حرکت ملی و راهبردی برای مساله آلودگی هوا

 الناز ضیائی فر- آلودگی هوا یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر سلامت بوده و بیشترین بار بیماریهای منتسب به عوامل خطرزای محیطی را به خود اختصاص داده است. آلودگی هوا پس از استعمال دخانیات، دومین عامل اصلی مرگ های ناشی از بیماریهای غیر واگیر محسوب میشود و با افزایش خطر ابتلاء به بیماریهای حاد و مزمن و مرگ در ارتباط است. هوای سالم و پاک ضروری ترین نیاز هر انسانی برای زیستن است. از اینروست که کیفیت هوائی که تنفس میکنیم از اهمیت ویژه ای برخوردار می گردد.
آلودگی هوا از خطرات عمده محیط زیست است که در بروز و پیشرفت بعضی بیماریها در انسان نقش مهمی ایفا میکند این عوارض عبارتند از: آسم، سرطان ریه، هیپرتروفی بطن قلب، آلزایمر، پارکینسون و اختلالات روانی رتینوپاتی، اتیسم، رشد جنین و کم وزنی نوزاد. در دنیا علت مرگ های زودرس را ناشی از سوزاندن زغال سنگ-گازولین و مازوت میدانند.
مقابله با آلودگی هوا از دغدغه‌های مردم و دوستداران محیط زیست است که به کیفیت زندگی فکر می‌کنند. به‌طوری که انجام اقدامات در این راستا می‌تواند به بهبود شرایط به سمت وضعیت مطلوب کمک کند.
یکی از مهمترین مشکلاتی که امروزه بشر با آن روبرو میباشد، آلودگی هواست و به دلیل افزایش بی رویه فعالیت‌های صنعتی، مصرف سوخت‌های فسیلی و تراکم جمعیت در برخی از شهر‌ها روزبه روز شدیدتر میشود. آلودگی هوا تهدیدی جدی، مستمر و فراگیر علیه سلامت موجودات زنده و محیط زیست است که علاوه بر مشکلات زیست محیطی و به خطر انداختن سلامت انسان‌ها و سایر موجودات زنده، دارای تبعات سوء اقتصادی و اجتماعی نیز است که به صورت آرام و تدریجی و گاهی غیرقابل جبران نمایان می شود.
عملکرد ناهماهنگ و ناکافی دستگاه‌های ذیربط در انجام وظایف قانونی درخصوص پیشگیری و مقابله با عوامل آلایندگی هوا، روند رو به تزاید این پدیده مخاطره آمیز را تشدید کرده و به تشدید وضعیت نگران کننده کنونی منجر شده است.
مساله آلودگی هوا در اولویت دولت
معاون اجرایی رئیس‌جمهور گفت: با توجه به آماری که به دست ما رسیده، ۶۰ تا۷۰ درصد مردم از ما خواستند تا حل مشکل آلودگی هوا در اولویت کاری دولت باشد.
 محمدجعفر قائم‌پناه در هشتمین جلسه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا که هفته پیش با حضور شینا انصاری معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در نهاد ریاست جمهوری برگزار شد افزود: شهر تهران ۱۰ میلیون جمعیت دارد که شامل یک هشتم جمعیت کشور است و به طور جد باید پیگیر حل مشکل آلودگی هوا باشیم.
وی اظهار داشت: سلامت مردم چیز پنهانی نیست، ما هم از همین هوای آلوده استنشاق می‌کنیم و به نمایندگان دستگاه‌های اجرایی توصیه می‌کنیم به موضوع حل مشکل آلودگی هوا به عنوان یک کار اداری نگاه نکنند بلکه وظیفه جدی در جهت جلب رضایت مردم باشد.
وی افزود: حل مشکل آلودگی هوا چیزی نیست که از آن فرار کنیم، همه از این هوای آلوده استنشاق می‌کنند و بنابراین همه دستگاه‌ها ذی‌ربط باید مسئولیت و وظایف خودشان را انجام دهند تا این مشکلات حل شود.
روند صعودی آلودگی هوای تهران
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بعد از سال ۹۷ به علت شرایط جوی خاص، تقریبا یک روند صعودی ثابت آلودگی در شهر تهران به ثبت رسید. سال ۱۴۰۲ آلودگی هوای این شهر با کاهش نسبی مواجه شد که ۱۱۹ روز در محدوده ناسالم ثبت شد اما متاسفانه در طول سال ۱۴۰۳ روند آلودگی بار دیگر افزایش پیدا کرد.
