های قدرت در منطقه هستیم. آینده حزب‌الله نیز روشن نیست. حماس هم توافق کرده و جنگ دوازده روزه را پشت سر گذاشته‌ایم؛ سیاست‌گذاران باید با درایت توجه داشته باشند که وضعیت تغییر کرده است. نباید فراموش کنیم که سیاست تابع زمان و مکان است و بر اساس شرایط جدید منطقه باید سیاست‌های خود را تغییر دهیم.»
وی در پاسخ به این پرسش که آیا آمریکا و اسرائیل پس از حل مسئله غزه سراغ ایران خواهند آمد، گفت: «ما هیچ راهی در این قضیه نداریم و در موضع ضعف هستیم. طبیعی است که فشار‌ها را بیشتر خواهند کرد. اگر سیاست‌های منطقه‌ای و جهانی خود را تغییر نداده و واقعیات را در نظر نگیریم، بیش از قبل بازنده خواهیم بود و باید منظر جنگ باشیم.» بیگدلی با تأکید بر ضرورت انسجام داخلی ادامه داد: «دولت و نهادهای تصمیم‌گیرنده در ایران باید دقت کنند که اگر بار دیگر وارد جنگ شویم، احتمال از دست دادن جبهه داخلی هم بسیار است. در این شرایط اقتصادی و فشاری که روی مردم است، بهتر است با درایت عمل کرده و حداقل فضای داخلی را منسجم کنیم.»
وی درباره پیش‌بینی رفتار مقامات ایرانی افزود: «ممکن است که در درون خود احساس کنند که پایگاه‌ها را از دست داده‌ایم، اما به خاطر حفظ پرستیژ داخلی، به روی خود نیاورند؛ اما این هم اشتباه است. اصرار به ادامه مواضع و رویکرد‌های قبلی نتیجه‌ای جز جنگ دوباره ندارد.»
بیگدلی در پایان درباره تمایل آمریکا و اسرائیل برای درگیری نظامی با ایران گفت: «آمریکا و اروپا تمایلی به جنگ ندارند، اما، چون منافع اقتصادی آنها در منطقه توسط کشورهای غرب تأمین می‌شود، می‌خواهند امنیت منطقه برقرار شود. اگر ایران با این رویه مقابله کند، بیشتر تحت فشار قرار می‌گیرد. نمایش قدرت آمریکا و اسرائیل در جنگ دوازده روزه نیز نشان داد که آمریکا خیلی به حل مسائل منطقه تمایل دارد و شرایط منطقه برایش از موضوع اوکراین هم مهم‌تر است؛ لذا حتی اگر در باطن خواهان درگیری نظامی نباشند، ممکن است با توجه به تحولات از این گزینه استفاده کنند.»
فصل تازه یا تثبیت وضع موجود؟
پذیرش مشروط حماس نقطه شروعی است برای تغییر معادلات منطقه‌ای، اما مسیر پیش رو پیچیده و پرریسک است. این پاسخ می‌تواند فرصت‌هایی برای آتش‌بس موقت، تبادل گروگان‌ها و بازسازی بخشی از غزه ایجاد کند، اما تضمین واقعی برای خلع‌سلاح کامل و اداره مستقل منطقه هنوز مبهم است. از نگاه ایران، تغییر شرایط منطقه‌ای فشار بیشتری بر سیاست‌ها و مواضع کشور وارد می‌کند و بی‌توجهی به واقعیت‌ها می‌تواند زمینه جنگ دوباره و افزایش فشار داخلی را فراهم کند.
حماس و قلقلک دادن روان خودشیفته ترامپ
صابر گل‌عنبری کارشناس و تحلیلگر جهان عرب و خاورمیانه درباره پاسخ حماس به طرح صلح ترامپ در تحلیلی با عنوان «پاسخ حماس و رضایت ترامپ!» در کانال تلگرامی خود نوشت:
حماس پاسخ خود به طرح دونالد ترامپ درباره آتش بس در غزه را منتشر کرد و رئیس جمهور آمریکا نیز فورا در اقدامی قابل تامل و به نشانه رضایت، آن را در شبکه اجتماعی خود کاملا بازنشر داد. سپس در حالی که اسرائیل و نتانیاهو سکوت مطلقی در پیش گرفته‌اند، ترامپ در «تروث سوشال» خواستار توقف فوری بمباران نوار غزه برای فراهم شدن امکان آزادی گروگان‌ها با امنیت و سرعت شد و گفت «معتقد هستم که آنها برای صلح دائم آماده هستند».
وی همچنین بیان داشت که جزئیات در حال بررسی است و هنوز درباره آنها توافق حاصل نشده است. بعد از استقبال ترامپ، مصر و قطر و کشورهای دیگری نیز از پاسخ حماس استقبال کردند.
