ماموریت مشترک برای تربیت انسان‌هایی در تراز جمهوری اسلامی

   به اعتقاد حوزویان آنچه به عنوان یک اصل می توان از آن یاد برد، آن است که بنای آموزش و پرورش، استفاده از ظرفیت های حوزه در تمام عرصه ها می باشد. صِرف حضور مُبلّغ در مدارس، یکی از فعالیت هاست؛ اما حوزه می تواند در بخش های دیگر از جمله منابع انسانی، الگوهای تربیتی، تألیف کتب درسی و ... ورود پیدا کرده و اثرگذاری ماندگار داشته باشد.
ازسوی دیگر شهریورماه امسال بود که وزیر آموزش و پرورش از همکاری جدی آموزش و پرورش و حوزه علمیه  پرده برداشت و گفت: همکاری حوزه‌ علمیه و آموزش و پرورش، استراتژیک و شرط موفقیت است و بدون این همکاری‌ها کار پیش نخواهد نرفت.
 محسن حاجی میرزایی در نشست تخصصی کمیسیون‌های ستاد همکاری حوزه‌های علمیه و آموزش  وپرورش اظهار کرد: آنچه در زندگی جمعی شاهد آن هستیم، تفاوت انسان‌ها با یکدیگر است نه تنها افراد بلکه خانواده با خانواده، جامعه با جامعه، این کشور با آن کشور، این ایام با آن ایام و... با هم تفاوت دارند.
وی تفاوت را یک واقعیت عنوان کرد و افزود:  به نظر می‌رسد منشأ تفاوت انسان‌ها  به میزان برخورداری افراد از علم  مربوط می‌شود و یادگیری‌ها افراد را از یکدیگر متمایز می‌سازد؛ لذا باید دید«من کسی هستم که می‌گویم» یا «کسی هستم که عمل می‌کنم» یا «آن چیزی هستم که تصمیم می‌گیرم» لذا همه اینها محصول یادگیری‌های من است. بنابراین افراد آنگونه عمل می‌کنند که آموخته‌اند.
در تعبیر قرآن کریم، خداوند به انسان در بدو تولد سه ابزار گوش، چشم و قلب داده است لذا تمایز یادگیری در تمایز کاربرد این ابزارهاست لذا بسیاری از انسان‌ها نمی‌توانند از این ابزارها به خوبی و درستی استفاده کنند چنانکه قرآن می‌فرماید؛ گوش دارند، نمی‌شنوند؛ چشم دارند نمی‌بینند و قلب دارند اما متوجه نمی‌شوند
نظام تعلیم و تربیت وظیفه دارد با این سه ابزار کار کند  لذا کل اهداف آموزش و پرورش در مدیریت این سه ابزار قرار می‌گیرد و این سه ابزار را تغذیه می‌کند اینکه چه چیزی را  به افراد و یا از چه راهی منتقل کنیم، مسیرش همین سه ابزار است.
اگر آموزش‌ها را ارائه دهیم بدون اینکه بدانیم ابزار سه گانه درست کار می‌کند یا خیر؛ آن علم کارگشا نخواهد بود. به همین دلیل برای رستگاری انسان‌ها باید عملکرد ابزار سه‌گانه را کنترل کرد.
  ما یک ماموریت مشترک داریم
در پیوند آموزش و پرورش با حوزه علمیه باید هم علم داد و هم تزکیه کرد؛ در این زمینه الگوی موثری برای کارکردن می‌خواهیم و باید به گونه باهم ترکیب شویم که عملکرد خوبی داشته باشیم.
وی انسان‌های موحد و انسان‌های مادی‌گرا را محصول آگاهی خواند و ادامه داد: برای پیشرفت و تعالی یک جامعه نیاز است روش‌های یادگیری اصلاح شود و همه نهادهای اجتماعی محصول آگاهی‌های انسان‌های به وجود آورنده آنهاست.
یادگیری فردی است که یادگیری جمعی را می‌سازد و یادگیری جمعی است که نهادها را می‌سازد و یادگیری نهادهاست که کارآمدی نهادها را می‌سازد و کارآمدی نهادها، کارآمدی جامعه را می‌سازد؛ لذا اگر جامعه‌ای به اهدافش رسیده نشان از جریان خوب آگاهی بخشی در آن جامعه است.
