امام (ره) و امریکا

 کمال بهروزیان- با وجود دشمنی آشکار امام با امریکا، آنچه در سخنان انقلابی ایشان جلب توجه می کند، دعوت به مبارزه با هر دو مظهر استعمار یعنی شرق و غرب است وکمتر اتفاق افتاده که ایشان واژۀ غرب را به تنهایی در سخنان خود پیرامون استعمار بکار برده باشند.
ایشان برخلاف آنچه در میان انقلابیون جهان رایج است- که تنها غرب را مورد هدف قرار می دهند- هم «شرق حیله گر» و هم «غرب متجاوز»را مدنظر قرار داده اند.
امام (ره) در سخنان خود پیرامون استعمار شرق تنها به اتحاد شوروی سابق یا روسیه اکتفا نکرده و حتی چین را هم در بسیاری موارد مورد بحث و تحلیل قرار می دهند.اما در بررسی استعمار غربی، امام (ره) به صورت خاص به استعمار بریتانیا اشاره کرده و بر اساس شواهد تاریخی، دربارۀ مرحله ای که انگلستان، پیشتاز دولتهای استعمارگر بود، بحث شده است.
واژه های خاصی که امام (ره) در بیان خباثت استعمارگران غرب آورده اند عبارت است از از: «ام الفساد قرن» و «دولت تروریست، شیطان بزرگ، امریکا به دشمنی با او افتخار می کنیم.»
امام (ره) می فرمایند: ... امروزه، چین سرخ به اصطلاح انقلابی و امریکا، مظهر استثمار جهانی شوروی، این منبع ریا و دروغ و بریتانیا، پیر استعمار، برای نابودی ملت ما که خواهان تحقق استقلال و عدم گرایش به شرق یا غرب است، اقدام کرده و از شاه حمایت می کنند. ... امروز استعمار چپ و راست، دست به دست هم داده و برای نابودی امت اسلام و کشورهای مسلمان تلاش می کنند وهر دو در راه تحکیم پایه های سرسپردگی ملتهای اسلامی و غارت سرمایه های فراوان و منابع طبیعی آنان گام برمی دارند.
 ... این سرزمین به تاراج رفته (ایران) از مدتها قبل در معرض هجوم چپ و راست قرار داشته است ... از یک سو کارشناسان چپی، با هدف به بردگی کشاندن ملتهای اسلامی ... و از سوی دیگر شاهد هجوم کارشناسان و سرمایه داران بزرگ امریکایی هستیم ...
در بیانات امام، همواره از اصطلاح استعمار شرق و غرب استفاده شده است. در عین حال، ایشان امریکا را در رأس آنان و مبارزه با آن را در اولویت نخست قرار داده اند، چرا که آن را منبع هر فتنه و شر می دانستند. خبرنگار شبکه ان. بی. سی، از امام درباره مفهوم «بیگانگان» پرسید که ایشان در جواب فرمودند:در رأس آنان امریکا قرار دارد که دخالت او در امور همۀ دولتها آشکار است.
با بررسی برداشتهای سیاسی امام درمی یابیم که علت تأکید ایشان بر مبارزه با شرق و غرب، اعتقاد راسخ به لزوم برپایی حرکتهای آزادیبخش برای رهایی امت از گرفتاریهای موجود است که این راه، تنها وسیله نجات از سلطۀ حاکمان غربی در برابر شرق و حاکمان شرقگرای مخالف با غرب است.
ز طرف دیگر، حضرت امام (ره) در بسیاری موارد تأکید کرده اند که اصل مخالفت با استعمار، به مفهوم کینه توزی نسبت به خارجیان نیست، بلکه باید میان دولتهای استعمارگر و ملل آنها فرق قائل شویم.
امام در پاسخ به سوال خبرنگار «فرانس پرس» می فرمایند:ما ابرقدرتهای متجاوز را محکوم می کنیم و نه ملتهای آنان را. من از آن دسته از مردم جوامع غربی که از ملت ما دفاع کردند تشکر می کنم.
بعلاوه، ما هیچ نیت سوئی نسبت به مردم جوامع غربی نداریم. ما نسبت به آنها، احساسات دوستانه داریم و تنها به دولتهایی که با ملت ایران رفتار خوبی نداشتند، نظر مثبت داریم ... به هر حال موضع ما در برابر غربیها عادلانه است و هرگز در برابر کسی موضع ظالمانه اتخاذ نکرده ایم.البته این بدان معنی نیست که ملتهای دول استعمارگر، هیچ مسئولیتی ندارند، بلکه آنان باید در برابر اعمال حاکمان خود ساکت ننشینند تا مبادا این اعمال باعث ایجاد روحیه دشمنی و کینه توزی میان ملتها شود. امام می فرمایند:ملت ما از حکومت و دولت امریکا متنفر است و علت آن سلطه جویی امریکاییهاست و من نگران آن هستم که این دخالتها موجب تنفر ملت ایران از ملت امریکا شود ملت امریکا باید از دخالت دولت خود در امور داخلی ما جلوگیری کند.
ما، میان ملت امریکا و دولت حاکم بر این کشور تفاوت قائل هستیم و از ملت امریکا می خواهیم که از انقلاب اسلامی ایران حمایت کنند. نظر مثبت امام تنها به ملتها نبوده و شامل دولتهای استعمارگر که می خواهند اعمال ظالمانه خود را پایان دهند نیز می شود. اگر این دولتها، مرحلۀ جدیدی را بر اساس احترام متقابل و حفظ آزادی و استقلال دیگر کشورها آغاز کنند، رفتار با آنان بر همین اساس خواهد بود موضع ما در برابر آنان، لزوماً همان موضع سابق نیست، بلکه بر مبنای اصل مخالفت با سلطه و استعمار شکل می گیرد.
رابطه با امریکا و دیگر کشورها بر اساس احترام متقابل خواهد بود. ما به امریکا، حق تعیین سرنوشت خود را نخواهیم داد.