چگونه اقتصاد کشور را بسازیم

 رسول فکری- نخستین معنایی که با شنیدن عبارت رشد اقتصادی به ذهن می‌رسد، افزایش تولید کالا و خدمات و رونق بازار و بهبود وضعیت اقتصادی مردم است. ولی چه عواملی موجب رشد اقتصادی می‌شود و چگونه می‌توان به رشدی پایدار رسید؟
در منحنی امکانات تولید، رشد به عنوان افزایش بازدهی بالقوه در طول زمان تعریف می‌شود و با تغییر مکان رو به بیرون منحنی، نمایش داده می‌شود. تغییر مکان رو به بیرون منحنی امکانات تولید به این معنی است که ظرفیت تولید تمام کالاها در اقتصاد، افزایش یافته است.
اصلی‌ترین عواملی که موجب رشد اقتصادی می‌شود عبارتند از:
سرمایه‌گذاری بر روی فناوری‌های جدید، بازدهی برای تولید کالاها و خدمات را افزایش می‌دهد. در چند سال اخیر کشور چین به مدد استفاده از فناوری‌های نوین در فرآیند تولید کالا نرخ رشد اقتصادی خود را بالا برده است.
حتی اگر یک کشور سرمایه انسانی مناسبی داشته باشد اما فناوری‌های جدید برای استفاده نداشته باشد نمی‌توان انتظار داشت چنین کشوری بتواند قدم در مسیر رشد پایدار بگذارد.
زمانی که تعداد افراد حاضر در فرآیند تولید کالاها و خدمات بیشتر باشند، رشد اقتصادی افزایش می‌یابد.
با افزایش تخصص نیروی کار و به کارگیری روش‌های جدید تولید نیز می‌توان رشد اقتصادی را افزایش داد. نیروی ماهر و متخصص انسانی عامل اصلی در تولید کالاها و خدمات جدید در اقتصاد است.
در عین حال استفاده گسترده از روش‌های تولیدی که توسط کامیپوتر کنترل می‌شوند مانند رباتیک، پتانسیل تولیدی بسیاری از شرکت‌های تولیدی را به طور چشمگیری افزایش داده است.
برای تولید کالاها و خدمات نیاز به تامین منابع اولیه مورد نیاز آنها است. منابع طبیعی نقشی تعیین‌کننده در صنایع مختلف کشورها دارند. کشف منابع جدید، ظرفیت تولید اقتصاد را افزایش می‌دهد.
توانایی تجارت یک کشور با سایر کشورها و افزایش حجم مبادلات تجاری یکی از مهم‌ترین عوامل در رشد اقتصادی کشورها است.
برای رونق بخشیدن به اقتصاد یک کشور، نه تنها دولت ها موظند که برنامه های اقتصادی سودبخشی داشته باشند، بلکه شهروندان هر کشور نیز مسئولیتهایی در قبال اقتصاد کشور خود بر عهده دارند. شاید دور از حقیقت نباشد که بگوییم وظیفه شهروندان در قبال اقتصاد کشور، کمتر از وظیفه دولتها در این زمینه نیست. حمایت از تولید داخلی با خرید محصولات بومی و داخلی اقدامی است که شهروندان هر کشور می توانند برای رونق بخشیدن به اقتصاد داخلی انجام دهند. این حرکت امروزه با عنوان «اقتصاد مقاومتی» مطرح شده است. حمایت از تولیدات داخلی کشور خود، راهی مطمئن برای برون رفت از بحران های اقتصادی است.
با دقت و تمرکز کردن بر مسیر حرکت کشورهای پیشرفته اقتصادی این نکته برای ما روشن می شود که همه این کشورها در یک بازه زمانی معینی، واردات را کاهش داده اند و تمرکز خود را روی تولید داخل گذاشته اند. به‌عنوان مثال آمریکا که رتبه نخست اقتصاد جهانی را از آن خود کرده است، تا مدت‌ها در انزوای کامل فرو رفت و اجازه واردات کالاهای خارجی را نداد و حالا مردم این کشور ثمره آن را به چشم می‌بینند. البته ژاپن و کره جنوبی نیز همین مسیر را طی کرده‌اند. در این بازه زمانی تولیدات داخلی افزایش می یابد و مردم نیز از تولید ملی خود بهره می برند. این فرصت باعث می شود کارخانه جات داخلی برای ارائه کالای بهتر و مرغوبتر با یکدیگر به رقابت سالم دست زنند و این رقابت به بهبود کیفیت کالاها می انجامد. حمایت دولتها از تولید کنندگان، بستن درها بر روی کالاهای خارجی در مدتی مشخص، باعث می شود که مردم به خرید کالای داخلی روی آورند تا بتوانند به اقتصاد کشور خود نیز کمک کنند. با خرید مردم از محصولات داخلی و حمایت آنان، تولید کنندگان نیز برای ارائه جنس بهتر و باکیفیت تر تلاش بیشتری می کنند.
نقش شهروندان در استفاده از تولیدات داخلی مسئله ایست که نیاز به فرهنگ سازی دارد.