احمد طاهری در هشتمین جلسه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا ، بر اولویت یافتن حل معضل آلودگی هوای تهران تاکید کرد.
وی با اشاره به گزارش‌های نظارتی گفت: تهران چهارمین شهر آلوده کشور از نظر تعداد روزهای آلوده در سه سال گذشته بوده است که ۳۲ درصد روزها شاخص کیفیت هوای بالاتر از ۱۰۰ ( در محدوده ناسالم) را به ثبت رسانده است، با این حال از آن جا که بر اساس شاخص کیفیت هوا، اهواز و زاهدان شهرهایی هستند که از آلودگی هوای طبیعی و ریزگردها متاثر شدند شهر تهران را می‌توان پس از اصفهان دومین شهر صنعتی کشور قلمداد کرد که بیشترین روزهای ناسالم را در زمینه آلودگی هوا به ثبت کرده است.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: آمار از سال ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که بعد از سال ۹۷ به علت شرایط جوی خاص، تقریبا یک روند صعودی ثابت آلودگی در شهر تهران به ثبت رسید. سال ۱۴۰۲ آلودگی هوای این شهر با کاهش نسبی مواجه شد که ۱۱۹ روز در محدوده ناسالم ثبت شد اما متاسفانه در طول سال ۱۴۰۳ روند آلودگی بار دیگر افزایش پیدا کرد و به ۱۴۷ روز رسید.
طاهری ادامه داد: تهران از نظر مواجهه جمعیت با آلودگی، در اولویت اول قرار دارد. بر همین اساس آلودگی هوای تهران نسبت به دیگر کلانشهرها با اولویت بالاتر مطرح می‌شود. بر اساس آمار، تنها دو درصد از روزهای سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ پاک بود و در مقابل ۶۷ درصد در محدوه قابل قبول و حدود ۳۷ درصد روزها در محدوده ناسالم قرار داشت که از این مقدار ۳۲ درصد ناسالم برای گروه‌های حساس و پنج درصد برای تمامی اقشار جامعه ناسالم بوده است.
وی اضافه کرد: از میان این روزهای ناسالم، ۶۶ درصد مربوط به آلاینده ذرات معلق کوچک تر از ۲.۵ میکرون و ۲۱ درصد نیز به دلیل افزایش آلاینده ازن بوده است. ذرات معلق کوچک‌تر از ۱۰ میکرون ۱۰ درصد و نیتروژن دی اکسید با سه درصد آلاینده‌های بعدی شاخص شهر تهران را تشکیل دادند.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: ازن یک آلاینده ثانویه است، به این معنی که منبع انتشاری ندارد. این آلاینده از اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار است که عمدتاً از تبخیر سوخت در جو تشکیل می‌شود. ذرات معلق دارای دو دسته اولیه و ثانویه هستند. ذرات اولیه مستقیماً به شکل ذرات و ذرات ثانویه به شکل گاز منتشر می‌شوند و در جو تشکیل ذرات می‌دهد. آنالیز ذرات هوای تهران نشان می‌دهد که اکسیدهای نیتروژن بالاترین سهم را در تشکیل ذرات ثانویه دارد. در نتیجه انتشار ذرات معلق و انتشار اکسیدهای نیتروژن به عنوان دو اولویت کاهش آلودگی هوای تهران باید مورد بررسی قرار گیرد این در حالیست که غلظت ذرات معلق در تهران سه برابر حد مجاز ملی و بیش از شش برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت گزارش شده است. همچنین روند بلند مدت ذرات معلق نیز یک روند افزایشی پیوسته داشته است.
طاهری در ادامه گفت: ۶۱ درصد از انتشار ذرات معلق از منابع متحرک و ۳۹ درصد از منابع ساکن ناشی می‌شود. از منابع متحرک، خودروهای سنگین ۱۶ درصد، خودروهای سواری ۱۴ درصد و موتورسیکلت‌ها نیز سهم قابل توجهی در آلودگی هوا دارند.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم گفت: بر اساس محاسبات ترکیبی از سهم آلاینده‌ها و میزان تأثیر بر روزهای ناسالم، اولویت‌بندی ناوگان حمل و نقل آلاینده مشخص شده است که خودروهای سواری با ۳۱ درصد، کامیون‌ها با ۲۲ درصد و موتورسیکلت‌ها با ۱۴ درصد دسته بندی می‌شود. در مجموع، ناوگان سبک شامل سواری، موتورسیکلت، وانت و تاکسی‌ها ۵۵ درصد سهم در روزهای ناسالم شهر تهران دارند.
