مردم در انتظار دولت برنامه ریز، قانون‌مدار و آینده‌نگر

 علی نقی درستکار - دولت سازمان گسترده در داخل جامعه است كه با انواع متعددي از سازمان هاي اجتماعي رسمي و غير رسمي از خانواده گرفته تا قبيله و سرانجام شركت هاي بزرگ تجاري در حال همزيستي است. تمركز روي كشمكش هاي گروههاي قومي، زباني و غيره اجازه مي دهد تا به فراگردي هاي تغيير اجتماعي و سياسي با ديد تازه اي نگاه شود.
توجه به نقش دولت درفرآيندهاي مربوط به توسعه همواره مورد توجه دانشمندان اجتماعي بوده است هر چند كه در اين توجه تنوع و تفاوت چشمگيري نيز وجود دارد.بخشي از اين تنوع را بايد در پيچيدگي و تنوع ساختاري دولت ها و نيز گوناگوني و تغيير در كار ويژه هاي دولت ها در طي دوره هاي مختلف تاريخي جستجو نمود.
به هر حال پيچيدگي ساختاري و تنوع كار ويژه هاي دولت موجب گرديده كه مواجه با داوري هاي متفاوت و سنخ شناسي هاي گوناگون در خصوص دولت باشيم. از حيث نظري با لحاظ نمودن يك چارچوب عام مي توان ديدگاههاي مطرح شده را به دو دسته تقسيم نمود.دسته اول كساني كه براي دولت قائل به نقش حداقلي هستند و در برابر دولت به جامعه و  نقش آن اهميت بيشتري مي دهند.دسته دوم كساني هستند كه براي دولت نقش حداكثري را قائل هستند و دولت را كارگزار اصلي توسعه مي شناسند.
ويژگي هاي دولت توسعه گرا عبارتند ار خودگرداني متكي به جامعه، مذاكرات مداوم در خصوص اهداف و خط مشي ها از طريق نهادها و تشكل هاي مدني، عهده داري سرپرستي تحول صنعتي جامعه، رجحان منافع جمعي بر منافع فردي، ديوانسالاري كارآمد، شايسته سالاري قوي فعال در حوزه فعاليت هاي زيربنايي، نقش قابلگي و پرورشگري را داشتن. دولت توسعه گرا به جامعه اتكا دارد و محصول محيط اجتماعي خويش است به گونه اي كه دولت و گروههاي اجتماعي داراي پروژه مشتركي براي ايجاد تحول هستند.اما کدامیک از کاندیداها چنین جربزه ای دارند ؟
دیروز وزارت کشوردر آخرین ساعات پایان ثبت نام داوطلبان ریاست جمهوری، ساعات شلوغی داشت. چهره های سیاسی و غیرسیاسی که چشم به پاستور دوخته خود را به خیابان فاطمی رساندند تا برای سیزدهمین دوره  رقابت ریاست جمهوری آماده شوند.در این میان سیاستمداران معروفی بودند که دیروز، حضور خود را در میدان رقابت های انتخابات ۱۴۰۰، قطعی کردند و برنامه ها و شعارهای خود را بیان کردند:
   هر کس وعده بهشت را در این شرایط پیچیده می‌دهد خلاف می‌گوید
علی لاریجانی در پنجمین روز ثبت نام داوطلبان انتخابات ۱۴۰۰ با حضور در وزارت کشور حضورش را برای ورود به انتخابات قطعی کرد و به گمانه زنی ها پایان داد، رییس پیشین مجلس شورای اسلامی معتقد است: هر کسی وعده بهشت در این شرایط پیچیده کشور می‌دهد خلاف می گوید. باید اول آتش جهنم اختلاف و لجبازی و افراطی گری و کارنابلدی را خاموش کرد. حل مشکلات کشور با هوس‌های پوپولیستی و نردبان سازی از محرومیت ملت حل نمی شود، بلکه کشور برای تحققِ پیشرفتِ اقتصادیِ شتابان و مردمی، به همبستگی ملی در داخل، تعامل هوشمندانه با غرب، همکاری سازنده و پویا با شرق، و هماهنگی برادرانه با همسایگان نیاز دارد و این امر احتیاج به علم و دانش و تجربه دارد.
