سوخت تمام شد، نیروگاه خوابید، برق رفت!

   رضا محمودیان -یک مقام مسئول علت خاموشی گسترده در بخش های مختلف پایتخت را خروج چند نیروگاه تامین کننده برق پایتخت از مدار اعلام کرد. در حال حاضر در بین نیروگاههای تهران، نیروگاههای طرشت، ری و سه واحد نیروگاه رودشور از مدار بهره برداری خارج است که دلیل خاموشی این نیروگاهها به خصوص نیروگاه های ری و رودشور، کمبود سوخت رسانی به این واحدها بوده است.
در حال حاضر اهمیت مدیریت مصرف بهینه سوخت خصوصا در نیروگاه‌های حرارتی روز به روز در حال افزایش است. سهم ۳۶ درصدی مصرف گاز در نیروگاه‌ها‌، توجه به مدیریت در این حوزه را دوچندان کرده است. بر این اساس شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی بنا بر رسالتی که در حوزه تامین برق حرارتی برعهده دارد،‌ درصدد است علاوه بر احداث واحدهای جدید نیروگاهی در مناطق مختلف کشور، نیروگاه‌های قدیمی و فرسوده را از مدار خارج کرده و به جای آنها نیروگاه‌های جدید مستقر کند تا از یکسو میزان تولید برق را افزایش داده و از سوی دیگر در مصرف سوخت و انتشار گازهای گلخانه‌ای کاهش قابل ملاحظه‌ای ایجاد کند.
از جمله مشکلات و مسائلی که همواره مانع از اجرای این طرح بوده است،‌ تامین بودجه و اعتبارات لازم در این حوزه است. شرکت تولید نیروی برق حرارتی برای انجام بازساری و نوسازی چند نیروگاه قدیمی کشور شامل ری، بعثت‌، طرشت و مشهد،‌ تاکنون راه‌های مختلفی را پیگیری کرده است
  خاموشی‌ها در تهران ادامه دارد
قطعی برق در تهران همچنان ادامه دارد، اما خاموشی‌ها دیگر مختص پایتخت نیست و دیگر شهرهای کشور نیز در ساعاتی از شبانه‌روز، قطعی برق را تجربه می‌کنند.هر چند سال‌هاست قطعی برق دیگر به ندرت در ایران به‌ویژه کلان‌شهرها رخ می‌دهد، اما همان خاموشی‌های انگشت‌شمار نیز مخصوص فصل تابستان بود و با توجه به استفاده مردم از وسایل سرمایشی مانند کولر رخ می‌داد، ولی این بار در فصل زمستان، شاهد خاموشی‌های ادامه‌دار در پایتخت هستیم. ابتدا وزیر نفت اعلام کرد با توجه به افزایش مصرف گاز در کشور مجبور است برای تولید پنج هزار مگاوات برق در کشور از مازوت استفاده کند؛ مقداری که ۹ درصد برق مصرفی کشور است، اما رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تأکید کرد از نظر او بهتر است روزی دو ساعت خاموشی داشته باشیم، اما از مازوت استفاده نکنیم.
حالا قطعی برق در تهران ادامه‌دار شده و از روز سه‌شنبه 23 دی‌ماه نیز برخی مناطق تهران شاهد قطعی برق منازل خود بودند.
مشهد، یکی دیگر از شهرهای بزرگ کشور است که مردم از قطعی برق خیابان‌ها در شب گلایه کرده‌اند. البته سخنگوی شرکت توزیع نیروی برق مشهد گفته: یکی از اقدامات ما در شهر مشهد، مدیریت بار روشنایی در سطح معابر شهری است؛ در همین راستا لامپ‌های تمام بلوارها، بزرگراه‌ها و خیابان‌های اصلی شهر را به صورت یک در میان خاموش می‌کنیم که تعداد 8هزار لامپ می‌شود و نتیجه این اقدام صرفه‌جویی 17 مگاواتی است؛ اتفاقی که در تهران نیز رخ داد و با انتقادات بسیاری همراه شد.
  استان‌های غربی هم خاموشی را تجربه کردند
ارومیه و اردبیل هم دو مرکز استان دیگر هستند که در روزهای اخیر خاموشی را تجربه کرده‌اند. قطعی چندین ساعته برق بخش‌هایی از اردبیل در شب یکشنبه 21 دی‌ماه باعث شد تا مردم جویای دلیل این خاموشی‌ باشند، چون در روزها و شب‌هایی که سرمای اردبیل به چندین درجه زیر صفر می‌رسد و گرمایش بیشتر منازل از طریق سیستم پکیج که وابسته به برق است، انجام می‌شود، قطعی برق موجب کاهش دمای منازل و رنجش مردم خواهد شد.