طاهری در این جلسه، با تأکید بر قانون هوای پاک و ماده شش آن در زمینه معاینه فنی وسایل نقلیه گفت: اگر اجرای معاینه فنی در ناوگان سواری به‌طور کامل انجام شود، کاهش ۲۱ درصدی در انتشارآلاینده‌ها حاصل خواهد شد؛ رقمی که می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در بهبود کیفیت هوای تهران داشته باشد.
با این حال، آمار نشان می‌دهد که روند مراجعه به مراکز معاینه فنی کاهشی بوده است؛ سال ۱۴۰۱ یک‌میلیون و ۷۲۰ هزار مراجعه، سال ۱۴۰۲ یک‌میلیون و ۶۷۰ هزار، سال ۱۴۰۳: یک‌میلیون و ۴۹۰ هزار راجعه ثبت شده است.  این در حالی است که تعداد کل ناوگان سواری تهران ۳ میلیون و ۷۳۰ هزار است، بیش از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار خودرو (یعنی حدود ۶۰ درصد ناوگان سواری) به مراکز معاینه فنی مراجعه نکرده‌اند.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم ادامه داد: از میان خودروهایی که مراجعه کردند، ۷۳ درصد موفق به دریافت معاینه فنی شدند و ۲۷ درصد مردود شدند. از این میان، ۱۳ درصد مردودی‌ها به دلیل آلایندگی خودرو بوده است. با مقایسه این نسبت به خودروهایی که اصلاً مراجعه نکرده‌اند، تخمین زده می‌شود که بیش از ۳۰۰ هزار خودروی آلاینده در سطح شهر تهران در حال تردد هستند.
وی در ادامه به چالش‌های اجرای معاینه فنی نیز اشاره کرد و برخی از آن‌ها را  عدم اعمال جریمه برای خودروهای فاقد معاینه فنی، تخلفات موجود در فرآیند معاینه فنی، عدم تطابق بین مدت‌زمان معافیت معاینه فنی و گارانتی خودروها اعلام کرد.
طاهری با مرور قانون هوای پاک، تاکید کرد که سه بند در قانون برای الزامی بودن معاینه فنی وجود دارد که الزام به انجام معاینه فنی برای همه وسایل نقلیه موتوری (سبک، نیمه‌سنگین و موتورسیکلت)، متوقف کردن خودروهای بدون معاینه فنی و صدور جریمه روزانه توسط پلیس راهور و تعیین مبلغ جریمه روزانه ۱۰۰ هزار تومان برای کلان‌شهرها از اسفند ۱۴۰۳ به بعد است که با این حال، اجرایی نمی‌شود و پیگیری برای اجرای کامل این قوانین لازم است.
وی با بیان اینکه در سال ۱۴۰۱ برای درآمد قانون هوای پاک لحاظ شده ۳۰۰ میلیارد تومان بوده که ۳۰۹ میلیارد تومان محقق شده است؛ در سال ۱۴۰۲، ۱۴۰ میلیارد تومان بوده است که با ۲۴۱ میلیارد تومان، معادل ۱۷۲ درصد محقق شده است، اما در سال ۱۴۰۳ از ۵۴۰ میلیارد تومانی که پیش‌بینی شده، چیزی حدود ۷۶ میلیارد تومان یعنی معادل ۱۴ درصد محقق شده است.
طاهری گفت: یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که در نظارت و معاینه فنی استفاده می‌شود، دوربین‌های محدوده طرح کاهش است که در کلان‌شهرها وجود دارد. طبق استعلام‌هایی که در محدوده انجام شده، ۲۴ درصد خودروها فاقد معاینه فنی هستند؛ ۲۴ درصد خودروهایی که در محدوده ثبت پلاک شده‌اند.
وی افزود: تعداد کل داده‌هایی که در تهران به ثبت رسیده، ۱۶۹ میلیون استعلام بوده که  حدود ۴۰ میلیون آن فاقد معاینه فنی بوده است.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم گفت:‌ در صورت وصول، مبلغ می‌توانست در زمینه حمل‌ونقل عمومی نیز مصرف بشود.
