صفحه اول
روسیه و ایران توافق‌نامه‌ای جامع و راهبردی را به امضا رساندند که گسترده‌ترین ابعاد همکاری در تاریخ روابط دوجانبه این دو کشور را در بر می‌گیرد. این سند حوزه‌هایی همچون دفاع، تجارت، انرژی، امور مالی، حمل‌ونقل، کشاورزی، فرهنگ، علم و فناوری، بهداشت و درمان، اطلاعات و مبارزه با تروریسم را شامل می‌شود. به گزارش الجزیره، این توافق‌نامه که توسط رؤسای جمهوری روسیه و ایران در کاخ کرملین به امضا رسید، مشتمل بر ۴۷ بند است و بیش از ۳۰ زمینه همکاری، از سیاست و اقتصاد تا فناوری و امنیت را پوشش می‌دهد. مدت اعتبار این سند ۲۰ سال تعیین شده و پس از پایان این دوره، به صورت خودکار برای دوره‌های پنج‌ساله تمدید خواهد شد. ولادیمیر پوتین در یک کنفرانس خبری مشترک با مسعود بزشکیان، این توافق‌نامه را از منظر ایجاد تحرک تازه در تمام ابعاد همکاری‌های دوجانبه «حائز اهمیت» توصیف کرد و آن را «تحولی بنیادین» در روابط میان دو کشور دانست. در مقابل، مسعود بزشکیان با اشاره به اهمیت این توافق، آن را «آغازی بر فصل جدیدی در روابط ایران و روسیه» قلمداد کرد. با این حال، برخلاف توافق‌های مشابه روسیه با چین، کره شمالی و بلاروس، این سند شامل بند دفاع متقابل نیست؛ بلکه تأکید شده است که در صورت حمله به یکی از طرفین، طرف دیگر نباید هیچ‌گونه کمک نظامی یا غیرنظامی به مهاجم ارائه دهد که به ادامه تجاوز کمک کند. این توافق‌نامه جامع و راهبردی میان ایران و روسیه، تنها سه روز پیش از مراسم تحلیف دونالد ترامپ رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحدهامضا شد. ترامپ بار‌ها تأکید کرده است که سیاست سخت‌گیرانه‌تری را در قبال ایران اتخاذ خواهد کرد و برای پایان دادن به جنگ میان روسیه و اوکراین تلاش می‌کند. با این حال، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، هرگونه ارتباط میان زمان‌بندی این توافق‌نامه و تحولات سیاسی آمریکا را به‌طور کامل رد کرد. این سند همکاری نخستین بار در دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی (۲۰۱۳ تا ۲۰۲۱) مطرح شد و مذاکرات درباره آن در دوران ابراهیم رئیسی (۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴) ادامه یافت. سرانجام، این توافق‌نامه دیروز (جمعه) در کاخ کرملین به امضای طرفین رسید. روابط ایران و روسیه در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از آغاز جنگ میان روسیه و اوکراین، به شکل چشمگیری تقویت شده است. در همین راستا، کی‌یف و متحدان غربی آن، روسیه را متهم کرده‌اند که جنگنده‌های پیشرفته سو-۳۵ را در ازای دریافت پهپاد‌های شاهد ایرانی به تهران ارائه داده است. اما مقامات مسکو و تهران بار‌ها این ادعا‌ها را قاطعانه رد کرده‌اند. در حرکتی دیگر که نشان‌دهنده عمق بخشیدن به روابط ایران و روسیه است، ایران به بلوک بریکس پیوست. همچنین مسعود بزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، یکی از معدود رهبران جهان بود که در اجلاس بریکس در اکتبر گذشته در شهر قازان روسیه شرکت کرد. به گفته دیمیتری کیم، کارشناس امور بین‌الملل، اهمیت توافق‌نامه جدید میان ایران و روسیه در آن است که سطح روابط میان این دو کشور را از همکاری‌های معمول فراتر برده و به یک اتحاد راهبردی ارتقا داده است. او می‌گوید این توافق، جنبه رسمی به این اتحاد بخشیده و ظرفیت‌های تازه‌ای برای تأثیرگذاری در معادلات جهانی ایجاد کرده است.