صفحه آخر
از روزهای آغازین پیدایش فیلم‌های مصوت همواره از دوبله به مثابه ابزاری در جهت سانسور محتوای نامطلوب و مقاومت در برابر سلطه و نفوذ فرهنگی استفاده شده است. مخاطبان انگلیسی‌زبان به ندرت با فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی دوبله شده برخورد دارند. احتمالاً به همین دلیل است که با دوبله حس بسیار بیگانه‌ای دارند. صداهای دوبله معمولاً به گوش انسان کمی یکنواخت می‌آیند و هیچ‌گاه کاملاً با حرکت دهان بازیگران هماهنگ نیستند. این مسئله می‌تواند باعث زده شدن و حتی شاید تاحدودی مشوش شدن مخاطب شود. اما از زمان پیدایش سینمای مصوت در اواخر دهه ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰، دوبله در بسیاری از کشورها از جمله (صرفاً با در نظر گرفتن اروپا) ایتالیا، اسپانیا، و آلمان رایج بوده است. دوبله هنوز در بسیاری از این کشورها به‌عنوان روشی برای ترجمه فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی خارجی‌زبان استفاده می‌شود. در ایتالیا نظام دوبله آنچنان در دهه ۱۹۳۰ توسعه یافت که حتی از آن برای اضافه کردن صدا به فیلم‌های ایتالیایی نیز استفاده می‌شد و این روند تا دهه ۱۹۸۰ - زمانی‌که رشد تلویزیون (که در آن صدا مستقیماً ضبط می‌شد) به تحول در استاندارد شیوه صنعت منجر شد - ادامه یافت. اما چرا این شیوه عجیب در این کشورها که صنایع فیلم پر رونقی دارند، جای پای محکمی پیدا کرده است؟ مگر زیرنویس شیوه بهتری برای ترجمه فیلم و همزمان دست‌نخورده نگهداشتن آن نیست؟ چند دلیل در این زمینه وجود دارد. در اوایل قرن بیستم غالب جمعیت فیلم‌بین اروپا سطح سواد پایینی داشتند. وقتی مخاطب سواد خواندن نداشته باشد (یا حتی سرعت خواندنش پایین باشد) زیرنویس ارزشی نخواهد داشت. همچنین این استدلال وجود دارد که زیرنویس تصاویر فیلم را خراب کرده و باعث می‌شود چشمان مخاطب به پایین تصویر بچسبد. بااین‌وجود، شاید مهم‌ترین استدلال برای استفاده از دوبله، سیاسی بود. دوبله ابزاری عالی برای سانسور فیلم است. فیلم‌های مصوت در اوایل دهه ۱۹۳۰ پدیدار شدند؛ در زمانی که بسیاری از کشورها در حال رفتن زیر یوغ رژیم‌های استبدادی بودند. در اروپا رژیم‌های بنیتو موسولینی، فرانسیسکو فرانکو، و نازی‌ها بر سر کار بودند. سانسور در ایتالیا، اسپانیا و آلمان پیش از به قدرت رسیدن این دیکتاتوری‌ها نیز بخشی از فرایند تولید و توزیع فیلم بود، اما پس از روی کار آمدن آن‌ها بطور قابل توجهی رشد پیدا کرد. مشخصاً ایتالیا و اسپانیا دوبله را از ایدئولوژیک پرکاربرد یافتند. برای مثال فاشیست‌های موسولینی، در فرایند دوبله فیلم‌های خارجی دیالوگ‌های دارای ارجاعات تند و ناسزاوار نسبت به ایتالیا و مردم این کشور را حذف می‌کردند. آن‌ها همچنین از دوبله برای تغییر عناصر غیراخلاقی داستان فیلم بهره می‌بردند. برای مثال، در دوبله ایتالیایی از فیلم آمریکایی «مردانِ زندگی او» (۱۹۳۱) ارجاع به موسولینی تغییر پیدا کرد. شاید نکته زشت‌تر در این موضوع آن بود که آن‌ها تأکید داشتند فیلم به ایتالیایی معیار و ملی دوبله شوند (قالب رسمی زبان که عموماً در سرتاسر کشور فهمیده می‌شد). این کار به سبب جلوگیری از مردم مناطق مختلف این کشور به‌منظور صحبت کردن گویش‌های محلی و زبان‌های اقلیت، و همچنین پیش‌گیری از ورود کلمات خارجی به فرهنگ ایتالیایی انجام گرفت.