۳۳ درصد سنجد کشور در آذربایجان شرقی تولید می‌شود

   لیلا پاشایی : سرپرست سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی از تولید ۳۳ درصد سنجد کشور در استان خبر داد و گفت: میزان تولید سنجد در کشور ۲ هزار و ۳۲۵ تن بوده که از این میزان ۷۵۲ تن به این استان اختصاص دارد.
شهرام شفیعی، اظهار کرد: آذربایجان شرقی با سطح زیرکشت ۳۲۰ هکتار، رتبه نخست تولید سنجد کشور را به خود اختصاص داده است.
وی با اشاره به اینکه ۲۸ درصد باغ های سنجد کشور در استان قرار دارد، ادامه داد: میزان درختان سنجد بارور در کشور ۹۷۴ هکتار و غیربارور نیز ۱۶۶ هکتار بوده و در آذربایجان شرقی نیز میزان درختان سنجد بارور ۳۰۰ هکتار و غیربارور ۲۰ هکتار است.
شفیعی افزود: بیش از ۳۲۰ هکتار از اراضی استان به کشت سنجد اختصاص دارد که عمده آن در شهرستان‌های آذرشهر به میزان ۱۵۴ هکتار، تبریز به میزان ۴۲.۹ هکتار، میانه به میزان ۲۴.۲ هکتار، اسکو به میزان ۱۷.۳ هکتار و مرند به میزان ۱۱ هکتار قرار گرفته و متوسط عملکرد این محصول بین یک تا ۲.۵ تن در هکتار بوده که در شرایط بهینه و مدیریت مناسب، به سه تن نیز می‌رسد.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز با اشاره به ظرفیت‌های گسترده سنجد در آذربایجان شرقی، به نقش این محصول در بهبود خاک، حفظ محیط زیست و کاربردهای غذایی و دارویی آن اشاره کرد.
مسعود جعفرنژاد به جایگاه مهم سنجد در کشاورزی استان اشاره کرد و افزود: سنجد یکی از درختان مقاوم به خشکی است که به دلیل ویژگی‌های خاص خود در مناطق خشک و نیمه‌خشک، به‌ ویژه آذربایجان شرقی کشت و بهره‌برداری می‌شود.
وی با بیان اینکه این محصول به دلیل کاربردهای غذایی و دارویی و نقش آن در بهبود کیفیت خاک و حفظ محیط زیست، از اهمیت بالایی برخوردار است، اظهار کرد: سنجد در مناطق کوهستانی و دشت‌های آذربایجان شرقی به‌ خوبی رشد می‌کند و توانایی تحمل دماهای بالا تا ۴۰ درجه و پایین تا منفی ۲۰ درجه سانتیگراد را دارد.
وی ادامه داد: این درخت در خاک‌های شنی و کم‌عمق با pH (مقیاس تعیین میزان اسیدیته یا بازی محلول) بین ۶ تا هشت رشد مناسبی داشته و به‌ دلیل نیاز آبی کم، انتخابی مناسب برای کشت در مناطق کم‌آب است.
جعفرنژاد با بیان اینکه آذربایجان شرقی به دلیل شرایط اقلیمی و خاکی مناسب، قطب اصلی تولید سنجد در کشور محسوب می‌شود و در این حوزه رتبه نخست را به خود اختصاص داده است، گفت: این میوه کوچک، بیضی‌شکل و به رنگ زرد مایل به قهوه‌ای است. طعم شیرین و ملس آن، استفاده گسترده‌ای در تهیه دسرها، مربا و نوشیدنی‌ها دارد و علاوه بر این، سنجد سرشار از ویتامین‌های C و E و مواد معدنی همچون آهن و کلسیم است که آن را به یک میان‌وعده سالم تبدیل کرده است.
وی به خواص دارویی سنجد اشاره کرد و گفت: سنجد در طب سنتی برای تقویت سیستم ایمنی، بهبود مشکلات گوارشی، کاهش التهاب و درمان بیماری‌های تنفسی توصیه می‌شود و عصاره‌ها و اسانس‌های استخراج‌ شده از این محصول، در صنایع دارویی و آرایشی کاربردهای فراوانی دارند.
وی با بیان برخی چالش‌های موجود در زمینه کشت سنجد، افزود: کمبود آگاهی کشاورزان از روش‌های بهینه کشت و برداشت و نبود بازار مناسب برای فروش این محصول از مهم‌ترین مشکلات پیش‌رو است. با این حال، توسعه کشت سنجد می‌تواند به‌عنوان یک منبع درآمد پایدار برای کشاورزان محلی عمل کرده و با افزایش آگاهی و آموزش، به بهبود کیفیت و کمیت تولید کمک کند.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی درباره زمان مناسب کشت و برداشت این محصول، گفت: بهترین زمان برای کشت سنجد، اوایل بهار است و این محصول معمولا در اواخر تابستان و اوایل پاییز برداشت می‌شود و زمان و روش مناسب برداشت تأثیر مستقیم بر کیفیت و طعم میوه دارد.
وی، ارقام سنجد در آذربایجان شرقی را عنابی، حاج حسین، دره وار، مملی، قیزیل و آقجانبات برشمرد و تاکید کرد: سنجد به دلیل نیاز آبی پایین و مقاومت بالا در برابر شرایط سخت اقلیمی، محصولی اقتصادی و پایدار برای کشاورزی استان است. نیاز آبی سنجد بسیار کم است و می‌تواند با حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلی متر بارندگی سالانه به خوبی رشد کند.
وی ادامه داد: نیاز آبی درخت سنجد در شرایط آذربایجان شرقی به طور تقریبی ۲ هزار و ۵۰۰ تا سه هزار مترمکعب در هکتار در سال است و این مقدار بسته به شرایط اقلیمی، نوع خاک و روش‌های مدیریتی ممکن است متفاوت باشد.
جعفرنژاد افزود: توسعه صنایع پایین‌ دستی مانند تولید مربا، عصاره و دسرهای مختلف می‌تواند ارزش افزوده بالایی برای این محصول ایجاد کرده و جایگاه آن را در بازارهای داخلی و خارجی تقویت کند.