روزنامه کائنات
5

گزارش

۱۴۰۳ دوشنبه ۹ مهر - شماره 4682

کائنات از توانمندی های حزب الله گزارش می‌دهد

زمان سیاست یا زمان جنگ ؟

 پدیده غفاری- استاد علوم سیاسی دانشگاه قدس گفت:هر کس معتقد است حزب الله تسلیم خواهد شد دچار توهم است، اکنون همه منتظر واکنش این جنبش هستند و ساعتهای آینده اخباری غافلگیر کننده درباره توانمندی آنها منتشر خواهد شد.
امجد شهاب استاد علوم سیاسی دانشگاه قدس در گفت و گو با شبکه خبری العالم اظهار داشت: حزب‌الله لبنان جنگ فرسایشی را با هدف تضعیف دشمن برای وارد کردن ضربان قوی نظامی در درازمدت در پیش گرفته است که منجر به فروپاشی راهبرد دشمن خواهد شد.
وی افزود: حزب الله توانایی شلیک هزار تا ۵ هزار موشک در روز را دارد اما سیاست مشغول کردن دشمن با ۱۰۰ تا ۳۰۰ موشک در روز را به عنوان جنگ فرسایشی اتخاذ کرده است.
امجد ادامه داد: با وجود موفقیت های تاکتیکی دشمن در سطوح شبکه های اجتماعی یا نفوذ امنیتی که منجر به ترور رهبران ارشد حزب الله شده است، زمام امور همچنان در دست این حزب است.
وی خاطرنشان کرد: حزب الله دو بار رژیم صهیونیستی را شکست داد، اولین بار در سال ۲۰۰۰ که دشمن مجبور به عقب نشینی از جنوب لبنان شد و در سال ۲۰۰۶ که ایهود اولمرت نخست وزیر رژیم صهیونیستی مجبور به پذیرفتن آتش بس شد و در نهایت استعفا داد.
امجد شهاب گفت: جنگ لبنان با جنگ غزه فرق دارد زیرا حزب‌الله دارای عمق جغرافیایی بوده و دشمن قادر به قطع تدارکاتش نیست لذا وضع آن با غزه که ۱۸ سال است از زمین، دریا و هوای در محاصره قرار دارد، متفاوت است.
وی خاطرنشان کرد: هر شخصی که معتقد است حزب الله تسلیم خواهد شد دچار توهم شده و اکنون همه منتظر واکنش آن هستند و ساعتهای آینده اخباری غافلگیر کننده درباره توانمندی حزب الله منتشر خواهد شد که تاکنون از آن استفاده نکرده است.
چندگام برای ترمیم بازدارندگی مقاومت
تهاجم نظامی اسرائیل به ضاحیه جنوبی بیروت که منجر به شهادت سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان و جمعی از فرماندهان بلندپایه جنبش مقاومت شد، پرسش‌هایی را درخصوص چگونگی پاسخ حزب‌الله و محور مقاومت از یکسو و از سوی دیگر ترمیم شبکه بازدارندگی محور مقاومت به دنبال آورده است.
فارغ از اینکه استقلال شبکه بازدارندگی و انعطاف‌پذیری محور مقاومت یک واقعیت مسلم است و این مساله در کادر فرماندهی آن و جایگزینی سریع بر اساس تفکر شهادت ادامه پیدا خواهد کرد، اما ترورهای رژیم صهیونیستی باعث شده تا جمعی از فرماندهان نخبه و بلندپایه این جنبش مورد هدف قرار گیرند که جایگزینی آنان امری زمان‌بر خواهد بود.
