مشکلی برای تامین مواد اولیه صنایع مس نداریم

 رئیس انجمن مس ایران گفت: هیچ مشکلی برای تامین مواد اولیه صنایع مس نداریم و بیش از ۵۰ درصد کاتدِ مسِ تولیدی به مصرف صنایع داخلی می‌رسد.
بهرام شکوری به ظرفیت‌های استفاده از کاتد مس در داخل کشور اشاره کرد و افزود: در صنعت مس کارگاه‌های بسیاری در صنایع پایین دستی ایجاد شده که کاتد مس تولید داخل را مصرف می‌کنند، البته در کنار صنایع پایین دستی کوچک، مجموعه‌های بزرگی مانند باهنر و دنیای مس نیز کاتد مس مصرف می‌کنند.
رئیس انجمن مس ایران گفت: موضوعی که درباره عرضه مس در بورس مطرح می‌شود، در هیچ جای دنیا چنین موضوعی مطرح نیست. مس که تولید می‌شود، تولید کننده مختار است مس تولیدی خود را در داخل بفروشد یا صادر کند اگر در خارج از کشور بتواند بازار خوبی ایجاد کند، اجازه بدهیم صادر کند، اما اگر با همان قیمتی که مس را صادر می‌کند، تولید کننده داخلی نیز بخرد، طبیعی است که باید مس را به تولید کننده داخلی بدهد.
وی با بیان اینکه مشکلی برای عرضه مس در بورس نداریم افزود: عرضه مس در بورس، آنجایی دچار مشکل می‌شود که عرضه‌ها با ارزی پایین‌تر از ارز آزاد صورت می‌گیرد و خود این اختلاف قیمت، رانت ایجاد می‌کند. در واقع این اختلاف ارز باعث می‌شود یکسری صنایع در پایین دست شکل بگیرد که صرفا از این رانت به وجود آمده استفاده می‌کنند تا کاتد مس بگیرند و خودشان آن را صادر و سود کنند. این موضوع جفا در حق شرکت‌های تولید کننده کاتد مس است.
شکوری گفت: با این سیاست گذارهای غلطی که در بحث ارز نیمایی و چند نرخی بودن ارز صورت گرفته، متاسفانه مفسده ایجاد کرده و باعث شده که صادر کنندگان ارز خود را به قیمت خیلی پایین تری از قیمت ارز آزاد بفروشند و این موضوع آنها را دچار مشکل کرده و صادرات را به شدت کاهش داده است. ضمن اینکه ارز آوری خیلی از این شرکت‌های مسی را نیز به حداقل رسانده است.
رئیس انجمن مس ایران افزود: در هیچ جای دنیا ارز دو نرخی یا چند نرخی وجود ندارد، در کشورهای پیرامون ما نرخ دلار حتی به اندازه صدم درصد تغییر نمی‌کند. فعالان اقتصادی و مردم وقتی ارزی در اختیار دارند با این نرخ می‌توانند تبدیل دلار به درهم و اگر درهم داشته باشند تبدیل به دلار کنند که با این نرخ ارز تکلیف صادر کنندگان، مردم و گردشگران مشخص است.
وی گفت: اگر ما سیاست گذاری‌ها را در کشور طوری تنظیم کنیم که با نظر فعالان بخش خصوص باشد و شوراهای سیاست گذاری را راه اندازی کنیم، از دل این شوراها زنجیره مواد اولیه هم تامین می‌شود. در واقع سیاست گذاری‌هایی که در دولت اتفاق می‌افتد، حتما سبب توسعه این صنعت می‌شود، اگر این اتفاق بیفتد کسانی در بازار می‌مانند که تولید کننده واقعی هستند.
رئیس انجمن مس ایران در ادامه به اصلاح سیاست گذاری‌ها اشاره کرد و افزود: روند اصلاح سیاست گذاری‌ها را مثبت می‌بینم، اعلام کرده‌اند که ارز مازاد را می‌توان در مجموعه خانواده فلزات به صورت توافقی معامله کرد که روند مثبتی است.