گویا حماس هم رگ خواب ترامپ را پیدا کرده است و در ابتدای پاسخ خود روان ترامپ را مخاطب قرار داد و از تلاش‌های او با هدف توقف جنگ، تبادل اسرا، ورود فوری کمک‌ها، مخالفت با اشغال نوار غزه و کوچاندن مردم فلسطین تقدیر کرده است. احتمالا همین خوشایند ترامپ بوده و یکی از دلایل بازنشر این بیانیه در حساب او و رضایت‌مندی‌اش باشد.
این گونه به نظر می‌رسد که پاسخ حماس با دقت فراوان و حساب شده نوشته شده است؛ از بخشی از طرح ترامپ برای آزادی گروگان‌ها، توقف جنگ و عقب نشینی کامل اسرائیل از نوار غزه استقبال کرد و درباره بخشی دیگر از آن خواستار اصلاحات و توضیحاتی می‌شود و به اجماع ملی فلسطینی منوط کرد. حماس همچنین موافقت قبلی خود با تشکیل کمیته‌ای متشکل از شخصیت‌های مستقل فلسطینی برای اداره نوار غزه را در این بیانیه تکرار کرده است.
در واقع، مضمون اصلی بیانیه حماس منعکس کننده همان خواسته‌های همیشگی این تشکیلات درباره توقف جنگ و عقب نشینی کامل از غزه در مقابل آزادی کامل گروگان‌ها است اما با ادبیاتی متفاوت و قلقلک دادن روان خودشیفته ترامپ ارائه شده است. در عین حال نیز مسائل اختلافی چون آینده نوار غزه و خلع سلاح را منوط به یک موضع ملی جامع و مبتنی بر قوانین و قطعنامه‌های بین‌المللی دانسته و گفته است که این مسائل از طریق چارچوب ملی فلسطینی یکپارچه مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
اما این که ترامپ با این وصف از بیانیه حماس استقبال کرده است، در وهله اول نتانیاهو و شرکایش را به شدت در تنگنا قرار می‌دهد.
با این حال، فعلا نباید همه چیز را تمام شده و توافق نهایی را کاملا در دسترس دانست و باید منتظر ماند و دید این نوع واکنش و استقبال سریع ترامپ در نهایت نوعی «فریب» صرفا برای آزادی گروگان‌هاست که بعد از آن نتانیاهو شروطی چون خلع سلاح و ..... را پیگیری کند. یا در مذاکرات پیش‌رو، میانجیگران تضمین‌های لازم برای عدم از سرگیری جنگ در هر صورت را خواهند گرفت. یا این که آیا آنچه ترامپ در نشست خبری با نتانیاهو با طرح شروطی چون ضرورت خلع سلاح غزه و غیره گفت، صرفا ترفندی برای کسب موافقت آنی او با طرحش بوده است و در واقع رئیس جمهور آمریکا ملاحظات رهبران عربی و اسلامی درباره طرحش را پذیرفته است؟
پر واضح است که ترامپ در مواجهه با بن بست کنونی در سه پرونده پرچالش خارجی خود جنگ اوکراین، پرونده ایران و جنگ غزه به شدت به دنبال کسب یک دستاورد بزرگ و بهانه‌ای برای گرفتن جایزه صلح نوبل است و احتمالا پاسخ حماس را روزنه‌ای مهم برای تحقق آن در خاورمیانه دانسته است.
اکنون اولا باید منتظر واکنش اسرائیل بود و ثانیا این که مذاکرات بر سر جزئیات تبادل اسرا و دیگر موضوعات چگونه پیش می‌رود. اما همین رفتار ترامپ و استقبال گسترده از پاسخ حماس می‌تواند نویدبخش پایان این جنگ نسل‌کشی باشد.
ناگفته هم نماند که روز گذشته اردوغان و ترامپ با هم گفتگو کردند و دو روز پیش نیز گفتگویی میان امیر قطر و رئیس جمهور آمریکا صورت گرفت. احتمالا این گفتگوها در نوع پاسخ حماس و موضع ترامپ اثرگذار بوده است.
طرح «ترامپ» برای پایان جنگ در غزه چیست؟
آنچه «ترامپ» در طرح جدید خود ارائه کرده، ترکیبی از خواسته های صهیونیست ها و تلاش خود او برای از بین بردن مقاومت فلسطین و در اختیار گرفتن نوار غزه است. طرحی که خروجی آن بندگی فلسطینی ها و پایان مقاومت خواهد بود.
«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور ایالات متحده، پس از عقب‌نشینی آشکار از طرحی که بعد از روی کار آمدن در کاخ سفید برای تخلیۀ غزه از ساکنان فلسطینی آن ارائه کرده بود، در 29 سپتامبر 2025 (7 مهر 1404) از طرح جدیدی برای پایان جنگ در نوار غزه رونمایی کرد.
