صفحه اول
محمود رضا رشتیان- در عصر حاضر، رسانهها بهعنوان یکی از مهمترین ابزارهای تأثیرگذار بر افکار عمومی، نقشی بیبدیل در شکلدهی به وفاق ملی و همبستگی اجتماعی ایفا میکنند. این نهادهای ارتباطی، فراتر از اطلاعرسانی و سرگرمی، میتوانند بهعنوان پلهای ارتباطی و بستری برای تعاملات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی عمل کنند. این اهمیت بهویژه در کشورهایی با تنوع قومی، مذهبی و زبانی مشهود است؛ جایی که رسانهها میتوانند با مدیریت صحیح پیامها و محتواها، زمینهساز تقویت همزیستی مسالمتآمیز و کاهش تنشهای اجتماعی شوند. دست يابي به اتحاد و انسجام ملي در درون جوامعي نظير ايران، كه از تجميع خرده فرهنگ هاي گوناگون قومي مذهبي ايجاد شده اند، بيش از هر چيز، به تحكيم مولفه هاي هويت ملي بستگي دارد. براي ايجاد همبستگي اجتماعي و وفاق ملي در ميان جوامع، بهره گيري از وسايل ارتباط جمعي، اهميت ويژه اي دارد و مي تواند به شكل ابزار قدرتمندي، براي يكپارچه ساختن جامعه عمل نمايد و از طريق تاثير گذاري بر اذهان توده ها، سهم خاصي در شكل دادن به وحدت گروه ها و اقوام در درون جامعه داشته باشد و احساس مشترك را در ميان جامعه به وجود آورد؛ زيرا تمامي موجودات، متكي به ارتباط هستند و در سايه همين ارتباط، خرده فرهنگ ها و فرهنگ هاي خاص ناپديد مي شوند و به نوعي تمامي ساكنان، تشابه پيدا مي كنند. این روزها با توجه به تاکید دولت چهاردهم بر مسئله «وفاق» به کلید واژه بسیاری از محافل سیاسی، اجتماعی، رسانه ای و… تبدیل شده است که هرکسی از دید خود تعبیری از آن دارد و گاهی هم کارشناسان به بیان راهکارهایی برای افزایش و یا ایجاد آن در حوزه های مختلف می پردازند. با این حال وفاق ملی به چه معناست و رسانه ها چگونه می توانند به ایجاد همبستگی در جامعه کمک کنند؟ تقریباً همه مطالعات اجتماعی و سیاسی که انجام گرفته است نشان داده که دولت آقای پزشکیان دولتی است که برآمده از نیاز به تغییر و مطالبه تغییر است. یعنی باید تغییرات اجتماعی، تغییرات نسلی، تغییرات اقتصادی و… را به رسمیت شناخت. به عقیده من وفاق روی دیگر عدالت است. شرایط اجتماعی در این انتخابات نشان داد که اکثریت جامعه یک احساس بی عدالتی، تبعیض، نابرابری و… می کند و انتظار دارد که این تغییر سوگیری و جهت گیری اش به سمت عدالت باشد. لازمه فهم تحول عدالت این است در شرایطی که ایران با مخاطرات و ناترازی های جدی روبه رو است یک ادراک مشترک هم شکل بگیرد که آن ادراک مشترک بازیگران و نقش آفرینان متفاوت (ولو اینکه دارای اختلاف نظر سیاسی هم باشند) را تحت پوشش خود قرار دهد. مشارکت سیاسی از نشانههای مهم توسعۀ سیاسی است که کم و کیف و قالبهای آن از جامعهای تا جامعۀ دیگر متفاوت است. تحقق مشارکت سیاسی و نهادینهشدن آن مستلزم وجود آمادگیها و شرایط روحی - روانی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی خاص هر جامعه است. رسانهها باید در مسیر تقویت امید و وفاق ملی حرکت کنند. شاخص ایراندوستی، ایجاد امید در جامعه است و در مقابل، ایرانستیزی با ناامید کردن مردم و القای بنبست معنا پیدا میکند. رسانههای جمعی در فرهنگپذیری، آموزش و ایجاد احساس امنیت، نقش بسزایی دارند. امروز وفاق، شعار دولت است و همه کسانی که دل در گرو این کشور دارند، باید در مسیر وحدت و همدلی گام بردارند.