وی آسیب‌شناسی کل فرایند افزود: معاینه فنی می‌تواند تأثیر زیادی در حقیقت کاهش آلایندگی ناوگان حمل‌ونقل داشته باشد. درصد مراجعه حدوداً کمتر از ۳۰ درصد است. دلیل آن، این است که معاینه فنی اعمال قانون نمی‌شود و دلیل اعمال قانون نشدن نیز این است که از زیرساخت مهمی به اسم دوربین‌های محدوده کاهش، به منظور اعمال قانون استفاده نمی‌شود و بر اساس آسیب‌شناسی، دلیل عدم استفاده از دوربین‌ها، ارتباط بین سه نهادی است که در این مجموعه نقش دارند؛ مجموعه «سیمفا» در وزارت کشور، پلیس راهور و شهرداری‌های کلان‌شهرها که در این جلسه به صورت خاص شهرداری تهران است.
وی ضمن شرح پروتکل ارتباطی بین این سه نهاد گفت: پلیس راهور اطلاعات خودرو و جایگاه اعمال جریمه را داراست؛ سامانه سیمفا اطلاعات معاینه فنی را عهده دار است و شهرداری، عکسبرداری از پلاک‌ها و پردازش تصویر را به عهده دارد. نیاز کشور استعلام روزانه ۱۰ میلیون پلاک است؛ یعنی سیمفا باید۱۰ میلیون پلاک را بررسی کند. برای اینکه اصالت پلاک مشخص شود، ۱۰ میلیون استعلام باید از سوی پلیس راهور بررسی شود و در جواب، ۱۰ میلیون پاسخ استعلام دریافت کند. این استعلام‌ها در سامانه سیمفا چک می‌شود و جوابش به شهرداری بازمی‌گردد. در این بین حدود ۱ تا ۳ میلیون پلاک فاقد معاینه فنی شناسایی می‌شود و شهرداری مجدداً اطلاعات ۱ تا ۳ میلیون پلاک فاقد معاینه فنی را به پلیس ارسال می‌کند.
طاهری با اشاره به اینکه این آمار مرتبط با کل کشور است ادامه داد: این جریان بیش از ۳۳ میلیون انتقال داده است؛ یک فرایند کاملاً غیربهینه که طی آن باید مجموعه زیادی از دیتا به صورت روزانه بین سه مجموعه گردش داشته باشد که تنها بر سرور پلیس ترافیک سنگین ایجاد می‌کند؛ ۲۱ میلیون ترافیک به سرور پلیس منتقل می‌شود و این در حالی‌که ظرفیت سرور پلیس روزانه یک میلیون است؛ این باعث می‌شود که اعمال قانون برای معاینه فنی انجام نشود.
وی ضمن طرح یک سناریوی پیشنهادی گفت: سیمفا در روز، حداکثر معاینه فنی‌ ۶۰ هزار خودرو را چک می‌کند. ما در گام اول می‌توان اطلاعات ۶۰ هزار خودروی معاینه‌شده روزانه به پلیس اطلاع داده شود؛ یعنی پلیس راهور بداند که چه کسی در چه روزی معاینه فنی انجام داده و تاریخ اعتبار آن چیست. این ارتباط سیمفا با پلیس راهور را به۶۰ هزار دیتا کاهش می‌دهد؛ همچنین کل شهرداری‌ها نیز پلاک خوانده شده را مستقیم به پلیس منتقل کند. اینچنین پلیس می‌تواند ضمن مقایسه اطلاعات هر پلاک فاقد معاینه فنی را اعمال قانون کند.
طاهری گفت: اینچنین هزینه‌ها نصف می‌شود که البته چالش آن ظرفیت سرور پلیس است. برای انتقال داده، باید تأمین بودجه مالی برای ارتقاء زیرساخت موجود پلیس اتفاق بیفتد، بحث دوم نیز بهره‌مندی از منافعِ اعمال قانون برای پلیس، جهت بهبود کیفیت خدمات است.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم  اظهار کرد: معاینه فنی که با استفاده از دوربین انجام می‌شود و پلیس هیچ سهمی ندارد؛ پلیس صرفاً دارد اعمال قانون می‌کند و در حقیقت مبلغ، بعد از گردش‌هایی که در خزانه اتفاق می‌افتد، در اختیار شهرداری قرار می‌گیرد.