   پنهان کردن مسائل اصلی مردم در تعارفات سیاسی دردی از مردم دوا نمی‌کند
حجت الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی هم قبل از ثبت نام در انتخابات در بیانیه ای اظهار کرد: در آستانه قرن جدید نیازمند «تحول» همه‌جانبه و نظام‌مند برای نیل به «ایران قوی» هستیم. تغییرات جزیی و پنهان کردن مسایل اصلی مردم در تعارفات سیاسی و زدوبندهای جناحی، دردی را دوا نمی‌کند. مردم از انتخابات به دنبال این نیستند که فرد یا گروهی از صندلی قدرت بلند شود و قبیله دیگری با نشستن به جای آنها، امکانات کشور را بین خود تقسیم کنند. نتیجه انتخابات باید «تحول» واقعی یعنی بازگرداندن امید و نشاط به زندگی مردم باشد.
در این بیانیه آمده است: با شناختی که از چالش ها، ظرفیت‌ها، استعدادها و سرمایه‌های این کشور کسب کرده ام، آمده ام تا با کمک همه مردم ایران، و در طلیعه گام دوم،»دولتی مردمی برای ایرانی قوی» تشکیل دهم، دولتی که ارکان و مسوولیت های اصلی آن بر دوش جوانان شجاع، تحول خواه، متخصص، پاک و ضد فساد خواهد بود که هر کجا به آنها اعتماد شد،  قدرت و افتخار برای ایران آفریده اند. دولتی که توجه به محرومان و مستضعفان و طبقات پایین جامعه از مهمترین اولویت‌هایش خواهد بود و اجازه نخواهد داد که عزت و شرافت و کرامت آنها خدشه دار شود.
   منش آیت الله هاشمی را در دستور کار قرار می دهم
از دیگر داوطلبان ریاست جمهوری محسن هاشمی فرزند آیت الله هاشمی رفسنجانی رییس جمهور پیشین ایران است.
وی با بیان اینکه وضعیت اقتصادی کشور دچار بحران است علت حضورش را رفع مشکلات کشور و رسیدن به یک رفاه مطلوب عنوان کرد و گفت: جامعه ایران در وضعیت دشواری قرار دارد و وضعیت بسیاری از مردم مختل شده است و این در حالی است که ایران از نعمت های بسیاری برخوردار است و ما باید پیشرفت بیشتری داشته باشیم.
داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: در دولت خود منش آیت الله هاشمی رفسنجانی را که همان تنش زدایی است در دستور کار خود قرار خواهم داد.
   مردم باید در فروش نفت سهامدار باشند
سید شمس الدینی حسینی وزیر پیشین امور اقتصادی و دارایی از دیگر داوطلبان ریاست جمهوری بود که پس از ثبت نام گفت: به دلیل شرایط خاص کشور در عرصه انتخابات ریاست جمهوری با توجه به وضعیت کشور برای حضور در انتخابات احساس کردم این شانس را به خودم بدهم تا یک اقتصاددان در عرصه اجرایی کشور حضور پیدا کند.
داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه مردم باید در فروش نفت سهام دار باشند، گفت: اگر نظام تامین مالی ما حل شود قفل تورم در کشور حل می‌شود.
   نمی‌شود با دعوا به فکر توسعه بود
مسعود پزشکیان نماینده مجلس شورای اسلامی  از دیگر داوطلبان سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری معتقد است: فقط اتکا به مردم می‌تواند مشکلات را حل کند و برای این کار چاره‌ای نداریم جز اینکه روند تفرقه و اختلافات موجود در کشور، تنش داخلی و تنش با همسایگان را از بین ببریم. نمی‌شود با دعوا و تنش به فکر توسعه و آینده کشور بود.
داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری براین باور است که هیچ کشوری در دنیا  نتوانست با تنش به جایی برسد. قطعاً باید با تنش زدایی در کشور و خارج از کشور مشکلات را از بین ببریم با دوستان مروت با دشمنان مدارا. با جنگ، درگیری، اختلاف، حذف کردن، پنهان کردن  امکان اینکه به جایی برسیم وجود ندارد. در هیچ تاریخ ملتی و جامعه امکان نداشت گروهی به اجبار توانسته باشند مملکتی را اداره کرده باشند.
   نگران‌ آینده ایرانم
عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهر سازی داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه نگران ایرانم، اظهار داشت: نگران تمدن چندین هزار ساله‌ای هستم که چراغ آن به سبب کُندی توسعه و فرسایش اجتماعی کشور عزیزمان ایران در حال خامومشی است. من نگران این هستم که با کم‌توانی قدرت نرم ایران و ارزیابی اشتباه از موقعیت و قدرت سخت‌مان، گرازان در منطقه چیره شوند و نه تنها ایرانیان که تمام ملت‌های منطقه را بِدَرند.
چهره‌های اصلی انتخابات ریاست جمهوری امروز ثبت نام کردند علاوه بر این عزت الله ضرغامی، ابوالحسن فیروزآبادی، علیرضا زاکانی هم با حضور در ستاد انتخابات داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات شدند. بنا بر گزارشات واصله ابراهیم رئیسی و اسحاق جهانگیری هم تا ساعاتی دیگر برای حضور در رقابت های ریاست جمهوری ثبت نام می کنند.
  کارآمد ساختن حکومت در ارائه خدمت به مردم
علیرضا زاکانی با ثبت نام در عرصه رقابت سیزدهمین دوره ریاست جمهوری گفت: نرخ بالای بیکاری، وعده‌های فراموش شده دولتمردان، وضعیت اسفبار بازار بورس و زیان جمع زیادی از مردم، کاهش ارزش پول ملی، عدم توجه به توانمندی‌های داخلی، سیاسی‌کاری‌ها، شعارزدگی‌ها و فساد اقتصادی خانمان‌سوز، تبعیض‌های ناروا و دنیا طلبی برخی از مسؤولان و قدرت‌طلبی برخی سیاسیون و انفعال و خدشه به استقلال سیاسی کشور در مقابل بیگانگان، امید را در دل مردم به ویژه جوانان آینده‌ساز کشور کم‌رنگ کرده و انتظار از دولت آینده برای سامان دادن و کارآمد ساختن حکومت در ارائه خدمت به مردم و تسریع پیشرفت کشور در گام دوم انقلاب اسلامی را بالا برده است.
  سفرای ما باید مروج سیاست خنثی سازی تحریم باشند
ضرغامی داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: اگر روحانی توان مذاکره از موضع قدرت در طول این مدت به کار می گرفت وضعیت مردم بسیار  بهتر بود. ناتوانی دولت در مذاکره با دنیا در کنار کلکسیون دیگر ناتوانی‌های دولت می‌گذاریم. وی راه حل اساسی تحریم را خنثی سازی عنوان و تصریح کرد: دور زدن یا برداشتن تحریم اگر چه مهم است اما راه اصلی خنثی سازی است و سفرای ما باید مبلغ و مروج و کنشگر این سیاست باشند. از این نظر سفیران را تحت نظارت قوی انتخاب خواهم کرد. ضرغامی افزود: برخی آقایان از الان برای سفیرشدن در کشورهای مختلف انتخاب شدند. دست نگهدارند چون اکثر آنان هماهنگی ندارند و من آنها را برمی‌گردانم و هشدار می‌دهم دولت این کار را نکند.
