جنگِ رسانه ای یا رسانه جنگ

  یک کارشناس رسانه پیرامون سازوکار جنگ رسانه ای یا رسانه ی جنگ مطالبی را مطرح می‌ کند که در اندیشه معاصر شرح می دهیم. پروانه بسحاک، کارشناس رسانه؛ درباره مفهوم جنگ رسانه ای یا رسانه ی جنگ مطالبی را شرح داده است که در اندیشه معاصر به آن می پردازیم و از مفاهیم جنگ رسانه ای یا رسانه جنگ به همراه تفاوت و ماهیت اصلی این واژگان جزئیاتی را بررسی خواهیم کرد.
بسحاک معتقد است که در نگاه اول تغییر جایگاه کلمات است که به چشم می آید،اما مفهوم اصلی بیش از آنچه که متصور باشیم متفاوت خواهد بود و اکنون در این گزارش بیان می کنیم که علاوه بر مفهوم و معنای لغوی تفاوتی فاحش در کلمات است که یکی هدف و دیگری ابزار رسیدن به آن هدف خواهد بود.
وقتی از جنگ رسانه ای صحبت به میان می آید آنچه حائز اهمیت است و هدف اصلی تلقی میشود، رسانه است، حال آنکه در رسانه ی جنگ آنچه مهم است جنگ است و ابزار معرفی آن رسانه خواهد بود و در واقع رسانه حول محور جنگ می چرخد.
به تعبیری دیگر جنگ رسانه‌ای و رسانه جنگ دو مفهوم مرتبط اما متفاوت هستند که به نقش رسانه‌ها در زمینه‌های نظامی و سیاسی اشاره دارند.
در واقع جنگ رسانه‌ای به استفاده از رسانه‌ها برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی، شکل‌دهی به روایت‌ها و کنترل اطلاعات در زمان بحران یا درگیری اشاره دارد. در این نوع جنگ، طرفین مختلف (دولت‌ها، گروه‌های نظامی، سازمان‌های غیر دولتی و …) سعی دارند با استفاده از ابزارهای رسانه‌ای، تصویر خاصی از خود و حریفان‌شان ارائه دهند.
هدف اصلی در جنگ رسانه ای این است که افکار عمومی را تحت تأثیر قرار دهند و حمایت یا عدم حمایت جامعه را جلب کنند.
ابزارهای جنگ رسانه ای شامل شبکه‌های اجتماعی، تلویزیون، رادیو و روزنامه‌ها هستند و اما رسانه جنگ که به پوشش خبری و گزارشگری از وقایع جنگی و نظامی اشاره دارد. این نوع رسانه‌ها معمولاً به دنبال ارائه اطلاعات دقیق و واقعی از میدان نبرد، وضعیت نظامیان، تأثیرات انسانی و اجتماعی جنگ و غیره هستند.
در جنگ رسانه‌ای، استراتژی‌های خاصی برای مدیریت روایت‌ها و اطلاعات استفاده می‌شود، در حالی که در رسانه جنگ، خبرنگاران سعی می‌کنند تا واقعیت‌ها را به تصویر بکشند.
این کارشناس رسانه به بیانات رهبری اشاره کرد و گفت: مقام معظم رهبری بارها در مورد رسانه بصورت مفصل و نه کلیدواژه ای ،صحبت کرده اند و فرمودند امروز بیش از آنچه که موشک و پهپاد و هواپیما و ابزارهای جنگی و اینها تأثیر بگذارند در عقب‌راندن دشمن، رسانه‌ها هستند که تأثیر می گذارند و دل ها را تحت تأثیر قرار میدهند، ذهن ها را تحت تأثیر قرار میدهند. جنگ، جنگ رسانه‌ای است.
بسحاک اذعان داشت: اگر نگاهی به دور و اطراف بیندازید متوجه خواهید شد که رسانه تأثیر خودش را بیش از خبر اصلی روی افراد می گذارد.