البته تغییر تاکتیک‌ها و روزآمدسازی استراتژی بازدارندگی مساله‌ای پیچیده در یک بازه زمانی میان‌مدت است که نمی‌تواند در شرایط کنونی -که نیاز به پاسخ متوازن برای خنثی کردن حملات و تهدیدهای ارتش اسرائیل وجود دارد و آن را از حمله زمینی به جنوب لبنان بازدارد- کارآمد باشد. بنابراین اینکه حزب‌الله در شرایط کنونی چه باید بکند که سیاست جدید و ترمز بریده نتانیاهو بر اساس بازی مرد دیوانه را بر هم بزند، پرسش تعیین‌کننده‌ای است. برای رسیدن به این نقطه نیاز است تا تغییرات در کادر رهبری حزب‌الله پس از شهادت سیدعباس موسوی در سه دهه گذشته را مورد تبیین قرار داد.
سیدحسن نصرالله، پس از شهادت سیدعباس موسوی دومین دبیرکل حزب الله لبنان در ۱۶ فوریه ۱۹۹۲، با اجماع اعضای حزب‌الله لبنان به عنوان دبیرکل حزب انتخاب شد. وی هنگام پذیرش دبیرکلی حزب‌الله ۳۲سال داشت. حزب‌الله در دوران وی به قدرتی منطقه‌ای تبدیل شد و توانست پس از انجام عملیات‌های متعدد، در سال ۲۰۰۰ رژیم صهیونیستی را وادار به عقب‌نشینی از لبنان و آزاد کردن اسرای لبنانی کند. دبیرکل حزب‌الله لبنان در سال‌های مسوولیتش چند بار از جمله در سال‌های ۲۰۰۴.۲۰۰۶ و ۲۰۱۱ مورد تهدید تروریستی واقع شده بود.
سیدحسن نصرالله خط واقع‌گرایانه‌ای را که شهید موسوی در پیش گرفته بود، در این سال‌ها دنبال کرد، خطی که در عین حفظ موضع علنی خود نسبت به اسرائیل و مقاومت، رفتار عمل‌گرایانه با دولت لبنان را در دستور کار خود قرار داده بود. این عمل‌گرایی و التزام به قواعد و چارچوب کار سیاسی در لبنان، در کنار دیگر توفیقات و ظرافت‌ها، مشروعیت قابل‌توجهی برای این جنبش در جامعه کثرت‌گرای لبنان ایجاد کرد. نکته مهمی که طبیعتا مورد نظر رهبر جدید حزب‌الله لبنان قرار خواهد گرفت.
بنابراین این تاریخچه یک نکته بنیادی را به ما نشان می‌دهد و آن این است که ترس و نگرانی‌هایی که در شرایط کنونی درخصوص سرنوشت و آینده کادر رهبری حزب‌الله و جنبش مقاومت خودنمایی می‌کند، بر اساس این تجربه انتقال رهبری از شهید سیدعباس موسوی به شهید سیدحسن نصرالله تداوم پیدا خواهد کرد و دبیرکل جدید و فرماندهان جدید جایگزین خواهند شد.
در مقطع ۱۹۹۲ تردیدهای زیادی درخصوص دبیرکلی سیدحسن نصرالله وجود داشت که ایشان را فردی جوان و بدون تجربه برای کادر رهبری حزب‌الله می‌دانستند. اما آنچه در طول بیش‌از ۳۰ سال گذشته نمایانگر شد خلاف آن ذهنیت‌ها و نگرانی‌ها و دغدغه‌ها را نشان می‌داد که در مقطع کنونی هم به نظر می‌رسد از اساس واقعیت ندارد. در چارچوب این تجربه تاریخی حزب‌الله لبنان و محور مقاومت برای احیای شبکه بازدارندگی خود نیاز به سه گام مهم دارند:
گام اول- بازسازی سازمانی
گام اول در جهت احیای شبکه بازدارندگی حزب‌الله و محور مقاومت، بازسازی کادر فرماندهی و تعیین جانشین و جایگزینی فرماندهان است که طبیعتا با سرعت انجام خواهد شد تا خللی در روند برنامه‌ها و اهداف این جنبش صورت نگیرد. این مساله از یک اضطرار دیگر نیز برخوردار است و آن وضعیت جنگی حاکم بر جنوب لبنان است که هر آن این احتمال وجود دارد که کابینه جنگی نتانیاهو به سمت حمله زمینی به جنوب لبنان با توجه به خلأ پیش آمده حرکت کند.
