همه‌چیز در مورد دیدار پاپ با آیت‌الله

 مطهره ساجدی - پاپ طبق برنامه قرار است ۵ تا ۸ مارس (۱۵ تا ۱۸ اسفند) به عراق سفر کند. پاپ ژان پل دوم رهبر اسبق کاتولیک‌های جهان در سال ۲۰۰۰ میلادی قصد سفر به شهر «اور» را داشت که با توجه به وضعیت سیاسی عراق موفق به بازدید از این کشور نشد. پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان اعلام کرد که با وجود موج جدید کرونا در عراق، مصمم به سفر به این کشور است.اما موضوعی که مهمتر است دیدار او با آیت الله سیستانی است. «رحمن العامری» سفیر عراق در واتیکان در گفت وگو با «الصباح» عراق که یکشنبه منتشر شد، گفت: پیام بزرگ دیدار پاپ از عراق، حمایت از راههای گفت وگو بین ادیان است زیرا پاپ تمایل به تقویت گفت وگو و همزیستی مشترک بین همه اقشار دینی خواه بین کلیساهای برادر یا از طریق روابط اسلامی – مسیحی دارد.وی افزود: پاپ فرانسیس دیدار ویژه ای با آیت الله سیستانی مرجع عالیقدر برای بحث درباره مسائل کاستن از افراط گرایی، رد نفرت، گسترش ارزش های صلح و حمایت از ساکنان مناطق آزادشده به ویژه ساکنان دشت نینوا، موصل و شهرهای مجاورهمسایه - که به دنبال اقدامات تروریستی باندهای تروریستی داعش در آن زمان آواره شدند- خواهد داشت.
  دفتر آیت الله سیستانی: اظهارات سفیر عراق در واتیکان در مورد روند سفر پاپ به نجف دقیق نیست
یک مقام مسئول در دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی در نجف اشرف اعلام کرد که آنچه در اظهارات سفیر عراق در واتیکان و برخی دیگر درباره جزئیات و روند سفر مقرر پاپ به نجف اشرف وارد شده، دقیق نیست.
این منبع افزود: با سفارت پاپ (واتیکان) در بغداد – که این سفر را هماهنگ کرده- درباره امضای هیچ سندی در دیدار پاپ با حضرت آیت الله سیستانی گفتگویی انجام نشده است.
  تاکید الکاظمی بر اهمیت سفر پاپ به عراق
نخست وزیر عراق سفر آتی پاپ به بغداد را عامل تقویت ثبات و گسترش روحیه دوستی و برادری در این کشور اعلام کرد. تاکید الکاظمی بر اهمیت سفر پاپ به عراقبه گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیمابه نقل از وبگاه خبری السومریه نیوز؛ نخست وزیر عراق اعلام کرد: سفر پاپ به عراق به تقویت ثبات وگسترش روحیه دوستی و برادری در عراق کمک خواهد کرد. دفتر نخست وزیری عراق با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: مصطفی الکاظمی روز یکشنبه با میجا اسکوفر سفیر واتیکان در بغداد درباره ترتیبات دیدار ماه مارس آینده پاپ فرانسیس (رهبر کاتولیک‌های جهان) به عراق گفتگو کرد. بر اساس بیانیه دفتر نخست وزیری عراق، الکاظمی در این دیدار گفت سفر پاپ به تقویت و تحکیم ثبات و گسترش روحیه برادری و همبستگی در عراق و کل منطقه کمک خواهد کرد. مصطفی الکاظمی افزود: تلاش‌های پاپ برای جلوگیری از درگیری‌ها و برتری تدبیر، عقل و خرد و اعتلای ارزش انسانی بر همه منافع سیاسی، درگیری‌ها و جنگ‌ها مشهود است. وی خاطر نشان کرد: دولت و همه قشر‌ها و طیف‌های مردم عراق با استقبال و احترام به این دیدار افتخار آمیز می‌نگرند و تلاش‌های پاپ را در حمایت از حق، مقابله با افراط گرایی و ترویج روحیه مدارا میان همه انسان‌ها را ارج می‌نهند.