از نگاه ناظرات تحولات غرب آسیا این طرح که شالودۀ اصلی آن همان طرح گذشتۀ او با چشم پوشی از ایده تخلیۀ ساکنان فلسطینی غزه است، تلاشی برای خارج کردن رژیم صهیونیستی از بن بست غزه ارزیابی می‌شود. بن بستی که به سان باتلاقی عمیق، هر روز رژیم صهیونیستی را بیشتر از گذشته در خود غرق می‌کند.
نکتۀ مهم در خصوص این طرح این است که «ترامپ» آن را هنگامی که «نتانیاهو» برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک رفته بود ارائه کرد و «نتانیاهو» نیز بلافاصله موافقت خود را با آن اعلام کرد.
مفاد طرح 20 ماده‌ای «ترامپ» برای پایان جنگ در غزه
طرح ارائه شده شامل موضوع توقف فوری آتش بس، برنامۀ کامل بازسازی و سازماندهی وضعیت سیاسی و امنیتی نوار غزه است که در 20 بند ارائه شده است.
1. غزه منطقه‌ای عاری از به اصطلاح افراط‌گرایی و تروریسم خواهد بود، به گونه‌ای که تهدیدی برای همسایگان خود نباشد.
2. غزه به نفع مردم غزه که بی اندازه رنج کشیده‌اند، بازسازی خواهد شد.
3. اگر هر دو طرف با این پیشنهاد موافقت کنند، جنگ بلافاصله پایان خواهد یافت. نیروهای اسرائیلی به خط مورد توافق عقب‌نشینی خواهند کرد تا برای آزادی اسرا آماده شوند. در این مدت، هرگونه عملیات نظامی، شامل بمباران هوایی و توپخانه‌ای، به حالت تعلیق در خواهد آمد و خطوط نبرد تا زمان فراهم شدن شرایط برای عقب‌نشینی کامل مرحله‌ای، مسدود خواهند ماند.
4. ظرف 72 ساعت پس از پذیرش عمومی این توافق توسط اسرائیل، تمام اسرا، زنده و مرده، بازگردانده خواهند شد.
5. پس از آزادی همه اسرا [مقصود اسیران رژیم صهیونیستی است]، اسرائیل 250 زندانی فلسطینی محکوم به حبس ابد به علاوه 1700 نفر از اهالی غزه را - که پس از 7 اکتبر 2023 بازداشت شده‌اند، از جمله همه زنان و کودکانی که در آن زمان زندانی شده‌اند- آزاد خواهد کرد. در ازای هر گروگان اسرائیلی که بقایای او آزاد می‌شود، اسرائیل بقایای 15 نفر از اهالی غزه را که فوت کرده‌اند، آزاد خواهد کرد.
6. پس از بازگشت همه گروگان‌ها، اعضای حماس که متعهد شوند سلاح‌های خود را تحویل داده، به همزیستی مسالمت‌آمیز التزام دارند، عفو خواهند شد. برای آن دسته از اعضای حماس که مایل به ترک غزه هستند، مسیر امنی برای انتقال به کشورهای پذیرنده فراهم خواهد شد.
7. پس از پذیرش این توافق، کمک‌های کامل بلافاصله به نوار غزه ارسال خواهد شد. میزان کمک‌ها با آنچه در توافق 19 ژانویه 2025 در مورد کمک‌های بشردوستانه گنجانده شده است، از جمله بازسازی زیرساخت‌ها (آب، برق، فاضلاب)، بازسازی بیمارستان‌ها و نانوایی‌ها و ورود تجهیزات لازم برای آواربرداری و باز کردن جاده‌ها، مطابقت خواهد داشت.
8. ورود و توزیع کمک‌ها به نوار غزه بدون دخالت دو طرف، از طریق سازمان ملل متحد و آژانس‌های آن و هلال احمر و صلیب سرخ، به علاوۀ سایر نهادهای بین‌المللی که با هیچ یک از طرفین مرتبط نیستند، انجام خواهد شد. بازگشایی گذرگاه رفح در هر دو جهت تابع همان سازوکاری خواهد بود که در توافق 19 ژانویه 2025 اعلام شد.