ارسال سیگنال آرامش و قاطعیت در شرایط کنونی اهمیت بنیادی دارد، چرا که هرگونه تردید می‌تواند اسرائیل را برای رسیدن به اهداف جدید تحریک کند. این مساله از بعد دیگری نیز قابل‌توجه است که می‌تواند برای اسرائیل کار را سخت‌تر کند. چرا که شناختی که از کادر اصلی و هسته فرماندهی حزب‌الله داشتند، نسبت به جایگزین‌ها این اشراف اطلاعاتی وجود ندارد و این می‌تواند مزیتی برای بازسازی سازمانی و ساختاری درون تشکیلات حزب‌الله باشد.
گام دوم- برآورد پاسخ
ارزیابی از سطح و دامنه پاسخ، گام دوم و مهم‌تری است که نه‌تنها حزب‌الله بلکه تمام اعضای محور مقاومت از جمله جمهوری اسلامی ایران قطعا برای آن برآوردهای چندسطحی به عمل خواهند آورد. اینکه بلافاصله باید پاسخ، تنظیم و عملیاتی شود که اسرائیل را از فکر حمله زمینی به جنوب لبنان بازدارد یا نیاز به احتیاط و صبر راهبردی برای ترسیم یک پاسخ قابل‌توجه، موثر، قاطع، فراگیر و تاثیرگذار است، موضوعی است که باید برای آن در کوتاه‌مدت تدبیر خردمندانه‌ای اندیشیده شود.
واقعیت این است که چنین پاسخی باید چنان بازدارندگی ایجاد کند که اسرائیل را از تفکر حمله زمینی بازدارد و آن را به خطوط قرمز بازگرداند. در عین حال نباید غلبه احساسات و هیجانات مبنی بر پاسخ سریع، فضای مانوری برای راهبرد جنگی اسرائیل فراهم کند. تمام ارزیابی‌ها حکایت از آن دارد که اسرائیل به دنبال یک جنگ منطقه‌ای با ایران است که بتواند آمریکا را مجددا به دستورکار خاورمیانه بازگرداند و زمینه تاثیرگذاری بر عرصه داخلی اسرائیل و فضای انتخابات آمریکا را برای نتانیاهو فراهم کند. فضایی که در آن ترامپ بتواند با پیروزی در انتخابات ۵ نوامبر با دستورکار ادامه توافقات ابراهیم به صحنه آشفته خاورمیانه بازگردد.
گام سوم- تغییر تاکتیک‌ها و روزآمدسازی استراتژی
گام سوم اما گام بنیادی‌تر و عملیاتی‌تری است که البته نیاز به گذشت زمان دارد و در کوتاه‌مدت امکان تحقق ندارد. تغییر تاکتیک‌های جنگی در خدمت روزآمدسازی استراتژی مواجهه با دشمن دیوانه نقش مهمی در احیای توانمندی‌ها دارد که حرکت از نقطه A به B را فراهم می‌کند. در این روند منابع، نیروها و تجهیزات جدید در حوزه اطلاعات، ضد اطلاعات، تکنولوژی‌های نوین و… باید مورد بازبینی قرار گیرد.
به عنوان مثال اگر بنیان شبکه بازدارندگی بر اساس مدل جنگ نظامی و نامتقارن شکل گرفت و پردازش شد، در شرایط کنونی با تغییر بازدارندگی از سوی اسرائیل دچار برخی آسیب‌ها شده است و نیاز است تا ابزارهای جدید در خدمت استراتژی نوین قرار گیرد. به عنوان مثال در بحث تجهیزات حرکت به سمت فناوری‌های هوش مصنوعی یکی از موارد قابل‌توجه است.
مساله دیگری که می‌تواند مدنظر باشد خرید تجهیزات جدید نظامی است که باید به خدمت گرفته شود. همزمان مساله نفوذ و جاسوسی و ضد جاسوسی نیز باید بسیار مورد توجه باشد، چرا که در شرایط کنونی یک مساله بسیار مهم است که هم در ماجرای انفجار پیجرها و هم بمباران اخیر خود را جلوه‌گر ساخت. این گسل باید به زودی ترمیم شود و بعد از ترمیم می‌تواند به ترمیم قدرت بازدارندگی حزب‌الله کمک کند.