رسانه در جنگ می تواند در برابر دشمن زیر ساختِ روحی روانی ایجاد کند.
در مطلبی آمده است که «حسن حیدر» کارشناس و تحلیلگر مسائل لبنان و نماینده‌ی شبکه «المنار» در ایران در خصوص نقش رسانه در جنگ ۳۳ روزه می‌گوید: «در جریان جنگ ۳۳ روزه یکی از خبرنگاران المنار به نام «علی شعیب» همانند رزمندگان به‌تنهایی با ارتش اسرائیل می‌جنگید؛ به‌عنوان‌مثال وقتی‌که اسرائیلی‌ها مدعی می‌شدند که بنت جبیل را تصرف کرده‌اند، وی با حضور در این منطقه عدم صحت این خبر را نشان می‌داد و آن را تکذیب می‌کرد؛ این‌گونه فعالیت‌ها به حدی بود که اسرائیل را مجبور کرد اخبار شبکه المنار را رصد کند.
وظیفه رسانه‌ها تبیین حقیقت است
وظیفه رسانه‌ها تبیین حقیقت است و برهه کنونی نیز جنگ میان رسانه‌ها است. نباید به خبر محدود شد و باید به‌دنبال ارائه محتوای تحلیلی بود؛
این سیاست المنار در جنگ بود و به همین دلیل نیز سید حسن نصرالله در رابطه با این شبکه عنوان کرد که «لولا المنار لضاع الانتصار»؛ اگر المنار نبود، پیروزی از دست رفته بود.
نقش رسانه در جنگ کمتر از سلاح نیست
باید مردم را در تحلیل خبر شریک دانست تا بدین‌صورت آن‌ها حقیقت را دریابند و نباید به آن‌ها القا کرد. نقش رسانه در جنگ کمتر از سلاح نیست بلکه بیشتر از آن است.»
این دقیقا همان چیزی است که مقام معظم رهبری بارها و بارها بر آن تاکید داشته است. اصل استفاده از رسانه در دوران جنگ ،تولید محتوا و تبیین مباحث است.
با این حال از عملیات وعده صادق ۲ و نقش رسانه در آن هر چه بگوییم کم گفته ایم.
به یاد بیاورید که پس از موشک بارانِ اقتدار اسرائیل، صهیونیست ها مدعی عدم اصابت موشک ها به زمین شده بودند حال آنکه رسانه داشت کارش را می کرد و برخورد تک تک موشک‌ها با زمین تصویر برداری شده بود.انتشار این تصاویر و فریاد الله اکبر مردمان غزه، مُهر تایید بود بر موفقیت وعده صادق ۲ و زمان آن بود که اسرائیل بپذیرد باز هم ایران قدرتش را در هم کوبید.
چند روز پیش حجت الاسلام شیخ معین الدقیق نماینده حزب الله لبنان در استان قم، در نشست اعضای خانه مطبوعات و اهالی رسانه، با اشاره به اهمیت کار خبرنگاران در عرصه اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به جامعه گفت: امروز در عرصه جبهه مقاومت، تنها در میدان نبرد نظامی درگیر نیستیم، بلکه جنگ رسانه‌ای نیز از سوی دشمنان دنبال می‌شود.
جریان سازی‌های رسانه‌ای
وی اظهار داشت: قبل از عملیات طوفان الاقصی غالب جهان با ماهیت رژیم صهیونیستی آشنا نبود، اما بعد از این عملیات و با کشتار بی گناهان در غزه و با انعکاس خبرها و تصاویر جنایت‌های رژیم صهیونی، ملت‌ها با فلسطین همراه شدند که این امر به برکت جریان سازی‌های رسانه‌ای بود.
وی تصریح کرد: امروز دشمنان تبلیغ می‌کنند که ایران جبهه مقاومت را رها کرده و رسانه‌ها باید در این زمینه نقش تبیینی داشته باشند و دیدیم که با عملیات وعده صادق دو و خطبه‌های جمعه نصر رهبر معظم انقلاب توطئه دشمنان خنثی شد.