سفیر واتیکان در بغداد هم از دولت عراق و تلاش هایش در زمینه تسهیل اقدامات مربوط به دیدار تاریخی پاپ از عراق در ماه مارس آینده بسیار تشکر و قدردانی کرد.
  سفر پاپ به عراق در ۵ مارس قطعی شد
سایت رسمی پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان برنامه سفر وی به عراق را منتشر کرد. برنامه سفر پاپ فرانسیس به شرح ذیل است:
پاپ روز جمعه ۵ مارس وارد فرودگاه بین‌المللی بغداد خواهد شد و «مصطفی الکاظمی»، نخست‌وزیر عراق در سالن تشریفات فرودگاه از وی استقبال خواهد کرد.
پاپ فرانسیس پس از آن برای استقبال رسمی به کاخ ریاست جمهوری خواهد رفت و با مقامات بلندپایه عراقی، اسقف‌ها و بزرگان کلیسای سریانی کاتولیک (سید النجاه) بغداد دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد.
در ادامه برنامه سفر پاپ آمده است که وی در روز شنبه شش مارس با هواپیما بغداد را به مقصد نجف اشرف ترک خواهد کرد تا با آیت‌الله سیستانی مرجعیت عالیقدر تشیع دیدار کند سپس با هواپیما به الناصریه مرکز استان ذی قار خواهد رفت تا از شهر باستانی اور (زادگاه حضرت ابراهیم علیه السلام) دیدن کند. پاپ پس از ذی‌قار در بعد از ظهر همان روز به بغداد بازخواهد گشت تا در مراسم کلیسای مار یوسف بغداد شرکت کند. رهبر کاتولیک‌های جهان روز یکشنبه هفت مارس ۲۰۲۱ به اربیل سفر کرده و با مقامات اقلیم و شماری از شخصیت‌های دینی در سالن فرودگاه اربیل دیدار خواهد کرد، سپس با هلیکوپتر به شهر موصل خواهد رفت تا در کلیسای حوش البیعه این شهر برای جان‌باختگان و قربانیان جنگ دعا کند. پاپ پس از آن با بالگرد به کلیسای الطاهره در منطقه قره قوش خواهد رفت و بعد از ظهر به اربیل بازخواهد گشت تا در مراسم ورزشگاه فرانسو حریری شهر اربیل شرکت کند بعد از آن به بغداد برخواهد گشت تا در روز بعد یعنی هشت مارس به رم بازگردد.
  سفر هیأتی از واتیکان به نجف اشرف
همزمان با سفر یک هیأت از واتیکان به نجف اشرف ، سفارت عراق در واتیکان خبر داد که پاپ در ششم مارس آتی (شانزدهم اسفند) با آیت‌الله سیستانی دیدار خواهد کرد.
 پیش از این یک هیأت از واتیکان به نمایندگی از پاپ فرانسیس وارد نجف اشرف شد تا مقدمات سفر پاپ فرانسیس اول به این شهر را فراهم کند. «عیسی الشمری» مدیر فرودگاه نجف از این هیأت استقبال کرد.
به نوشته خبرگزاری رسمی عراق (واع)، هیأت مذکور به محض ورود به استان  نجف اشرف عازم شهر قدیمی نجف شد و در دفتر آیت‌الله «سید علی سیستانی» مرجعیت عالی شیعیان در عراق نشستی را با مقامات مسئول این دفتر در خصوص سفر آتی پاپ به این شهر و دیدارش با آیت‌الله سیستانی برگزار کردند. قرار است پاپ فرانسیس اول، مارس آینده عازم نجف اشرف شود.
پایگاه خبری «المسله» عراق نیز امروز همزمان با سفر هیأت واتیکان به عراق، سندی از سفارت عراق در واتیکان در خصوص سفر پاپ فرانسیس اول به عراق و دیدار با آیت‌الله سیستانی منتشر کرد.
در این سند که در واقع نامه سفارت عراق در واتیکان به بخش اروپای، وزارت امور خارجه است، موضوع سفر پاپ به عراق و برنامه‌های او در این سفر مطرح شده و آمده است که بنا بر گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های واتیکان و ایتالیا، وی قرار است پنجم مارس ۲۰۲۱ وارد عراق شود و تا روز هشتم مارس در این کشور خواهد ماند.