9. غزه تحت حاکمیت موقت انتقالی یک کمیته تکنوکرات و غیرسیاسی فلسطینی اداره خواهد شد که مسئول ارائه خدمات عمومی و روزانه به مردم غزه خواهد بود. این کمیته متشکل از فلسطینی‌های واجد شرایط و کارشناسان بین‌المللی خواهد بود و تحت نظارت و سرپرستی یک نهاد انتقالی بین‌المللی جدید، موسوم به «هیئت صلح»، به ریاست، رئیس جمهور «دونالد جی. ترامپ» خواهد بود. سایر اعضای این هیئت از سران کشورها، بعداً اعلام خواهند شد. یک از آنها تونی بلر، نخست وزیر سابق انگلستان خواهد بود. این نهاد، چارچوب و بودجه لازم برای توسعه مجدد غزه را تعیین خواهد کرد و تا زمانی که تشکیلات خودگردان فلسطین برنامه اصلاحات خود را - همانطور که در پیشنهادهای مختلف، از جمله طرح صلح رئیس‌جمهور «ترامپ» در سال 2020 و پیشنهاد عربستان سعودی-فرانسه، تشریح شده است- تکمیل کند و بتواند به طور ایمن و مؤثر کنترل غزه را در اختیار بگیرد، آن را مدیریت خواهد کرد. این نهاد از بهترین استانداردهای بین‌المللی برای ایجاد یک حکومت مدرن و کارآمد که در خدمت مردم غزه باشد و برای جذب سرمایه‌گذاری مفید باشد، استفاده خواهد کرد.
10. طرح توسعه اقتصادی «ترامپ» برای بازسازی و احیای غزه با تشکیل هیئتی از متخصصانی که به تولد برخی از شهرهای معجزه‌آسای مدرن و پررونق در خاورمیانه کمک کرده‌اند، تدوین خواهد شد. بسیاری از پیشنهادهای سرمایه‌گذاری متفکرانه و ایده‌های توسعه‌ای هیجان‌انگیز توسط گروه‌های بین‌المللی خیرخواه ارائه شده است و برای ترکیب چارچوب‌های امنیتی و حاکمیتی جهت جذب و تسهیل این سرمایه‌گذاری‌ها که باعث ایجاد شغل، فرصت و امید برای آینده غزه خواهد شد، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
11. یک منطقه ویژه اقتصادی با نرخ تعرفه و دسترسی ترجیحی- که برای تعیین آن با کشورهای مشارکت کننده مذاکره می‌شود- تأسیس خواهد شد.
12. هیچ‌کس مجبور به ترک غزه نخواهد بود و کسانی که مایل به ترک آنجا هستند، آزاد خواهند بود که این کار را انجام دهند و [هر زمان بخواهند] آزادانه بازگردند. ما مردم را به ماندن تشویق خواهیم کرد و به آنها فرصت خواهیم داد تا غزه‌ای بهتر بسازند.
13. حماس و دیگر جناح‌ها [مقصود گروه های مقاومت است] موافقت می‌کنند که هیچ نقشی در اداره غزه، به طور مستقیم، غیرمستقیم یا به هیچ شکلی، نداشته باشند. تمام زیرساخت‌های نظامی و تهاجمی، از جمله تونل‌ها و تأسیسات تولید سلاح، تخریب خواهند شد. فرآیندی برای غیرنظامی‌سازی غزه تحت نظارت ناظران مستقل انجام خواهد شد که شامل کنار گذاشتن دائمی سلاح، از طریق یک فرآیند توافق‌شده برای از رده خارج کردن آنها و پشتیبانی از یک برنامه بازخرید و ادغام مجدد با بودجه بین‌المللی خواهد بود که همگی توسط ناظران مستقل تأیید خواهد شد. غزه جدید کاملاً متعهد به ایجاد یک اقتصاد شکوفا و همزیستی مسالمت‌آمیز با همسایگان خود خواهد بود.
14. شرکای منطقه‌ای تضمین خواهند داد که حماس و جناح‌های دیگر به تعهدات خود عمل کنند و غزه جدید هیچ تهدیدی برای همسایگان یا مردم آن ایجاد نکند.
15. ایالات متحده با شرکای عرب و بین‌المللی برای ایجاد یک نیروی موقت ثبات‌بخش بین‌المللی (ISF) برای استقرار فوری در غزه همکاری خواهد کرد. این ساختار، نیروهای پلیس فلسطینیِ تأیید صلاحیت‌شده در غزه را آموزش داده و از آنها پشتیبانی خواهد کرد و با اردن و مصر که تجربه گسترده‌ای در این زمینه دارند، مشورت خواهد کرد. این نیرو، راه‌حل بلندمدت امنیت داخلی [غزه] خواهد بود.مجموعۀ(ISF) با اسرائیل و مصر برای کمک به تأمین امنیت مناطق مرزی، به همراه نیروهای پلیس فلسطینیِ تازه آموزش‌دیده، همکاری خواهد کرد. جلوگیری از ورود مهمات به غزه و تسهیل جریان سریع و امن کالا برای بازسازی و احیای غزه بسیار مهم است. طرفین بر سر یک سازوکار رفع درگیری توافق خواهند کرد.
