راه ادا کردن حق مردم

  منوچهر پیرانی- صنعت بیمه در ایران همچنان نسبت به استانداردهای جهانی بسیار کوچک است و نفوذ بیمه در اقتصاد پایین است. نرخ‌های بیمه اغلب به دلیل مداخلات دولتی کنترل می‌شود و این موضوع مانع از رشد طبیعی این صنعت شده است. علاوه بر این، فرهنگ بیمه در ایران چندان توسعه یافته نیست و بسیاری از افراد و شرکت‌ها همچنان تمایلی به خرید بیمه ندارند.
میانگین بازده سرمایه‌گذاری در صنعت بیمه بر اساس اعلام بیمه مرکزی در سال ۱۴۰۲ تنها ۲۲ درصد بوده، در حالی که نرخ تورم به روایت مرکز آمار ایران ۴۰.۲ درصد و بر اساس اعلام بانک مرکزی حدود ۴۴ درصد بوده است. در چنین وضعیتی مشخص است که بازده سرمایه‌گذاری در صنعت بیمه به عنوان یکی از اضلاع مثلث مالی کشور، نصف نرخ تورم است. ایجاد یک تحول بزرگ در صنعت بیمه نیازمند اتحاد و همکاری اعضای خانواده این صنعت است .صنعت بیمه باید بتواند خود را نسبت به تغییرات محیطی به سرعت تغییر دهد.در دنیای امروز با ناپایداری‌های اقتصادی و اجتماعی روزافزون، بیمه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای مدیریت ریسک و تامین امنیت مالی به‌طور چشمگیری اهمیت یافته است. بیمه دیگر صرفاً یک قرارداد مالی میان بیمه‌گذار و بیمه‌گر نیست بلکه به‌عنوان یک فناوری اجتماعی پیچیده و چندوجهی شناخته می‌شود که به افراد و نهادها این امکان را می‌دهد که در برابر تهدیدات و چالش‌های غیرمنتظره ایمن و مقاوم باشند.در واقع بیمه نه‌تنها به ایجاد پایداری در سطح فردی کمک می‌کند بلکه نقشی اساسی در حفظ ثبات و پایداری اجتماعی و اقتصادی در سطح کلان ایفا می‌کند.
بیمه با ارائه ترکیبات مختلفی از پوشش‌های مالی، این امکان را به افراد، سازمان‌ها و حتی کل جوامع می‌دهد که با اطمینان خاطر در برابر خطرات گوناگون ایستادگی کنند. از بیمه‌های عمر و سلامت گرفته تا بیمه‌های تجاری و صنعتی، تمامی این پوشش‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که افراد و نهادها بتوانند بدون نگرانی از تبعات مالی احتمالی به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهند.
این حس اعتماد و امنیت به نوعی باعث افزایش روحیه کارآفرینی و پذیرش ریسک در جامعه می‌شود و به افراد اجازه می‌دهد با اطمینان بیشتری به فعالیت‌های تجاری و اقتصادی خود بپردازند. یکی از ویژگی‌های متمایز بیمه، سیستم علمی و عقلانی آن در مدیریت ریسک‌هاست.
برای تقویت صنعت بیمه، باید سیاست‌هایی اتخاذ شود که نرخ‌های بیمه را به صورت رقابتی‌تر و متناسب با ریسک‌های واقعی تنظیم کنند. همچنین، آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه اهمیت بیمه می‌تواند به افزایش نفوذ بیمه در اقتصاد کمک کند. توسعه محصولات بیمه‌ای جدید و استفاده از فناوری‌های نوین در این صنعت نیز از جمله راهکارهای مهم است.
صنعت بیمه در هر کشوری از جمله مهمترین نهادهای مالی فعال در بازارهای مالی، به­ویژه بازار سرمایه است که علاوه بر تأمین امنیت فعالیت‌های اقتصادی، می‌تواند از طریق ارائۀ خدمات بیمه­ای، نقش بسیار اساسی و تعیین­کننده­ای در تحرک و پویایی بازارهای مالی و تأمین وجوه قابل­سرمایه‌گذاری در فعالیت­های اقتصادی داشته باشد. این صنعت از یک ­سو با هموار­کردن راه سرمایه‌گذاری، کاهش ریسک در سرمایه‌گذاری و شرکت در سرمایه‌گذاری از محل ذخیره‌های فنی، باعث افزایش بهره‌وری در دیگر بخش‌های اقتصادی می‌شود و از سوی دیگر، رشد و توسعۀ دیگر بخش‌های اقتصادی نیز موجبات تقویت و توسعۀ صنعت بیمه را فراهم می‌سازد. بررسی پیشینۀ پژوهش نشان می­دهد که اکثر پژوهش‌های انجام­یافته در این زمینه به بررسی نقش صنعت بیمه در بازار سرمایه و اقتصاد کلان کشور و همچنین نقش ضریب نفوذ بیمه در اقتصاد و یا سرمایه­گذاری پرداخته­اند و تاکنون پژوهش جامعی در رابطه با تأثیر این صنعت بر سرمایه‌گذاری صورت نگرفته است. بنابراین، پژوهش حاضر سعی دارد که با پر­کردن این خلأ، نقش و اثر این صنعت را در سرمایه­گذاری نمایان سازد.
