نهادی برای پیشرفت موسیقی یا محفلی دوستانه برای جمعی محدود؟

  سحر آرامی-  بعد از انتقادها تند عبدالحسین مختاباد از خانه موسیقی و شیوه‌ی مدیریت آن، حالا نوبت به کیوان ساکت رسیده است که تقریبا همان نقدها را به‌ شیوه‌ی دیگر متوجه خانه موسیقی کند. انتقاد‌هایی که به‌نظر می‌رسد با نزدیک شدن به انتخابات خانه موسیقی بیشتر شود. این انتقادها دو موضوع اصلی را در برمی‌گیرند: ۱- شیوه‌ی مدیریت خانه‌ی موسیقی و ناکارآمدی این نهاد ۲- برگزاری انتخابات و احتمال الکترونیکی برگزار شدن آن در شرایط کرونایی این روزها. البته در مورد دوم هیئت‌مدیره خانه موسیقی بارها تاکید کرده‌اند که انتخابات الکترونیکی با توجه به زیرساخت‌های این نهاد و همچنین نیاز به تغییر اساسنامه، بیشتر به شایعه‌ای می‌ماند.
با این‌حال مختاباد در گفت‌وگویی که هفته‌ی گذشته با ایسنا داشت، با اشاره به اساسنامه‌ خانه موسیقی گفته بود: «طبق اساسنامه این نهاد، کسانی که دو دوره هیات مدیره خانه موسیقی بوده‌اند، اجازه شرکت و کاندیدا شدن برای دوره بعد را ندارند و باید یک دوره خارج از این فضا باشند و دوره بعدی بار دیگر می‌توانند کاندیدا شوند. اگر این قوانین رعایت شود، برگزاری آنلاین انتخابات خانه موسیقی هم می‌تواند قدم مثبتی در مشارکت بیشتر اعضای خانه موسیقی باشد.»
مختاباد اضافه می‌کند: این انتخابات همانند انتخابات ریاست جمهوری است؛ به گونه‌ای که یک کاندیدا ممکن است در دو دوره خود به خوبی عمل کرده باشد و کاندیدای محبوبی باشد ولی از لحاظ قانون پس از دو دوره باید فضا را در اختیار سایر کاندیداها قرار دهد و دوره بعدی در صورت تمایل در انتخابات شرکت کند.
این هنرمند در پاسخ به پرسشی درباره ارزیابی اش از عملکرد مدیریت فعلی خانه موسیقی، پاسخ می‌دهد: تمامی تشکیلات فرهنگی و هنری در این کشور در محاق و از جهت مالی و مدیریتی دچار یک وضعیت پریشان و آشفته هستند. مشکل اصلی این سیستم این است که اعضایی که به عنوان پایه‌های قدرت یک صنف محسوب می‌شوند، احساس نمی‌کنند در آنجا دستی دارند تا بتوانند به موقع وارد شوند، اظهار رأی کنند و کمک کنند تا آن صنف دچار پیشرفت شود. به همین دلیل اکنون که نزدیک به یک سال از تعطیلی کنسرت‌ها می‌گذرد، خانه موسیقی هیچ اقدامی نمی‌کند تا این تشکیلات را فعال تر کنند؛ و به سراغ هنرمندانی برود که در این وضعیت امکان برگزاری کنسرت نداشته‌، کلاس‌هایشان تعطیل شده و مردم از آنها بی‌خبر هستند.
او ادامه می‌دهد: خانه موسیقی باید به روز باشد و در این شرایط که همه درگیر هستند، بررسی کند که چه کمکی می‌تواند به هنرمندان موسیقی داشته باشد؛ آیا می‌تواند امکاناتی را در اختیار هنرمندان موسیقی قرار دهد، فضاهایی را برای فعالیت آنها فراهم کند و در جامعه موسیقی همدلی ایجاد کند؟ خانه موسیقی باید مکانی باشد که هنرمندان این حوزه به آنجا مراجعه و حس کنند که می‌توانند مشکلات خود را مطرح و راه حلی برای آن پیدا کنند.
کیوان ساکت اگرچه در بعد مدیریتی خانه موسیقی با مختاباد هم‌نظر است، اما به الکترونیکی برگزار شدن انتخابات این نهاد دیدن مثبتی ندارد. او در این‌باره به ایسنا می‌گوید: «تا به حال هیچکدام از انتخابات خانه موسیقی بدون حاشیه نبوده است. انتخابات خانه موسیقی مرا به یاد الکساندر لوکاشنکو (رئیس جمهور بلاروس از ۱۹۹۴ تاکنون) می‌اندازد؛ چراکه روند ریاست جمهوری بلاروس مانند غیرقابل تغییر بودن اعضای هیات مدیره خانه موسیقی است.»