16. اسرائیل، غزه را اشغال یا ضمیمه خود نخواهد کرد. همزمان با برقراری کنترل و ثبات توسط نیروهای امنیتی (ISF)، نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) با هدف ایجاد غزه‌ای امن که دیگر تهدیدی برای اسرائیل، مصر یا شهروندان آن نباشد، بر اساس استانداردها، نقاط عطف و چارچوب‌های زمانی مرتبط با غیرنظامی‌سازی که بین نیروهای دفاعی و نیروهای امنیتی اسرائیل، ضامن‌ها و ایالات متحده توافق خواهد شد، عقب‌نشینی خواهند کرد. در عمل، نیروهای دفاعی اسرائیل به تدریج قلمروی را که از غزه اشغال کرده‌اند، طبق توافقی که با مقامات انتقالی انجام می‌دهند، تا زمان خروج کامل از غزه، به نیروهای امنیتی تحویل خواهند داد. به جز حضور در یک منطقه امنیتی که تا زمان ایمن شدن کامل غزه از هرگونه تهدید تروریستی مجدد، در آنجا باقی خواهد ماند.
17. در صورتی که حماس قبول این پیشنهاد را به تأخیر بیندازد یا رد کند، موارد فوق، از جمله عملیات امدادرسانی گسترده‌تر، در مناطق عاری از تروریسم که از ارتش اسرائیل به نیروهای امنیتی اسرائیل تحویل داده شده است، ادامه خواهد یافت.
18. یک فرآیند گفتگوی بین ادیان، بر اساس ارزش‌های مدارا و همزیستی مسالمت‌آمیز ایجاد خواهد شد تا با تأکید بر مزایایی که می‌توان از صلح به دست آورد، ذهنیت و روایت فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها را تغییر دهد.
19. در حالی که توسعه مجدد غزه پیش می رود، هنگامی که برنامه اصلاحات تشکیلات خودگردان به طور کامل اجرا شود، می تواند سرانجام شرایط برای مسیری معتبر به سوی خودمختاری و تشکیل کشور فلسطین فراهم شود، که ما آن را به عنوان آرمان مردم فلسطین به رسمیت می‌شناسیم.
20. ایالات متحده گفتگویی بین اسرائیل و فلسطینیان برقرار خواهد کرد تا در مورد افق سیاسی برای همزیستی مسالمت‌آمیز و سرشار از رفاه به توافق برسند.
استقبال جهانی از پاسخ مثبت حماس به طرح صلح ترامپ
موافقت حماس با طرح صلح ترامپ، با استقبال جهانی مواجه شده است.
سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد در واکنش به این موضوع گفت: گوترش از پاسخ حماس به طرح ترامپ ابراز خرسندی می کند. وی افزود: همه طرف‌ها را به بهره‌گیری از این فرصت برای پایان دادن به جنگ در غزه فرا می‌خوانیم.
قطر: کار تکمیل مذاکرات را آغاز کردیم
سخنگوی وزارت خارجه قطر از آمادگی حماس برای آزادی تمامی گروگان‌ها طبق فرمول تبادل مطرح‌شده در این طرح حمایت کرده و آن را گامی مثبت در مسیر کاهش تنش و رسیدن به صلح دانست و گفت: دولت قطر از اعلام موافقت حماس با پیشنهاد رئیس‌جمهور ترامپ برای پایان جنگ در غزه و آمادگی‌اش برای آزادی همه گروگان‌ها استقبال می‌کند.
وی افزود: قطر با شرکای خود در مصر و با هماهنگی آمریکا کار بر تکمیل گفت‌وگوها درباره این طرح را آغاز کرده است تا به پایان جنگ برسیم. قطر در 2 سال گذشته، نقش مهمی در مذاکرات حماس و اسرائیل داشته و مهم ترین میانجی بین المللی در این عرصه بوده است.
اردوغان: پاسخ حماس گامی به سوی «صلح دائمی» است
رئیس‌جمهور ترکیه نیز ضمن استقبال از تصمیم حماس گفت : پاسخ حماس به طرح آتش‌بس در غزه گامی سازنده و مهم به سوی تحقق صلح دائمی است. اسرائیل باید فوراً همه حملات را متوقف کند و به طرح آتش‌بس متعهد شود. باید کمک‌های بشردوستانه به غزه رسانده شود و همه اقدامات لازم برای دستیابی به صلح دائمی بدون هیچ تأخیری انجام گیرد.
رجب طیب اردوغان افزود: باید نسل‌کشی در غزه و این صحنه شرم‌آور که وجدان جهانی را جریحه‌دار می‌کند پایان یابد.ما با تمام توان به مبارزه ادامه خواهیم داد تا مذاکرات به شکلی به پایان برسند که به نفع مردم فلسطین باشد.