عملکرد ضعیف شاخص بیمه طی هفته ای که گذشت
عملکرد شاخص گروه بیمه در هفته ای که گذشت، جالب نبود و همچنان بین کف و سقف قرار دارد.بازار بورس در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت وضعیت مطلوبی نداشته است؛ سهام شرکت ها را با خروج نقدینگی همراه کرده و سهامداران را نیز به خاک سیاه نشانده است. صنعت بانک و بیمه هم از لحاظ بازاری، همسو با شاخص کل بورس حرکت کرده و بسیاری از ارزش خود را از دست داده اند که در نهایت، تمام بی تدبیری ها، خبر درمانی ها، فشار فروش های پشت پرده، هدایت نادرست نقدینگی و به هم زدن اوضاع بنیادی شرکت ها به ضرر و زیان سهامداران خرد تمام میشود. گروه بیمه با ارزش بازار ۱۲۳ هزار میلیارد تومان، ارزش معاملات ۳۱ میلیارد تومان و نسبت قیمت به سود خالص ۹.۲ دوازدهمین صنعت بازار بورس می باشد.
شاخص گروه بیمه طی یک هفته اخیر به میزان ۲.۵ درصد افزایش یافته است که نشان میدهد نسبت به کل بورس و صنعت بانکداری، عملکرد ضعیف تری از خود نشان داده است. شاخص با وجود رشد اندکی که داشته، همچنان بین کف و سقف قرار دارد و عملکرد خیره کننده ای فعلا نداشته است. همان ۹۰ هزار و ۲۰۰ واحد کف مناسب و ۱۱۲ هزار واحد هم سقف مهم ما میباشد که عبور از مقاومت، به معنای تمایل و قدرت بیشتر شاخص جهت ادامه رشد است. شکست مقاومت ۱۰۲ هزر واحد در کوتاه مدت، ممکن است شاخص را تا هفته آینده مثبت نگه دارد؛ در غیر اینصورت، چیزی به غیر از ریزش و روند فرسایشی وجود ندارد.
بازیگران اصلی بیمه نیمه اول
براساس آمار منتشر‌شده از سوی بیمه مرکزی، طی ۶ ماه سال‌جاری حق بیمه تولیدی صنعت بیمه در حالی رشد۶۰درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است که تعداد بیمه‌نامه‌های صادره ۱۱‌درصد رشد داشته است. این موضوع بیانگر این است که بخشی از افزایش حق بیمه تولیدی ناشی از افزایش تعداد بیمه‌نامه‌های صادره بوده است. در بازه موردنظر حق بیمه تولیدی بازار به رقم ۲۱۶.۸ همت (هزار میلیارد تومان) رسیده است. سهم بخش غیردولتی ۸۱‌درصد است که بیش از نیمی از حق بیمه تولیدی بازار بیمه در بخش غیردولتی (۵۳ درصد) مربوط به شرکت‌های بیمه دانا، دی، آسیا و ملت بوده است که به ترتیب رشدی معادل ۲۶، ۷۶، ۶۰ و ۶۱ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته‌اند.
بررسی عملکرد رشته‌های بیمه‌ای در 6‌ماه ابتدایی سال حاکی از صدرنشینی رشته بیمه درمان در رشد حق بیمه تولیدی بازار مانند ماه‌های گذشته است. 44‌درصد حق بیمه تولیدی صنعت مربوط به بیمه درمان بوده است که با رشدی معادل 85 درصد، بیشترین اثرگذاری را در رشد حق بیمه بازار داشته است. شرکت‌های بیمه دی، دانا و ملت بیشترین سهم را در حق بیمه تولیدی درمان داشته‌اند. پس از رشته درمان، بیمه‌های زندگی با 12‌درصد بیشترین سهم از حق بیمه تولیدی بازار را با پیشتازی بیمه پاسارگاد به خود اختصاص داده است. بیمه آسیا، تجارت نو  و کوثر در جایگاه بعدی بیشترین سهم در پرتفوی تولیدی بیمه زندگی قرار دارند. در نیمسال ‌جاری، صنعت بیمه مبلغ خسارت پرداختی 98.2‌هزار میلیاردتومان پرداخت کرده است که در مقایسه با شش ماه سال 1402 رشد 55درصدی را نشان می‌دهد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد بیمه درمان با سهم 44 درصدی از مجموع خسارت پرداختی بازار و رشد 60 درصدی بیشترین تاثیر را در رشد خسارت پرداختی دارد. پس از بیمه درمان، بیشترین سهم از خسارت پرداختی صنعت بیمه مربوط به رشته شخص ثالث و مازاد با 27‌درصد و زندگی 10‌درصد است.  بنابر اطلاعات سامانه کدال، در بررسی سهم از بازار شرکت‌های بیمه غیردولتی شرکت بیمه دانا و دی با 12درصد، آسیا 9درصد، ملت 6.9 درصد، البرز 6.4 درصد، کوثر 6‌درصد بیش از نیمی از حق بیمه تولیدی بازار را به خود اختصاص داده‌اند و مابقی حق بیمه تولیدی، توسط دیگر شرکت‌های بیمه تولید شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در میان شرکت‌هایی با حق بیمه تولیدی بیش از میانگین بازار، شرکت بیمه ملت با ‌درصد رشدی بالاتر از میانگین بازار، عملکرد مطلوبی در مسیر افزایش سهم از بازار داشته‌اند. شرکت بیمه دانا با تصاحب جایگاه نخست در میزان حق بیمه تولیدی در بازه‌‌ زمانی موردنظر و با ‌درصد رشدی کمتر از میانگین بازار، در مسیر حفظ سهم از بازار خود فعالیت کرده است. همچنین شرکت بیمه دی وکوثر با‌ درصد رشدی بالاتر از میانگین بازار در مسیر حفظ سهم از بازار فعالیت داشته‌اند. همچنین شرکت‌های بیمه دانا، آسیا، دی، البرز، ملت، پارسیان و پاسارگاد در مجموع بیش از نیمی از خسارت پرداختی بازار بیمه را پرداخت کرده‌اند.