احمدی طاهری ـ دبیر کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا ـ  همچنین درباره جزئیات مصوبات هشتمین جلسه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا اظهار کرد که بر اساس مصوبات امروز، استانداری تهران موظف است ظرف مدت یک هفته ضمن ایجاد هماهنگی بین بخشی میان وزارت کشور شهرداری تهران و پلیس راهور آسیب‌شناسی فرایند نظارت بر معاینه فنی خودروها در سطح شهر تهران را انجام داده و ضمن رفع موانع گزارش ان را به کارگروه ارائه کند.
‎وی افزود: استانداری تهران همچنین مکلف شد باید ظرف دو هفته طرح پایلوت برقی‌سازی موتورسیکلت‌های کار در شهر تهران، به‌ویژه موتورسیکلت‌های شرکت ملی پست را ارزیابی کند و گزارش خود را به کارگروه ارائه دهد.
‎طاهری تصریح کرد: سازمان حفاظت محیط زیست نیز موظف شده است الزام استفاده از کاتالیست با شماره شناسایی واحد برای خودروهای نوشماره را در دستور کار قرار دهد. سازمان ملی استاندارد و وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز مکلف به جلوگیری از تولید کاتالیست‌های بدون شماره شناسایی واحد شده‌اند.
وی افزود: با توجه به سهم بالای مردودی خودروهای نو شماره در آزمون‌های معاینه فنی سازمان حفاظت محیط زیست موظف شد برای خودروهای نوشماره تولید داخل ساز و کاری را ترتیب دهد که قبل از فرایند شماره گذاری میزان آلایندگی خودروها مورد بررسی قرار گرفته و پس از تایید، شماره گذاری بر روی آن‌ها انجام شود.
گفتنی است در این جلسه، شینا انصاری رییس سازمان حفاظت محیط زیست و معاون رییس جمهوری با اشاره به برگزاری هشتمین جلسه کارگروه ملی آلودگی هوا نیز در ابتدای جلسه اظهار کرد: در هفت جلسه گذشته بررسی قانون هوای پاک و کلانشهرهای تهران، اهواز، اراک، مشهد، اصفهان و کرج انجام شده است.
او ادامه داد: هفتمین مرتبط با تهران بوده است و هشتمین نیز به تهران خواهیم پرداخت؛ موضوع این جلسه چالش‌های معاینه فنی در تهران است.
معاون رییس‌جمهور گفت: با توجه به جمعیت بالای شهر تهران، میزان آلودگی هوا، آلاینده‌های گازی، ذرات معلق نیازمند پیگیری چالش‌های معاینه فنی به عنوان ابزار نظارتی برای کنترل آلاینده‌ها و کاهش آلودگی هستیم.
فوت سالانه ۵۰ هزار نفر در کشور به دلیل پیامدهای آلودگی هوا
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: بر اساس مطالعاتی که در دولت ارائه شده، سالانه حدود ۵۰ هزار نفر از هموطنان‌مان در اثر پیامدهای ناشی از آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. همچنین برآوردها حاکی از آن است که مجموع هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم ناشی از بیماری‌ها، درمان، مرگ‌ومیرها و پیامدهای اجتماعی آن، سالانه بالغ بر ۱۲ میلیارد دلار خسارت به کشور وارد می‌سازد.
دکتر محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، گفت: برنامه راهبردی وزارت بهداشت که تاکنون نیز اثربخش و موفق بوده، تمرکز بر مسائل کلان سلامت در سطح ملی و با مشارکت تمامی ارکان دولت است. برای نمونه، موضوع آلودگی هوا یا کاهش مرگ و میر ناشی از سوانح رانندگی، از مصادیق مهمی هستند که در چارچوب همین رویکرد در دستور کار قرار گرفته‌اند. در حال حاضر، ما دست‌کم هشت برنامه محوری در این زمینه داریم که این دو، تنها بخشی از آن‌ها محسوب می‌شوند.
وی عنوان کرد: موضوع آلودگی هوا از جمله چالش‌های جدی سلامت عمومی در کشور است که نمی‌توان در برابر آن بی‌تفاوت بود. بر اساس مطالعاتی که در دولت ارائه شده و در قالب ارائه‌های تخصصی به بحث گذاشته‌ایم، سالانه حدود ۵۰ هزار نفر از هموطنان‌مان در اثر پیامدهای ناشی از آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مساله، نه‌تنها از منظر انسانی، بلکه از حیث اقتصادی نیز بسیار هزینه‌زاست؛ به‌گونه‌ای که برآوردها حاکی از آن است که مجموع هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم ناشی از بیماری‌ها، درمان، مرگ‌ومیرها و پیامدهای اجتماعی آن، سالانه بالغ بر ۱۲ میلیارد دلار خسارت به کشور وارد می‌سازد.