وی ادامه داد: باید قبول کنیم که در این زنجیره حدود ۸ میلیارد دلار مربوط به حوزه فولاد و سه میلیارد دلار مربوط به مس و بخشی روی است. ۱۲ تا ۱۳ میلیارد دلار ارزش تولید در حوزه فلزات است که اگر بتوانیم قیمت گذاری در این حوزه را در کشور آزاد کنیم و یک نرخ ارز وجود داشته باشد خیلی از مسائل حل می‌شود.
شکوری در ادامه درباره پیشگیری از خام فروشی نیز گفت: ماده معدنی که در دل زمین است خام محسوب می‌شود و تعریف قانونی هم فقط آن ماده معدنی را خام می‌داند. یعنی ماده معدنی که از دل زمین استخراج می‌کنیم و بیرون می‌آوریم بدون اینکه هیچ تغییری در فیزیک و شیمیایی آن رخ داده باشد، خام نامیده می‌شود. اما وقتی این ماده معدنی در فرایند تولید قرار می‌گیرد، یعنی ارزش افزوده ایجاد شده است؛ بنابراین نگوییم خام بگویم محصول، اما این محصول در اول زنجیره که تولید می‌شود با ارزش افزوده پایین‌تری نسبت به مراحل بعدی قرار دارد.
رئیس انجمن مس ایران ادامه داد: وقتی ما این محصول را به زنجیره بعدی بدهیم طبیعی است که می‌توانیم ارزش افزوده بالاتری در این صنعت به دست بیاوریم. اما اگر در این میان بتوانیم مازاد مصرف را صادر کنیم الزاما معنایش این نیست که خام فروشی شده و ما تولید کننده را جریمه و تنبیه کنیم.
وی گفت: فرقی نمی‌کند چه اول زنجیره چه آخر زنجیره تولید کنیم، اشتغال ایجاد کرده‌ایم و سرمایه‌گذاری انجام شده است و تولید به همراه دارد. چرا باید تولید کننده‌ای که محصولش ارزش افزوده پایین تری دارد جریمه کنیم. اگر این اتفاق بیفته هیچ کس در این مرحله سرمایه گذاری نمی‌کند و همه در انتهای زنجیره سرمایه می‌کنند.
شکوری با بیان اینکه حاکمیت باید برای سرمایه گذاران در هر مرحله‌ای مشوق ایجاد کند تا سرمایه گذاران زنجیره‌ها را تکمیل کنند، افزود: البته آن سرمایه گذاری که در ابتدای زنجیره و صنعت سرمایه گذاری کرده و فعال است لزومی ندارد، پایین دست زنجیره را نیز همان سرمایه‌گذار ایجاد کند.
رئیس انجمن مس ایران افزود: اگر هم تصور می‌کنیم، بخشی از این زنجیره را که ارزش افزوده پایین تری دارد، نباید صادر شود چرا به من تولید کننده اجازه می‌دهند که بیشتر از نیاز داخل کشور تولید کنم، اگر اجازه دادند تولید کنم باید مشوق ایجاد کنند تا زنجیره پایین دستی شکل بگیرد.  وی گفت: مس می‌تواند بیش از ۱۰ میلیارد دلار برای کشور ارز آوری داشته باشد واقعا اگر از این صنایع حمایت جدی کنیم به نظرم نیازی به درآمدهای نفتی وجود ندارد. اما صادرات ۳ میلیارد دلاری فعلی تناسبی با ظرفیت‌های موجود ندارد. بزرگترین صادر کننده مس ما هم، شرکت ملی مس بود که تا دو میلیارد صادرات داشت، اما صادراتش به زیر ۵۰۰ میلیون دلار رسیده است.
شکوری افزود: نیت ما این نیست که کاتد مس تولید و صادر کنیم، بلکه باید ببینیم که در این صنعت چه ظرفیتی در کشور وجود دارد و با این ظرفیت ما باید چقدر تولید کنیم.