تاثیر وضعیت بازار سهام بر کیفیت سرمایه‌گذاری
وضعیت نامساعد بازار سهام نیز بر افت کیفیت و بازده سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه‌ای اثر گذاشته و اختلال ایجاد شده در مسیر ورودی پول نقد به شرکت‌ها و الزام به پرداخت به موقع خسارت‌ها بدیهی است که منابع لازم برای سرمایه‌گذاری وجود نخواهد داشت. از این منظر، تنها گزینه پیش روی بیمه‌گران استفاده از منابع ناشی از بیمه‌های زندگی است که این منابع در قالب سپرده‌های بانکی و اوراق سرمایه‌گذاری می‌شود. به دلیل نرخ دستوری سپرده‌های بانکی پایین‌تر از تورم، عملاً این صنعت بیمه است که در بلندمدت زیان خواهد کرد و با افت ارزش واقعی دارایی‌ها مواجه شده و از این جهت بیمه‌گزاران عمر در برابر تورم بازنده قلمداد می‌شوند.
چالش‌های هزینه‌های سربار
یکی از عمده‌ترین چالش‌های صنعت بیمه در مسیر سرمایه‌گذاری، هزینه‌های سربار و اداری و عمومی آن‌هاست که استمرار این روند باعث افت بازده سرمایه‌گذاری شرکت‌ها شده است. آیا بیمه مرکزی و سندیکای بیمه‌گران نسخه‌ای برای درمان بیماری مزمن بازده پایین سرمایه‌گذاری در صنعت بیمه دارند و قادر به کاهش و کنترل هزینه‌های سربار از جمله هزینه‌های تکلیفی در قوانین بالادستی در دوران عمر دولت چهاردهم خواهند بود؟
ضعف نظارت بر پرتفوی سرمایه‌گذاری
یکی دیگر از چالش‌هایی که باعث بازده پایین سرمایه‌گذاری در صنعت بیمه شده، به ضعف نظارت نهاد ناظر بر پرتفوی سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه برمی‌گردد. چرا که بخش اصلی و عمده منابع مالی در اختیار بیمه‌گران برای سرمایه‌گذاری، منابع ناشی از ذخایر فنی است که متعلق به بیمه‌گذاران بوده و بیمه مرکزی باید به گونه‌ای نظارت هوشمند و آنلاین داشته باشد که بتواند از حقوق بیمه‌گذاران صیانت کند. از سوی دیگر، کیفیت کیک سرمایه‌گذاری صورت‌گرفته هم باید رصد شود به نحوی که امنیت منابع و نقدشوندگی آن‌ها تضمین شده و افزون بر اینکه بتواند پوشش‌دهنده ریسک‌ها باشد، جلوی انحراف منابع گرفته شود.
ضرورت بازنگری مقررات سرمایه‌گذاری
قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه که عمر آن به پایان رسیده، بیمه مرکزی را مکلف کرده بود تا مقررات و آیین‌نامه‌های سرمایه‌گذاری ذخایر بیمه‌ای را از مسیر شورای عالی بیمه بازنگری کند. مهر سال گذشته، معاون وقت طرح و توسعه بیمه مرکزی از تصویب اصلاحات آیین‌نامه سرمایه‌گذاری با هدف مولدسازی سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه در شورای عالی بیمه خبر داده بود. یکی از ویژگی‌های آن به گفته علی بنیادی نائینی، ایجاد فرصت سرمایه‌گذاری در حوزه‌های فناور و دانش‌بنیان و بهره‌گرفتن از ظرفیت اعتبار مالیاتی بود. افزون بر اینکه قرار شده تا شرکت‌های بیمه با توانگری بالا و کسب رتبه خوب از نظر بیمه مرکزی، اختیار عمل بیشتری در رعایت حدنصاب مندرج در آیین‌نامه مربوطه داشته باشند.