آینده لبنان و حزب‌الله پس از شهادت سید مقاومت
صباح زنگنه دیپلمات و تحلیلگر ارشد جهان عرب در یادداتی می نویسد: سیدحسن نصرالله علاوه بر شخصیت مبارزاتی و عالمی که داشت بی‌شک دارای زوایای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی متنوعی هم بود و در طول عمر مبارزاتی خود برای ملت لبنان و فلسطین زحمات فراوانی کشید و تا لحظه شهادتش از آرمان‌های خود عدول نکرد. ازاین‌رو سیدحسن نصرالله توانسته بود علاوه بر انسجام محور مقاومت به پیروزی‌های گسترده‌ای در برابر تجاوزات و جنایات رژیم صهیونیستی دست پیدا کند. از این حیث سیدحسن نصرالله در سه دهه اخیر به‌عنوان پرچم افراشته و همچنین چراغ راه در جهت مبارزه با رژیم صهیونیستی برای تمام جریان‌های منطقه عمل کرده است.
سیدحسن نصرالله علاوه بر شخصیت مبارزاتی و عالمی که داشت بی‌شک دارای زوایای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی متنوعی هم بود و در طول عمر مبارزاتی خود برای ملت لبنان و فلسطین زحمات فراوانی کشید و تا لحظه شهادتش از آرمان‌های خود عدول نکرد. ازاین‌رو سیدحسن نصرالله توانسته بود علاوه بر انسجام محور مقاومت به پیروزی‌های گسترده‌ای در برابر تجاوزات و جنایات رژیم صهیونیستی دست پیدا کند. از این حیث سیدحسن نصرالله در سه دهه اخیر به‌عنوان پرچم افراشته و همچنین چراغ راه در جهت مبارزه با رژیم صهیونیستی برای تمام جریان‌های منطقه عمل کرده است. از طرف دیگر سیدحسن نصرالله نقش اساسی در پدیدآوردن مسئولیت مردم لبنان در قبال آرمان فلسطین ایفا کرد و با درنظرگرفتن همین نکته، توانست روحیه مبارزه را در نسل‌های هم‌دوره و نسل‌های بعد از خود به خوبی ایجاد کند.
در نتیجه بعد از شهادت سیدحسن نصرالله اگرچه فقدان و خلأ او احساس می‌شود، اما شاهد نسل‌هایی از نیروهای متفکر، مقاوم، شجاع و مبارز در حزب‌الله و لبنان خواهیم بود و راه مبارز با اشغالگران را به شدت هرچه بیشتر ادامه خواهند داد. همچنانی که با شهادت سیدعباس موسوی، راغب حرب، عماد مغنیه و دیگر چهره‌های کلیدی محور مقاومت لبنان روند شهادت‌خواهی در حزب‌الله لبنان متوقف نشد.
همان‌گونه که در جمهوری اسلامی ایران با شهادت آیت‌الله بهشتی، آیت‌الله مفتح، آیت‌الله مطهری، محمدعلی رجایی، دکتر باهنر و بسیاری دیگر از چهره‌های کلیدی کماکان راه آنها ادامه پیدا کرد، قطعا در حزب‌الله و در لبنان هم پس از شهادت سیدحسن نصرالله مسیر او با جدیتی پررنگ‌تر از قبل ادامه پیدا خواهد کرد و شهادت او می‌تواند نقطه عطف و سرمنشأ پیروزی‌های پیش‌رو بر رژیم اشغالگر قدس باشد و حزب‌الله لبنان از این توانایی برخوردار است. اگرچه برخی از بازیگران منطقه‌ای از حضور شخصیت‌هایی با عزت، کرامت، استقلال و روحیه مبارزاتی بالا نظیر سیدحسن نصرالله که به دنبال تقابل با تجاوزات و جنایات رژیم صهیونیستی بود، خشنود نبودند، اما ملت‌های منطقه و همچنین برخی از کشورها و دولت‌ها در منطقه ضایعه نبود سیدحسن نصرالله را به شدت احساس می‌کنند، چراکه شهادت او به معنای فروریختن یکی از سدهای محکم در برابر زیاده‌خواهی‌های صهیونیست‌هاست.