در نامه سفارت عراق به وزارت خارجه این کشور آمده است که رسانه‌های ایتالیا و واتیکان در هشتم ماه فوریه جاری، از دیدار قریب الوقوع پاپ فرانسیس با آیت‌الله سیستانی خبر دادند و با عناوین مختلفی از جمله «سفر تشریفاتی» تا «سفری ویژه»  از این سفر یاد کردند و درباره محتوای این سفر اعلام کردند که دو مرجع دینی احتمالا اعلامیه مشترک برادری امضا خواهند کرد و درخصوص محکومیت هرگونه تعرض به زندگی انسان‌ها و تقویت گفت‌وگوی ادیان رایزنی خواهند کرد.
بنا بر این گزارش،  پاپ فرانسیس در روز پنجم مارس آتی، ابتدا وارد بغداد می‌شود و پس از استقبال رسمی با «مصطفی الکاظمی» نخست‌وزیر عراق در سالن تشریفات فرودگاه بین‌المللی بغداد دیدار خواهد کرد و پس از آن به کاخ ریاست‌جمهوری خواهد رفت تا با «برهم صالح» رئیس‌جمهور دیدار کند. علاوه بر این قرار است ویبا اسقف‌ها و بزرگان کلیسای سریانی کاتولیک (سید النجاه) بغداد نیز ملاقات کند.
در روز شنبه ۶ مارس (شانزدهم اسفند)، پاپ فرانسیس با هواپیما بغداد را به مقصد نجف اشرف ترک خواهد کرد تا با آیت‌الله سیستانی دیدار کند. پس از آن با هواپیما به الناصریه مرکز استان ذی قار خواهد رفت تا از شهر باستانی اور بازدید کند. عصر همین روز به بغداد بازخواهد گشت تا در مراسم کلیسای مار یوسف بغداد شرکت کند.
وی هفتم  مارس به اربیل سفر کرده و با مقامات منطقه کردستان و شماری از شخصیت‌های دینی در سالن تشریفات فرودگاه این شهر دیدار خواهد کرد.
رهبر کاتولیک‌های جهان صبح هشتم مارس به بغداد باز خواهد گشت و پس از خداحافظی رسمی به ایتالیا بازخواهد گشت.
  سفر پاپ به عراق حامل چه پیامی است؟
پس از اعلام رسمی ازجانب عراق، واتیکان نیز با صدور بیانیه ای رسمی اعلام کرد که پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک های جهان، در اولین سفر خارجی خود از اواخر 2019، در 5-8 مارس به عراق سفر خواهد کرد.
رادیوی رسمی واتیکان با اعلام این خبر گفت که این سفر 4 روزه خواهد بود و پس از 15 ماه تعلیق سفرهای پاپ به علت محدودیت های کرونا انجام می شود.
«برهم صالح»، رئیس جمهور عراق، با انتشار توئیتی سفر پاپ را «سفر تاریخی» و «حامل پیام صلح برای عراق و منطقه» خواند.
روزنامه «الزمان»، چاپ بغداد، با انتشار گزارشی نوشت که سفر پاپ شامل شهر موصل خواهد شد.
این گزارش تأکید کرده که 5 سال است هیچ مقام خارجی به موصل نرفته است و افزوده که موصل و منطقه نینوا از سکونتگاه های اصلی مسیحیان عراق و بین النهرین بوده اما پس از حملات داعش بسیاری از آنها مجبور به ترک دیار تاریخی خود شدند.
«جورج منصور»، روزنامه نگار عراقی، هم با انتشار مقاله ای ابراز امیدواری کرد که سفر پاپ باعث تقویت بافت اجتماعی عراق شود و افق تازه ای در تثبیت اصل همزیستی مشترک و تسامح و کنار گذاشتن اختلاف و تفرقه و نزاع و مبارزه با تبعیض نژادی و دینی و مذهبی و فکری و سیاسی بگشاید و راه را برای مشارکت گسترده مسیحیان در روند سیاسی عراق باز کند.
