شفافیت خانه های خالی
منیره حاج شفیعی- از پنجشنبه گام جدید مالیاتی دولت در خصوص خانه های خالی آغاز می شود.یکی از منابع درآمدی دولتها، درآمدهای مالیاتی است. مشکلات اجتماعی و فرهنگی جامعه، ضعف سرمایه اجتماعی و شاخص‌های آن باعث شده تا کنش مالیاتی به خوبی صورت نگرفته و فرهنگ مالیاتی در بین مردم شکل نگیرد.
فرهنگ مالیاتی به عنوان یکی از مولفه های اصلی پدیده مالیات و مالیات ستانی در دنیای مدرن به شمار می آید، سیاست گذاران اقتصادی و سیستم مالیاتی را چاره ای جز مدنظر قرار دادن و توجه و تمرکز بیشتر بر این فرهنگ و تقویت آن در جهت کارآمدی مالیات نیست.
مالیات همواره سرلوحه و از اولویت‌های اساسی برنامه‌های اقتصادی دولتها بوده و اقتصاددانان و در صدر آنها مسوولان نظام مالیاتی می‌کوشند با شفاف سازی و تبیین نقش مالیات در گرداندن چرخ اقتصادی کشور، راهکارهایی را که موجب افزایش اعتماد عمومی و میزان مشارکت آنها در پرداخت مالیات باشد، اجرایی نماید. بدون شک مهمترین عامل تأثیرگذار در ایجاد این اعتماد و اقناع افکار عمومی، معرفی مصادیق عینی صرف مالیات است، به دیگر سخن خودباوری و اعتقاد مودیان به پرداخت مالیات هنگامی به منصه ظهور می‌رسد که آنان بتوانند آثار آن را بطور ملموس مشاهده نمایند.
یکی از نکات مورد تأکید عموم متخصصین علم مالیه عمومی و مدیران مالیاتی، رشد و توسعه و بهبود تمکین مالیاتی و فرهنگ مالیاتی در جامعه است؛ چرا که هرچه جامعه دارای فرهنگ مالیاتی غنی‌تری باشد، وصول مالیات توسط سازمان امور مالیاتی با موفقیت و سهولت بیشتری همراه است و مؤدیان مالیاتی نیز با رغبت و احساس مسئولیت بیشتری اقدام به انجام وظایف قانونی خود می‌کنند.
به طور کلی مالیات وسیله‌ای برای تأمین هزینه‌های خدماتی است که دولت به ملت ارائه می‌دهد با این توضیح که اگر ملت خود قصد تأمین این خدمات را داشت، می‌بایست چندین برابر هزینه کند؛ حال آنکه دولت با دریافت مالیات با هزینه‌ای بسیار کمتر همان خدمات را به مردم ارائه می‌دهد. مالیات در واقع انتقال بخشی از درآمدهای جامعه به دولت یا بخشی از سود فعالیتهای اقتصادی است که نصیب دولت می شود زیرا ابزار و امکانات دستیابی به درآمد و سودها را دولت فراهم ساخته‌است.
بحث پایه مالیاتی از دیگر موضوعات بسیار مهم در اقتصاد هر کشور به شمار می رود که در کشور ما نیز اهمیت بسزایی برخوردار است؛ پایه یا مبنای مالیات عامل متغیر یا هر مفهوم دیگری همچون درآمد یا دارایی است که طبق قانون بر آن، مالیات وضع میشود. برای نمونه «مالیات بر عایدی سرمایه» یکی از پایه‌های مالیاتی است که دولت برای جلوگیری از انباشت سرمایه‌های همچون خرید و فروش سکه، ارز و همچنین مسکن تدوین و تنظیم کرده است. مالیات بر عایدی سرمایه توسط فروشنده دارایی پرداخت میشود. اما تحلیل در مورد اینکه بار مالیاتی منتقل می‌گردد یا میان فروشنده و خریدار چگونه تقسیم میشود، بستگی به کشش پذیری عرضه و تقاضا دارد.
