بریکس و رقابت با دلار

  محبوب علیخانی روند دلارزدایی در سال‌های اخیر به‌دلیل اعمال تحریم‌های مالی آمریکا، شتاب‌گرفته است. این تحریم‌ها باعث است شده برخی کشورها نتوانند با دلار تسویه حساب کنند و آنها را به دنبال سیستم‌های پرداخت جایگزین به جای دلار سوق دهد. هدف کشورهای بریکس با توسعه سیستم پرداخت مستقل، کاهش اتکای خود به موسسات مالی غربی و ایجاد معماری مالی غیرمتمرکزتر و مستحکم‌تر در سطح جهانی است. کنترل کامل بر منابع مالی برای دستیابی کشورها به حاکمیت واقعی ضروری است. گروه بریکس در مراسم راه‌اندازی سیستم پرداخت جدید گفت: این هدف از اهداف مشترک بین کشورهایی است که برای سیاست‌های مستقل و رفاه شهروندان خود تلاش می‌کنند.به گفته کارشناسان، برای مدت طولانی، ایالات‌متحده از هژمونی دلاری خود سوءاستفاده کرده است، بحران‌های داخلی را تغییر داده و ثروت جهانی را با آسیب رساندن به ثبات اقتصادی و مالی و رفاه سایر کشورها به دست آورده است.
در حوزه اقتصادی، دلارزدایی استراتژی‌ای بلند‌مدت در گروه بریکس خواهد بود. کشورهای عضو این گروه با توجه به اینکه از دلار به‌عنوان ارز ذخیره بهره می‌برند، برای جلوگیری از ضربات ناشی از سرعت گرفتن روند دلارزدایی و تبعات آن بر این کشورها، با شیبی آرام در این مسیر گام برمی‌دارند. آنها دلیل روشنی برای این امر دارند؛ چراکه امروزه آمریکا می‌تواند با سیاست‌های پولی داخلی یکطرفه خود، چنان تاثیری بر جهان برجای بگذارد که به گفته «ارغورام راجان»، رئیس بانک مرکزی هند، برای بسیاری از اقتصادهای کشورهای در‌حال توسعه «منبع خطر قابل‌توجهی» باشد. با وجود اینکه جنگ روسیه و اوکراین همه دنیا را متوجه اهمیت دلار و نقش آن در اقتصاد سایر کشورها کرده، چین از سال‌ها قبل از جنگ روسیه و اوکراین به‌دنبال جایگزینی برای سیستم مالی بین‌المللی تحت حمایت دلار بوده است و در گذشته هدف استراتژیک خود را برای افزایش قدرت پول خود (یوان) دنبال کرده است. به‌دنبال تسریع حرکت به‌سوی دنیای چندقطبی که توسط جنگ روسیه و اوکراین آغاز شد، چین اکنون برای رقیب دلار آمریکا بر یک ارز مشترک بریکس فشار می‌آورد. پیش‌تر بلومبرگ گزارش داده بود در سال 2023 «لولا داسیلوا»، رئیس‌جمهور برزیل قبلا با صدای بلند از بریکس خواسته تلاش‌ها را برای «یافتن ارز جهانی جایگزین» دلار آمریکا به‌منظور استفاده در تجارت بین‌المللی افزایش دهد.
استقرار سیستم پرداخت بریکس چالش مهمی برای تسلط دلار آمریکا ایجاد خواهد کرد. دلار آمریکا برای مدت طولانی، نقش تسلط را در سیستم مالی بین‌المللی حفظ کرده و بسیاری از کشورها را در برابر ریسک‌های نرخ ارز و فشارهای اقتصادی آسیب‌پذیر کرده و اکنون سیستم پرداخت بریکس به کاهش اتکا به دلار  و به کشورهای عضو کمک کرده است و جایگزین‌های پرداخت مستقل و مطمئن‌تر در برابر آنها قرار دارد.چشم‌انداز رقابتی متنوع در تسویه حساب تجاری، سرمایه‌گذاری و ذخایر برای توازن بهتر منافع همه طرف‌ها مورد نیاز است. آنان خاطرنشان کردند این روش، شکل جدیدی از همکاری را بین کشورها در سطوح و مراحل مختلف توسعه با هدف تقویت و ایجاد سیستم پولی بین‌المللی فراگیرتر و متعادل‌تر ایجاد خواهد کرد.
این سیستم پرداخت جدید می‌تواند همکاری اقتصادی بین کشورهای بریکس را تعمیق بخشد، تجارت و مشارکت‌های سرمایه‌گذاری را ارتقا دهد و به این کشورها اجازه دهد تا از نفوذ اقتصادی خود برای پیشبرد بهبود اقتصاد جهانی استفاده کنند. علاوه بر این، این سیستم ممکن است به‌عنوان پایلوت همکاری چندجانبه، از جمله ابتکار کمربند و جاده (BRI) باشد و از آنجایی که ابتکار کمربند و جاده از توسعه با کیفیت بالا استقبال می‌کند و متمرکز بر تعمیق همکاری اقتصادی است، این انتظار وجود خواهد داشت که به دنبال راه‌هایی برای تسهیل تسویه حساب‌های سرمایه‌گذاری مرتبط با تجارت باشد.استقرار سیستم پرداخت بریکس چالش مهمی برای تسلط دلار آمریکا ایجاد خواهد کرد. دلار آمریکا برای مدت طولانی، نقش تسلط را در سیستم مالی بین‌المللی حفظ کرده و بسیاری از کشورها را در برابر ریسک‌های نرخ ارز و فشارهای اقتصادی آسیب‌پذیر کرده و اکنون سیستم پرداخت بریکس به کاهش اتکا به دلار  و به کشورهای عضو کمک کرده است و جایگزین‌های پرداخت مستقل و مطمئن‌تر در برابر آنها قرار دارد.
چشم‌انداز رقابتی متنوع در تسویه حساب تجاری، سرمایه‌گذاری و ذخایر برای توازن بهتر منافع همه طرف‌ها مورد نیاز است. آنان خاطرنشان کردند این روش، شکل جدیدی از همکاری را بین کشورها در سطوح و مراحل مختلف توسعه با هدف تقویت و ایجاد سیستم پولی بین‌المللی فراگیرترو متعادل‌تر ایجاد خواهد کرد.