معاهده مشترک جامع راهبردی ایران و روسیه امضا شد
نقشه راه آینده
رئیس‌جمهور روسیه تأکید کرد: معاهده مشترک جامع راهبردی این کشور و جمهوری اسلامی ایران به گسترش همکاری‌های اقتصادی دوجانبه کمک می‌کند و به ما فرصت خواهد داد که به روابط در همه ابعاد، تنوع بدهیم.
ولادیمیر پوتین روز جمعه ۲۸ دی‌ماه ۱۴۰۳ در آغاز دیدار با رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در کرملین، خطاب به دکتر مسعود پزشکیان گفت: خوشحال هستیم که شما را در مسکو می‌بینیم، سفر شما اهمیت ویژه‌ای دارد، به‌خاطر اینکه امروز نه‌تنها مسائل همکاری‌های دوجانبه را بررسی خواهیم کرد، بلکه معاهده مشترک جامع راهبردی را به امضا خواهیم رساند.
رئیس‌جمهور روسیه خاطرنشان کرد: زمان زیادی است که روی این معاهده کار کرده‌ایم و بسیار خرسند هستیم که این کار به پایان رسید. امضای این سند به ما فرصت خواهد داد که به همه ابعاد در روابط دوجانبه تنوع بدهیم و مطمئن هستم که به گسترش همکاری‌های اقتصادی دو کشور کمک خواهد کرد.
سرعت افزایش مبادلات تجاری، قابل‌قبول است
پوتین در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه سرعت افزایش مبادلات تجاری دو کشور از نظر من قابل‌قبول است، یادآور شد: در ۱۰ ماه نخست سال ۲۰۲۴ میلادی، رشد بیش از ۱۵ درصدی را در مبادلات دوجانبه شاهد بودیم.
آرزوی بهترین‌ها را برای مقام معظم رهبری ایران دارم
رئیس‌جمهور روسیه در ادامه اظهار داشت: آرزوی بهترین‌ها را برای مقام معظم رهبری ایران دارم، آنچه در مناسبات ایران و روسیه در حال انجام است، با ملاحظات و کنترل ایشان صورت می‌گیرد.
طرح‌های مهم مشترک در حوزه اقتصادی
رئیس‌جمهور روسیه در بخش دیگری از سخنان خود به طرح‌های مشترک دو کشور اشاره کرد و از طرح‌های توسعه نیروگاه هسته‌ای، حوزه انرژی و افزایش مواصلات و زیرساخت حمل‌ونقل به‌عنوان جلوه‌هایی از این همکاری‌ها نام برد.
وی با ابراز خرسندی از توسعه همکاری‌های بشردوستانه میان روسیه و ایران گفت: مبادلات گردشگری و تروریستی افزایش یافته و به ۲۱ درصد افزایش یافته است.
پوتین افزود: از طریق وزارتخانه‌های فرهنگی هم منتظر رویدادهای خوبی هستیم که در ماه ژوئن سال‌جاری همکاری مشترکی انجام شود.
پزشکیان: روابط ایران و روسیه حیاتی، حساس و راهبردی است
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در دیدار با همتای روس خود گفت: روابط ایران و روسیه، حساس، حیاتی و راهبردی است و در این مسیر محکم ایستاده‌ایم.
مسعود پزشکیان ظهر در دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در کاخ کرملین در مسکو افزود: این نگاه مقام معظم رهبری و توصیه ایشان است که منطقه را باید دولت‌های منطقه مدیریت و اداره کنند و نیاز نیست که از آن طرف دنیا بیایند، منطقه را به هم بریزند و سیاست خودشان را اعمال کنند.
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران تأکید کرد: حتما ارتباطات و همکاری‌های دو کشور ایران و روسیه، نقشه آنها را نقش بر آب خواهد کرد.
پزشکیان با ابلاغ سلام ویژه مقام معظم رهبری به رئیس‌جمهور روسیه، بر عمیق‌تر و محکم‌تر شدن روابط تهران و مسکو تأکید کرد و گفت: خوشبختانه روابط ایران و روسیه چه منطقه‌ای و چه دوجانبه بهتر می‌شود و در تمامی زمینه‌ها محکم به پیش می‌رود.
