اوقات فراغت و جوانان

 الناز سعیدیان- اوقات فراغت جوانان مسئله پر اهمیتی است که می توان آن را منشاء شناخت و به رسمیت شناخته شدن دوران جوانی و هویت دانست. استفاده صحیح از اوقات فراغت بر زندگی فرد و هم بر جامعه تأثیر مثبت خواهد داشت و استفاده نادرست از آن باعث بروز مشکلات و خسارات جبران ناپذیری می شود. اوقات فراغت پدیده ای است که برای هر فردی لازم و ضروری است. اگر انسانها تمام وقت خود را به کار طاقت فرسا اشتغال داشته باشند، باید یقین داشت که از قدرت تفکر، خلاقیت و نوآوری آنها به تدریج کاسته خواهد شد و به موجوداتی همچون پیچ و مهره تبدیل خواهد شد.
اگر در بین کار فراغتی باشد که انسان بتواند مقایسه ای بین خود و کارش و با نقشی که دارد و ارزش خود واندیشه وظیفه ای را که ایفا می کند، بپردازد. خود را در مسیری قرار می دهد که لیاقتش را دارد و زندگی اش هدفدار و با برنامه شود و موقعیت را در آغوش می کشد.
اوقات فراغت جوانان به مشابه شمشیری دولبه است اگر از آن به طور اصولی استفاده شود نه تنها راهگشا است بلکه زندگانی با برنامه، منسجم و هدفدار پیش روی انسان قرار میدهد.
در مورد جوانان و نوجوانان استفاده از اوقات فراغت اهمیت زیادی دارد زیرا جوانان قشر آینده سازکشورند و سرنوشت آنها با سرنوشت جامعه گره خورده است. اوقات فراغت در جامعه امروز به دلیل کم شدن ساعات رسمی کار افزایش یافته است و هر فردی، چند ساعت زمان دارد تا از آن طبق نظر و امکانات خود استفاده کند و برای آن برنامه ریزی کند.
توجه داشته باشید که در جوامع صنعتی اوقات فراغت با «ساعات خالی» در جوامع سنتی متفاوت است. گذران صحیح اوقات فراغت سبب افزایش بازدهی کار می شود و مانند هر رشته صنعتی دیگری «صنایع تفریحاتی» برای متنوع تر کردن اوقات فراغت به وجود آمده است.
برنامه ریزی داشتن برای هر کاری باعث بهبود انجام آن می‌شود. حال داشتن برنامه‌ریزی مشخص برای اوقات فراغت باعث می‌شود که نوجوانان از فرصت فراغت‌شان، بهترین بهره را ببرند. تحقیقات نشان می‌دهد نوجوانانی که برنامه‌ریزی مناسبی دارند، در تحصیلات و روابط اجتماعی موفق‌تر هستند و کمتر دچار اضطراب و افسردگی می‌شوند
عوامل مهم در تأثیرپذیری اوقات فراغت در جامعه مهم است: یک دسته از عوامل به خانواده ، مدرسه، دوستان و همسالان مربوط است، دسته دوم عوامل اقتصادی و اجتماعی می باشد.
نهاد خانواده در گذشته کارکرد موثرتری نسبت به امروز داشت . امروزه متاسفانه زبان گفت وگو و تفاهم بین نوجوانان و والدین ضعیف شده و بین آنها پل ارتباطی به دلیل تفاوت های جدی بین دو نسل قدیم و جدید وجود ندارد.
ریشه بحران هویت اجتماعی در جوانان را باید در دوران نوجوانی که دوران هویت یابی افراد است، جست وجو کرد. ایام فراغت از تحصیل جوانان و نوجوانان باید غنی سازی صورت گیرد تا از وقوع آسیب های اجتماعی جلوگیری شود.
به همین جهت باید تفریحات سالم و امکانات لازم برای گذراندن و غنی سازی اوقات فراغت برای نوجوانان و جوانان صورت گیرد .
خانواده نقش بسیار مهمی در گذران اوقات فراغت دارد زیرا هر فرد ساعت زیادی را در خانه صرف استراحت، غذا خوردن، رفع خستگی، گفت وگو با دیگر اعضای خانواده، مطالعه، بازی و … می کند.خانواده با دیگر واحدها و نهادها در تماس است و از آنها تاثیر می پذیرد و بر آنها تأثیر می گذارد.
برخی از مولفه های اوقات فراغت به قرار زیر می باشد:
فلسفه اوقات فراغت، ارتباطی منطقی با فلسفه زندگی دارد و در حقیقت زیر مجموعه و تابعی از آن است.
فلسفه اوقات فراغت، با اوقات رسمی زندگی فرد نیز ارتباط دارد. با این توضیح که چنانچه فرد بتواند از اوقات رسمی خویش به خوبی استفاده کند، قادر بر استفاده مطلوب از اوقات فراغتش خواهد بود.
در فرهنگ و اندیشه اسلامی، اوقات فراغت با بیهودگی و معطلی و روزمرگی، سر سازگاری ندارد، بلکه فراغت، فرصت مجددی برای تلاش و کوشش بی پایان زندگی است.
ارتباط منطقی فلسفه اوقات فراغت با هدف خلقت، ضرورت تدوین یک فلسفه ارضاء کننده زندگی را مشخص می سازد. و چنین بینشی نسبت به زندگی، روح رضایت را در آدمی، پرورش می دهد.