صفحه اول
الهه موسویان - علاوه بر رایزنی‌های برجامی لاوروف در تهران در آستانه دور جدید گفتگو‌های ۴+۱ در وین، توسعه همکاری‌های دوجانبه یکی دیگر از محور‌های مهم گفتگو‌های وزیر خارجه روسیه بود. امضای تمدید معاهده «اساس روابط متقابل و اصول همکاری ایران و روسیه» که ۲۰ سال پیش به امضای رؤسای جمهوری وقت دو کشور رسیده، در همین راستا است. معاهده روابط متقابل و اصول همکاری ایران و روسیه در ۲۲ اسفند ماه سال ۱۳۷۹ برابر با ۱۲ مارس ۲۰۰۱ میلادی در ۲۱ ماده در جریان سفر رئیس جمهوری وقت ایران به مسکو به امضای دو طرف رسید. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی دستگاه دیپلماسی دیروز در نشست خبری خود با خبرنگاران گفت که در جریان سفر سرگئی لاوروف توافقنامه همکاری جامع بین ایران و روسیه امضا خواهد شد. تاریخ این توافقنامه فروردین منقضی شده و در این سفر امضا می‌شود. او در توضیح بیشتر امضای موافقتنامه همکاری جامع با روسیه گفت: روابط ایران و روسیه کاملاً راهبردی است و همکاری‌های نزدیکی در سطوح مختلف داریم. تنظیم روابط در چارچوب موافقتنامه را با روسیه داشتیم. برای تمدید و ارتقا حرکت‌هایی کردیم و آنچه در این سفر امضا می‌شود نتیجه این تلاش‌هاست، ولی این همچنان پایه همکاری‌های ایران و روسیه را در ابعاد مختلف تعریف می‌کند. این معاهده تحت عنوان «قانون معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه» است که در اسفند ۱۳۷۹ (برابر با ۱۲ مارس ۲۰۰۱) در مسکو و در حضور روسای جمهور دو کشور امضا شد. مدت این معاهده که به تصویب مجالس دو کشور هم رسیده، در اصل ۱۰ سال است، اما پس از اتمام دوره تا به حال دو بار هر کدام ۵ سال تمدید شده است. ماده ۲۱ این معاهده می نویسد: « این معاهده برای مدت ده سال منعقد می‌گردد و در صورتی که هیچ یک از طرفین حداقل یک سال قبل از پایان اعتبار آن به صورت کتبی طرف دیگر را‌از قصد خود پیرامون قطع اعتبار معاهده مطلع نسازد، خود به خود برای دوره‌های پنج ساله بعدی تمدید می‌شود.این معاهده در مسکو در تاریخ بیست و دوم اسفند ماه سال ۱۳۷۹ هجری شمسی برابر بادوازدهم مارس ۲۰۰۱ میلادی در دو نسخه به زبانهای فارسی‌و روسی که هر یک از متون دارای اعتبار یکسان می‌باشد، تنظیم شده است.» این معاهده شامل مقدمه و بیست و یک ماده است. ماده ۶ این معاهده بر همکاری دو کشور در حوزه انرژی، از جمله هسته ای اشاره کرده و تصریح می کند «طرفین به گسترش مناسبات درازمدت و متقابلاً مفید خود به منظور تحقق طرحهای مشترک در زمینه‌های حمل و نقل، انرژی من‌جمله :استفاده صلح جویانه از انرژی هسته‌ای، احداث نیروگاههای اتمی، صنایع، علوم، فنون، کشاورزی و بهداشت عمومی مساعدت خواهند نمود.» در بخش های دیگر بر همکاری های دو کشور در حوزه های مختلف اقتصادی، حمل و نقل انرزی، سیاسی و امنیتی نیز اشاره شده است. این معاهده در جلسه سران دو کشور که تقریبا اولین دیدار در این سطح پس از ۴۰ سال بود، به عنوان نقطه تحول دیپلماتیک محسوب می شد. این توافق در آن زمان هم مخالفانی داشت و باعث واکنش آمریکایی ها شد. ژنرال «لئونید ایواشوف»، یکی از مقامات ارشد وقت در وزارت دفاع روسیه گفت: «برخی شاید از این توافق خوششان می آید و برخی نه. کشورهای ما در راستای منافع مان تلاش خواهند کرد.» انعقاد این توافق در آن زمان همچنین سیگنالی به دولت جورج بوش در آمریکا بود مبنی بر اینکه ایران و روسیه قصد دارند نفوذ آمریکا در منطقه را محدودتر کنند. ریچارد بوچر، سخنگوی وقت وزارت خارجه آمریکا در این خصوص ابراز نگرانی کرد و گفت: ما به ویژه درباره فروش تسلیحات متعارف پیشرفته یا تکنولوژی های حساس، نظیر فناوری هسته ای نگران هستیم. این بستگی به ایرانی ها و روس ها دارد که درباره جزئیات آنچه ممکن است انجام دهند یا انجام ندهند، توضیح دهند.