رئیس‌جمهور با یادآوری معاهده مشترک جامع راهبردی بین دو کشور، گفت: با امضای این معاهده در تمامی زمینه‌های امنیتی، فرهنگی، تجاری می‌توانیم روابط فیمابین را تقویت کنیم.
پزشکیان افزود: تمامی موانع برای اجرایی و عملیاتی شدن این معاهده را برطرف کرده‌ایم و مصمم هستیم همه آنها را اجرا کنیم.
رئیس‌جمهور در ادامه با مطلوب توصیف کردن روند اجرای توافق دو کشور برای احداث نیروگاه هسته‌ای جدید ایران، گفت: توافقات جدید در این رابطه نیز امروز امضا شده و وارد فاز عملیاتی خواهد شد. ما سعی کرده‌ایم همه موانع موجود بر سر راه گسترش روابط را برطرف کنیم.
رئیس‌جمهور روسیه نیز در این دیدار تأکید کرد: معاهده مشترک جامع راهبردی این کشور و جمهوری اسلامی ایران به گسترش همکاری‌های اقتصادی دوجانبه کمک می‌کند و به ما فرصت خواهد داد که به روابط در همه ابعاد، تنوع بدهیم.
پزشکیان:همکاری ایران و روسیه می‌تواند زیاده‌خواهی آمریکا و غربی‌ها را بی‌اثر کند
مسعود پزشکیان در ادامه برنامه‌های سفر به روسیه، ظهر جمعه در دیدار «میخاییل میشوستین» نخست‌وزیر روسیه، بر اراده دولت جمهوری اسلامی ایران برای گسترش روابط دو کشور تأکید کرد و گفت: امضای موافقتنامه امروز فصل نوینی در روابط دو کشور خواهد بود.
رئیس‌جمهور به اجلاس آتی کشورهای حاشیه دریای خزر اشاره کرد و افزود: امیدوارم در حاشیه این نشست نیز بتوانیم مذاکرات و رایزنی‌های خود در زمینه گسترش روابط را دنبال کنیم.
پزشکیان در این دیدار ظرفیت‌های همکاری ایران و روسیه را متنوع توصیف کرد و اظهار داشت: ایران و روسیه می‌توانند در زمینه‌های راه، آموزش، تجارت و دیگر عرصه‌ها همکاری‌های گسترده‌ای داشته باشند و این همکاری‌ها می‌تواند تحریم‌ها و زیاده‌خواهی‌های آمریکا و کشورهای غربی را بی‌اثر کند. میخاییل میشوستین نخست‌وزیر روسیه نیز در دیدار با رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، ضمن ابراز خرسندی از حضور دکتر پزشکیان در روسیه، بر اهمیت موافقتنامه راهبردی با ایران برای رئیس‌جمهور کشورش تأکید و خاطرنشان کرد: روابط ایران و روسیه‌رو به گسترش است و امیدوارم با توجه به اشتراکات فرهنگی در زمینه‌های مختلف بتوانیم روابط خود را بیش از پیش افزایش دهیم.
میشوستین با اشاره به ضرورت تسریع در پیشبرد پروژه راه‌آهن رشت-آستارا تصریح کرد: امیدوارم مراحل مختلف اجرای این پروژه مطابق زمانبندی انجام شده اجرا شود.
نخست‌وزیر روسیه بر آمادگی این کشور برای صادرات گاز به ایران تأکید کرد و گفت: در این زمینه با وزیر نفت ایران مذاکراتی داشته‌ایم و آمادگی این کار را داریم.
امضای قرارداد ۲۰ساله
عباس عراقچی وزیر امور خارجه پیش‌تر در یادداشتی برای مجموعه رسانه‌ای «راسیا سیوودنیا» (روسیه امروز) خاطرنشان کرد: امضای قرارداد ۲۰ ساله ایران و روسیه تنها یک سند سیاسی نیست، بلکه نقشه راه آینده است.
سه حوزه کلیدی معاهده مشترک
بنا بر اعلام وزیر امور خارجه ایران، این معاهده، تمامی جنبه‌های همکاری دو کشور را پوشش می‌دهد و به سه حوزه اصلی: همکاری اقتصادی، همکاری علمی و فناوری و همکاری در حوزه فرهنگ و گردشگری توجه ویژه‌ای دارد.