این هنرمند نوازنده و آهنگساز درباره مدیریت خانه موسیقی ادامه می‌دهد: چند نفر سال هاست به طرق گوناگون در خانه موسیقی مانده اند و علیرغم تمامی اعتراض هایی که به آنها شده است، از خانه موسیقی نمی‌روند.
شرکت نکردن بخش زیادی از اعضای خانه موسیقی در انتخابات این نهاد، نشانگر این است که به مدیریت و عملکرد آن اعتراض دارند و خیلی از آنها مانند خود من انتخابات خانه موسیقی را به هیچ عنوان قبول ندارند. در آخرین باری که در جلسات آنها شرکت کردم، آن هم به توصیه استاد فخرالدینی، در حضور همه گفتم که بسیاری از آنها نه محبوبیت دارند و نه مشروعیت ماندن ولی چه فایده؟
ساکت در ادامه توضیحات خود درباره اعتماد اعضای خانه موسیقی به مدیریت آن، بیان می‌کند: خانه موسیقی مورد وثوق توده قابل توجهی از اعضای خود نیست، به همین خاطر است که در انتخابات خانه موسیقی از ۱۷۰۰۰ عضو، کمتر از ۴۰۰ نفر شرکت می‌کنند؛ این یعنی اعضای کنونی خانه موسیقی برای این کار مشروعیت ندارند و باید برای آن فکری شود. پیشنهاد من این است که اعضایی که خانه موسیقی را رها نمی‌کنند، استعفا دهند، بروند و دیگر برای حضور در هیات مدیره کاندیدا نشوند.
این هنرمند تصریح می‌کند: تاکنون عده زیادی از هنرمندانی که قبلا جزو هیات مدیره خانه موسیقی و یا کانون‌های آن بوده‌اند، به مرور استعفا داده‌اند. مثلا دکتر ساسان فاطمی از خانه موسیقی بیرون آمد که البته به خاطر حرف درستی که زده بود خیلی او را اذیت کردند. همچین استاد محمدعلی کیانی نژاد، استاد حسین علیزاده، خود من و افراد زیاد دیگری از خانه موسیقی بیرون آمدند. بیرون آمدن عده زیادی از هنرمندان طراز اول کشور از خانه موسیقی و شرکت نکردن اعضا در انتخابات، نشانگر اعتراض و ناکارآمد بودن هیات مدیره کنونی است. ولی گوش شنوایی نیست و هیات مدیره فعلی این حرف‌ها را قبول ندارند.
ساکت همچنین با بیان ادعاهایی در زمینه رای گیری های ادوار گذشته، اظهار می‌کند: به نظر من مجازی برگزار شدن انتخابات خانه موسیقی تأثیری در بهبود مدیریت آن ندارد؛ چون خود من به رأی گیری آنجا اعتماد ندارم.
او با تأکید بر اینکه خانه موسیقی تأثیری در موسیقی ایران و پیشرفت آن ندارد، ادامه داد: خانه موسیقی تنها نهادی است که بودجه‌ای صرف آن می‌شود و معلوم هم نیست که این بودجه چگونه صرف می‌شود. همچنین در مقابل خیلی از اتفاقاتی که در جامعه موسیقی رخ می‌دهد، یا واکنشی نشان نمی دهد یا اگر موضعی می‌گیرد، به صورت نادرست است؛ مثلا یکی از اعضای خانه موسیقی کتاب هنرمند دیگری را به نام خود چاپ کرد اما خانه موسیقی واکنشی نشان نداد. یا مثلا یک نوازنده تار از تاری که ۶۰ سال پیش غلامحسین نورجهان ساخته بود و نمونه آن در موزه موسیقی هست، کپی و به نادرستی به نام خود ثبت کرد و به عنوان برترین پژوهش سال از جشنواره خوارزمی که کارش در زمینه ی هنر نیست، جایزه گرفت، اما خانه موسیقی واکنشی نشان نداد. به گمان من این نهاد صنفی به جای آنکه خانه ای برای پیشبرد حقوق حقه ی هنرمندان و پیشرفت موسیقی باشد، محفلی دوستانه است برای جمع محدودی.