آداب باطنی روزه داری

 یاسین میرزاپرور- خداوند متعال فرمان روزه را با همراه با ذکر سعادت برای روزه داران و احکامِ روزه داری در قرآن کریم تشریح فرموده است:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»؛ ای افرادی که ایمان آورده‌اید! روزه بر شما نوشته شده، همان‌گونه که بر کسانی که قبل از شما بودند نوشته شد؛ تا پرهیزکار شوید.
« شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ ۚ فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ ۖ وَمَنْ کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ ۗ یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلَا یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَلِتُکْمِلُوا الْعِدَّهَ وَلِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَاکُمْ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ»؛ (روزه، در چند روز معدودِ) ماهِ رمضان است؛ ماهی که قرآن، برای راهنمایی مردم، و نشانه‌های هدایت، و فرق میان حق و باطل، در آن نازل شده است. پس آن کس از شما که در ماه رمضان در حضر باشد، روزه بدارد! و آن کس که بیمار یا در سفر است، روزهای دیگری را به جای آن، روزه بگیرد! خداوند، راحتی شما را می‌خواهد، نه زحمت شما را! هدف این است که این روزها را تکمیل کنید؛ و خدا را بر اینکه شما را هدایت کرده، بزرگ بشمرید؛ باشد که شکرگزاری کنید!
روزه، یکی از غبادات سفارش شده و نیز، یکی از فروع دهگانه دین اسلام است که انسان بالغ، با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، بر انجام آن مکلف می شود. البته، اان عبادتِ خاص، مانند سایر اعمال عبادی، آداب و احکامی دارد که رعایت آنها، موجب صحت عمل و خشنودی پروردگار خواهد بود. رعایت برخی از این شرایط، واجب و برخی دیگر مستحب است. در ادامه به توصیف و تشریح آداب روزه داری و مبطلات روزه خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
منظور از آداب باطنی، احساسات و افکار و خُلقیات است که همراه با روزه داری، رنگ و بوی خدایی گرفته و روزه دار را به سوی تعالی و قرب الهی سوق می دهد. برخی از این آداب باطنی عبارتند از:
پرهیز از حرام های خدا با تمام اعضا و جوارح؛ شایسته است روزه دار، اعضا و جوارح خود را از ارتکاب گناه و انجام کارهای ناشایست باز دارد، تا با موفقیت در این امر، در پایان ماه رمضان، از تیرگی گناهان نیز رهایی یابد.
امام صادق علیه السلام در این رابطه می فرمایند: «آن هنگامی که روزه مى‏گیرى، باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه‏دار باشند، یعنى از گناهان پرهیز کند.»
دوری از ریا و داشتن اخلاص در عمل؛ هرچند که این شیوه، باید مسلک همیشگی انسان باایمان باشد، لیکن، در ماه رمضان، مراقبه ی بیشتری لازم است، و هر کس که در این ماه، ریاکارانه روزه بگیرد، شرک ورزیده است.
توبه کردن؛ بازگشت از گناه و توبه، یکی از آداب شایسته در ماه ضیافت خداوند متعال است.
غیبت نکردن: احادیث و روایات در مذمت غیبت، به اندازه کافی گویا هستند، بر اساس همین احادیث، هر کس که در ماه رمضان، پشت سرِ مسلمانى غیبت نماید، برای روزه دارى خود، پاداشى نخواهد یافت.
اجتناب از افکار ناشایست و پست؛ بعضی از روزه داران، از تمام کارهایی که پروردگار، حرام کرده امتناع می‌کنند و تنها هدف‌شان رسیدن به درجات بالا و خشنودی خداوند می‌باشد. برخی نیز،علاوه بر اینها، از فکرهای پست، هر چند که جایز هم باشد، امتناع می‌کنند و افطارشان نیز فقط برای خدا و در راه خدا خواهد بود.
امتناع از دروغگویی؛ دروغ گویی، صفت بسیار مذمومی است که گفته می شود روزه را باطل می کند.
خودداری از دشنام دادن: روزه داری، صرفاً نخوردن آب و غذا نیست، خداوند متعال، روزه را حجابى در برابر رفتار و گفتار زشت قرار داده که روزه دار با آن، روزه را افطار مى کند.
انس با صلوات؛ مستحب است که شخص روزه دار در هنگام روزه ماه رمضان، بسیار صلوات بفرستد، چرا که صلوات بهترین و بالاترین دعا می‌باشد و ملائکه در برابر آن، برایِ خودِ او صلوات می‌فرستند، یعنی از خدا می‌خواهند که این فرد را از ظلمت به سمت نور هدایت کند.
دعا کردن؛ مستحب است که انسانِ روزه دار در ماه رمضان، بسیار دعا کند و برای همه ی ملتمسین دعا و طالبانِ رهایی از اسارت شهوات و هوای نفس استغفار نماید.
پاکیزه نگه داشتن دل از پلیدی‌هایی مانند غرور و تکبر، حسد، بخل و ….