البته مسئولان مربوط در اردبیل و ارومیه، اتصالی و تعمیرات و البته بارش سنگین برف را علت خاموشی‌ها عنوان کردند، اما در مجموع خاموشی‌ها از شرق تا غرب کشور را دربرگرفته و مشخص نیست تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.
  افزایش مصرف گاز خانگی باعث کمبود سوخت در نیروگاه‌ها شده
سخنگوی صنعت برق گفت: در برخی از نقاط کشور مجبور به اعمال محدودیت و خاموشی شدیم که دلیل اصلی آن افزایش مصرف گاز خانگی و محدودیت تحویل سوخت به نیروگاه تلقی است.
مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق در گفتگو با فارس با اشاره به قطعی برق در مناطقی از پایتخت و همچنین در برخی از استان‌های کشور، گفت: بر اساس بررسی‌های انجام شده در برخی از نقاط کشور مجبور به اعمال محدودیت و خاموشی شدیم که دلیل اصلی آن افزایش مصرف گاز خانگی و محدودیت تحویل سوخت به نیروگاه تلقی می‌شود.
سخنگوی صنعت برق در پاسخ به این سوال که چرا محدودیت‌های اعمال شده از پیش به اطلاع مردم نرسیده است، تاکید کرد: تاکنون شرایطی پیش نیامده است تا محدودیت و خاموشی‌ها به شکل متواتر و پیوشته ادامه پیداکند، قطعا اگر به آن شرایط برسیم، پیش از اعمال خاموشی نسبت به اطلاع رسانی اقدام خواهیم کرد.
   کاهش ۱۰ درصدی مصرف گاز از اعمال محدودیت خاموشی جلوگیری می‌کند
وی با اشاره به این نکته که شرایط بحرانی فعلی تا چه زمانی ادامه پیدا خواهد کرد، گفت: در حال حاضر برنامه‌های گسترده‌ای برای صرفه جویی در مصرف انرژی از جمله کاهش مصرف ادارات، اصلاح روشنایی معابر و سایر برنامه‌ها در دست تدوین است و انشاالله با صرفه جویی مردم از این شرایط عبور خواهیم کرد. رجبی مشهدی در بیان توصیه‌هایی برای کاهش مصرف انرژی گفت: اگر مردم دمای محل زندگی خود را ۱ درجه سیلیوس کاهش دهند، تا ۶ درصد در مصرف گاز صرفه جویی خواهند کرد، حال اگر موارد مرتبط با کاهش مصرف برق را نیز در دستور کار قرار دهند، این کاهش مصرف گاز طبیعی به ۱۰ درصد خواهد رسید.
سخنگوی صنعت برق، در پایان با تاکید بر اینکه صرفه جویی ۱۰ درصدی مردم در مصرف گاز طبیعی می‌تواند از اعمال محدودیت و خاموشی جلوگیری کند، گفت: از مردم عزیز به خصوص در مناطق شمالی کشور خواهشمندیم، به صرفه جویی در مصرف انرژی اقدام کنند.
لازم به ذکر است، برق بسیاری از منازل استان تهران از ساعتی پیش در مناطق ۱، ۲، ۳، ۴، ۶، ۹، ۱۰، ۱۳ و ۱۴ قطع شده است و این قطعی برق کماکان ادامه دارد.
همچنین بر اساس گزارشات مردمی، برق شهر‌های استان گیلان، البرز، مرکزی، اصفهان، سمنان، قم و اردبیل نیز قطع شده است.
  بیت‌کوین مقصر اصلی مصرف برق و آلودگی هوا شد
روز یکشنبه سخنگوی صنعت برق اما گفت «استخراج بیت‌کوین» دلیل خاموشی‌های اخیر در خیابان‎های تهران است-.
