برآوردهای جدید از جنگ در منطقه

 حدود سه هفته از جنگ سوم لبنان با ترورها و بمباران سنگین هوایی و ده روز از شروع حمله زمینی می‌گذرد. اسرائیل در نبرد هوایی دست برتر را دارد و طرف مقابل از این حیث ضعیف است و هیچ پدافندی ندارد.
بمباران هوایی همچنان به قوت خود ادامه دارد؛ اما در سه روز اخیر نشانه‌های یک اتفاق «معنادار» در این حملات هویدا شده است؛ این که بمباران سنگین ضاحیه بیروت کاهش جدی داشته است. باید دید این مساله با بازگشت به معادله «ضاحیه بیروت ـ حیفا» پس از حمله موشکی دوشنبه گذشته حزب‌الله برای نخستین بار به داخل شهر حیفا ارتباط دارد یا خیر.
منابعی از میانجیگری آمریکا با هدف تثبیت معادله «بیروت ـ حیفا» خبر می‌دهند، اما گفته می‌شود که حزب الله مخالفت کرده است و همچنان بر تفکیک دو معادله «ضاحیه بیروت در مقابل حیفا» و «بیروت در مقابل تل آویو» تاکید دارد. به نظر می‌رسد که اسرائیل برای جلوگیری از تکرار حمله به داخل خود شهر حیفا در حال بازگشت به چنین معادله‌ای است.
در این راستا هم، حمله پهبادی دیشب حزب‌الله به هرتسیلیا در حومه تل‌آویو اتفاق نسبتا جدیدی برای تثبیت همان معادله «تل‌آویو در مقابل بیروت» است و احتمالا این حمله هم در واکنش به حمله به ساختمانی در النویری بیروت (خارج از ضاحیه) برای ترور وفیق صفا مسئول هماهنگی و ارتباطات حزب‌الله بود که نافرجام ماند.
با این حال، به احتمال زیاد همچنان شاهد تکرار بمباران‌ها و حملاتی موردی برای ترور و غیره در ضاحیه بیروت و چه بسا عمق بیروت باشیم؛ اما تثبیت نسبی معادله پیشگفته می‌تواند به معنای توقف پروژه غزه‌سازی و یا اجرای دوباره دکترین ضاحیه (۲۰۰۶) در این منطقه باشد.
اما حساب جنوب و شرق لبنان جداست و بمباران سنگین این مناطق شدت هم یافته است.
در حمله زمینی با گذشت ده روز، جز پیش‌روی چند صدمتری ارتش اسرائیل در دو سه نقطه هنوز تحول خاصی رخ نداده و حملات برای نفوذ و استقرار در داخل لبنان تاکنون ناموفق بوده است. بعید هم نیست که در ادامه در مناطقی شاهد پیش‌روی بیشتر باشیم.
اسرائیل همچنان در حمله گسترده زمینی و ارسال تانک‌های خود به داخل لبنان مردد است و تلاش دارد از رهگذر بمباران‌ مستمر شدید راه را برای ورود گسترده نیروی زرهی فراهم کند.
بر خلاف دست بالای اسرائیل در حملات هوایی، حزب‌الله در جنگ زمینی از مزیت خاصی برخوردار است؛ البته این بدان معنا نیست که تکنولوژی و جنگ افزار پیشرفته‌تری نسبت به طرف مقابل دارد.
اما مزیت حزب‌الله در حمله زمینی به دو دلیل است؛ نخست این که یک نیروی چریکی و غیر کلاسیک باتجربه است که به خوبی قادر به استتار و مخفی شدن می‌باشد و سلاح‌های ضد زره مناسبی هم دارد. اساسا اگر یک نیروی متعارفِ کلاسیک بود که ارتش اسرائیل با نابودی پایگاه‌ها و مواضعش ظرف یک هفته وارد بیروت می‌شد. مزیت دوم اشراف کامل بر جغرافیای محل درگیری زمینی است و به قول مثل عربی «الأرض تنصر أبنائها» زمین یاریگر فرزندان خود است.
عینا هم شاهد این مساله در غالب جنگ‌های زمینی که با طرفیت یک بازیگر کلاسیک خارجی و دیگری غیرکلاسیک و نامتعارف از الجزایر و ویتنام تا عراق و افغانستان و غزه جریان داشته، بوده‌ایم.
از این رو فاکتور تعیین‌کننده در آینده جنگ، نتایج حمله زمینی له یا علیه هر کدام از دو طرف است. اسرائیل بدون بُردِ نبرد زمینی نمی‌تواند دستاوردهای حملات هوایی خود را نقد و به پیروزی راهبردی نهایی تبدیل کند.
رخدادهای چند روز اخیر نشان می‌دهد که حزب‌الله در حال خروج از شوک و وضعیت گیج‌کننده ناشی از فقدان رهبران و فرماندهان کلیدی خود و اختلال در سیستم کنترل است و آن را می‌توان در پیوست رسانه‌ای متفاوت، حفظ و افزایش سطح آتش موشکی و کاربرد موشک‌های جدیدتر و ناامن کردن مناطق بیشتر از اسرائیل و لو بدون تلفات خاصی دید.
اسرائیل جنگ را غافلگیرانه و با شدت بی‌سابقه‌ای در همه ابعاد (به جز زمینی) شروع کرد و جو روانی سنگینی به نفع خود شکل داد. می‌توان گفت که تیرهای مهم خود را در روزهای اول جنگ شلیک کرد. در مقابل، حزب‌الله با بازیابی نسبی خود و خروج تدریجی از شوک و بهت، عملیات‌های خود را تدریجا به شکل تصاعدی افزایش قابل توجهی داده است.