آینده سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه
اتصال منابع بیمه‌های زندگی به دارایی‌های مالی بیمه‌گذاران و صندوق‌های طلا و نظایر آن، پیش‌بینی امکان سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها و ابزارهای ساختار یافته دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار، تفکیک منابع سرمایه‌گذاری به سه دسته حقوق مالکانه، ذخایر ریاضی و سایر ذخایر، تعیین الزامات اختصاصی برای هر یک از آن‌ها و تعریف گزینه‌های جدید سرمایه‌گذاری و ابزارهای ساختاریافته در حوزه املاک و مستغلات، صندوق‌های مالی، کالا، طلا و همچنین اوراق سپرده طلا و گواهی سپرده کالا از دیگر ویژگی‌های آیین‌نامه جدید سرمایه‌گذاری است. آیا این آیین‌نامه جدید باعث بهبود بازده سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه خواهد شد؟ صورت‌های مالی و سالنامه آماری بیمه در سال‌های آینده نشان خواهد داد که اثر این آیین‌نامه جدید مثبت بوده یا خنثی و آیا در برابر تورم بازنده بوده است؟
شرکت های بیمه باید مدیون مردم باشد
دیروز وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: نیروی انسانی و زیرساخت های خوبی در بیمه وجود دارد و فقط به مدیران خوب در این صنعت نیاز داریم.
عبدالناصر همتی در مراسم معارفه «علی جباری» به عنوان مدیرعامل و رئیس هیات مدیره شرکت سهامی بیمه ایران این مطلب را بیان کرد.
وزیر اقتصاد گفت: نمی‌شود در هر شرایطی از مدیران خود دفاع کنیم، خیلی‌ها پاسخگو و جوابگو نیستند در حالی که شرکت‌های ما باید سودآور باشد.
این عضو کابینه دولت چهاردهم ادامه‌داد: اگر قرار است شرکت‌ها زیان دهند نیاز به مدیرعامل و هیات مدیره ندارند، مدیران ما باید دقیق باشند و ببینند شرکت‌های بیمه کجا سرمایه گذاری می کنند، نمی دانم چرا برخی مطالبات را پیگیری نمی کنند؟
وی ابراز امیدواری کرد شاهد تحول در این شرکت مهم باشیم، زیرا در فصل جدیدی از فعالیت بیمه ایران در آستانه ۹۰ سالگی آن قرار داریم.
همتی گفت: متاسفم که سهم بازاری بیمه ایران و تراز منابع مالی آن در شرایط خوبی نیست، البته بخشی از این مشکل به تحریم ها باز می گردد که صنعت بیمه ما را نیز متاثر کرده است؛ با این وجود باز میتوان کارهای زیادی کرد.
وی اضافه کرد: شرکت های بیمه باید مدیون مردم باشد و وقتی می بینیم مردم می گویند مدیون بیمه هستیم نشان می دهد که حرفه ای عمل نکرده ایم، چرا که اگر حق مردم را درست به جا آوریم این تصور ایجاد نمی شود.
همتی بیان‌داشت: بیمه ایران با برنامه‌های توسعه‌ای می تواند جایگاه بیمه کشور را ارتقا دهد، چرا باید بیمه ایران زیانده باشد و ۸۰ درصد پرتفوی بیمه ایران شخص ثالث و اتومبیل باشد در حالی که سودده نیست؟
وی با بیان اینکه بیمه عمر ایران بسیار ضعیف شده است، خاطرنشان‌کرد: سه سال تورم بالای ۴۰ درصد در کشور داشتیم که باعث شده بیمه عمر خوبی در بیمه ایران نداشته باشیم.
وزیر اقتصاد افزود: در همه دنیا بیمه های عمر جذاب مبتنی بر دارایی برای مردم درست می کنند و من امیدوارم بیمه ایران در این مسیر گام بردارد.
همتی گفت: شرکت بیمه باید سود آور شود و نباید سرمایه گذاری بی ربط داشته باشد و نرخ های نادرست تدوین کند، در حالی که رشد بیمه با درآمد زایی بوجود می آید و نرخ ها باید فنی شود.
وی ادامه‌داد: منظور من فقط بیمه ایران نیست، بلکه همه بیمه ها مشکلات مشترک دارند و به دلیل رقابت های نادرست رو به نرخ گذاری های نادرست آورده اند، ضمن اینکه باید با فساد به شکل جدی مقابله شود و نباید سرمایه‌گذاری‌های روابطی صورت بگیرد.
همتی اظهار داشت: منظور من تنها بیمه ایران نیست، روی صحبتم با بیمه مرکزی است، همواره پیگیر این موضوع هستم و علاقه مند به این هستم که بیمه ایران سهم بیشتری داشته باشد، چرا که با ۱۵ درصد سهم بازار نمی توان در صنعت بیمه راهبر بود.
وزیر امور اقتصادی و دارایی بار دیگر بر بیمه های عمر تاکید کرد و گفت: در جهان بیمه ها بر اساس بیمه عمر توسعه یافته اند و بیمه ایران اگر می خواهد سهم بیشتری در بازار داشته باشد، باید متکی بر دارایی بر روی بیمه عمر کار کند.
پرویز خوشکلام خسروشاهی رئیس کل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیر در این مراسم گفت: بیمه ایران سرآمد بیمه های کشور است و از همه توفان ها در ۸۹ سال گذشته با موفقیت عبور کرده است و امیدواریم با حضور مدیریت جدید بتواند توسعه روزافزون داشته باشد.
