چهار قاعده برای ارزیابی
عادلانه بودن اقتصاد
فائزه دریانی - تدوین شاخص های عدالت اقتصادی در دیدگاه اسلامی مستلزم تفکیک میان چهار معنای عدالت یعنی تساوی، دادن حق صاحبان حق، توازن و اعتدال و همچنین تمایز میان قلمرهای آن است. عدالت اقتصادی در عرصه های تولید، توزیع، مصرف و فرصت ها و خدمات عمومی ظهور پیدا میکند. معیار عدالت در توزیع فرصتها، برابری و مساوات، و در توزیع کارکردی، استحقاقی سهمی است که با تراضی به دست میآید و شاخص آن قیمت بازاری است.
واژه عدالت در لغت بهمعنی راستی (استقامت) و در شریعت بهمعنای راستی در حق، دوری از مانع و برتری دادن عقل بر هوا است. در اصطلاح فقیهان، عدالت، پرهیز از گناهان بزرگ و اصرار نکردن بر گناهان کوچک، راستگویی و پرهیز از دروغ، رعایت تقوا و دوری از افعال پست است.
عدالت اقتصادی مراعات حقوق اقتصادی افراد در حوزه رفتارها و روابط اقتصادی است. واژه عدالت یکی از عمدهترین ارزشهای معنوی در طول تاریخ تمدن بشری است؛ که در سطح مباحث نظری از گذشته دور تاکنون مورد توجه ویژه اندیشهوران اقتصادی بوده است. دست نامرئی آدام اسمیت و عدم دخالت دولت و نظریههای اقتصاد رفاه در اقتصاد آزاد و الغای مالکیت خصوصی ابزار تولید (سرمایه) در اندیشه سوسیالیزم، همواره بیانگر دغدغه متفکران اقتصادی دربارهی عدالت اقتصادی است.
با این وجود، از منابعی که در مورد عدالت نوشتهاند، برمیآید، نخستین اندیشهوری که قبل از اسلام درباره عدالت، گفتار منسجمی دارد، افلاطون است. عدالت، مخصوصا عدالت اقتصادی، ویژگی بسیار مهم دولت اسلامی است و در کنار تقوا، شاخص جامعه اسلامی بهشمار میرود. عدالت اقتصادی یعنی مراعات حقوق اقتصادی افراد در حوزه رفتارها و روابط اقتصادی. امروزه برای عدالت اقتصادی گاهی از عدالت اجتماعی نیز استفاده میشود.
عدالت اقتصادی علاوهبر اجتماع، شخص را نیز متاثر میکند؛ که دربرگیرنده آن اصول اخلاقی است که هدایتگر ما در طرحهای اقتصادی است. این طرحها تعیین میکند که چگونه هر فردی برای زندگی کسب معاش کند، کالا و خدمات را با دیگران مبادله کند و یا چگونه قرارداد ببندد.
هدف نهایی عدالت اقتصادی این است که به هر شخصی اختیار دهد که بهطور خلاقانه در کارهای نامعینی ماورای اقتصاد یعنی کارهای ذهنی و روحی بهکار گماشته شود. علیرغم آنکه همه فرهنگها و مکاتب، خواهان عدالت اقتصادی و مدافع آن هستند، ولی دین مقدس اسلام، آنگونه که معصومین (علیهالسّلام) بهحق زبانِ گویا و مجری صادق آن بودهاند، خاستگاهها، پیامدها و اهداف خاص خود را دارد.
در اندیشه اسلامی، عدالت اقتصادی مصداقی از عدالت در معنای وسیع آن است. اندیشمندان اسلامی، عدالت را توازن، تعادل، تساوی، رعایت استحقاقها و رعایت حقوق افراد دانستهاند. سید قطب، عدالت را مساوات عام انسانی میداند که تعادل همه ارزشها از جمله ارزش اقتصادی را در نظر دارد و این مساوات، بهطور دقیق با همه شرایط و مقتضیات سازش دارد. چهار قاعده کلی برای ارزیابی عادلانه بودن اقتصاد استنتاج گردیده است که غبارتند از :
1- سهم بری بر اساس میزان مشارکت در فرایند تولید
2- حق برخورداری برابر
3- توازن نسبی ثروت و درامد
4- قرار گرفتن اموال در موضع قوامی آن
رییس اداره غذاهای ویژه سازمان غذا و دارو:
استفاده از آردهای تافتون
و بربری برای پخت نان سنگک ممنوع است
رییس اداره غذاهای ویژه سازمان غذا و دارو تأکید کرد که هر نوع نان باید با آرد مختص به خود پخته شود و استفاده از آردهای تافتون و بربری برای پخت نان سنگک ممنوع اعلام شده است.
مهندس زهره پوراحمد با اشاره به سرانه بالای مصرف نان در ایران اظهار کرد: سرانه روزانه مصرف نان ایرانیان ۳۱۰ گرم و سالانه ۱۱۷ کیلوگرم است.
وی بیان کرد که ۹۴ درصد مردم از نانهای سنتی مانند تافتون، لواش، بربری و سنگک استفاده میکنند و تنها ۶ درصد به نانهای صنعتی روی آوردهاند.
رییس اداره غذاهای ویژه سازمان غذا و دارو تاکید کرد که نانهای صنعتی و نیمهصنعتی از نظر ایمنی و بهداشت، سالمتر از نانهای سنتی هستند؛ زیرا فرآیند تولید آنها تحت نظارت مسئول فنی و کنترل کیفیت انجام میشود.
بنابر اعلام سازمان غذا و دارو، وی با اشاره به نظارت ضعیف بر نانهای سنتی افزود: سازمان غذا و دارو تأکید دارد که برای پخت هر نان باید از آرد ویژه همان نان استفاده شود؛ بهویژه نان سنگک که حتما باید با آرد مخصوص خود پخته شود. پوراحمد تصریح کرد که باید به سمت تولید نانهای غنیشده و سبوسدار با ریزمغذیهایی مانند فیبر، آهن و اسیدفولیک حرکت کرد تا ارزش غذایی نانها افزایش یابد.