لطفا هیجان زده نشوید!

 امیر ترابی - کارشناس بورس- دلایل مختلفی می توان برای افت شاخص و قیمت بسیاری از سها‌م‌ها برشمرد مانند تغییر روند در بازار و نوسانات که جزء ذات جداناپذیر بازار بورس می باشد، از طرفی با توجه به رشد شارپی اخیر بازار بورس انتظار اینکه بازار کمی اصلاح داشته باشد منطقی است، هم چنین قابل ذکر است که سهامداران بسیاری برای کسب سود اقدام به فروش می کنند و باعث افت بازار می شوند، اما نکته ای که قابل توجه و تامل در خصوص افت بازار می باشد این است که بسیاری از سهامداران بدون تحلیل و منطق درست تحث تاثیرات جو بازار قرار گرفته و رفتار هیجانی از خود نشان می دهند که فشار فروش در بیشتر نمادها را در پی دارد.
رفتار هیجانی در بورس چه پیامدهایی دارد؟اولین تاثیر منفی رفتار هیجانی در بورس، متضرر شدن خود سهامداران می باشد که جبران آن می تواند به سختی انجام گیرد. موجب افت و ریزش شدید بازار و شاخص می شود.کاهش قیمت در بسیاری از نمادها را در پی دارد.موجب بی اعتمادی سهامداران به بازار سرمایه می شود.باعث ایجاد حباب در بورس می شود.
رفتار هیجانی و خطاهای رایج در بازار بورس معمولا از افراد تازه وارد و به اصطلاح نو سهامداران دیده می شود. همانطور که در مطلب عرضه و تقاضا در بازار بورس گفته شد، این رفتار معامله گران در بازار بورس است که قیمت سهام را مشخص می کند.
رفتار های هیجانی و شتاب زده سرمایه گذاران که ناشی از ترس ضرر و زیان می باشد می توان به افت بازار بورس شدت دهد در حالیکه معامله گران حرفه ای، سهامداری می کنند و از افت شاخص بورس استفاده می کنند و سهام مورد اعتماد خود را با روش های تحلیل شناسایی کرده و خرید می نمایند.
اما افرادی که ریسک گریز هستند اقدام به ثبت سفارش فروش دارایی خود می کنند و یا از استراتژی گله ای در سرمایه گذاری استفاده می کنند و بدون علم و دانش کافی از صف های خرید و فروشی که در برخی از سهم ها تشکیل شده حمایت می کنند.
سهامداران باید به سرمایه‌گذاری بلندمدت در بورس فکر کنند زیرا با این رویکرد از خرید و فروش‌های هیجانی در بازار خودداری می‌کنند و دیگر بسیاری از اتفاقاتی که اکنون در معاملات بورس ایجاد شده است را شاهد نخواهیم بود.
سود و زیان، طبیعت بورس است اما گروهی که در زمان روند صعودی شاخص و قیمت‌ها وارد بازار شدند، در افت شاخص زیان فاحشی دیدند و این باعث شد تا بسیاری از این افراد با زیان‌های سنگین از این بازار خارج شوند. وقایع یاد شده به دلیل رفتار اشتباه گروه‌های تازه وارد بود، زیرا ذات و ماهیت بازار سرمایه، سود و زیان است، سودهای اولیه و ابتدای سال به مذاق این افراد شیرین بود، اما تحمل زیان را نداشتند و در بدترین شرایط از بازار خارج شدند.
 بسیاری از افراد در آن دوران خانه، خودرو، طلا و بسیاری از دارایی‌های خود را برای ورود به بازار فروختند که برای این گروه‌ها گرفتاری‌هایی ایجاد شد و بسیاری از این افراد دچار زیان شدند. این گروه هیجان‌زده و بی‌تجربه سهام خود را در بالاترین قیمت خرید کردند و در پایین‌ترین قیمت فروختند که به دلیل بی‌تجربگی و ناآگاهی این افراد بود. اصل فعالیت در بورس این است که در صف فروش و پایین‌ترین قیمت بخرید و در صف خرید و بالاترین قیمت بفروشید.
از ابتدای سال جاری شاهد دو روند هیجانی در بازار بودیم که باعث خروج بازار از مسیر اصلی معاملات خود شد.خستین روند، ورود هیجانی سهامداران به بازار و خریدهای هیجانی آنها بود که در زمان روند صعودی بازار این اتفاق رخ داد. هیجان دیگر در بازار در زمان روند افت شاخص بورس و ورود بازار به فاز هیجانی برای فروش بود که در هر دو حالت رفتار هیجانی سهامداران، معاملات بورس را دچار روند غیرمنطقی کرد، این امر باعث شد تا کلیت معاملات بورس مخدوش و بازار از حالت تعادل عرضه و تقاضا خارج شود.
 با توجه به قیمت‌های جهانی، ارزنده بودن قیمت سهام، پیش‌بینی سود و آینده شرکت‌ها و نیز رشد اقتصادی کشور، فروش بسیاری از سهم‌ها در وضعیت فعلی توجیهی ندارد و روندی که اکنون بازار در پیش گرفته است به هیچ عنوان منطقی به نظر نمی‌رسد. در تابستان رشد اقتصادی خوبی را شاهد بودیم و اثر کرونا در وضعیت اقتصادی کشور محدود بود که طبق آمارهای رسمی، ایران در وضعیت کرونا بسیار بهتر از دیگر کشورها عمل کرد.
 شرایط بنیادی در کشور و شرکت‌ها نشان‌دهنده رشد بازار و سهام شرکت‌ها است. مساله ای که اکنون بازار را تحت تاثیر قرار داده ، اصلاح اخیر شاخص بورس است که سهامداران را نگران کرده است ، بخش زیادی از این موضوع ناشی از رفتارهای هیجانی است که سهامداران از خود نشان داده‌اند.