ما یک ماموریت مشترک داریم و آن تربیت انسان‌هایی در تراز جمهوری اسلامی است و همکاری‌ها باید ساختارمند و سازمان یافته باشد. هدف همه ما از جمله آموزش و پرورش، حوزه علمیه، صداوسیما، خانواده، مسجد و ... تربیت افراد است اما گاهی ممکن است عملکرد هریک از نهادهای موثر در تضاد عملکرد دیگری باشد یا تعارض نداشته باشد، اما مکمل و همسو با یکدیگر نیز نباشند. بنابراین آموزش و پرورش، حوزه علمیه، خانواده و صداوسیما شرکای راهبردی در امور فرهنگی هستیم به این معنی که هریک بدون دیگری کارش ناتمام است. بدون همکاری با حوزه علمیه، صداوسیما و خانواده ماموریت آموزش و پرورش به خوبی انجام نمی‌شود اینکه چگونه می‌توان الگویی را در خصوص همکاری‌ها ایجاد کرد، باید محصولش تربیت انسانی در تراز قرآن باشد که برای سعادت آخرت و توسعه کشورش تلاش کند.
در حوزه تربیتی باید عمیق‌تر بیندیشیم  بنابراین باید دید حوزه علمیه در تولید محتوا و تربیت نیروی انسانی چه کاری می‌تواند انجام دهد. در پنج حوزه قصد تحول داریم و باید در این پنج مورد با خانواده و با حوزه علمیه به توافق ذهنی و علمی برسیم.
  اولین حوزه تحولی، تحول در محتواست
اولین حوزه تحولی، تحول در محتواست؛ چه چیز را باید به افراد آموزش دهیم سندتحول بنیادین چارچوب‌هایی را تعیین کرده است؛ دوم معلم است، تحقق بیش از50 درصد از اهداف سند تحول به معلم بستگی دارد حوزه علمیه باید ببیند چه کاری در این زمینه می‌تواند انجام دهد و باید در این زمینه به وحدت نظر برسیم.
 آثار حرکت ما باید در رفتار دانش آموز مشخص شود و مدرسه ما باید یک مدرسه متمایز باشد به طوری که مشهود باشد این نهادها باهم هماهنگ هستند. نظام ارزشیابی نیز بسیار مهم است. باید بررسی کنیم که ما چه قدر به اهدافمان در ستاد همکاری‌ها نزدیک شدیم، منظور تولید محتوا و کتاب، برگزاری مراسم، همایش‌های متعدد و ... نیست، بلکه اتفاق واقعی که در درون مدرسه و در ذهن دانش‌آموز می‌افتد مهم است باید دید الان که همکاری می‌کنیم شرایط چگونه است و اگر همکاری نمی‌شد شرایط چگونه می‌بود.
همکاری حوزه‌های علمیه و آموزش و پرورش، راهبردی، استراتژیک و شرط موفقیت است، بدون این همکاری‌ها کار پیش نخواهد نرفت اما همکاری‌ها باید به اثر بخشی اقدامات معطوف شود و کارهای انجام شده باید هرساله مورد سنجش قرار گیرد تا میزان پیشرفت مشخص شود. اگر بخواهیم ستاد همکاری حوزه‌های علمیه و آموزش و پرورش فعال باشد باید ارزش‌مندی فعالیت‌ها مورد بررسی قرار بگیرد و عملکردش قابل اندازه گیری بوده و پیشرفت آن مشهود باشد. گاهی رفتار یک فرد، جامعه را متحول می‌کند بنابراین کار درست باقی و پایدار است و نتایجش حفاظت می‌کند. معمولا کارهای سطحی کیفیت کارهای زیربنایی را ندارد، لذا اگر می‌خواهیم کارها اثر بیشتری داشته باشند کمی از ظواهر آن بکاهیم و به غنای آن بیفزاییم.
  ماجرای استقرار روحانیون در ۴ هزار مدرسه
دیروز مشاور عالی وزیر و دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه آموزش و پرورش درباره محتوای آموزشی در مدارس علوم و معارف توضیحاتی ارائه کرد. «علیرضا حاجیان‌زاده» مشاور عالی وزیر و دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه آموزش و پرورش درباره راه‌اندازی مدرسه علوم و معارف اسلامی توسط حوزه‌های علمیه توضیح داد: همانطور که دستگاه‌های مختلف مانند سازمان تبلیغات و مدرسه عالی شهید مطهری می‌توانند موسس مدرسه باشند، از این رو حوزه‌های علمیه نیز می‌توانند به عنوان موسس، مدرسه معارف تشکیل دهند که مجوز آن از کمیته علوم و معارف اسلامی شورای عالی آموزش و پرورش به حوزه علمیه داده می‌شود، سپس حوزه علمیه طبق چارچوب‌های مصوب شده شورای عالی آن را راه اندازی می‌کند.