عراقچی در این‌باره توضیح داد: نخستین مورد همکاری اقتصادی، ایجاد روابط قوی‌تر است.اقتصاد نیروی محرکه هر روابط بین‌المللی است. توافق جامع تأکید ویژه‌ای بر تقویت روابط اقتصادی بین دو کشور دارد:
- کریدور شمال - جنوب: این پروژه بزرگ حمل‌ونقل ایران را به روسیه و از آنجا به اروپا و آسیا متصل می‌کند. با تکمیل این کریدور، مسیرهای تجاری بین دو کشور کوتاهتر و هزینه‌ها کاهش می‌یابد.
- تجارت و سرمایه‌گذاری: سال گذشته تجارت ایران و روسیه ۱۵ درصد رشد داشت و توافق جدید این روند را بیش از پیش تسریع خواهد کرد. دستور کار این همکاری شامل توسعه بازارهای مشترک تا سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیربنایی است.
دوم فناوری و علم است. هم ایران و هم روسیه پتانسیل تحقیقات علمی گسترده‌ای دارند. توافقنامه مشارکت جامع بستری را برای اشتراک دانش و همکاری در زمینه‌هایی مانند فناوری نانو، هوافضا، هوش مصنوعی و علوم پزشکی فراهم می‌کند. این همکاری نه‌تنها در سطح دولت، بلکه بین دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی دو کشور گسترش خواهد یافت.
و سوم فرهنگ و گردشگری است، تقویت روابط بشردوستانه. یکی از جنبه‌های نادیده گرفته شده روابط بین‌الملل، اهمیت مبادلات فرهنگی است. این توافقنامه راهبردی سفر گردشگران را تسهیل می‌کند و برنامه‌های فرهنگی مشترک ایجاد می‌کند و به دو کشور امکان می‌دهد یکدیگر را بهتر درک کنند.
به‌گفته عراقچی، ایران و روسیه با مشارکت فعال خود در سازمان‌هایی مانند سازمان همکاری شانگهای، گروه بریکس و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، مدل جدیدی از همکاری‌های منطقه‌ای و جهانی را تعریف می‌کنند. این سازمان‌ها به نمایندگی از قدرت‌های نوظهور و مخالفان نظم تک قطبی، بستری برای هم افزایی و هماهنگی بیشتر ایران و روسیه ایجاد می‌کنند.
موافقتنامه‌ای با یک مقدمه و ۴۷ ماده
در این پیوند، کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه به ایرنا گفت: معاهده مشترک جامع همکاری‌های دو کشور که شامل یک مقدمه و ۴۷ ماده است، همه حوزه‌های مناسبات دوجانبه را در بر می‌گیرد و در نگارش آن، توازن و حفظ استقلال و احترام به تمامیت ارضی کشور مورد توجه بوده است.
جزئیات دیگر
سفیر ایران در روسیه به این نکته هم اشاره کرد که این سند همه جوانب حوزه‌های روابط دو جانبه را در برمی‌گیرد؛ ازجمله روابط سیاسی، اینکه در ساختار قدرت، دیدگاه‌هایمان چگونه است و چگونه باید حرکت کنیم. در مجامع بین‌المللی، چگونه باید حرکت داشته باشیم. تا برسد به حوزه اقتصادی و اینکه همکاری‌های استانی، انجام پروژه‌ها و همکاری‌ها در قالب دو و چند جانبه چگونه باید باشد. جلالی ادامه داد: با توجه به اینکه ایران و روسیه دارای منابع انرژی هستند، همکاری دو کشور در حوزه‌های تجارت بین‌المللی و انرژی نیز پیش‌بینی شده است. این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه همکاری در حوزه فناوری به‌ویژه فناوری‌های نوین، امنیت اطلاعات و سایبری نیز در معاهده مشترک جامع ایران و روسیه آمده است، گفت: همکاری در بخش انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای، مسائل دفاعی و نظامی و همکاری در مبارزه با تروریسم، مسائل محیط‌زیست و دریای خزر، مقابله با پولشویی و جرائم سازمان‌یافته، برخی دیگر از مفاد این موافقتنامه را تشکیل می‌دهند. به‌گفته جلالی، در ماده سه این معاهده، موضوع احترام به تمامیت ارضی، گنجانده شده است.