ازاین‌رو باید انتظار داشت که از این به بعد برخی از کشورهای عربی منطقه هدف زیاده‌خواهی‌های صهیونیست‌ها قرار بگیرند. البته مردم لبنان در طول تاریخ خود مبارزاتی طولانی، چه در برابر استعمارگری فرانسه و چه در برابر تجاوزات و اشغالگری آمریکا و رژیم صهیونیستی داشته‌اند؛ بنابراین هم مردم لبنان و هم حزب‌الله تجربه و توان کافی برای ادامه راه شهید سیدحسن نصرالله را به شکل جدی خواهند داشت. در این میان نیز جمهوری اسلامی ایران مقابله با جنایت رژیم صهیونیستی را بر عهده مردم مقاوم لبنان و فلسطین می‌داند و در این مسیر از هیچ تلاش و حمایتی برای کمک به آنها دریغ نخواهد کرد.
حزب الله با قوت بیشتر به مبارزات خود علیه رژیم صهیونیستی ادامه خواهد داد
یک کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: شهادت حسن نصرالله باعث نمی‌شود که حزب‌الله از هدف خود دور شود و این جنبش با قوت بیشتری به مبارزات خود علیه رژیم صهیونیستی ادامه خواهد داد.
حسن هانی‌زاده در گفت و گویی پیرامون حوادث اخیر در لبنان و جنایات رژیم صهیونیستی، اظهارکرد: رژیم صهیونیستی اساسا ساختار خود را در کشتن دیگر قرار داده است. از سال ۱۹۴۸ میلادی که رژیم صهیونیستی شکل گرفت تاکنون ۲۷ هزار مورد عملیات تروریستی از سوی این رژیم علیه نخبگان جهان اسلام و جهان عرب از جمله ایران انجام شده است.
ساختار رژیم صهیونیستی بر پایه دیگران پایه‌گذاری شده است
او بیان کرد:  اساسا ساختار رژیم صهیونیستی بر پایه دیگران پایه گذاری شده است و این نشان می‌دهد این رژیم با برخورداری از پشتوانه بین المللی و حمایت آمریکا و کشورهای اروپتیی بدون این که وحشتی از محاکمه قانونی داشته باشد به کشتار مردم ادامه می‌دهد.
رژیم صهیونیستی با ترور حسن نصرالله به دنبال دستاورد نظامی بود
این کارشناس مسائل بین‌الملل عنوان کرد: در یک سال اخیر که از عملیات طوفان الاقصی می گذرد رژیم صثهیونیستی ۴۲ هزار نفر از زنان و کودکان را در غزه به شهادت رسانده است. ترور حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله اقدامی جانیتکارانه است و طبق قوانین بین الملل وقتی رژیم صهیونیستی با تجاوز به یک کشور (لبنان) که عضو سازمان ملل است و شهادت شخصیتی مثل حسن نصرالله که دارای جنبه‌های حقوقی است، سازمان ملل و به صورت مشخص شورای امنیت باید این رژیم را مورد بند هفت منشور سازمان بین الملل قرار می داد اما از آن جا که رژیم صهیونیستی از یک پشتوانه بین المللی برخوردار است و اکنون در فضایی زندگی می کنیم که قانون جنگل بر روابط بین الملل حاکم است. به هر حال رژیم صهیونیستی که در جنگ غزه شکست خورده است، در ادامه چنین اقداماتی را مرتکب می‌شود تا در واقع یک دستاورد نظامی داشته باشد.