وی افزود: در یکی از جلسات سرزده‌ای که دکتر پزشکیان به وزارت بهداشت تشریف آوردند، از همین اتاق جلسات، نمایی از سطح شهر تهران را به ایشان نشان دادم و عرض کردم که این همه بام منازل، ساختمان‌های اداری، دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها، می‌تواند به بستری برای استقرار پنل‌های خورشیدی بدل شود. کشور ما به‌طور میانگین، حدود ۳۰۰ روز آفتابی در سال دارد؛ در حالی‌که کشورهایی با تنها ۱۰۰ روز آفتاب، مسیر گذار به انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر را جدی گرفته‌اند و در حال فاصله گرفتن از سوخت‌های فسیلی نظیر مازوت و گازوییل هستند.
وی ادامه داد: این یک حرکت ملی و راهبردی لازم دارد. طبق آمار جهانی، سالانه حدود ۷۰۰ هزار کودک به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. اگر قرار است اقدامی اساسی و تحول‌آفرین در حوزه سلامت داشته باشیم، نباید صرفاً به سطح خانه‌های بهداشت بسنده کنیم، بلکه باید گام‌هایی در راستای مسئولیت اجتماعی برداشته شود؛ مسئولیتی که پیش از مداخلات بهداشتی آغاز می شود.
وی خاطرنشان کرد: این موضوع در دولت نیز به‌طور جدی مورد بررسی قرار گرفته و گزارشهای مرتبط در جلسات هیات دولت ارائه شده است. تجربیات کشورهای دیگر نیز بررسی و مورد استناد قرار گرفته و خوشبختانه این مساله در حال تبدیل شدن به یکی از رویکردهای غالب دولت است. به‌ندرت جلسه‌ای برگزار می‌شود که دکتر پزشکیان شخصاً پیگیر این مساله نباشند؛ از وزیر نیرو گرفته تا رئیس سازمان برنامه و بودجه، در جریان آخرین وضعیت واردات پنل‌های خورشیدی و برنامه‌ریزی‌های عملیاتی مربوطه قرار گرفته‌اند.
یامدهای آلودگی هوا در تمام عرصه‌های زندگی امتداد پیدا می‌کند  
 نماینده ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی گفت: آلودگی هوا از زمره آلودگی‌هایی است که اگر ایجاد شد، در پی آن پیامدهای تخریبگر آن نه یک‌بار، نه در یک زمینه، نه نسبت به یک نظام، بلکه در نظام‌های سلامت، روان، اقتصاد و آموزش و همه عرصه‌ها انعکاس می‌یابد و امتداد پیدا می‌کند.
آیت الله احمد مبلغی در نشست بررسی فقهی هوای پاک گفت: ارائه الگوی محیط زیستی یک شهر، در صدر الگوهای اجتماعی قرار دارد؛ محیط زیست حکم مادر برای حوزه‌های دیگری دارد که باید سبک زندگی اسلامی در آن‌ها پیاده شود.
وی با بیان اینکه تدین اجتماعی، متأثر از تدین محیط زیستی است، تصریح کرد:  نداشتن تدین محیط زیستی، به معنای ستم به جامعه و ضرر رساندن به افراد و نسل‌ها است و چنین انسانی در حوزه‌های دیگر نیز متدین محسوب نمی‌شود، با تدین محیط زیستی، سایر تدین‌ها زمینه ظهور می‌یابد؛ لذا استان قم و مسئولان آن باید الگوی محیط زیست باشند که پایه‌ی همه تدین‌ها است.