هوای تهران و بیشتر کلانشهرها آلوده‎ است. بیش از یک ماه است که بحث آلودگی هوا مطرح شده و جدل میان کسانی که باید به طور شفاف بگویند که چرا هوایی که مردم در بیشتر شهرها نفس می‎‌کشند مسموم و کشنده‎ است، تمامی ندارد. گروهی استفاده از سوخت مازوت را در نیروگاه‎‌ها دلیل آلودگی هوای تهران و بیشتر شهرها می‌‎دانند و در روزهای گذشته از مردم خواسته‎‌اند که در مصرف برق و گاز صرفه‎جویی کنند تا مازوت کمتری در نیروگاه‌‎ها برای تامین انرژی سوزانده شود و در مقابل گروهی اعلان خاموشی داده‎‌اند. گروهی مردم را مصرف‌کننده اصلی برق و گاز می‎‌دانند و برخی صنایع را به عنوان بیشترین مصرف‎کننده معرفی می‌‎کنند. اما پای بیت‎کوین یا رمزارزها نیز وسط کشیده شده ‎است.
مقصر هرکه هست، خاموشی‎‌ها آغاز شده سوخت مازوت کمتر نشده و هوای تهران وضعیت قرمز را هم از لحاظ آلودگی رد کرده است و اکنون عنوان «وضعیت بنفش» به آن داده‎اند.
برخی از خیابان‎‌ها و معابر اصلی پایتخت از هفته‌‎های گذشته خاموشی از ساعت ۹ شب را تجربه می‌‎کنند. روابط‎ عمومی توانیر به رسانه‎‌های داخلی گفت که اصلاح روشنایی معابر باعث صرفه‌جویی در مصرف سوخت نیروگاه‌‌‌ها می‌‌شود. کمی بعد وزارت نیرو هم اعلام کرد که مصرف انرژی کمتر یعنی سوخت کمتر مازوت و تمیزتر شدن هوای تهران و سایر شهرهای آلوده. مجموعه دولت و شهرداری از مردم خواسته‌‎‌اند در این شب‎‌‌ها مصرف برق و گاز را کاهش دهند.
روز یکشنبه سخنگوی صنعت برق اما گفت «استخراج بیت‌کوین» دلیل خاموشی‌‌های اخیر در خیابان‎‌های تهران است. مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق، دلیل کمبود برق را استخراج غیرمجاز بیت کوین می‌‎داند و می‌‌گوید: «به‌دلیل گرانی بیت‌کوین و ارزانی نرخ برق در ایران، فعالیت‌‌های استخراج‌کنندگان بیت‌کوین افزایش پیدا کرده است و سهم بیت‌کوین از مصرف برق در ایران به بیش از ۳۰۰ مگاوات رسیده است.»
حالا که تقصیر گرانی برق در تهران به گردن بیت‎کوین یا رمزارزها افتاده ‎است، مدیر کل امور بین‌الملل توانیر اما با اشاره به این که در مجموع بیت‌کوین‌‌ها در کشور حدود ۵۰۰ تا ۵۵۰ مگاوات رمزارز مجاز و غیرمجاز در کشور وجود دارد گفت: «با توجه به مصرفی که در کشور داریم این عدد رمزارز خیلی عدد بزرگی نیست و خاموشی‌‌های اخیر در کشور به خصوص در تهران ربطی به استخراج بیت کوین ندارد.»
ابوذرصالحی در ادامه گفت که یکی از عوامل افزایش مصرف برق، مراکز استخراج رمزارز «غیرمجاز» هستند که تاکنون حدود هزار و ۶۰۰ مرکز غیرمجاز شناسایی شده‌‎اند.
  پشت‌پرده هیاهو بر سر برق مصرفی برای استخراج بیت‌کوین در ایران
اما رضا اردکانیان، وزیر نیرو هم با اشاره به افزایش ۱۵ درصدی مصرف گاز خانگی در استان تهران طی ۴۰ روز گذشته، گفت: «اگر مصرف گاز خانگی کاهش پیدا نکند، به طور طبیعی سهم بقیه بخش‌ها از جمله نیروگاه‌‌ها کم می‌‌شود و ممکن است خاموشی داشته باشیم.» اکنون به درستی معلوم نیست مقصر افزایش مصرف برق در ایران مزرعه‌‎های غیرقانونی استخراج بیت‎کوین هستند یا شهروندان ایرانی و مصرف‌کنندگان خانگی؟ سهم کارخانه‎‌ها و صنایع بزرگ هم در این میان گم است.
هرساله تعرفه‌‌های آب و برق در ایران ۷ درصد افزایش پیدا می‎‌کند. در کنار آن دولت هم در فصل تابستان و زمستان با افزایش مصرف برق یا گاز برای وسایل سرمایشی و گرمایشی به پرمصرف‎‌ها اخطار افزایش قیمت برق را می‌‎دهد یا از احتمال خاموشی برق درشهرها می‌‎گوید.