  به پلتفرم‌های داخلی معتقدم
«سید ابوالحسن فیروزآبادی» دبیر شورای علی فضای مجازی روز پایانی ثبت نام انتخابات با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور برای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد. فیروزآبادی پس از ثبت نام با اشاره به اینکه به پلتفرم های داخلی معتقد هستم؛ گفت: «به طور عام هیچ وقت از فیلرتینگ دفاع نکردم معتقدم باید در فضای مجازی همانند فضای فیزیکی حدود و قلمرو ایران و ایرانیت و انقلاب اسلامی مشخص باشد. به پلتفرم هایی که نسبت به ما تعهدی ندارند و سایت ها و عکس هایی را حذف می کنند؛ اعتقاد نداریم اما در عین حال کشور نمی تواند بدون پلتفرم خارجی باشد. تا اینستاگرام داخلی نداشته باشیم معتقد به فیلتر اینستاگرام نیستم.  
  دولتم مردم سالار و شعارم صداقت است
مصطفی کواکبیان نماینده سابق مجلس شورای اسلامی با حضور در ستاد انتخابات کشور در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد. وی درباره شعار و برنامه دولت آینده خود گفت: دولت من مردم سالار و شعار من صداقت با مردم و برنامه من هم تحقق جمهوریت سوم با موضوعیت قانون اساسی است. دبیرکل حزب مردم سالاری افزود: در خودم توانمندی اجرایی برای حل این مشکلات را می بینم از این رو مشکل اساسی که بنده احساس می کنم وجود دارد بحث های اقتصادی و معیشتی و کاهش ارزش پول ملی است از این رو براین باورم که ماباید به فکر استقلال بانک مرکزی باشیم تا این مشکل حل شود.
  با باستی هیلزهای لعنتی مبارزه خواهم کرد
«سید عزت الله ضرغامی» رییس پیشین صدا و سیما در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد. اصرار خبرنگاران به ضرغامی برای نشان دادن صفحه نخست شناسنامه خود به رسم  داوطلبان دیگر، با امتناع وی روبرو شد. وی در بیانیه پس از ثبت نام زدن زیر میز را مبارزه با فقر، فساد، تبعیض، ناکارآمدی، اشرافیگری، انحصار، آقازادگی، تبارسالاری، خاصه‌خرجی، پنهان‌کاری، خستگی و بی‌انگیزگی، تکبر و فخرفروشی، تملق و چاپلوسی، فاصله‌ی طبقاتی و انواع باستی‌هیلزهای لعنتی! دانست و تاکید کرد: به فضل خدا می‌آییم تا با همت و انگیزه و نیت خدایی جوانان گمنام اما کارشناس و خردمند و با عقلانیت ایرانی اسلامی و تجربه‌ی برآمده از دانش جهانی و روزآمد، این وضعیت دل‌آشوب‌کننده را بر هم زده و ایران بزرگ را به اعتلا و اوج معهود خویش و باور خود و ایمان به سرشت تابناک و عظیم شهیدان برسانیم.
  آبرو و تجربه‌ام متعلق به ملت است
جهانگیری در بیانیه اعلام حضور خود در انتخابات تصریح کرد: قصد ورود به این انتخابات را نداشتم و امیدوار بودم نیازی به حضورم نشود. اما با توجه به نیامدن برادر عزیزم دکتر جواد ظریف و عدم امکان ثبت نام تعدادی دیگر از کسانی که می‌توانستند این مسئولیت را بپذیرند، و این‌که جبهه ‌اصلاحات ایران، رهبران و شخصیت‌های دلسوز اصلاح‌طلب و بسیاری از جوانان و فعالان سیاسی و مدنی ‌تشخیص داده‌اند که باید به صحنه بیایم، به رغم میل و مصلحت شخصی و با توکل به خدا از قبول مسئولیت شانه خالی نمی‌کنم. آبرو و تجربه‌ام را که متعلق به ملت است تقدیم ملت می‌کنم، با آگاهی از شرایط دشوار امروز کشور و سردی‌ها و کناره‌گزینی‌ها وارد این میدان می‌شوم و از هیچ تلاش و اقدامی، تا آن‌جا که ارزش ها و هویت‌ اصلاح‌گرانه‌ام را تهدید نکند،‌ دریغ نمی‌کنم.