علی جباری مدیرعامل جدید بیمه ایران نیز اظهار داشت: همتی بیش از ۱۵ سال سکاندار بیمه کشور بوده است و این مساله مسئولیت ما را بیشتر می کند تا بتوانیم عقب افتادگی‌های بیمه ایران را جبران کنیم.
وی افزود: باید بتوانیم کسب و کار بیمه را رونق دهیم و نقش بیمه را در اقتصاد ایران بیشتر کنیم.
جباری بیان‌داشت: بیمه ایران باید به جایگاه نخست خود باز گردد، اصلاحاتی در زمینه های مختلف باید صورت گیرد و عقب افتادگی ها در بیمه های مختلف از جمله بیمه زندگی باید جبران شود.
وی ادامه‌داد: در کنار نظام بانکی، صنعت بیمه به واسطه تولید اطمینان و امنیت باید بتواند به اقتصاد کشور کمک کند و بیمه ایران به مانند گذشته باید به کمک اقتصاد ایران بیاید؛ به طور مثال در جنگ خلیج فارس، همه پوشش‌های بیمه ای نفتکش‌ها توسط بیمه ایران انجام شد و در جنگ با عراق نیز همه منازل مسکونی توسط بیمه ایران تحت پوشش بیمه قرار گرفت.
جباری یادآوری‌کرد: بیمه ایران در آستانه ۹۰ سالگی تاکنون پولی از دولت نگرفته است و این سیاست ادامه خواهد یافت و تلاش ما ارائه خدمات بی نظیر به مردم است.
وی افزود: برندینگ بالا، سرمایه انسانی متخصص و متعهد، مشتریان وفادار، سرمایه‌های هنگفت ملکی، زیرساخت مناسب در فناوری های روز و اعتماد مردم، از جمله ظرفیت های بیمه ایران است و چشم انداز ما حضور پر قدرت در بازار بیمه ای ایران است تا سهم بازار خود را پس بگیریم، ضمن اینکه بیمه‌گری تخصصی در اولویت برنامه‌ها و رویکردهای ما قرار دارد.
سیدمحمد ناصر مبرقعی سرپرست پیشین بیمه ایران نیز در این مراسم گفت: بیمه ایران از عدم ثبات مدیریتی رنج می برد و در سه ماه گذشته که سرپرست این سازمان بودم، تلاش کردم به کارکنان بیمه ایران امید دهم که حتما ثبات مدیریتی به این بیمه بر می گردد.
وی گفت: اصلاح اساسنامه و احیای صندوق بازنشستگی از دیگر ضروریات مدیریتی در بیمه ایران است که باید فکری برای آنها کرد.
مسیر بهبود صنعت بیمه
پیشتر پرویز خسروشاهی ، رئیس‌کل بیمه مرکزی در یادداشتی هدف غایی صنعت بیمه در ایران را یادآور شد و تاکید کرد ، هدف اصلی بیمه جلب رضایت و اعتماد مردم به صنعت بیمه و بیمه مرکزی است. سخنان تکمیلی او در این راستا به شرح زیر است.
قریب ۱۷سال تجربه سیاست‌‌‌‌سازی و سیاستگذاری در بخش مالی که عمده آن در بیمه‌‌‌‌های بازرگانی بوده است و همچنین مطالعات گسترده در خصوص اقتصاد ایران، مبانی رگولاتوری در بازارهای بیمه و تجربه کشورها در زمینه نظارت بر بخش بیمه، این را می‌‌‌‌گوید که برای بهبود در وضعیت صنعت بیمه با وجود چالش‌‌‌‌ها و محدودیت‌‌‌‌های شدید محیطی که خارج از کنترل دست‌‌‌‌اندرکاران این صنعت است؛ باید رویکردی با مختصات زیر را دنبال کرد.
 راهنمای عمل و هدف غایی نهاد رگولاتور صنعت بیمه، باید جلب رضایت و اعتماد مردم به صنعت بیمه و بیمه مرکزی باشد. مأموریت‌‌‌‌ بیمه مرکزی به طور کلی در سه حوزه‌‌‌‌ی ۱)نظارت، ۲)تعمیم و توسعه امر بیمه و ۳)بیمه‌‌‌‌گری اتکائی احتیاطی است. ما در ایران معمولاً همه چیز را با هم می‌‌‌‌خواهیم که نتیجه آن تبدیل ایده‌‌‌‌های خوب به استخوان‌‌‌‌های لای زخمی است که باید برای رفع عفونت آن هزینه‌‌‌‌های بیشتری کرد. بنابراین برای دوری از این چالش و در راستای رعایت اصل اولویت‌‌‌‌بندی و با توجه به تجربه‌‌‌‌ ایران و جهان، اولویت راهبردی بیمه مرکزی حداقل برای یک دهه پیش‌‌‌‌ رو باید نظارت باشد.(۱) بین نظارت، تعمیم و توسعه و بیمه‌‌‌‌گری اتکایی؛ در موارد زیادی هم‌‌‌‌افزایی وجود دارد و بهبود در یکی به بهبود در بقیه هم منجر می‌‌‌‌شود اما مواردی نیز هست که بین آنها حداقل در کوتاه‌‌‌‌مدت تعارض پیش می‌‌‌‌آید. در این مواقع، نباید نظارت را فدای بقیه کرد. در نظارت هم باید اولویت‌‌‌‌بندی داشت. نظارت به معنیِ ۱- مقررات‌‌‌‌گذاری(regulation)، ۲-پایش اجرای مقررات(supervision) ۳-اصلاح مقررات بر اساس نتایج حاصل از بازخوردهای اجرای آن با نگاه به تحولات آینده است. تمرکز در نظارت باید بر:۱- توانگری شرکت‌‌‌‌های بیمه در ایفای تعهدات و ۲- رفتار آنها در بازار با مصرف‌‌‌‌کننده بیمه به خصوص در حوزه پرداخت خسارت باشد.
