در ستایش شفافیت

 عبدالله خازنی- اتخاذ رویکرد شفاف سازی و روشنگری در رابطه دولت و ملت تاثیر مثبتی دارد. مردم انتظارشان این است که اعمال و رفتار و تصمیماتی که محرمانه و سیاسی نیست، شفاف باشد. هرچه حکومت‌ها با مردم به اصطلاح خودمانی، رو راست‌تر باشند و شفاف‌تر حرف بزنند و واقعیت‌های اجتماعی را که بر زندگی مردم تاثیرگذار است بیان کنند، دوام نظام حاکمیتی آنها بیشتر خواهد شد. امروزه یکی از اصول دموکراسی این است که مردم را محرم خودمان بدانیم و با آنها بیگانه نباشیم و آنها را به خودی و غیرخودی تقسیم نکنیم.شفافیت سریع‌ترین، کم‌هزینه‌ترین، ساده‌ترین، مبنایی‌ترین و قابل اعتمادترین سازوکار برای مبارزه با فساد (هم در پیشگیری و هم کشف جرم)، افزایش مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی، ارتقاء شایسته سالاری، مشارکت فعال و مؤثر مردمی، کاهش هزینه و زمان، و در نتیجه افزایش کارآمدی و سرمایه‌ی اجتماعی است و اهمیت زیادی نیز دارد.
بدون فهم شفافیت، قدم از قدم نمی‌توان برداشت،  مانند خانه‌ی تاریک و البته بی‌نظم و آشفته‌ای که بدون نور. هر قدمی  می‌تواند بسیار خطرناک باشد؛ لذا شفافیت مانند نوری است که مسائل را روشن می‌کند،‌ ابهامات را از بین می‌برد و پس از آن تازه می‌توان نسبت به مسائل فکر و برای آنها تدبیر کرد.وقتی اعتماد عمودی بالا رفت، مردم و دولت یکی می‌شوند.
در آن صورت است که مردم می‌توانند به نظام، به مسولین و سلسله مراتب بعدی اعتماد کنند. نهاد های مدنی وسیاسی  جزو ارکانهای اصلی در فراشد تکامل و رشد جامعه درعرصه های تامین  وتحقق حقوق شهروندی واجتماعی میباشند. اگر در روند عملی شدن اهداف وخواستهای این نهادها حساسیت پاک برخاسته از صداقت ، وفاداری باشد.« شفافیت »  عمل میان اعضای جامعه وحلقات وسازمانهای اجتماعی وسیاسی  بازتاب  کرده وزمینه ساز اعتمادسازی میان هموندان وهمسوگرایان وسایر اعضای جامعه میشود.
يكي از اصول اوليه پيشرفت جوامع شفافيت گردش آزاد اطلاعات مي باشد اين امر موجب افزايش آگاهي و ايجاد نظارت جمعي و سبب هم افزايي توانمنديها در رسيدن به اهداف آرماني مي گردد و ايجاد يك ارتباط سازنده و روشن بر مبناي اعتماد بين جامعه و مسوولين مي تواند بسيار با ارزش باشد چون مي توانند از پتانسيل عظيم موجود بهره بگيرند.
اهداف و شيوه كار بايد صريح و روشن بيان شود در غير اين صورت سو استفاده از اختيارات براي كسب منابع شخصي يا گروهي منجر به فساد مي گردد.علني كردن و شفاف سازي يكي از پايه هاي اساسي دموكراسي است و از سوي ديگر حق دانستن يكي از حقوق اساسي انسان است لذا در اين راستا شهروند مي بايست در قبال حقوق شهروندي خود فعال باشد و از منفعل بودن پرهيز كنند زيرا فعال بودن موجب افزايش پاسخگويي نهادهاي خدمت رسان مي شود بنابراين در عصر كنوني پاسخگويي سازمانها به شهروندان به عنوان يك اصل مهم و پر اهميت تلقي مي گردد وجود اطلاعات شفاف يكي از الزامات كارايي است زيرا شفافيت بالا و افشاي بهتر اطلاعات و عملكردها دانش و آگاهي بيشتري را در اختيار ذينفعان قرار مي دهد و درك امور را آسانتر مي سازد.
پنهان كاري و عدم شفافيت منجر به شكاف عميق و بيشتر ميان افراد جامعه و مسوولين مي گردد بنابراين اطلاعاتي كه در اختيارشهروندان قرار داده مي شود در حوزه هاي مختلف به آنها امكان داده مي شود تا آنچه مسوولين انجام مي دهند آگاه شوند و بتوانند نقد كنند و تاريكخانه اي فرا روي خود نبينند.
شفافیت مالی مسئولان دولتی شرط لازم براي کسب اعتماد عمومي نسبت به دستگاه حاکم و شيوه‌ اداره‌ کشور است. زماني که شهروندان درباره اداره عامه‌ کشورشان، به اطلاعات با کيفيت بهتر و کميت بيشتر دسترسي داشته باشند، موجب تقويت اعتمادشان نسبت به دولت شده و آنان را به همکاري بيشتر در امر توسعه و اجراي نظم عمومي تشويق مي‌کند. ایجاد سامانه‌های برخط که حاوی اطلاعاتی از میزان اموال و دارایی‌های مسئولان، حقوق و مزایای آنها و نیز دیگر اطلاعاتی باشد که برای نظارت مؤثر مردم لازم است، جزء ضروری‌ترین اقدامات است. همچنین در بند 19 سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی بر شفاف‌سازی اقتصاد و جلوگیری از زمینه‌های فسادزا تأکید شده است؛ از این رو سالم‌سازی اقتصاد را باید جزء لاینفک اقتصاد مقاومتی دانست. به نظر می‌رسد، اولین قدم در راه سالم‌سازی اقتصاد و مبارزه با فساد، تغییر نگرش مبارزه سنتی به نگرش مدرن مبتنی بر شفافیت و استفاده از ظرفیت مردم در نظارت و پیشگیری از فساد است.