حمایت فرانسه و ایتالیا از طرح صلح ترامپ
ایمانول مکرون،رئیس‌جمهور فرانسه نیز در این باره گفت: تعهدات اعلام‌شده از سوی حماس باید بدون تأخیر اجرایی شود. باید از بین فرصت پیش آمده برای صلح به‌درستی استفاده کنیم.
نخست‌وزیر ایتالیا هم با تاکید بر لزوم دستیابی به صلح گفت: با دقت بسیار تحولات غزه را دنبال می‌کنم و حمایت کامل خود را از تلاش‌های ترامپ برای برقراری صلح در خاورمیانه تجدید می‌کنم. اکنون اولویت همه باید رسیدن به آتش‌بس باشد که به آزادی فوری همه گروگان‌ها منجر شود.
مصر: پاسخ حماس جلوی خونریزی بیشتر را می گیرد
وزارت خارجه مصر هم در بیانیه ای اعلام کرد: مصر قدردان بیانیه جنبش حماس در پاسخ به طرح رئیس‌جمهور آمریکا، ترامپ است. بیانیه حماس در پاسخ به طرح ترامپ نشان‌دهنده تلاش این جنبش و همه گروه‌های فلسطینی برای جلوگیری از خونریزی مردم فلسطین است. امیدواریم این تحول مثبت پس از پاسخ حماس به طرح ترامپ درباره غزه، به پایبندی همه طرف‌ها برای اجرای طرح منجر شود. همچنین امیدواریم این تحول مثبت به پایان جنگ و ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه از طریق سازوکارهای سازمان ملل بدون محدودیت منجر شود.
انصارالله یمن هم از پاسخ حماس استقبال کرد
از سوی دیگر، محمد الفرح عضو دفتر سیاسی انصارالله یمن نیز با استقبال از پاسخ حماس گفت: حماس پاسخی مسئولانه به طرح ترامپ داد که نشان‌دهنده اشتیاق این جنبش به توقف تجاوزگری‌های اسرائیل و گرسنگی در غزه است و هر گونه تنش‌آفرینی در غزه که هدفش ادامه نسل‌کشی و گرسنگی مردم فلسطین باشد بر عهده آمریکا و رژیم صهیونسیتی است.
رهبر اپوزیسیون اسرائیل: این یک فرصت بی سابقه است
در همین حال رهبر اپوزیسیون اسرائیل نیز از طرح ترامپ استقبال کرد و گفت: رئیس‌جمهور ترامپ درست می‌گوید که این یک فرصت بی‌سابقه برای آزادی گروگان‌ها و پایان جنگ است.
یائیر لاپید افزود: اسرائیل باید اعلام کند که به گفت‌وگوهایی که ترامپ برای نهایی کردن جزئیات توافق هدایت می‌کند، می‌پیوندد. من به دولت آمریکا اطلاع داده‌ام که نتانیاهو از حمایت سیاسی برای ادامه این روند برخوردار است.
ادامه حمایت های جهانی از طرح صلح ترامپ و پاسخ حماس
حمایت های جهانی همچنان ادامه دارد و مدام بر تعداد کشورهای مختلف که از این طرح و پاسخ حماس استقبال کرده اند افزوده می شود:
نخست‌وزیر بریتانیا: پذیرش حماس از طرح صلح آمریکا گامی مهم به جلو است. ما قویاً از تلاش‌های رئیس‌جمهور ترامپ که ما را بیش از هر زمان دیگری به صلح نزدیک کرده است حمایت می‌کنیم. ما قویاً از تلاش‌های رئیس‌جمهور ترامپ که ما را بیش از هر زمان دیگری به صلح نزدیک کرده است حمایت می‌کنیم. اکنون فرصتی برای پایان دادن به درگیری‌ها در غزه، بازگشت گروگان‌ها به خانه‌ها و رسیدن کمک‌ها به نیازمندان وجود دارد. از همه طرف‌ها می‌خواهیم طرح ترامپ درباره غزه را بدون تأخیر اجرا کنند. امیدوارم اعلام حماس درباره آزادی گروگان‌های باقیمانده راه را برای توقف فوری آتش‌بس و جریان کمک‌ها به غزه هموار کند.
رئیس‌جمهور کلمبیا: با ترامپ در مطالبه برای توقف نسل‌کشی در غزه موافقم.
وزیر خارجه هلند: با احتیاط خوش‌بین هستم که حماس آماده آزادی گروگان‌ها و ورود به مذاکرات مستقیم درباره طرح صلح رئیس‌جمهور آمریکا به نظر می‌رسد. طرح صلح رئیس‌جمهور آمریکا باید موفق شود تا به وضعیت فاجعه‌بار در غزه پایان دهد و راه‌حل دائمی ایجاد کند.
صدراعظم آلمان: این بهترین فرصت برای تحقق صلح در غزه است.
