سیاست
رئیس دستگاه دیپلماسی با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران تغییر در مرزهای ژئوپلیتیک منطقه را برنمیتابد گفت: در سفر رئیسجمهور به ارمنستان این نکته حتماً مورد بحث قرار خواهد گرفت. ما نگرانیهای خودمان را که البته دوستان ارمنی در جریان آن هستند، تکرار خواهیم کرد و تلاش میکنیم که به یک سازوکار اطمینانبخش هم در این خصوص برسیم. او گفت: روابط ما با ارمنستان یک رابطه بسیار قدیمی و با علقههای بسیار نزدیک است؛ هم هموطنان ارمنی ما در ایران یک نقطه اتصال قوی با ارمنستان بودند، هم به هر حال ارتباطات فرهنگی و ارتباطات تاریخی بسیار نزدیکی میان دو کشور وجود دارد. علاوه بر این، منافع مهم هم ژئوپلیتیک و هم منافع اقتصادی، دو کشور را به هم نزدیک کرده و به همین دلیل رابطه ما در سالهای اخیر رشد بسیار ملاحظهای داشته است. شرکتهای ایرانی در پروژههای سنگین در ارمنستان فعالیت میکنند و پروژههای دیگری هم در دست انجام است. زبان فارسی در سطح گستردهای در ارمنستان تدریس میشود؛ البته علتش را باید بگویم: دولت ارمنستان قانونی گذاشته که همه دانشآموزان موظفاند زبان یکی از کشورهای همسایه را بهعنوان زبان دوم حتماً مسلط باشند. جالب است که براسا آمار سفارت ما در ایروان که به من داده شده بیش از ۳۰۰۰ دانشآموز زبان فارسی داریم که بینظیر است؛ در هیچکدام از کشورهای منطقه این تعداد دانشآموز زبان فارسی نداریم. میزان ارتباطات و همکاریهای ما و بهخصوص دیدگاه مثبتی که هر دو طرف نسبت به همدیگر دارند، گسترده است. در این بین ما با یک موضوع حساس مواجهیم و آن بحث اتصال نخجوان به سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان است و این موضوع، بحث بسیار راهبردی و حساسی را در سالهای گذشته ایجاد کرده که باعث نگرانیهای زیادی شده، هم در سمت ما و هم در سمت بقیه کشورهای منطقه چرا که احتمال تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه وجود دارد. ما با یک موضوع حساس مواجهیم و آن بحث اتصال نخجوان به سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان است و این موضوع، بحث بسیار راهبردی و حساسی را در سالهای گذشته ایجاد کرده که باعث نگرانیهای زیادی شده، هم در سمت ما و هم در سمت بقیه کشورهای منطقه چرا که احتمال تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه وجود دارد.آنچه که نگرانی اصلی ما است، این است که به خاطر این موضوع، تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه صورت بگیرد. تغییرات ژئوپلیتیک منظورمان چیست؟ تغییر مرزهای شناخته شده بینالمللی، جابجایی مرزها، به اصطلاح خدشه وارد شدن به حاکمیت هر یک از کشورهای منطقه و تمامیت ارضی کشورهای منطقه؛ یعنی مثلاً بخشی از ارمنستان به این منظور به گونه ای استفاده شود که منجر به اشغالگری، تغییر یا تضعیف حاکمیتها شود. ما خیلی روشن از قبل گفتهایم که چنین چیزی را برنمیتابیم و سیاست ما از قدیم روشن بوده و اقداماتی هم در این جهت انجام داده ایم که جدیت خودمان را نشان دهیم که همه مطلع هستند. الان هم سیاست ما همین است؛ تغییرات ژئوپلیتیک را در منطقه نمیپذیریم. آنچه که الان اتفاق افتاده این است که بین ارمنستان و آذربایجان بیانیهای امضا شد، در این بیانیه به صراحت آمده که دو طرف تغییرناپذیری مرزهای منطقه را قبول دارند، به حاکمیت و تمامیت ارضی همه کشورهای منطقه احترام میگذارند و قصدی برای تغییر در این وجود ندارد. از این جهت برای ما نگرانی ژئوپلیتیک در مقطع فعلی ظاهراً رفع شده است. ولی اینکه در آینده آیا این چقدر پایبند باشند یا نباشند یا تحولات بعدی چه خواهد بود، مسلم است که ما از نزدیک رصد و دنبال میکنیم که چه اتفاقی میافتد. اما به لحاظ اقتصادی، چرا ممکن است برای ما خسارتهایی داشته باشد و به لحاظ سیاسی مسائلی هم هست که به آن اشاره خواهم کرد. به لحاظ اقتصادی ممکن است آن راه ترانزیتی که از ایران میگذرد را کمی کمرنگتر بکند، که البته این بستگی به خودمان دارد که چطور جذابیتهای این جاده را بالا ببریم که حرکت و حمل و نقل بیشتری از این مسیر صورت بگیرد. ولی به هرحال ممکن است که این راه تحت تاثیر این تحولات قرار بگیرد اما خب اینجا جاهایی است که ما دیگر نمیتوانیم یک کشوری را منع کنیم که در کشور خودش حق ندارد جادهای بکشد؛ تا وقتی که این جاده تحت حاکمیت کامل و تحت قوانین و صلاحیت قضایی ارمنستان است، از این جهت به لحاظ حقوق بینالملل ایرادی به آن نمیتوانیم وارد کنیم.