پروانه بسحاک اضافه میکند: اکنون در عصر ارتباطات هستیم و با رسانه بعنوان بمب خبری آشنایی داریم و همین رفاقت دیرینه با رسانه چه از حیث مبتلا بودن به رسانه باشد چه از حیث علاقه یا نیازمندی، برایمان در هر صورت تکلیف ایجاد می‌کند. ما مکلف هستیم در این جنگ رسانه ای،رسانه ی جنگ را تقویت کنیم و حق و باطل را با بهترین محتوا برای دنیا تبیین کنیم. رهبر معظم انقلاب در دیدار شرکت‌کنندگان در همایش بین‌المللی رسانه‌های جهان اسلام در حمایت از انتفاضه فلسطین(۱۱ بهمن ۱۳۸۰) می فرمایند:به عنوان یک مثال، من تجربه ی جنوب لبنان را به عنوان یک الگو می‌توانم مطرح کنم. مؤمنین و جوانان مبارز لبنان توانستند از اهرم و عامل تبلیغات به بهترین وجه و به صورت شایسته، در حرکت عظیمی که علیه صهیونیست ها کردند، استفاده کنند؛ توانستند عنصر مقاومت و فداکاری را به دنیای اسلام درست منعکس کنند؛ به این ترتیب است که دشمن به ستوه می‌آید.
بسحاک در ادامه بیان کرد: در مجموع، هر دو مفهوم نشان‌دهنده اهمیت رسانه‌ها در دنیای معاصر و تأثیر آن‌ها بر جنگ‌ها و بحران‌ها هستند. جنگ رسانه ای یا رسانه جنگ بار سنگینی است بر دوش افسران جنگ نرم که این روزها این افسران همان مردم رسانه بدستِ دغدغه مندند که از کنار ظلم براحتی عبور نمی‌کنند.
آنچه میخواهم ماحصل این مطلب باشد آنست که از همین امروز همه افسر جنگ نرم باشید. حواستان باشد دشمن خوراکش را با ابزار خودتان به خوردتان ندهد. روزهای حساسی در پیش است، حواستان به حواستان باشد.

کتابگردی رئیس‌جمهور در هفته کتاب؛
برای حمایت از مجموعه‌های فرهنگی آماده هستیم
 در نخستین روز هفته کتاب، مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور، به همراه فرزندان و نوه‌های خود به‌صورت غیررسمی و سرزده از فروشگاه شهر کتاب مرکزی بازدید کرد.
رئیس‌جمهور که در قالب آیین کتابگردی از این مجموعه بازدید می‌کرد، ضمن تقدیر از فعالیت‌های شهر کتاب در دو دهه اخیر، بر اهمیت مهارت‌آموزی جوانان و توانمندسازی آنان برای زندگی چندبعدی و رشد مهارت‌های اجتماعی در کنار مهارت‌های علمی تأکید کرد.
 در این بازدید دکتر پزشکیان از آمادگی دولت برای حمایت از مجموعه‌های فرهنگی به‌منظور بهبود وضعیت و پایداری کسب‌وکارهای فرهنگی خبر داد.
رئیس‌جمهور توجه به آموزش در همه سطوح را از اولویت‌های دولت وفاق دانست و از فعالان فرهنگ و آموزش دعوت کرد که طرح‌های خود در این حوزه‌ها را به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی ارائه دهند.
دست‌نوشته مسعود پزشکیان بر کتاب «۱۹۸۴»
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان در حاشیه این بازدید بر کتاب «۱۹۸۴» نوشت: «قول می‌دهم با مردم صادق باشم و وعده دروغ ندهم.» گفته‌ای‌که بارها از زبان مسعود پزشکیان از دوران انتخابات و پس از انتخاب شنیده‌ایم اما این بار آن را مکتوب کرده و در صفحه اول کتاب معروف ضد‌آرمان‌شهری جورج‌ اورول نوشته است.