شفافیت اقتصادی در دنیای امروز که گرایش به سمت جهانی‌شدن شدت گرفته، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از شرایط اساسی اقتصاد رقابتی، وجود شفافیت در میزان عرضه و تقاضای کالا، خدمات، کار، سرمایه و همچنین تعداد دارندگان آنها و وجود امکانات دسترسی به آنهاست. شفافیت اقتصادی پیامدهای مثبتی بر سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی دارد و درآمدهای مالیاتی و کیفیت زیرساخت‌های اقتصادی و خدمات عمومی را افزایش می‌دهد. شفافیت باعث تسهیل نظارت بر فعالیتهای اقتصادی و عملکرد سازمانهای دولتی میشود.
هرگاه بتوان ضرورت دریافت مالیات از مردم را به صورت مستدل و منطقی برای آنها بیان کرده به آنان آگاهی‌های لازم را داده و برای آنها به صورت شفاف تبیین کرد که مالیات دریافتی از مردم، صرف چه هزینه‌هایی میشود و در صورت نپرداختن مالیات، دولت و مردم دچار چه مشکلاتی خواهند شد و همچنین مردم به یک باور برسند که دولت مالیات دریافتی را برای بهبود وضع جامعه و توسعه اجتماعی و رفاه شهروندان هزینه می‌کند، آنگاه می‌توان ادعا کرد که مقدمات یک فرهنگ مالیاتی خوب برای پرداخت مالیات توسط عامه مردم به وجود آمده است .
شفافیت اقتصادی به مثابه عامل تقویت فرهنگ مالیاتی به رسمیت شناختن حق دسترسی به اطلاعات از جانب نظام دولتی که باید به صورت کارآمد در اسناد قانونی منعکس گردد، از آن جهت اهمیت دارد که جامعه همواره دسترسی به اطلاعات را به عنوان حق مشروع و قانونی برای خود مفروض می‌داند و در مواردی که از آن منع شده باشد امکان اعتراض و بازخواست ممانعت‌کنندگان از دستیابی به حق خود را محفوظ می‌داند.
وزیر راه و شهرسازی مطرح کرد؛
عرضه سهام شرکت‌های هواپیمایی در بورس از طریق تشکیل کنسرسیوم
وزیر راه و شهرسازی گفت: شرکت‌های هوایی می‌توانند با تشکیل کنسرسیوم در بازار سرمایه حضور پیدا کنند. به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی درباره اینکه «آیا در سال جدید، امکان حضور و عرضه سهام صنعت حمل و نقل هوایی، همچون راه آهن، در بازار سرمایه وجود دارد؟» اظهار کرد: استفاده از بازار سرمایه در صنعت هوایی در حقیقت الگویی است که می‌تواند انجام شود.
عضو کابینه دولت دوازدهم جمهوری اسلامی ایران گفت: از شرکت‌های کوچکی که وجود دارد، می‌توانیم به صورت کنسرسیوم استفاده کنیم و لازم است آنها بتوانند کنسرسیوم را شکل بدهند و ظرفیت بزرگتری را به وجود آورند.
محمد اسلامی عنوان کرد: با تشکیل کنسرسیوم اصلاحات مالی و حقوقی در ساختارشان شکل می‌گیرد و می‌توانند در بازار سرمایه بلوکشان را عرضه کنند و با عرضه بلوک سهام در بازار سرمایه می‌توانند تأمین منابع برای گسترش فعالیت‌هایشان انجام دهند.
وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: آنچه حائز اهمیت است که مردم در بازار سرمایه منابع خودشان را می‌آورند و استفاده می‌کنند و انتظار بازگشت سرمایه و سود مناسب را دارند.
عضو کابینه دولت دوازدهم در پایان خاطرنشان کرد: ما جایی از بازار سرمایه استفاده می‌کنیم که با تنظیمات دولت بتوانیم بازگشت سرمایه را با سود مناسب تضمین کنیم، مثل آزادراه‌ها یا پروژه‌های ریلی که اخیراً در آنها سرمایه‌گذاری کرده و آن را در سال جدید (۱۴۰۰) ادامه خواهیم داد.