نماینده مجلس خبرگان افزود: اگر قوانین و سنن الهی را نشناسیم، نه فرهنگ ما پا می‌گیرد، نه روابط اجتماعی استقرار می‌گیرد، نه نسل جدید می‌تواند با نسل قدیم صحبت کند، نه کسب و کار خوبی خواهیم داشت؛ یعنی همه نظام‌ها دچار اختلال می‌شوند، زیرا قوانین حاکم بر جامعه را که خداوند قرار داده کشف نکردیم و مراعات نکردیم و این، همه چیز را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
وی با بیان اینکه در وضعیت هوای آلوده، نظام سلامت فرد به خطر می‌افتد، نظام سلامت را بالاتر از نظام کسب و کار دانست و گفت: وقتی سلامت به خطر می‌افتد، برخی احکام دین هم کنار می‌رود، مثلاً روزه داری از کسی که روزه برای او مضر باشد، برداشته می‌شود؛ اختلال در سلامت یک فرد در خانواده، نظام خانواده را مختل می‌کند و این اختلال در سلامت افراد، به اختلال نظام در سطح میانی هم می‌آید زیرا نهادهای مسئول مثلا نمی‌توانند بودجه لازم را تأمین کنند. مبلغی با بیان اینکه آلودگی، همه لایه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اظهار کرد: جسم و روح هر دو به سبب رابطه دیالکتیکی که باهم دارند، تحت تأثیر قرار می‌گیرند و همه ما در معرض این معضل قرار داریم؛ نسل آینده، دست‌پروردگانی هستند در چارچوبی که ما می‌دهیم و بستری که ما می‌سازیم، لذا آن‌ها هم از اختلال نظامی که ما ایجاد می‌کنیم متأثر می‌شوند.
وی تصریح کرد: وقتی این اختلال‌ها باشد، عبادت هم مختل می‌شود، انسان نرمال و در پرتو آرامش است که خوب عبادت می‌کند؛ در سطح کلان، ساختارهای اجتماعی نیز تخریب می‌شود؛ نظام حیات بشری یک نظام به هم پیوسته است و اگر از خاستگاه فقه صحبت کنیم، اختلال نظام ناشی از آلودگی هوا، از بزرگترین اختلال نظام‌ها است، زیرا پایبندی به فقه به ما می‌گوید همین لحظه برو به آلودگی هوا بیندیش؛ این برو، خطاب به شمای استاندار، فرماندار، استاد، مسئول محیط زیست، حوزه علمیه، دولت، صاحبان صنایع، مالکان خودرو است.
نماینده مجلس خبرگان گفت: آلودگی هوا را از زمره آلودگی‌هایی عنوان کرد که اگر ایجاد شد، در پی آن پیامدهای تخریبگر آن نه یک‌بار، نه در یک زمینه، نه نسبت به یک نظام، بلکه در نظام‌های سلامت و روان و اقتصاد و آموزش و همه عرصه‌ها انعکاس می‌یابد و امتداد پیدا می‌کند و تا ناکجا آباد می‌رود؛ این اثر، مختص آلودگی هوا نیست، خاک داستانی غم‌انگیزتر دارد و آب نیز همین‌گونه؛ محیط زیست، چیزی نیست که بتوان آن را از زندگی جدا کرد.  وی در پایان تصریح کرد: ما بر اساس مؤلفه‌های حیاتی و محیط زیستی بر روی زمین قرار داریم و دین، نگاه، ارزش، اقتصاد، نسل، آینده، آرامش، کسب و کار و اقتصاد ما، فرهنگ ما، همه و همه منوط به این است که در آغاز، با زبان‌ها و با لایه‌های علمی مختلف و با سیاستگذاری و راهبردپردازی، بر محیط زیست تمرکز کنیم.
۹ پیامد منفی آلودگی هوا
آلودگی هوا به محیط زیست و سلامت بدن آسیب وارد می‌کند. بیماری‌های تنفسی، احساس خستگی و سردرد، اضطراب، مشکلات قلبی-عروقی، مشکلات باروری، آسیب دیدن کبد و سیستم عصبی از جمله پیامدهای آلودگی هوا هستند.
سایت "ام‌ان‌ان" در مطلبی در این باره آورده است: آلودگی هوا و قرار گرفتن در معرض آن با پیامدهای منفی دیگری نیز برای سلامتی همراه است که کمتر شناخته شده‌اند.