اگر توانگری شرکت‌‌‌‌های بیمه اعم از توانگری در برابر خسارت‌‌‌‌های غیرمنتظره، مقوله ذخیره‌‌‌‌گیری و نحوه مصرف آن به خصوص پرتفوی سرمایه‌‌‌‌گذاری و حد نگهداری ریسک به درستی کنترل شود در پرداخت خسارت مشکلی پیش نخواهد آمد و اگر گریزی از پرداخت به موقع و منصفانه خسارت نیز نباشد بسیاری از نابهنجاری‌‌‌‌های موجود در بازار بیمه که معمولا تلاش می‌‌‌‌شود با مقررات‌‌‌‌گذاری با آن برخورد شود موضوعیت خود را از دست خواهند داد.
ما در ساختارهای حاکمیتی وقتی به نظارت فکر می‌‌‌‌کنیم معمولا بلافاصله به ذهن می‌‌‌‌رسد که کاری کنیم بنگاه‌‌‌‌‌‌‌‌های تحت نظارت، در جهت خواسته‌‌‌‌ها و مطلوب‌‌‌‌های ما عمل کنند. بنابراین خود را جای صاحبان و مدیران آن بنگاه‌‌‌‌ها قرار داده و آنچه برای کارآمدی بنگاه از منظر خودمان مناسب به نظر می‌‌‌‌رسد به مقررات تبدیل و به آنها ابلاغ می‌‌‌‌کنیم. غافل از اینکه، این تجربه پرهزینه‌‌‌‌ترین اما کم‌‌‌‌اثرترین راه است. به علاوه ناقضِ حقوق اساسی مالکیت است و یک پیش‌‌‌‌فرض نادرست هم دارد: ما نسبت به صاحبان و مدیران بنگاه‌‌‌‌های تحت نظارت در تشخیص کارآمدی بنگاه اصلح‌‌‌‌تریم که لزوما چنین نیست.
برای به هم نزدیک کردن هدف بنگاه بیمه‌‌‌‌ای که حداکثر کردن منفعت صاحبان آن است و هدف نهاد ناظر که حداکثر کردن منفعت اجتماعی است، روش‌‌‌‌های دستوری جوابگو نیست بلکه صرفا باید از انتقال ناکارآمدی‌‌‌‌های بنگاه بیمه‌‌‌‌ای به بیمه‌‌‌‌شده‌‌‌‌ها و کل جامعه ممانعت به عمل آورد و مانع از سرایت بیماری آن به شرکت‌‌‌‌های بیمه سالم و ایجاد بی‌‌‌‌ثباتی در بازار بیمه شد. راه کارآمد کردن بیمه‌‌‌‌ها رقابت سالم است نه بیمه‌‌‌‌گری دستوری و تمرکزگرا.
نباید سودی که بابت عملکرد خوب بنگاه‌‌‌‌ بیمه‌‌‌‌ای نصیبش می‌‌‌‌شود از او دریغ داشت و در مقابل نباید هم اجازه داد ریسک و زیانی که به جهت ناکارآمدی در اداره شرکت‌‌‌‌ بیمه ایجاد می‌‌‌‌شود به بیمه ‌‌‌‌شده‌‌‌‌ها و بقیه جامعه منتقل شده و شرکت‌‌‌‌های بیمه سالم را هم دچار مشکل کند و روند خدمات‌‌‌‌دهی به بیمه‌‌‌‌شدگان توسط آنها را دچار اخلال کند. از این طریق با هزینه کمتر و اثربخشی بیشتری می‌‌‌‌توان منفعت بنگاه و جامعه را به هم نزدیک کرد و رضایت و اعتماد مردم را هم افزایش داد. تجربه بشری نشان داده است که روش دستوری، مداخله‌‌‌‌جویانه و به ظاهر مطمئن یا روش ریاستی و تمرکزگرا، ‌‌‌‌روشی پرهزینه و کم‌‌‌‌بازده و حتی زیان‌‌‌‌آور است اما روش نظارتی روشی کم‌‌‌‌هزینه و پربازده است.