مدارس علوم و معارف اسلامی بر اساس رشته علوم و معارف اسلامی برای متقاضیان و دانش آموزانی که به این رشته گرایش دارند، در نظر گرفته شده که می‌توانند در پایه دوم دبیرستان انتخاب رشته کرده و در این مدارس در رشته علوم و معارف اسلامی ادامه تحصیل دهند، اما برای اینکه شکل متمرکز‌تری پیدا کند شورای عالی آموزش و پرورش مدارسی تحت عنوان مدارس علوم معارف اسلامی راه اندازی کرده است.  محتوای درسی نیز مطابق با مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش لحاظ می‌شود و از لحاظ ساختاری نیز چند شکل مختلف دارند، یک شکل آن دولتی است که طبق چارچوب خود پیش می‌رود و نوع دیگر نیز به صورت غیردولتی است یعنی بعضی از سازمان‌ها مثل سازمان تبلیغات اسلامی می‌توانند به صورت حقوقی موسس مدارس باشند. به عنوان مثال سازمان تبلیغات اسلامی موسس مدارس صدرا است که حدودا ۱۵۰ مدرسه در سطح کشور راه اندازی کرده است. همچنین مدرسه عالی شهید مطهری به عنوان یکی از موسس‌هاست که مدرسه مطهری را راه اندازی کرده است.
  کمیته‌ای به نام کمیته علوم و معارف اسلامی
در کمیته‌های شورای عالی آموزش و پرورش کمیته‌ای به نام کمیته علوم و معارف اسلامی وجود دارد که اگر قرار باشد مدرسه‌ای راه اندازی شود در این کمیته تصویب خواهد شد.
دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه آموزش و پرورش در خصوص ارتباط حوزه علمیه با آموزش و پرورش گفت: هر دستگاه مثل آموزش و پرورش، حوزه‌های علمیه و وزارت علوم زیر مجموعه‌های خودشان را از جهت مراکز آموزشی دارند و هر کدام در برنامه‌های خودشان دانش آموختگانی را جذب و تربیت می‌کنند، اما از آنجا که هدف مشترک همه اینها آموزش و تربیت است با هم همکاری‌هایی دارند. به عنوان مثال بین حوزه علمیه و دانشگاه‌ها یک دفتر همکاری حوزه علمیه و دانشگاه‌ها وجود دارد که چندین سال است  شکل گرفته و با همدیگر تعاملاتی دارند و پژوهش‌های انجام می‌دهند.
تاکنون شکل گرفته است. بین آموزش و پرورش و حوزه علمیه فعالیت‌هایی مثل فعالیت‌های تبلیغی، پژوهشی، تبادل نیروی انسانی و تبادل تجربه انجام می‌شود.  وی در پاسخ به این سوال که در اینگونه مدارس چه مهارتی به دانش‌آموزان آموزش می‌دهند؟ گفت: ما یک سری مهارت‌های فنی داریم که در مدارس فنی حرفه‌ای و کاردانش آموزش داده می‌شود، ولی یکسری مهارت‌های عمومی داریم که در مجموعه مهارت‌های زندگی محسوب می‌شود. مهارت‌های زندگی یک موضوع کاملاً عمومی بوده و دانش آموزان با یادگیری و دانش افزایی در این زمینه باید بتوانند مهارت‌های زندگی، رفتاری و ارتباطی را بیاموزند. ضمن اینکه عقیده، دانش، ایمان درونی از جمله مهارت‌های ارتباطی محسوب می‌شود.
دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه آموزش و پرورش در خصوص ارزیابی فعالیت‌های طلاب در مدارس توضیح داد: طلاب چند نوع فعالیت در مدارس دارند، یکی برگزاری نماز جماعت، حضور جهت سخنرانی و پرسش و پاسخ با دانش آموزان در  مناسبت‌های مذهبی و دینی و دیگر مشاوره مذهبی است. پیش‌بینی شده مبلغان سه روز در هفته در مدرسه مستقر باشند تا علاوه بر پایی نماز به پرسش‌های دانش آموزان پاسخ دهند. هچنین به دانش آموزان و خانواده‌های آنان نیز در صورت درخواست، مشاوره‌های مذهبی نیز داده می‌شود، این طرح به عنوان طرح امین اجرا می‌شود. حضور روحانیون در مدارس فراگیر نیست و در همه مدارس کشور اتفاق نمی‌افتد. در میان ۱۱۰ هزار مدرسه در حال حاضر چهار هزار مدرسه در این زمینه پوشش داده شده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا روحانیون در حوزه کاهش آسیب‌های اجتماعی به دانش آموزان کمک می‌کنند؟ گفت: بله، آن‌ها در حوزه‌های مختلف از جمله آسیب‌های اجتماعی، مسائل مذهبی و نیازهایی که دانش‌آموزان دارند و در دل‌هایی که می‌کنند مشاوره می‌دهند. تعداد روحانیون در مدارس زیاد نیست به این علت که حوزه علمیه نسبت به این مسئله به شدت حساسیت نشان می‌دهد و نسبت به افرادی که می‌خواهد به مدارس بفرستد، بسیار سختگیری عمل می‌کند، به این دلیل که روحانیون فعال در مدرسه باید هم توان پاسخگویی داشته و هم دارای مهارت ارتباطی با نوجوانان باشند.   برای مدارس دخترانه از حوزه علمیه خواهران و برای مدارس پسرانه از مبلغان برادر استفاده می‌شود.
  بیش از ۸۰ درصد نقدهای محتوایی حوزه علمیه، در چاپ جدید کتب درسی اعمال شده است
 هفته گذشته بود که مشاور عالی وزیر و دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش و پرورش گفت که بیش از ۸۰ درصد نقدهای محتوایی حوزه علمیه، در چاپ جدید کتب درسی اعمال شده است.
علیرضا حاجیان زاده در نشست مجازی ستاد همکاری های حوزه علمیه و آموزش و پرورش خراسان رضوی از تعاملات مثبت و سازنده فی ما بین دو نهاد تقدیر کرد و گفت: ستادی همکاری های مشترک آموزش و پرورش و حوزه علمیه با استفاده از تجربیات بیش از یک دهه فعالیت و بهره گیری از اسناد بالادستی، برنامه پنج ساله همکاری مشترک را تدوین نموده است و امسال در دومین سال اجرای این برنامه هستیم. وی با اشاره به محوریت ساحت اعتقادی، عبادی و اخلاقی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و همچنین تاکید این سند بر لزوم مشارکت دستگاه ها و نهاد های برون سازمانی در پیشبرد اهداف تعلیم و تربیت گفت: این دو مقوله با توجه به رویکرد تربیتی سند تحول بنیادین به مشارکت، تعامل و همکاری های حوزه علمیه و آموزش و پرورش معنا می بخشند. حاجیان زاده از قابلیت عملیاتی بودن و جامعیت برنامه به عنوان دو ویژگی برنامه پنج ساله همکاری مشترک حوزه علمیه و آموزش و پرورش نام برد و گفت: این همکاری ها در عرصه های نیروی انسانی، تبلیغ و فعالیت فرهنگی، برنامه درسی و مشارکت حوزه در تامین محتوای آموزشی و محتوای کتب درسی، پژوهش و تبادل فکر و اندیشه با حوزه علمیه و همچنین مدارس وابسته به حوزه علمیه جریان دارد. مشاور عالی وزیر و دبیر ستاد همکاری های حوزه علمیه و آموزش و پرورش با تاکید بر لزوم استفاده حداکثری از ظرفیت های همکاری های مشترک فی مابین حوزه علمیه و آموزش و پرورش خاطر نشان کرد: در برنامه پنج ساله همکاری های مشترک بین دو نهاد جذب سالانه پنج هزار طلبه وظیفه هدف گذاری شده است، همچنین تعدادی از طلاب نیز برای همکاری با آموزش و پرورش به روش خرید خدمات جذب خواهند شد. این مقام مسئول با اشاره به اجرای دو طرح امین و روشنا با هدف تبلیغ و ترویج فعالیت های فرهنگی در مدارس یادآور شد: در تامین محتوای آموزشی و محتوای کتب درسی نیز مشارکت های خوبی بین حوزه و آموزش و پرورش صورت گرفته است به گونه ای که در سال جاری بیش از 80 درصد نقد و بررسی های انجام شده در چاپ جدید کتب درسی اعمال شد.