وزیر امور خارجه اتریش: آزادی گروگان‌ها و برقراری آتش‌بس در دسترس است و ما آماده‌ایم در این روند مشارکت کنیم. نخست‌وزیر استرالیا: از پیشرفت حاصل‌شده در طرح رئیس‌جمهور ترامپ برای برقراری صلح در غزه استقبال می‌کنیم. بار دیگر حماس را به پذیرش طرح رئیس‌جمهور ترامپ، کنار گذاشتن سلاح و آزادی فوری همه گروگان‌های باقیمانده فرا می‌خوانم.ما همراه با شرکایمان به حمایت از تلاش‌ها برای پایان جنگ و حرکت به سوی یک راه‌حل عادلانه و پایدار مبتنی بر دو دولت ادامه خواهیم داد. وزیر خارجه نیوزیلند: از طرح جامع آمریکا برای پایان دادن به درگیری در غزه و موافقت حماس با آزادی همه گروگان‌ها استقبال می‌کنیم.
چالش های پیش روی طرح ارائه شده ترامپ به حماس
سعد الله زارعی و حسین رویوران دو کارشناس مسائل بین الملل در برنامه گفت و گوی ویژه خبری به تحلیل طرح ارائه شده ترامپ به حماس پرداختند .
سعد الله زارعی در ابتدا بیان کرد: در واقع آقای ترامپ، بر اساس تحلیلی که از روانشناسی او ارائه شده، دارای سه خصلت اصلی است: اولاً عجول، ثانیاً زودباور و ثالثاً دیکتاتور. بر مبنای این سه خصلت، وی در مورد موضوعی اقدام کرده که بیش از صد سال است جهان با آن درگیر است. هدف این طرح، نابودی کامل فلسطین و استقرار یک رژیم اسرائیلی نه تنها در فلسطین بلکه در کل منطقه است؛ هدفی که تاکنون محقق نشده است.نزدیک به سی و هفت یا سی و هشت طرح مشابه این طرح که هفته گذشته توسط آقای ترامپ و نتانیاهو در یک اجلاس مشترک اعلام شد، تاکنون ارائه شده که همگی با هدف پایان دادن به مقاومت فلسطینیان، مسلمانان و آزادگان در برابر اسرائیل بوده‌اند، اما هیچ‌یک موفق به دستیابی به این هدف نشده است.
نتانیاهو دو سال در پی نابودی حماس بود اما شکست خورد
وی ادامه داد: دلیل این عدم موفقیت، انکار یک حقیقت بزرگ و مؤثر به نام ملت فلسطین است. اکنون نیز آقای ترامپ تصور می‌کند که نابودی حماس امری آسان است. در حالی که نتانیاهو پس از ۷ اکتبر اعلام کرد که تا نابودی حماس دست برنمی‌دارد، اکنون دو سال است که درگیر نابودی حماس است. او گرچه افرادی از حماس را به شهادت رسانده، اما حماس همچنان به عملیات خود ادامه می‌دهد. به عنوان مثال، در روز‌های اخیر عملیات‌هایی در غزه، شمال خان‌یونس و توسط جهاد اسلامی صورت گرفته که منجر به کشته شدن ۱۲ نفر از افسران اسرائیلی گردیده است.
زارعی افزود: این موضوعی نیست که یک شخص عجول، دیکتاتور و زودباور همچون آقای ترامپ بتواند برای آن تعیین مهلت کند. وی پیش از این نیز مهلت تعیین کرده بود؛ یک بار اعلام کرد که دو هفته به حماس مهلت می‌دهد. در حالی که از آن مهلت دو هفته‌ای ترامپ، اکنون بیش از شش ماه گذشته است.
اقدام احمقانه صهیون ها علیه کاروان صمود افکار عمومی جهان را علیه خود بسیج کرد
این کارشناس سیاست خارجی خاطر نشان کرد: اکنون وی مهلت را تا یکشنبه تعیین کرده است. پرسش اینجاست که تا یکشنبه چه اقدامی صورت خواهد گرفت؟ طرحی که ارائه شده، هیچ منفعتی برای طرف فلسطینی در نظر نگرفته و کاملاً یکجانبه به نفع اسرائیل است. افزون بر این، حتی با وجود نفع اسرائیل در این طرح، رژیم صهیونیستی چیزی فراتر از مفاد آن را می‌خواهد و خود نیز به این طرح پایبند نخواهد ماند. بنابراین، این طرح به نتیجه نخواهد رسید. زارعی ادامه داد: این بحث مطرح شده توسط آقای ترامپ، همانطور که اشاره شد، بر اساس روانشناسی شخصی ایشان، یک سخن عجولانه و بی‌منطق است که قطعاً به نتیجه‌ای نخواهد رسید. امروز شاهد بودیم که اسرائیلی‌ها، علیرغم اینکه پس از ارائه طرح ترامپ، فضای نسبی مثبتی میان برخی دولت‌های اروپایی و حتی برخی کشورهای عربی کسب کرده بودند که از طرح حمایت کرده بودند، با اقدام امروز خود (بازداشت سرنشینان کشتی‌های حامل کمک‌های انسان‌دوستانه به سمت سواحل غزه) کاری کردند که حرکت جهانی پیش از طرح، یعنی اقدام علیه اسرائیل، مجدداً به صدر اخبار بازگشت و به خبر اول تبدیل شد. این اقدام احمقانه اسرائیل، عملاً افکار عمومی را دوباره علیه خود بسیج کرد و حتی آثار محدود طرح ترامپ را نیز از بین برد.