به درستی معلوم نیست که حجم بالای برق تولیدشده در کشور کجا می‌‎رود؟ آیا مشکل مصرف برق است؟ یا صادرات آن به کشور عراق؟ یا آغازی برای افزایش قیمت برق در ایران و کمک گرفتن از جیب مردم برای کمبود مالی دولت؟ نکته‌‎ای که به تازگی حسن روحانی رییس جمهور ایران مطرح کرده‎ است.
  استفاده از مازوت تنها در ۴ تا ۵ نیروگاه کشور
 رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق کشور از وجود ۱۲۰ نیروگاه در کشور خبر داد و گفت: از این تعداد چهار تا پنج نیروگاه از سوخت مازوت و بقیه از گاز و گازوئیل برای تولید برق استفاده می کنند.مصطفی رجبی مشهدی» افزود: مصرف برق کشور در ماه های آبان، آذر و دی سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته هفت درصد و بیشتر رشد داشته است.
وی اظهارداشت: این رشد مصرف در بخش صنایع بزرگ ۱۵ درصد، بخش خانگی ۵ درصد و بخش های تجاری و سایر بخش های دیگر یک درصد و یا کمتر بوده است.سخنگوی صنعت برق کشور گفت: افزایش مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری برای تامین گاز نیروگاه ها محدودیت ایجاد کرده است.وی در ادامه افزود: نیروگاه ها با توجه به این محدودیت مجبورند از سوخت دوم یعنی گازوئیل و مازوت برای تولید برق استفاده کنند.
رجبی مشهدی بیان داشت: اولویت اصلی تولید برق در نیروگاه های کشور استفاده از سوخت گاز است واگر به هر دلیلی گاز تامین نشد از سوخت مایع استفاده می شود.وی ادامه داد: برای تولید برق در کلانشهرها مثل تهران، البرزو اصفهان از مازوت در نیروگاه ها استفاده نمی شود.سخنگوی صنعت برق گفت: طی چند سال اخیر نیروگاه های سیکل ترکیبی که در کشور طراحی شده اند که راندمان بیش از ۵۰ درصد دارند.وی افزود: سهم تولید برق این نیروگاه ها افزایش پیدا کرده و در ضمن روند آلایندگی هاکاهش یافته است.
رجبی مشهدی اظهارداشت: مصرف سالانه سوخت مازوت در نیروگاه های کشور شش تا هفت درصد، سوخت گازوئیل ۱۴ تا ۱۵ درصد و سوخت گاز ۸۰ درصد است.وی در ادامه یادآورشد: کمتر از نیم درصد انرژی ایران در بخش برق صرف تولید بیت کوین بصورت مجاز و غیر مجاز می شود که فعلا عدد قابل ملاحظه ای نیست.
  خاموشی معابر و بزرگراه‌های استان تهران با هدف کاهش مصرف برق
مسئول روابط عمومی توانیر اعلام کرد: معابر و بزرگراه‌های استان تهران راس ساعت ۲۱ با هماهنگی راهور خاموش می‌شوند.
به تازگی روشنایی معابر شهر تهران به خصوص بزرگراه‌ها همزمان با تاریکی هوا خاموش می‌شوند. اصلاح روشنایی معابر باعث صرفه جویی در مصرف سوخت نیروگاه‌ها می‌شود. اگرچه این کار موثر و نمادین است، اما به تنهایی کافی نیست و در کنار آن باید فعالیت‌های دیگری نیز پیش گرفته شود.
در این باره چرایی خاموشی معابر به خصوص در برخی از بزرگراه‌های استان تهران را از یکی از مسئولان روابط عمومی توانیر جویا شدیم که در این باره گفت: معابر و بزرگراه‌های استان تهران راس ساعت ۲۱ با هماهنگی راهور خاموش می‌شوند و خاموشی معابر راس ساعت ۱۸ صحت ندارد.
او افزود: این خاموشی همزمان با منع تردد از ساعت ۲۱ تا ۴ صبح به دلیل منع تردد و با هدف کاهش میزان مصرف انرژی برق انجام می‌شود. بر این اساس با انجام این خاموشی‌ها ذخایر گازی نیروگاه‌ها نیز کاهش می‌یابد.
این مقام مسئول در پایان تصریح کرد: در صورتی که نیروگاه‌ها با کمبود سوخت مواجه شوند، پایداری شبکه برق دچار مشکل خواهد شد و به همین دلیل نیز صنعت برق، همه توان خود را برای اجرای مصوبات و دستورات دولت به کار خواهد بست.