صفحه اول
شادی نوبختی ها- رسانه های گروهی، علاوه بر این که در فرآیند ارتباطات و جابه جایی اطلاعات در درون جامعه و ملل سهیم هستند، می توانند با کارکرد خویش در عرصه های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی به موازات تحولات عمیق در نهادهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و دگرگونی باورها و ارزش های مسلم جامعه کار ساز بوده و به عنوان یک دانشگاه عمومی در راستای شکوفایی و اعتلای فرهنگ جامعه به فعالیت بپردازند و زبان هدایت خویش را به کار بسته و جامعه را به سمت و سوی مطلوب هدایت نمایند. یکی از عوامل و متغیرهای مهم در جلب یا کاهش مشارکت سیاسی مردم در انتخابات، رسانه های جمعی هستند. سرمايه اجتماعي، دلالت بر مجموعه روابط، شبکه ها، تعامل ها، انجمن ها و موسسه هايي دارد که به واسطه هنجارها و ارزش هاي مشترک شکل گرفته و موجب گرمي اجتماع انساني شده و کنش متقابل اجتماعي را تسهيل مي کند. برخي از صاحب نظران رسانه هاي جمعي، از آن به عنوان ابزارهاي اشاعه «سرمايه اجتماعي» ياد مي کنند. رسانه‌های جمعی با فراهم آوردن چارچوب‌های مفهومی برای تفسیر و پردازش اطلاعات، به نگرش‌های افراد در خصوص مسائل مدنی، موضوع‌های سیاسی و امور عمومی جامعه، جهت می‌دهند و به شکل‌گیری مفاهیم و رفتارهای خاص کمک می‌کنند. فن آوري رسانه اي به عنوان يکي از مهمترين عوامل تغيير چنان با زندگي مردم در جوامع مختلف عجين شده است که رويگرداني و بي توجهي به آن اختلالي عظيم در جامعه و ابعاد مختلف اجتماعي، فرهنگي، سياسي و اقتصادي آن بوجود مي آورد.جامعه اطلاعاتي با همگرايي رسانه ها رشدي بي سابقه داشته است. یکی از مهم‌ترین کارکردهای رسانه در چند دهه اخیر گفتمان سازی است. «گفتمان» از جمله مفاهيم مهم و كليدى است كه در شكل دادن به تفكر فلسفى اجتماعى و سياسى مغرب زمين نيمه دوم قرن بيستم، نقش بهسزايى داشته است. گفتمان، يكى از مفاهيم كليدى در انديشه فوكو است. در نزد وى، گفتمانها «اعمالى هستند كه به طور سيستماتيك، شكلدهنده موضوعاتى هستند كه خود سخن مىگويند. گفتمانها درباره موضوعات صحبت نكرده و هويت موضوعات را تعيين نمىكنند. آنها سازنده موضوعات بوده و در فرايند اين سازندگى، مداخله خود را پنهان مىدارند. از اين رو، معانى و مفاهيم نه از درون زبان، بلكه از درون اعمال تشكيلاتى و ارتباطات اجتماعى-سياسى افراد با يكديگر، حاصل می شوند. شايد بتوان گفتمانسازي را به دوران اخير عملكرد رسانه‌اي منتسب کرد. در دوران گذشته اگر چه تلاش براي ارائه تصوير خوب از خود و تصويري بد از ديگري از طريق رسانه‌ها جريان داشت اما اين تاكيدات مصداقي و تكگانه بود. اما امروزه اين جريان در قالب برنامهاي ساماندهي شده و مدون تحت عنوان گفتمان صورت مي گيرد و به عبارتي دوران جديد رسانه اي را مي توان دوران تولد گفتمانها برشمرد. از نظر محتوايي محصول رسانه‌اي از يك سو بايد بتواند انتظار توليدكنندگان و از سوي ديگر انتظار مخاطبان را برآورده كند. الف: كيفيت محتوا از نظر مخاطبان - پاسخگويي به نياز مخاطبان (خوانندگان، شنوندگان و بينندگان) در حوزه‌هايي چون اطلاعات، شفاف‌سازي، ايجاد فرصت‌هاي اجتماعي مفيد و توانمندسازي مخاطبان براي مديريت زندگي و مشاركت‌شان در جامعه. به عبارت ديگر اثر رسانه‌ای به لحاظ محتوايي باید انگیزه و نیاز لازم برای مراجعه به محصول را در مخاطب (طيف مختلف مخاطبان با تركيب متفاوت‌شان) ایجاد كند. اين نياز در برخي موارد مادي و برخي موارد معنوي است. ب: كيفيت محتوا از نظر توليدكنندگان - تأمين اهداف توليدكنندگان آثار (روزنامه‌نگاران، مديران رسانه‌ها، دولت‌ها و...)- رعايت هنجارها و قواعد جامعه- كمك به توسعه دانش در جامعه- فراگيري و پاسخگويي به همه اقشار (نخبگان، زنان، جوانان، اقوام و...)- توجه به ارائه مطالب مؤثر در توسعه فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي جامعه - هدايت مخاطبان به سمت تجربه‌هاي مفيد- توان رقابت با رسانه‌هاي رقيب و مهاجم به لحاظ اجتماعي- ماندگاری پيام در عين تأمين انتظار زودگذري مخاطب با توجه به اینکه در دوران کنونی، رسانه‌ها بخش جدایی‌ناپذیر زندگی مردم شده‌اند و به عنوان یکی از دستگاه‌های فراگیر و گسترده در دسترس همگان قرار دارند، در چگونگی شکل‌گیری رفتارهای سیاسی و انتخاباتی مؤثر و تعیین‌کننده می‌باشند. از این‌رو، علاوه بر توجه به کارکردهای مثبت و سازنده آن در توسعه سیاسی جوامع، باید با تدوین راهبردها و سیاستگذاری مناسب، به منظور تقویت مبادلات فرهنگ اسلامی‌ـ بومی، در تقویت و رشد رفتار انتخاباتی شهروندان گام برداشت و توسعه سیاسی در رفتار انتخاباتی را به نسل‌های آینده منتقل کرد.