تجربه‌های تلخ ایران از بدعهدی‌های آمریکا
تجربه‌های تلخ ایران از بدعهدی‌های آمریکا به جمهوری اسلامی ایران محدود نشده است، حتی در سال‌های دور، فعالیت‌های آمریکا در طول نهضت ملی کردن نفت، سرشار از تناقض بود. طبق اسناد افشا شده توسط سیا، این کشور همزمان با وانمود کردن به دوستی با «محمد مصدق» و دولت ایران در برابر تمامیت‌خواهی‌های انگلیس روی نفت کشور، در حال برنامه ریزی برای کودتا و در نهایت برکناری دولت مصدق بود.
این بدعهدی‌های آمریکا با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و روی کار آمدن نظام سیاسی جمهوری و مردمی در ایران شدت گرفت. از همان ابتدا آمریکایی‌ها از وقوع انقلاب اسلامی در ایران و تعیین سرنوشت این کشور توسط ملت آن ناراضی و خشمگین بودند و همواره علیه ایران وارد ستیز شدند.
اقدامات ستیزه‌جویانه آمریکا اما در سال های اخیر با روی کار آمدن دولت اول ترامپ، خروج یکجانبه او از برجام، اتخاذ فشار حداکثری علیه ایران و ترور شهید «قاسم سلیمانی» به اوج خود رسید.
اما مشخصا بدعهدی‌های شخص ترامپ علیه ایران که رهبر انقلاب در برابر آن هشدار دادند، چگونه صورت گرفت؟
سال ۲۰۱۵ و پس از ۲ سال مذاکرات دشوار، توافق هسته‌ای میان ایران و ۱+۵ منعقد شد. به اذعان مقامات آمریکایی، همچون «وندی شرمن» قائم‌مقام پیشین وزارت خارجه آمریکا، ایران همه تعهدات خود در قبال برجام را انجام داد و این توافق «توافقی خوب» بود اما حتی در دولت «باراک اوباما»، آمریکا به‌طور کامل به تعهدات اقتصادی خود توافق شده در برجام عمل نکرد و فقط برخی از تحریم‌ها برداشته شدند.
ولی اوج بدعهدی آمریکا علیه برجام در دولت اول ترامپ رخ داد. او که در طول کارزار انتخاباتی خود، برجام را «توافقی یکجانبه و بد» خوانده بود، همواره خواست خود برای خروج از این توافق را اعلام می‌کرد. در نهایت ترامپ سال ۲۰۱۸ و با ادعای اینکه برجام مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای نخواهد شد و «نفوذ مخرب ایران در منطقه و برنامه موشکی آن در توافق نیست»، از توافق هسته‌ای ایران به‌طور یکجانبه خارج شد و با راه‌اندازی کارزار «فشار حداکثری»، تحریم‌های گسترده‌تری علیه ایران اعمال کرد. او در توجیه اقدامات خود، مدعی شد که به دنبال «توافقی جامع» با ایران است که با وجود خواست ایران برای بازگشت به دیپلماسی، در پی بدعهدی‌های ترامپ، هرگز چنین توافقی صورت نگرفت. از طرفی به گفته برخی منابع، رئیس‌جمهور آمریکا تحت تأثیر «مایک پامپئو» وزیر امور خارجه خود و «جان بولتون» مشاور امنیت ملی سابق خود و حلقه‌های صهیونیست بر این باور بود که «فشار حداکثری» دولت ایران ظرف حداکثر «یک‌سال» دچار «فروپاشی» خواهد شد. اما با گذشت زمان، رویاپردازی‌های ترامپ برای «تغییر رژیم» در ایران یا رسیدن به توافقی بهتر با جمهوری اسلامی ایران به بزرگترین شکست او در دولت اول خود ختم شد.
در همین راستا، نشریه «ریسپانسیبل اِستیت کرفت» در ماه می ۲۰۲۴ و پیش از روی کار آمدن دولت دوم ترامپ نوشت: «۶ سال از زمان خروج ترامپ از برجام می‌گذرد و همچنان عواقب این تصمیم خطرناک درحال گسترش است. ترامپ وعده توافقی بهتر داده بود اما شکست او به بحرانی لاینحل منجر شده است.»
نشریه آمریکایی با اذعان به پایبندی ایران به تعهدات برجامی خود، در انتقاد از تصمیم ترامپ نوشت: «از برجام توسط بسیاری به‌عنوان یک موفقیت بزرگ یاد می‌شد. در بدترین حالت، تحت برجام، ایران برای تولید اورانیوم غنی شده مورد نیاز برای ساخت یک بمب هسته‌ای، به یک سال زمان نیاز داشت. اما ترامپ این توافق را، توافقی یکجانبه خواند و در نهایت از آن خارج شد.»
ریسپانسیبل اِستیت کرفت افزود: «اکنون بخاطر بزرگترین شکست ترامپ در دولت اول او، در بدترین شرایط ممکن قرار داریم. در پی تصمیم ترامپ، روابط ایران و آمریکا صدماتی جبران ناپذیر دیده است. برنامه هسته‌ای ایران بسیار توسعه یافته‌تر شده و متخصصین ایرانی به دانش فنی علم هسته‌ای دست یافته‌اند.»
ریسپانسیبل اِستیت کرفت همچنین با اشاره به تحولات جهانی نوشت: «برخلاف گذشته، روسیه و چین دیگر از خواست ما (آمریکا) برای مهار برنامه هسته‌ای ایران حمایت نمی‌کنند. ایران نیز با تعمیق روابط خود با دیگر کشورهای جهان، به‌خصوص چین و روسیه، مانند گذشته به کاهش تحریم‌های آمریکا نیاز ندارد.»
