دیپلماسی برای تقویت امنیت

جلال رستمی- حضور پزشکیان در دی 8 و دفاع از آرمان فلسطین یکی از برگ های برنده در دیپلماسی دولت چهاردهم محسوب می شود.کشورها با رویکرد مزیت‌سازی حداکثری از فرصت‌ها و تقلیل آسیب‌ها به سمت ترسیم نقشه راه دیپلماسی پارلمانی، متناسب با ظرفیت‌های داخلی و الزامات منطقه‌ای و جهانی گام برمی‌دارند.امنیت در سیاست های بین المللی دارای ابعاد چند وجهی است و انرژی از وجوه و ابزارهای بارز آن است که دیپلماسی فعال بین المللی در این حوزه را می طلبد و در سال های اخیر توسط کسانی که نه درکی از دیپلماسی و نه از انرژی دارند قربانی شده و امنیت کشور را در مخاطره قرار داده است.
 کشوری که دارای منابع غنی انرژی است، می باید توان بیشتری در حوزه روابط بین‌الملل داشته باشد و از این منابع بعنوان اهرمی برای تاثیرگذاری بر دیگر کشورها استفاده کند چرا که وابستگی کشورهای همسایه به واردات انرژی  نقطه ضعف امنیت ملی آن‌ها تلقی شود. به همین دلیل، تامین امنیت انرژی باید از اولویت‌های اصلی سیاست‌های بین‌المللی باشد.
 رابطه بین امنیت و انرژی در سیاست‌های بین‌الملل یک رابطه پیچیده و چندلایه است که نیازمند توجه و مدیریت دقیق توسط نهادهای بین‌المللی و دیپلماسی کشور باشد. امروز دیپلماسی انرژی کشورمان درگیر یک فرصت و یک تهدید است؛ فرصت افزایش اهمیت ژئوپولیتیک به دلیل رشد نقاط تولید و مصرف گاز در منطقه و تهدید کسری تراز گاز و برق در کشور، حتی برای تامین نیازهای داخلی.
از سوی دیگر امروزه یکی از ابزارهای مهم برای امنیت و جلوگیری از وقوع جنگ و خونریزی، استفاده از قدرت سیاسی، یعنی مذاکره بین دولت ها و واحدهای سیاسی است. یک کشور می تواند با انجام مذاکرات سیاسی دوستان و متحدانی برای خود دست و پا کند. از این رو، در کنار اقدامات سیاسی دستگاه دیپلماتیک کشور، سازمان دفاعی نیز می تواند با دیپلماسی فعال خود با دیگر کشورها به نحوی وارد پیمان دوستی نظامی - دفاعی شود تا از طریق آن از پیوستن آن کشور در ردیف کشور غیر دوست جلوگیری به عمل آورد. این برقراری روابط دوستانه متقابل، خود تضمینی بر حفظ امنیت و جایگزین کردن ثبات به جای تنش است. دیپلماسی دفاعی، مقوله ای است که می تواند منافع و اهداف نظام سیاسی را بدون کاربرد قدرت سخت تامین کند. زیرا دیپلماسی دفاعی به عنوان مکمل دیپلماسی سیاسی، یکی از ابزارهای موثر در بهبود روابط خارجی و جلوگیری از جنگ و تقویت همکاری ها به شمار می آید. از آنجایی که اصل در سیاست دفاعی از دیدگاه مقام معظم رهبری، امنیت و آرامش است. ایشان در مناسبت های متعددی با یادآوری اصول و روش های تعامل با کشورهای منطقه، مسئولان دفاعی را به برقراری ارتباط با این کشورها تشویق نموده تا زمینه همکاری و تعاون در موارد مختلف برای ایجاد همزیستی مسالمت آمیز با آنها فراهم گردد.
جمهوری اسلامی ایران در کنار مناسبات اقتصادی و سیاسی، بر دیپلماسی دفاعی با همسایگان تاکید داشته و در این چارچوب نیز توافقات دفاعی با بسیاری از کشورهای منطقه همچون پاکستان، روسیه، عراق، ترکیه، سوریه، عمان و... منعقد کرده است. همچنین رزمایش‌های نظامی در سطوح دریایی و زمینی با بسیاری از همسایگان داشته است که رزمایش‌های مشترک با پاکستان، روسیه و چین و .. داشته است. جمهوری اسلامی ایران همواره امنیت منطقه و همسایگان را امنیت خود دانسته و در این راه نیز از هیچ اقدامی فروگذار نبوده است. جهانیان اذعان دارند که ایران توانسته است با تکیه بر توان بومی در سطوح دریایی، زمینی، هوایی و پدافندی دستاوردهای بسیاری را محقق ساخته و به عنوان یک نیروی کارآمد دفاعی و نظامی در سطح امنیت بین‌الملل ایفای نقش داشته باشد. تحولات سالهای اخیر منطقه از جنگ افغانستان و عراق گرفته تا تروریسم تحمیلی به سوریه و... تماما بیانگر آن است که حضور نیروهای بیگانه نه تنها امنیت ساز نبوده بلکه خود عاملی برای برهم خوردن امنیت و ثبات منطقه بوده است. در همین حال طوفان الاقصی و جنایات رژیم صهیونیستی علیه ملت فلسطین نیز ثابت کرده است که روند سازش و طرح‌های به اصطلاح صلح غرب نیز نمی‌تواند کمکی به امنیت منطقه داشته باشد چرا که همان طور که با دستمال کثیف نمی‌توان شیشه را پاک کرد با سازش با رژیم صهیونیستی و حامیانش نیز نمی‌توان امنیت را به منطقه بازگرداند.