آلودگی و هوش
تاثیر آلودگی هوا بر هوش کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد زیرا این تصور وجود دارد که پیامدهای منفی آلودگی بیشتر متوجه سلامت جسم است. هرچند، نتایج بررسی‌ها حاکی از آن است که مهارت‌های شناختی نیز می‌توانند تحت تاثیر آلودگی هوا قرار گیرند. در مطالعه‌ای که روی ۲۰ هزار نفر در فاصله‌ سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ در چین انجام گرفت، مشخص شد هر چقدر که افراد برای مدت زمان بیشتری در معرض هوای آلوده قرار گیرند عملکرد شناختی آنان بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
آلودگی و زوال عقل
محققان انگلیسی در بررسی‌های خود مشاهده کردند آلودگی هوا می‌تواند خطر ابتلا به زوال عقل را حدود ۴۰ درصد افزایش دهد. در سال ۲۰۰۴، گروهی از محققان به بررسی روی ۱۳۱ هزار فرد ۵۰ تا ۷۰ ساله پرداختند. همچنین میزان قرار گرفتن این افراد در معرض گازهای آلاینده و آلودگی صوتی و جاده‌ای تحت کنترل قرار گرفت. محققان مشاهده کردند افرادی که در معرض بالاترین سطح نیتروژن دی‌اکسید قرار داشتند ۴۰ درصد بیشتر در معرض ابتلا به زوال عقل بودند.
آلودگی، اختلالات ذهنی و افزایش میزان مرگ و میر
مطالعه انجام شده در هنگ‌کنگ نشان می‌دهد احتمال اینکه افراد مبتلا به اختلالات رفتاری و ذهنی در روزهایی که آلودگی هوا به بالاترین میزان خود برسد فوت کنند بیشتر است. همچنین در مطالعات دیگری ارتباط بین آلودگی هوا و اقدام به خودکشی مورد بررسی قرار گرفته‌ است.
آلودگی و بیماری روانی در کودکان و نوجوانان
محققان سوئدی در مطالعه خود به ارتباط بین آلودگی هوا و خطر فزاینده بیماری روان در کودکان پی بردند. محققان به بررسی اطلاعات پزشکی ۵۰۰ هزار نوجوان کمتر از ۱۸ سال پرداخته و دریافتند کودکان و نوجوانان ساکن در مناطقی با میزان آلودگی بالا، بیشتر احتمال دارد از داروهای ضد روان پریشی مصرف کنند.  
آلودگی و سقط جنین
در سال ۲۰۱۷ مطالعه‌ای انجام گرفت که نشان داد آلودگی هوا خطر سقط جنین را در مراحل اولیه بارداری بیش از ۱۰ درصد افزایش می‌دهد. محققان آمریکایی در فاصله سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ بیش از ۵۰۱ زوج را مورد مطالعه قرار دادند و مشخص شد آلاینده ازن و ذرات موجود در هوا با افزایش سقط جنین در دوران اولیه بارداری مرتبط است.
آلودگی و زایمان زودهنگام
گروهی از محققان دانشگاه یورک مشاهده کردند در سال ۲۰۱۰ نزدیک به ۲.۷ میلیون مورد زایمان زودهنگام در جهان به وجود ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در هوا مرتبط بوده‌ است. در این بررسی تاکید شده آلودگی هوا نه تنها بر سلامت افرادی که مستقیما هوا را تنفس می‌کنند تاثیر می‌گذارد بلکه بر جنین نیز اثر می‌گذارد. در سال ۲۰۱۰، حدود ۱۴.۹ میلیون زایمان زود هنگام اتفاق افتاده‌ است. به طور تقریبی ۱۴ تا ۱۵ درصد از این تولدهای زودهنگام در کشورهای آفریقایی و جنوب آسیا بوده؛ مناطقی که با انباشت قابل توجهی از ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون روبرو هستند.
آلودگی و اوتیسم در کودکان
گروهی از محققان دانشگاه هاروارد در سال ۲۰۱۴ مطالعه‌ای انجام دادند که حاکی ازارتباط بین آلودگی هوا و خطر ابتلا به اوتیسم در کودکان است. به گفته محققان کودکانی که مادرانشان در دوران بارداری بخصوص سه ماه سوم در معرض هوای آلوده قرار دارند دو برابر بیشتر احتمال دارد به اختلال اوتیسم دچار شوند.
آلودگی و رشد مغزی نوزاد
صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) در سال ۲۰۱۷ میلادی گزارشی منتشر کرد که نشان داد ۱۷ میلیون نوزاد زیر یک سال در جنوب آسیا از هوای سمی و آلوده تنفس می‌کنند که می‌تواند در روند رشد مغزی آنان خلل ایجاد کند.
آلودگی و تغییر ساختار DNA
محققان همچنین معتقدند قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا موجب تغییر در ساختار DNA می‌شود.