صفحه اول
عباد فلسفی نیا- وزیر خارجه ایران میگوید دیپلماسی تنها راه پیشگیری از بحرانهای بزرگ در منطقه است.تحول در نظام بینالملل و مرزبندیها و اهمیت یافتن چگالی فرآیند ارتباطات درون آن و به عبارتی پیچیدگی سیستم جهانی، سبب ناکارآمدی نگرشهای سنتی در دیپلماسی شده است. از این منظر، حوزۀ مطالعات دیپلماتیک نیاز به رهیافت نوینی دارد. کمتر سیاستمدار و تئوریسینی در حوزه روابط بینالملل، نسبت به اصالت دیپلماسی منطقهای و نقش آن در کسب فرصتها و دفع تهدیدات تردید دارد. با گذار بشریت به هزاره سوم، شاهد تبدیل «دیپلماسی منطقهای» به یک «مصدر راهبردی» هستیم. برخی نظریهپردازان تلاش میکنند دیپلماسی منطقهای را درمقابل دیپلماسی فرامنطقهای قرار داده یا حتی آن را نافی ارتباط با دیگر کشورهای جهان (که در نقاط دورتر قرار گرفتهاند) تلقی کنند اما این یک خطای راهبردی محسوب میشود! دیپلماسی منطقهای نهتنها در تعارض با دیپلماسی فرامنطقهای قرار ندارد، بلکه مسیر صحیح رسیدن به ارتباطات سیاسی موثر و صحیح در قبال دیگر بازیگران جهانی محسوب میشود. چنانچه اشاره شد، تحقق دیپلماسی فعال منطقهای، امکان مانور هوشمندانه در حوزه سیاست خارجی و تفکیک بازیگران فرامنطقهای مطلوب و نامطلوب از یکدیگر را خواهد داد. با روی کار آمدن دولت جدید در ایران تحولات گسترده ای در عرصه دیپلماسی کشور در حال وقوع است. این تحولات را می توان در دو سطح جهانی و منطقه ای مشاهده کرد.سیاست خارجی جمهوری اسلامی که بر سه پایه اساسی «عزت»، «مصلحت» و «حکمت» استوار است، این روزها بیش از هر زمانی ثابت کرد بر مدار این سه اصل حرکت میکند و برای حفظ عزت، با مصلحت و حکمت عمل میکند؛ به طوری که پس از جسارت رژیم کودککُش صهیونیستی در شهادت رساندن دبیرکل حزب الله لبنان و همچنین ترور «اسماعیل هنیه» که میهمان جمهوری اسلامی ایران بود، با حکمت نسبت به چگونگی واکنش به آن گام برداشت و ضمن رعایت مصلحت منافع جمعی، از عزت به ملت حراست کرد و بلکه عزت نیز خرید چه آنکه واکنش مثبت مردم کشورهای مختلف به واکنش کشورمان گواه این مدعاست. دیپلماسی منطقهای ابزاری مهم برای رسیدن به همبستگی و تعامل بین کشورهای اسلامی در جهت مقابله با تهدیدات مشترک و تأمین امنیت منطقهای است.بهکارگیری دیپلماسی منطقهای یک ابزار استراتژیک و اساسی برای مقابله با تهدیدات مشترک و ایجاد همبستگی میان کشورهای مسلمان است. یکی از اهداف مهم این دیپلماسی، محکومیت و مقابله با جنایات اسرائیل علیه مردم فلسطین، لبنان و سایر کشورهای منطقه است و همگرایی کشورهای مسلمان و اتخاذ مواضع مشترک در برابر سیاستهای تهاجمی رژیم صهیونیستی، میتواند یک جبهه متحد و قدرتمند در برابر تهدیدات این رژیم ایجاد کند. بعد از انجام عملیات بازدارنده «وعده صادق ۲»، به باور کنشگران، دستاوردهای امنیتی و نظامی بسیاری برای ایران به همراه داشت و از این جهت، سبب تثبیت بیش از پیش جایگاه جمهوری اسلامی ایران در فضای منطقهای و بینالمللی شد و اقدامات میدانی فضا را برای کنسهای دیپلماتیک فراهم تر کرد. این عملیات همچنین ناتوانی پدافند هوایی چند لایه رژیم صهیونیستی، به میدان آمدن آخرین امکانات منطقهای و تسلیحاتی پدافندی ائتلاف آمریکا و غرب، برهمزدن نظام محاسباتی قدرتهای سلطهگر و متجاوز، ارتقای جایگاه و نقش محوری جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری توانمند و تأثیرگذار در معادلات نظم نوین جهانی، پایان دوران بزن در رو، تثبیت جایگاه جمهوری اسلامی ایران به عنوان بزرگترین قدرت عملیاتی، شکست دستگاه محاسباتی آمریکا و غرب، شکست هیمنه پوشالی رژیم صهیونیستی و … را به اثبات رساند. تحولات اخیر در منطقه و جنگ غزه و در پی آن نقشی که ایران، گفتمان انقلاب اسلامی و جبهه مقاومت برای استیفای حقوق مظلومین در اراضی اشغالی ایفا کرد، موجب شد تا افکار عمومی جهان در حال حاضر، سمتوسوی دیگری پیدا کند و نگرش به جمهوری اسلامی و کشورهای محور مقاومت تغییر کند؛ تحولات اخیر به وضوح نشان داد که این جمهوری اسلامی بود که تمام قد از فلسطین و لبنان و مردمانش حمایت کرد و باطلبودن افسانه شکستناپذیری رژیم اسرائیل را بار دیگر به رخ همگان کشید.