او تأکید کرد که این سفر پشتگرمی بزرگی برای مسیحیان عراق خواهد بود و آنان را به تقویت ریشه های خود در سرزمینشان تشویق می کند.
«مینا العریبی»، تحلیلگر سیاسی، نیز تأکید کرد که سفر پاپ به عراق اهمیت بسیاری برای مسیحیان دارد، اما اهمیت آن برای غیر مسیحیان عراق کمتر نیست. به نظر العریبی، «سفر پاپ به  سه لحاظ اهمیت نمادین دارد، نخست آنکه حمایتی آشکار از مسیحیان عراق و تأکیدی بر حضور پررنگ آنان در تاریخ و فرهنگ این کشور و لزوم ادامه یافتن این حضور است، به خصوص که شمار مسیحیان در عراق و کل جهان عرب هر ساله کمتر می شود؛ دوم اینکه این سفر نشان دهنده جایگاه و اهمیت منطقه ای و بین المللی عراق به رغم همه مشکلاتی است که این کشور با آنها مواجه است؛ سوم اینکه این سفر می تواند آغازگر مرحله ای مهم در مبارزه با افراط گرایی و بستن دهان خشونت طلبانی باشد که با تنوع جمیعتی عراق مشکل دارند». روزنامه اماراتی «البیان» هم با انتشار بیانیه ای سفر پاپ فرانسیس به عراق را اولین سفر رهبر کاتولیک های جهان به عراق در طول تاریخ خواند و گفت که اهمیت این سفر به رنج ها و سختی هایی است که عراق در دهه های اخیر متحمل شد و پیروان هیچ دین و فرقه ای و هیچ قومیتی از آن مستثنی نبودند. از سوی دیگر، برخی فعالان عراقی در شبکه های اجتماعی از اینکه پاپ از شهر نجف اشرف دیدار نمی کند ابراز نارضایتی کرده و خواستار دیدار پاپ با مرجعیت عالی شیعه در نجف اشرف شده اند. پاپ قرار است در سفر چهار روزه خود از بغداد، منطقه اور، زادگاه حضرت ابراهیم (ع)، شهر اربیل، و نیز موصل و قرقوش در دشت نینوا دیدن کند.
  پاپ در سفر به عراق از کجا بازدید خواهد کرد و هدفش از این سفر چیست؟
در پی اعلام سفر پاپ فرانسیس رهبر مسیحیان جهان به عراق در اسفندماه سال جاری، واتیکان از اهداف سفر پاپ و مکان هایی که وی سفر می کند، خبر داد.
نکته جالب توجه این است که پاپ فرانسیس قصد سفر به قلب تپنده تشیع یعنی شهر نجف اشرف را ندارد.
پایگاه خبری واتیکان در بیانیه ای با اشاره به اینکه پاپ فرانسیس برای یاری اقلیت هایی که در معرض مشکلات و کشتار از سوی گروهک های تروریستی قرار گرفتند به عراق سفر می کند، تأکید کرد: اقلیت های مسیحی و ایزدی به ویژه ساکنان نینوا و موصل و شهر های پیرامون در پی اعمال تروریستی داعش مجبور به آوارگی و رها کردن  خانه خود شدند.
در این بیانیه آمده است: پاپ می خواهد از اوضاع آوارگان موصل بازدید کند و با سفر به شهر اربیل که بسیاری از آوارگان موصل و نینوا در آنجا ساکن هستند، آنان را به پایداری در سرزمین اجدادی خود تشویق کند. پاپ همچنین به موصل و قرقوش سفر خواهد کرد تا آنان را به بازگشت به سرزمین اجدادی خود تشویق کند.
واتیکان با بیان اینکه پاپ به دنبال تقویت گفتگو و همزیستی مشترک میان تمامی اقشار دینی از طریق روابط اسلامی مسیحی است، افزود: هیچگونه گفتگوی مسیحی- سنّی وجود ندارد، امّا پاپ تمایل دارد همانند گفتگوی شیعه و مسیحی که از مدتها قبل وجود داشته است ، حرکت جدیدی در این زمینه صورت گیرد.