طرحی که آقای ترامپ ارائه کرده، اصول مدیریت بحران را نقض می‌کند
حسین رویوران در ادامه بیان کرد: طرحی که آقای ترامپ ارائه کرده، اصول مدیریت بحران را نقض می‌کند. معمولاً در تئوری‌های مدیریت بحران، اولین الزام این است که دیدگاه‌های هر دو طرف در نظر گرفته شده تا منطق میانی به عنوان مبنایی برای حل بحران یافت شود. اما این طرح کاملاً یکجانبه است. فلسطینیان در فرآیند مشورت‌دهی نبوده‌اند. رئیس موساد و امان به همراه گوتکوف و داماد کوشنر (داماد ترامپ) این طرح را تدوین کرده‌اند که کاملاً یکسویه است. از مهم‌ترین مفاد آن می‌توان به توقف جنگ و آزادی یک‌باره تمام گروگان‌های اسرائیلی توسط حماس اشاره کرد. این کارشناس سیاست خارجی افزود: نگاه این طرح، وجود یک ملت زنده و مقاوم را نادیده می‌گیرد. طرح قائل به یک عفو عمومی برای حماس است؛ به این شرط که اعضای آن "اشتباه خود را بپذیرند" و در غزه بمانند. اما کسانی که حاضر به پذیرش نیستند، باید از طریق یک دالان مشخص از غزه خارج شوند. این در حالی است که غزه سرزمین آنهاست. بر اساس مقدمه منشور سازمان ملل و قطعنامه ۲۴۲، غزه، کرانه باختری و قدس، مناطق اشغالی محسوب می‌شوند و مردم آن حق مقاومت مشروع دارند. این طرح، حق مقاومت را نادیده گرفته و مقاومان را به عنوان جنایتکار می‌بیند. چگونه حماس می‌تواند این را بپذیرد؟ نکته دیگر اینکه هیچ ضمانتی برای عقب‌نشینی اسرائیل از غزه وجود ندارد. علاوه بر این، اسرائیل قصد دارد یک و نیم کیلومتر اطراف غزه را به منطقه خالی از سکنه تبدیل کند. در این طرح، موضوع کمک‌ها و ورود ۶۰۰ تریلی مطرح شده است. اما در بحث حکومت انتقالی، حق تعیین سرنوشت که یکی از مهم‌ترین هنجار‌های حقوق بین‌الملل و حق هر ملتی است، نادیده گرفته شده است. این طرح پیشنهاد می‌دهد که یک دولت انتقالی متشکل از تکنوکرات‌های فلسطینی مقیم خارج و تحت نظارت افرادی مانند تونی بلر (نخست‌وزیر سابق انگلیس) تشکیل شود. وی ادامه داد: علاوه بر این فلسطینیان در اداره امور منطقه نقش مستقیم ندارند؛ آنها صرفاً در حد مشاور خواهند بود. در این طرح تأکید شده که حماس در آینده در قدرت نخواهد بود. حتی سیستم آموزشی نیز باید بازنویسی و تنظیم شود تا بر پایه "همزیستی" باشد، منظور همزیستی با اسرائیلی است که فلسطین را اشغال کرده است. آنچه مطرح شده، نه برای حماس و نه برای هیچ گروه دیگری قابل قبول نیست. زیرا نه با هنجار‌های بین‌المللی همخوانی دارد و نه با شرایطی که مبنای آتش‌بس‌های قبلی بوده است. در مبادلات قبلی، نفرات با نرخ مشخصی (مثلاً یک نفر در مقابل پنجاه نفر) آزاد می‌شدند، اما در این طرح، صرفاً نوشته شده "تعدادی از فلسطینیان آزاد می‌شوند". این ابهام نشان می‌دهد که مفاد مربوط به فلسطینیان دقیق نیست، در حالی که شروط مربوط به اسرائیلی‌ها به دقت ذکر شده است. لذا، آنچه مطرح شده، تنها یک نگاه اسرائیلی است که نام ترامپ بر آن نهاده شده و هیچ ملت آزاده‌ای نمی‌تواند چنین ذلتی را بپذیرد.