بر همین اساس در عین اینکه نباید در اداره شرکت‌‌‌‌های بیمه دخالت کرد، نباید هم اجازه داد هزینه ناکارآمدی در اداره شرکت بیمه به بیمه‌‌‌‌شده، سایر شرکت‌‌‌‌های بیمه و بقیه جامعه منتقل شود. هزینه ناکارآمدی‌‌‌‌ در اداره شرکت بیمه باید توسط مدیران ارشد آن یا سهامدارانی که آنان را انتخاب می‌‌‌‌کنند پرداخت شود. روشن است که بیمه مرکزی و دولت هم نباید هزینه ناکارآمدی‌‌‌‌‌‌‌‌های احتمالی خود را به شرکت‌‌‌‌های بیمه منتقل کنند و به بهانه هدایت و نظارت و توسعه‌‌‌‌گرایی، در اداره امور داخلی شرکت‌‌‌‌های بیمه مداخله کنند و با این کار خود فضای کسب و کار را پرتنش و آن را برای سرمایه‌‌‌‌گذاران پرهزینه، نامطمئن، ناامن و غیرقابل پیش‌‌‌‌بینی و کنترل کنند.
برای پایدار نگه داشتن چنین رویکردی، سهامداران عمده شرکت‌‌‌‌های بیمه باید بالای سر شرکت خود باشند و نحوه عملکرد هیات‌مدیره را از جهت حاکمیت شرکتی و نظارت بر مدیریت ریسک شرکت، فعالیت شبکه فروش، پرداخت خسارت، امور اداری و انسانی و انواع تعارض منافع تحت نظر داشته باشند تا این مشکلات به نهاد ناظر سرریز نکند و به این ترتیب زمینه و بهانه دخالت دولت در کار شرکت‌‌‌‌های بیمه فراهم نشود.
به همین ترتیب هیات مدیره شرکت‌‌‌‌های بیمه نیز باید بر نحوه فعالیت دست‌‌‌‌اندرکاران اجرایی شرکت متبوع چه در بخش وابسته و چه در بخش واسطه‌‌‌‌ها اشراف و نظارت کامل داشته باشند تا رقابت‌‌‌‌های ناسالم، مشکل مدیریت پرداخت خسارت و مسائل معیشتی فعالان صنعت بیمه در بخش‌‌‌‌های مورد اشاره به بیمه مرکزی سرریز نکرده و دخالت دولت در امور داخلی شرکت‌های بیمه ضرورت پیدا نکند.
تاریخچه بیمه در ایران
تاریخچه بیمه در ایران به زمان شاه عباس صفوی برمی‌گردد. در اسناد تاریخی آن زمان به نوعی بیمه باربری اشاره شده‌است. به این شکل که کاروان‌سراها در آن دوران، نقش بیمه‌گر را داشتند. آنها کالاهای بازرگانان را در مقابل خطرات راهزنان و سارقان داخل و خارج شهر حفظ می‌کردند.
در تقویم ایران یک روز به نام بیمه نامگذاری شده است. برای کسب اطلاعات جامع در مود اینکه چرا ۱۳ آذر روز بیمه نام دارد به مقاله روز بیمه مراجعه نمایید و با آگاهی از تاریخچه بیمه در ایران اطلاعات جالبی را به دست آورید. در ادامه در مورد اولین بیمه در ایران صحبت خواهیم کرد.
قدیمی ترین بیمه در ایران
بیمه ایران چه سالی تاسیس شد؟ اولین بیمه در چه سالی در ایران تاسیس شد؟ صحبت در مورد تاریخ تاسیس بیمه ایران به عنوان قدیمی‌ترین بیمه در ایران هم خالی از لطف نیست. همچنین در مورد قدیمی ترین بیمه در ایران هم باید بدانید که بیمه ایران اولین، بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین شرکت بیمه در ایران و تنها شرکت دولتی در زمینه بیمه است که سهام آن کاملاً در اختیار دولت جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. این شرکت در تاریخ ۱۵ آبان سال ۱۳۱۴ به دست الکساندر آقایان و به عنوان اولین شرکت بیمه ایرانی آغاز به فعالیت کرده‌است.
بیمه در ایران به صورت امروزی
آغاز فعالیت بیمه به صورت امروزی به زمان قاجار برمی‌گردد. در سال ۱۲۶۹، دو موسسه روسی به نام‌های « نادژا» و « کافکاز مرکوری» وارد ایران شدند. بعد از آنها، به تدریج سایر شرکت‌های خارجی بیمه نیز فعالیت بیمه‌ای خود را آغاز کردند. بنابر بررسی تاریخچه بیمه در جهان و ایران، حدود ۲۵ سال صنعت بیمه ایران توسط خارجی‌ها اداره می‌شد. در این بازه زمانی ۲۹ شرکت بیمه در ایران فعال بودند. در سال ۱۳۱۰ قانون و نظام‌نامه ثبت شرکت‌ها تصویب شد. به موجب این قانون فعالیت صنعت بیمه در آن سال‌ها شکل جدی‌تری به خود گرفت. دو شرکت «اینگستراخ» و «یورکشایر» از جمله شرکت‌های سرآمد خارجی بودند. این دو شرکت تا قبل از پیروزی انقلاب، همچنان در کشورمان فعالیت درخور توجه داشتند.