نایب رییس کمیسیون صنایع مجلس:
طرح خودرویی وزارت صمت متوقف شد
نایب رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس اظهار کرد: شورای رقابت کمافی‌السابق به کار خود ادامه می‌دهد اما در کمیسیون صنایع این اختلاف وجود دارد که قیمتگذاری توسط شورای رقابت انجام شود یا طبق فرمول سازمان حمایت.
علی جدی در مورد آخرین وضعیت طرح ساماندهی خودرو و تعدد طرح‌ها در قیمتگذاری خوردو اظهار کرد: دو طرح در کمیسیون صنایع در مورد خودرو در دست بررسی است. یک طرح از شورای نگهبان برگشته که برای مجلس دهم بوده است، قرار شد که این طرح سریع بررسی شده و به صحن برود. یک طرح از قبل داشتیم که در مرحله بررسی است. البته ماده اول و دوم این طرح در کمیسیون صنایع و معادن تصویب شده است.
وی اضافه کرد: قیمت‌های بازار اختلاف زیادی با قیمت‌های خودروساز دارد، ما به دنبال این هستیم که در طرح ساماندهی بازار خودرو به سمتی برویم که قیمت‌های حاشیه بازار کاهش پیدا کند. این طرح از ابتدای سال در دستور کمیسیون است.
نایب رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس در مورد وضعیت شورای رقابت در طرح ساماندهی خودرو گفت: تا زمانی که قانون جدید تصویب نشود شورای رقابت به منوال گذشته به کار خود در قیمتگذاری خودرو ادامه خواهد داد. مجلس هم که هنوز قانون اجرایی ندارد، شیوه‌نامه وزارت صمت هم فعلا در وزارتخانه متوقف شده است.
جدی در مورد قیمتگذاری شورای رقابت گفت: در این شیوه قیمت برخی خودروها را بالا می‌برند و قیمت برخی دیگر به کمتر از قیمت تمام شده می‌رسد، بنابراین این شیوه‌نامه هم به جایی نرسید. البته شورای رقابت کمافی‌السابق به کار خود ادامه می‌دهد اما در کمیسیون صنایع این اختلاف وجود دارد که قیمتگذاری توسط شورای رقابت انجام شود یا طبق فرمول سازمان حمایت.
وی با تاکید بر عوامل اقتصادی موثر بر قیمت خودرو خاطرنشان کرد: در مورد خودرو فقط موضوع قیمتگذاری مطرح نیست، شاخص‌های اقتصادی هم تاثیرگذار هستند. اگر نرخ ارز دچار ریزش شود، تغییراتی در قیمت خودرو رخ می‌دهد.
جدی با بیان اینکه خودروسازان ایرانی همکاری خود با چینی‌ها را آغاز کرده‌اند اضافه کرد: بسیاری از خودروسازان با CKD کار می‌کنند و از 30 تا 40 درصد خودرو در داخل تولید می‌شوند؛ در این مورد با چین همکاری میشود و چند ماهی هم از عرضه خودروهای آنها می‌گذرد. اگر همین شیوه ادامه پیدا کند یعنی با افزایش عرضه، تولیدات مشترک با خارجی‌ها می‌تواند قیمت خودرو را بشکند.
وی افزود: شاهد این هستیم که به جز دو خودروساز بزرگ دیگر خودروسازان که با خارجی‌ها کار می‌کنند عرضه خود را افزایش داده‌اند و این موضوع بازار را تحت الشعاع خود قرار می‌دهد. البته این نکته مثبتی است و می‌تواند تناسبی بین عرضه و تقاضا ایجاد کند. همانطور که با چینی‌ها همکاری میشود می‌توان با دیگر کشورها هم همکاری کرد البته این موضوع بستگی به عاقبت تحریم‌ها دارد.
جدی همچنین تصریح کرد: آذربایجان خودرو و MVM چند مدل خودرو را با همکاری چین برای عرضه ارائه کرده‌اند. به خاطر تحریم‌ها توقفی در این حوزه رخ داده بود ولی اخیرا تولید خود را افزایش داده‌اند.