نشریه آمریکایی در یکی از تحلیل‌های خود پیش از روی کار آمدن دولت دوم ترامپ نوشت: «توافق با ایران واقعاً یک دستاورد قابل توجه بود، و اگر ایالات متحده خیال «توافق بهتر» را رد کرده و به توافقی که داشتیم پایبند می‌ماند، امروز وضعیت ما بسیار بهتر بود. تصمیم ترامپ برای خروج از برجام، یک شکست تاریخی و مطلق بود. اکنون، چشم انداز یافتن راه حل دیپلماتیک جدید برای بحران هسته ای ایران دلهره آور است. اما باید تلاش کنیم؛ جایگزین‌ها بدتر هستند.»
ولی با وجود هشدار نشریه آمریکایی به «بدتر بودن راه‌های جایگزین» ترامپ در تازه‌ترین نمایش خود برای نشان دادن سیاست‌های خصمانه خود علیه ایران، هفته گذشته و پیش از دیدار به «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، یادداشت ریاست جمهوری برای بازگرداندن فشار حداکثری علیه ایران امضا کرد که حاکی از انتخاب راه «جایگزین» توسط او است. ترامپ که در طول امضای این یادداشت، مدعی «مردد بودن» خود برای امضای آن شد، با اتخاذ سیاستی دوگانه، ادعا کرد که به‌دنبال مذاکره با «مسعود پزشکیان» رئیس جمهور ایران و رسیدن به توافقی تازه است. اما با وجود اظهارات ترامپ درباره خواست خود برای رسیدن به توافقی تازه با ایران، او در عمل، تحریم‌های تازه‌ای علیه ایران کرد. در نتیجه، او حتی پیش از آغاز هرگونه مذاکره احتمالی، همزمان با ارسال سیگنال مذاکره و توافق، سیاست هویج و چماق خود علیه ایران اتخاذ کرده است که با توجه به تاریخچه بدعهدی‌های شخص او علیه ایران، بیانات رهبری در برابر هرگونه مذاکره با آمریکا، هشداری واقع‌گرایانه‌ای است. اما همانطور که رهبر انقلاب فرمودند، حتی در صورت مذاکرات فرضی با آمریکا، مشکلات کشور با اتکا به کشوری خارجی، به‌خصوص کشوری که تاریخچه روابط آن با ایران به بدعهدی‌های گسترده علیه ملت ایران گره خورده است، حل نخواهد شد.
پیام قدردانی وزیر امور خارجه از مقام معظم رهبری
سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان با انتشار پیامی ضمن قدردانی از ابراز لطف مقام معظم رهبری نسبت به دستگاه دیپلماسی، تاکید کرد: وزارت امور خارجه در راستای ایفای وظائف ذاتی خود، و بر مبنای اصول سه‌گانه عزت، حکمت و مصلحت، از همه ظرفیت‌ها برای پیشبرد سیاست خارجی فراگیر، فعال و اثرگذار در جهت تامین منافع و امنیت ملی و افزایش اقتدار و منزلت کشور از طریق تعاملات سیاسی و دیپلماتیک استفاده خواهد کرد.
حضرتی: دولت در تعامل سازنده با جهان پیشینه بدقولی آمریکا را فراموش نمی‌کند
الیاس حضرتی رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:«دولت چهاردهم در پیشبرد سیاست‌های کلان کشور در عرصه داخلی و خارجی و تامین منافع ملی کشور، انسجام و یکپارچگی ملی را مورد نظر قرار داده و خود را متعهد به تبعیت از سلسله مراتب قانونی و اعتقادی نظام می‌داند. ایران منزوی نیست و نخواهد شد؛ ما تعامل سازنده با جهان را با هوشمندی، درایت و در چارچوب عزت ملی پیش خواهیم برد. اما در این راه، پیشینه بدقولی‌ها و زبان تهدید آمریکا را همانگونه که مقام معظم رهبری اشاره داشتند، فراموش نخواهیم کرد. امروز، همانطور که رئیس‌جمهور پزشکیان هم همیشه تاکید می‌کنند، بیش از هر زمان دیگری نیازمند انسجام ملی هستیم. برای ایران و عبور از مشکلات، باید هم به توان داخلی باور داشت و هم وحدت کلمه را نصب‌العین خود قرار دهیم.»
واکنش طباطبایی به شایعه استعفای رئیس جمهور:
پزشکیان آمده تا اگر لازم بود خود را هم فدا کند، ولی ایران را بسازد
معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رئیس جمهور با اشاره به ائتلاف سلطنت طلب ها و گروه به اصطلاح سوپر انقلابی ها تاکید کرد که دکتر پزشکیان آمده است تا اگر لازم بود خود را فدا کند، ولی ایران را بسازد. سید مهدی طباطبایی با اشاره به اینکه ائتلاف عجیب کمپین سلطنت‌طلب‌ها و پایگاه خبری کذانیوز متعلق به جریان مدعی سوپر انقلابی برای ضریب دادن به شایعه مضحک استعفای رئیس جمهور بسیار قابل تأمل است، نوشت: دکتر پزشکیان آمده است تا اگر لازم بود خود را هم فدا کند، ولی ایران را بسازد. طباطبایی در پستی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: ائتلاف عجیب کمپین سلطنت‌طلب‌ها و پایگاه خبری کذانیوز متعلق به جریان مدعی سوپر انقلابی برای ضریب دادن به شایعه مضحک استعفای رئیس جمهور بسیار قابل تأمل است. دکتر پزشکیان آمده است تا اگر لازم بود خود را هم فدا کند، ولی ایران را بسازد. جنجال نکنید هزار باده ناخورده در رگ تاک است.