شرکت سهامی بیمه ایران
حضور و گسترش فعالیت شرکت‌های خارجی باعث شد تا مسئولان کشور عزیزمان، متوجه اهمیت تاسیس یک شرکت بیمه ایرانی شوند. شرکت سهامی بیمه ایران با سرمایه بیست میلیون ریالی در سال ۱۳۱۴ توسط «الکساندر آقایان» و «علی‌اکبر داور» تاسیس شد. این شرکت دولتی، همچنین به عنوان اولین شرکت بیمه صد در صد ملی در مناطق هند و خاورمیانه شناخته می‌شود. شرکت بیمه ایران در آن زمان در رقابت با شرکت‌های خارجی با چالش‌های زیادی روبرو بود. در سال ۱۳۱۶ قانونی در مجلس شورای ملی تصویب شد. به موجب این قانون بیمه سازمان‌های دولتی به شرکت بیمه ایران واگذار شد. این اقدام مجلس شورای ملی به فعالیت شرکت سهامی بیمه ایران، رسمیت داد. بالاخره دولت مصدق در سال ۱۳۳۱ شمسی، قانونی تصویب کرد که مطابق آن فعالیت شرکت‌های خارجی خیلی محدودتر شد.
 تاریخچه شرکت‌های بیمه خصوصی
شرکت بیمه شرق به عنوان اولین شرکت بیمه خصوصی ایران در سال ۱۳۲۹ تاسیس شد. در فاصله سال‌های ۱۳۲۹ تا ۱۳۴۳ هشت شرکت خصوصی دیگر نیز در صنعت بیمه مجوز فعالیت گرفتند. افزایش شرکت‌های ایرانی و پررنگ‌تر شدن فعالیت این شرکت‌ها مقدمات تاسیس مدرسه عالی بیمه در سال ۱۳۴۹ را فراهم کرد. همه‌ی این تلاش‌ها در نهایت منجر به تصویب قانون تاسیس بیمه مرکزی در سال ۱۳۵۰ شد. بیمه تهران، بیمه دانا، بیمه حافظ و بیمه ایران و آمریکا از جمله شرکت‌های بیمه فعال در آن سالها بودند. این شرکت‌ها با مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی تاسیس شدند. بدین ترتیب صنعت بیمه تا پیروزی انقلاب، توسط یک شرکت دولتی، ۱۲ شرکت خصوصی و ۲ شرکت خارجی اداره می‌شد.
صنعت بیمه بعد از انقلاب اسلامی
همه شرکت‌های بیمه ایرانی در سال ۱۳۵۸ توسط شورای انقلاب، ملی اعلام شد. تمامی فعالیت‌های این شرکت‌ها نیز به موجب اصل ۴۴ قانون اساسی زیر نظر دولت قرار گرفت. سه شرکت بیمه ایران، آسیا و البرز در سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۱ مجوز صدور بیمه‌نامه دریافت کردند. شرکت بیمه دانا در سال ۱۳۶۷ با ادغام ۱۰ شرکت بیمه شکل گرفت. در حال حاضر نیز شرکت‌های زیادی در صنعت بیمه ایران فعال هستند. این شرکت‌ها بیمه‌های مختلفی را به بیمه‌گزاران خود ارائه می‌دهند. اخیرا شرکت‌‌های بیمه‌ای که وابسته به بانک‌های خصوصی هستند بیشتر مورد اقبال عمومی قرار گرفته‌اند.
یکی از بیمه‌نامه‌هایی که مورد استقبال عموم قرار گرفته است بیمه عمر می‌باشد. اما این بیمه چیست و چه پوشش‌هایی دارد؟ برای اطلاعات بیشتر در این باره مقاله بیمه عمر را بخوانید.
تحول در صنعت بیمه با ظهور پدیده InsurTech
امروزه با ورود تکنولوژی‌های جدید، بسیاری از صنعت‌ها متحول شده‌اند. این تحولات در سال‌های اخیر، صنعت بیمه را نیز بی‌نصیب نگذاشته است. یکی از این تغییرات به ظهور اینشورتک‌ها در سال ۲۰۱۶ برمی‌گردد.
اینشورتک چیست؟
اینشورتک از ترکیب دو کلمه Insurance  به معنی بیمه و Technology به معنی فناوری بدست می‌آید. اینشورتک‌ها استارت‌آپ‌هایی هستند که در صنعت بیمه فعالیت دارند. این شرکت‌ها از نوآوری‌های تکنولوژی برای بهبود تاثیرات صنعت بیمه در زندگی افراد استفاده می‌کنند. سیاست اصلی این شرکت بر پایه مشتری بنا نهاده شده است. آنها با مشاوره، مدیریت و خرید آنلاین بیمه‌نامه تجربه متفاوتی برای مشتریان خود بوجود می‌آورند. این شرکت‌ها راهکارهای زیر را دنبال می‌کنند:
شناخت کامل صنعت بیمه
دادن دانش بیمه‌ای
ارائه راه‌حل‌های جدید برای حل مشکلات
این راهکارها هم نفع مشتری را در نظر دارد هم بیمه‌گر. این استارت‌آپ‌ها علاوه بر بالا بردن شفافیت در صنعت بیمه، از انحصارطلبی رایج در شرکت‌های بیمه قدیمی جلوگیری می‌کنند. همه‌ی این راهکارها در نهایت منجر به پیشرفت صنعت بیمه و تغییر بازار این صنعت به نفع مردم می‌شود.