گزارش
امیر محمودی - مصاحبه اخیر فائزه هاشمی با یک سایت اصلاح طلب، حواشی متعددی به دنبال داشته. مهم ترین واکنش ها به این اظهارات، نامه سرگشاده محسن هاشمی فرزند ارشد آیت الله هاشمی رفسنجانی به خواهر خود است که از وی درخواست عذرخواهی از این مواضع و اصلاح آن ها می کند. نکته های بسیار مهمی در این نامه وجود دارد. نخست تاکید بر تفاوت بنیادین دیدگاه آیت الله هاشمی با این مواضع است. و همچنین آنکه طرح چنین مسائلی از جانب دختر وی، بهانه ای خوب به دست منتقدان آیت الله هاشمی و افراط گرایان خواهد داد. فارغ از محتوای اظهارات و مواضعی که فائزه هاشمی مطرح کرده است، ایشان به عنوان یک شهروند حق دارد دیدگاه های مخصوص به خود را داشته باشد و تا جایی که مخالف قانون و حقوق شهروندی و چهارچوب های جامعه نداشته باشد آن ها را بیان کند، درست هماننده همه افراد دیگر جامعه. اما آنچه که وی نمی تواند مرتکب شود و حق ندارد، استفاده یا سوء استفاده از جایگاه و شخصیت آیت الله هاشمی رفسنجانی است که مورد اعتماد و امین امام و رهبری بوده و از ابتدای مبارزات تا آخرین لحظات عمر پر برکتشان، حامی انقلاب و ولایت فقیه و رهبر معظم انقلاب بودند و حتی آخرین سخنرانی ایشان در مراسم آیت الله موسوی اردبیلی در راستای حمایت از رهبری بود. حال دختر ایشان، یا هر فرد دیگری حق ندارد شخصیت شناخته شده وی و مواضع ایشان که کاملا روشن است را دچار تحریف کرده و برای آنکه سخنان و عقاید خود را مورد پسند و اقبال بیشتر قرار دهد از ایشان هزینه کند. آن هم در جایی که درست مخالف عقاید آن مرحوم است و از طرف دیگر بهانه ای خوش آیند به دشمنان تندرو و افراطی وی می دهد تا از این فرصت استفاده کامل ببرند. خصوصا آنکه آیت الله هاشمی رفسنجانی یک شخصیت ویژه و ملی و بین المللی هستند که متعلق به شخص خاصی نمی باشند. و چنین اقدامات نسنجیده ای موجب رنجیدن همه دوستداران آن شخصیت خردمند و معتدل می شود. همه این ها فارق از محتوای سخنان خانم فائزه هاشمی است که جای نقد بسیار دارد و البته در نامه محسن هاشمی، به این نقد ها اشاره بسیار مناسبی شده است. فائزه هاشمی: محسن دلش می‌خواهد ما را کنترل کند «محسن در بین ما از همه محافظه کارتر است یا به قول خودش عاقل تر است. خیلی دلش می خواهد ما را کنترل کند.» این جمله‌ای است که فائزه هاشمی رفسنجانی درباره اختلاف نظر فرزندان هاشمی رفسنجانی می‌گوید. او در پاسخ به این سوال که «یکبار به شوخی جدی گفتید ما خواهر و برادرها با هم یکجا باشیم دعوایمان می‌شود چقدر اختلاف نظر بین شما وجود دارد گفت: «این شوخی بود، و باز به شوخی «دو پادشاه در یک اقلیم نمی‌گنجد»، لذا نیاز نیست اختلاف نظر داشته باشیم. با صحبت‌هایی که هر کدام در رسانه ها داریم می‌شود تفاوت دیدگاه‌ها را دریابید. مثلا محسن در بین ما از همه محافظه کارتر است یا به قول خودش عاقل تر است. خیلی دلش می خواهد ما را کنترل کند. مامان برایش هنوز عجیب است مثلا» می گوید مگر تو چکاره ای که این حرف ها را می زنی؟ یا مثلا» مگر سرت می شود که تو را دعوت کنند؟ به شوخی جواب می‌دهم مگر نمی‌دانید که من یک شخصیت بین‌المللی هستم شما ما را تحویل نمی‌گیرید. به هر حال روابط خانوادگی خیلی تفاوت دارد.» چد ساعت از انتشار این مصاحبه نمی‌گذرد که محسن هاشمی رفسنجانی در پاسخ به اظهارات فائزه درباره حمایت از دونالد ترامپ و ایجاد تغییر در ایران که در مصاحبه‌ای با انصاف نیوز ان را مطرح کرده بود نامه‌ای سر گشاده منتشر کرد و از او خواست عذرخواهی کند. او نوشت:«میدانم که در سالهای اخیر برخوردهای نادرستی با تو، خانواده و فرزندت شده است که شاید باعث کشاندن تو به تندروی و خارج شدن از مشی میانه روی پدر گردیده، ولی این دلیل نمی شود که به رییس جمهور کشور بیگانه امید ببندی ودم از استقلال بزنی.» نامه محسن هاشمی درباره اظهارات جنجالی فائزه هاشمی محسن هاشمی در نامه‌ای سرگشاده به خواهرش فائزه هاشمی نوشت: هنوز چهارمین سالگرد رحلت پدر، سپری نشده بود که انتشار مصاحبه‌ای از تو موجب ناراحتی علاقمندان آیت الله هاشمی رفسنجانی والبته اعضای خانواده و را فراهم کرد و بهانه‌ای مناسب به افراطیون و تخریب گران پدر داد و برگ دیگری بر مظلومیتش اضافه شد. متن نامه مذکور به شرح زیر است: خواهر عزیزم فائزه هنوز چهارمین سالگرد رحلت پدر، سپری نشده بود که انتشار مصاحبه‌ای از تو موجب ناراحتی علاقمندان آیت الله هاشمی رفسنجانی والبته اعضای خانواده و را فراهم کرد و بهانه‌ای مناسب به افراطیون و تخریب گران پدر داد و برگ دیگری بر مظلومیتش اضافه شد. نوشتن این سطور به معنای آن نیست که خود را بزرگتر یا فهمیده‌تر از تو میدانم، چرا که تقریبا هم سن و سوابق سیاسی تو کمتر از من نیست، ولی احساس وظیفه کردم که تذکراتی که بار‌ها به شکل گفتگو‌های خانوادگی طرح شده بود را در قالب نامه سرگشاده بیاورم. به خوبی می‌دانی که متفاوت با بسیاری از شخصیت‌های کشور، پدر، چهره‌ای نبود که مواضع وتفکراتش پوشیده باشد، از او هزاران صفحه اثر در قالب کتاب، خاطرات، خطبه‌های نمازجمعه، سخنرانی، مصاحبه و ... باقیمانده است که حدود یکصد جلد آن تاکنون منتشر شده است. اتفاقا در موضوع ترامپ، برخطر او و تهدیدی که خودکامگی او هشدار علنی داده بود و گفتند: ترامپ چهره‌ای خطرناک و قلدری که به اصول پایبند نیست و قواعد و مقررات را به راحتی به زیر پا می‌گذار، می‌باشد. “ می‌دانی که ترامپ به واکنش احساسی وبه دور از عقلانیت ایران در این ماه‌های آخر دل بسته بود تا بتواند آتش جنگ را روشن کند که با هشیاری وتدبیر مسئولان، بویژه رهبرانقلاب این توطئه ناکام ماند و ایران با سرافرازی و ترامپ با شکست، سخت‌ترین دوره تحریم‌ها را به پایان رساند. قطعا خود خوب می‌دانی و معتقدی که ترامپ کاری جز تهدید، تحریم، بدعهدی، ترور، توهین علیه ایران انجام نداد و سیاستمداری لمپن وقمار باز است و من سقوط ترامپ را به ملت‌های ایران و آمریکا تبریک گفتم. میدانم که در سالهای اخیر برخوردهای نادرستی با تو، خانواده وفرزندت شده است که شاید باعث کشاندن تو به تندروی و خارج شدن از مشی میانه روی پدر گردیده، ولی این دلیل نمی‌شود که به رییس جمهور کشور بیگانه امید ببندی ودم از استقلال بزنی! لذا ازتو صمیمانه تقاضا دارم صحبت‌های خود را اصلاح و از این موضع عذرخواهی کنی و مانع تخریب پدر از طرف تجدیدنظرطلبان خارجی وافراطیون داخلی شوی برادرت محسن فائزه هاشمی چه گفته بود؟ فائزه هاشمی در مصاحبه‌ای در روز ۱۸ دیماه به بهانه‌ی چهارمین سالگرد فوت آیت الله هاشمی رفسنجانی که به صورت زنده از اینستاگرام پخش شد، به مسائل مختلفی پرداخت؛ از بازخوانی رویکرد پدرش به مسائل متعددی چون آزادی و حضور منطقه‌ای ایران و موضوع انتقال قدرت و آینده‌ی سیاسی ایران، تا مسائل روزی چون انتخابات ۱۴۰۰ ایران و رخدادهای انتخاباتی امریکا. مواضع او به‌ویژه دو موضوع وضعیت آزادی در دوران ریاست جمهوری آقای هاشمی و همچنین علاقه‌اش به پیروزی ترامپ، از پنجشنبه تاکنون با انتقادهای زیادی در شبکه‌های اجتماعی مواجه شده است. بخش‌هایی از این گفتگو در ادامه از نظرتان می‌گذرد. آقای هاشمی با همه کار می‌کرد آقای هاشمی با همه کار می‌کرد و خط نداشت. شما در کابینه‌اش می‌بینید که راست‌ها هستند، چپ‌ها هم هستند. آدم‌های که حتی مورد تایید خودش هم نیستند و از جای دیگر به او گفتند که باید باشند هم هستند. این ویژگی آقای هاشمی، در همه‌ی دوران‌هایش بود. هیچوقت نیامد با یک گروه کار کند و گروه دیگر را کنار بگذارد. یکی از دلایلی که اینقدر به آقای هاشمی حمله می‌کنند هم همین است چون همه دیواری کوتاه‌تر از آقای هاشمی نمی‌بینند. تعدیل اقتصادی همان هدفمندی یارانه‌های آقای احمدی‌نژاد است که اینقدر مورد استقبال و «به‌به و چه‌چه» واقع شد و متاسفانه آقای احمدی‌نژاد با بدترین روش‌ها آن را نابود کرد، مثل هر چیز دیگری که دست گذاشت و نابود شد. من سِرتِق‌شان هستم! در خانواده همه فرزندان به مشی سیاسی بابا نزدیک هستند، من سِرتِق‌شان هستم. همه بیشتر از من هماهنگ بودند. نه اینکه من بر خلاف افکار بابا باشم. معمولا نظر کلان بابا در موضوعات را می‌پرسیدم ولی اینکه دقیقه به دقیقه بپرسم درباره‌ی اینکه این کار را می‌خواهم کنم یا آن حرف را بزنم نه، همان تفکر کلان بابا را که می‌دانستم همان را ادامه می‌دادم. همه غیر از من نزدیکند. من هم دلم می‌خواهد محسن برای انتخابات نیاید. به او هم یک توصیه‌هایی کردیم اما اینکه بیاید یا نه را واقعا نمی‌دانم که در نهایت چه خواهد کرد؟ چون همانطور که خودش هم توضیح داد همه می‌گویند نمی‌آییم ولی کم کم گول می‌خورند و می‌آیند. من یادم هست که بابا هم به خصوص در انتخابات این واخر نزدیک انتخابات که می‌شدیم همه خانواده به بابا می‌گفتیم که نیایی در انتخابات و او هم می‌گفت نه نمی‌آیم اما بعد می‌دیدیم که آمده. اصلاح‌طلب‌ها عجیب‌وغریبند، از الان نمی‌توان قضاوت کرد که آنها از محسن هاشمی حمایت می‌کنند یا نه. مثلا برای شهرداری محسن چقدر حمایت کردند؟! الان کسانی که شهردار هستند از محسن قوی‌تر بودند که انتخاب شدند و آنجا نشستند؟! بنابراین پیش‌بینی کردن رفتارهای اصلاح‌طلبان کار سختی است. معتقدم ما اصلاح‌طلبان هم از شاخص‌های اصلاح‌طلبی عبور کردیم و دنبال من و ما و «خودی و غیرخودی» هستیم، خیلی دنبال این نیستیم کسی بیاید کاری انجام دهد. ظریف چطور می‌خواهد رئیس جمهور خوبی باشد؟ در مورد آقای ظریف اگر بخواهم بگویم خیلی دور هم نمی‌روم، همین الان را ببنید، در خبرها آمده که عمان، قطر، عراق که کشورهای دوست ما هستند، کویت، که مثل این سه کشور دوست ما نبود اما دشمن هم نبود و روابط معقولی داشتیم و یک کشور دیگر که یادم نمی‌آید به برگشت تحریم‌ها علیه ایران رای ممتنع دادند. من دو مسئله در این می‌بینم که چرا این اتفاق افتاد، یک. بی‌عملی آقای ظریف، دو. این جریان مقاومت. آقای ظریف که این روابط را نتوانسته حفظ کند چطور می‌خواهد رئیس‌جمهور باشد؟ آقای ظریف و آقای روحانی دور اول چهره‌ی خیلی خوب و عملکرد قابل دفاعی داشتند ولی متاسفانه دور دوم حرف‌های آقای روحانی و آقای ظریف درباره‌ی آمریکا، مقاومت و هر چیزی که لطمه به مملکت می‌زند و مشکل ایجاد کرده تندتر از اصولگراهای افراطی شده است. وقتی من در حد وزیر امور خارجه بخش عمده‌ای از کارم تعطیل است چطور می‌خواهم رئیس‌جمهور خوبی باشم؟! من خیلی موافق نیستم. فکر می‌کنم آزموده را آزمودن خطاست. سراغ کسانی که در جاهایی قرار گرفتند و عملکرد مثبتی ارائه ندادند دوباره بخواهیم برویم خیانت به این کشور است. عملکرد شهید سلیمانی آقای سلیمانی وقتی می‌خواستند به سوریه بروند آمدند با بابا مشورت کردند، و بابا گفت که نرو. بعد که وضعیتی که درباره نتیجه‌ی جریان مقاومت گفتم که امروز دوستان ما هم… من یک تحلیلی کنم، وقتی ما اینقدر دفاع می‌کنیم از سیاست مقاومت و اینطور در منطقه عمل کردن و کارهایی که داریم می‌کنیم؛ هر چیزی اگر نتیجه‌اش به توسعه‌ی کشور برنگردد کار مثبتی نمی‌تواند باشد. الان که ایام سالگرد ترور آقای سلیمانی است ولی من نمی‌شنوم که یک‌نفر بگوید آقای سلیمانی چه کار کرد؟ البته من آن دوره‌ی دفاع مقدس و جنگ با عراق را می‌گذارم کنار، اشاره‌ام به جریان سوریه و بهار عربی به بعد است. نتیجه‌ی عملکرد آقای سلیمانی و ما به‌عنوان مقاومت چه شد؟ چه گرهی از مشکلات کشور ما را باز کرد؟ چه مسیری را برای توسعه باز کرده است؟ ما کجا می‌توانیم افتخار کنیم که مقاومت کردیم و حالا به این رسیدیم و توانستیم توسعه را در اقتصاد، سیاست، آزادی، سیاست خارجی و… به پیش ببریم. حداقل عنوان نشده است. اگر هست بیایند بگویند که ما هم مطلع باشیم چه اتفاقی افتاده است. دوست داشتم ترامپ رأی بیاورد انتخاب آقای احمدی‌نژاد در سال۸۴، ما که اعتقاد داریم انتخاب واقعی نبود و من حتی می‌خواهم بگویم نابسمانی‌های انتخابات در سال۸۴ بیشتر از ۸۸ بود. برای ایران دوست داشتم آقای ترامپ انتخاب شود ولی اگر یک آمریکایی بودم به آقای ترامپ رای نمی‌دادم. به خاطر همین فشارهایی که می‌آورد، بالاخره شاید یک تغییر سیاستی اتفاق بیفتد. شاید اگر فشارهای آقای ترامپ ادامه پیدا می‌کرد، بالاخره ما مجبور می‌شدیم یک تغییر سیاست‌هایی را داشته باشیم. این تغییر سیاست‌ها حتما به نفع مردم می‌توانست اتفاق بیفتد. دموکرات‌های کمی شُل و وِل هستند. یعنی با آمدن دموکرات‌ها این موضع خطای ما بیشتر تقویت می‌شود، امیدوارم نشود ولی چنین چشم‌اندازی دارد.