رژیم صهیونیستی دچار آشفتگی نظامی، سیاسی و امنیتی شده است
 او درباره آینده منطقه پس از شهادت حسن نصرالله، گفت: منطقه به سمت بحران‌های بیشتر حرکت خواهد کرد. رژیم صهیونیستی در درون دچار آشفتگی نظامی، سیاسی و امنیتی شده است و تجربه ثابت کرده است هرگاه این رژیم به بن بست داخلی می خورد طبیعتا به سمت انتقال بحران به خارج از اراضی اشغالی حرکت کرده است. در طول چند دهه گذشته نیز به همین صورت بوده و در چنین شرایطی رژیم صهیونیستی تلاش کرده است پای قدرت های بزرگ جهانی را به منطقه باز کند و ترور حسن نصرالله مقدمه ای برای این است که منطقه به سمت بحران جدید و جنگ فراگیر که احتمالا از کنترل بازیگران بحران‌های بین المللی خارج خواهد شد، حرکت خواهد کرد و این اقدامی است که نشان می‌دهد رژیم صهیونیستی در صدد بحران آفرینی در منطقه است و نتانیاهو به دنبال است که برای نجات خود و طولانی کردن عمر سیاسی‌اش دست به ماجراجویی جدید بزند.
آگاهی ملت‌های اسلامی بالا است
هانی‌زاده درباره وظیفه منطقه در این شرایط حساس نیز عنوان کرد: یکی از مسائلی که طی هفته های اخیر رقم خورد، مساله آگاهی و هوشمندی ملت های اسلامی نسبت به توطئه کشورهایی مانند آمریکا است که همواره نیز مقام معظم رهبری در پیام ها و سخنران هایشان تاکید داشتند ملت های اسلامی توانسته اند حرکت های خیلی خوبی داشته باشند؛ این نشان می‌دهد آگاهی ملت های اسلامی بالا است، البته دولت‌ها به وظایف خود عمل نکردند. به نظر می رسد باید ملت های اسلامی به کمک مردم لبنان و فلسطین بشتابند و مانع از ادامه کشتار مردم این کشورها شوند و این یکی از وظایف کشورهای اسلامی است.
چرا رژیم صهیونیستی به سراغ ترور شخصیت‌های مهم رفته است؟
او در پاسخ به این سوال که چرا رژیم صهیونیستی به سراغ ترور شخصیت های مهم رفته است؟ گفت: چون کشتارهایی که در طول یک سال اخیر در غزه صورت گرفته هیچ گونه دستاور نظامی برای رژیم صهیونیستی نداشته است و به همین دلیل دست به ترور زده‌اند. فاز جدید که وارد دستور کار سیاسی، امنتی و نظامی رژیم صهیونیستی شده این است که نفرات مبارز را حذف فیزیکی کند و این جزو سیاست های رژیم صهیونیستی است زیرا از پشتوانه بین المللی برخوردار است و خود را بالاتر از همه قوانین بین المللی می‌داند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطر نشان کرد: سید حسن نصرالله همواره منتظر شهادت بود و شهادت او به دلیل هوش بالای سیاسی تعامل گفتمانی با ملت ها و قدرت فرماندهی بالا، ضربه بزرگی برای بدنه حزب الله است اما شهادت او باعث نمی‌شود که حزب الله از هدف خود دور شود و طی روزهای آینده دبیرکل جدیدی از سوی شورای رهبری حزب‌الله انتخاب خواهد شد که او قطعا با هوش و توان مدیریتی بالا، هدایت حزب الله را برعهده خواهد گرفت و این جنبش با قوت بیشتری به مبارزات خود علیه رژیم صهیونیستی ادامه خواهد داد.
آینده لبنان پس از تجاوز نظامی اسرائیل
با ترور سیدحسن نصرالله، لبنان وارد مرحله جدیدی شده که ضرورت توقف اسرائیل برای ورود به خاک این کشور را به تجدید سازمان دولت و تعیین رئیس جمهور پیوند زده است. لبنان چگونه می تواند اسرائیل را متوقف کند؟ خبرآنلاین گزارش می دهد.
در همین حال، فقدان ثبات سیاسی در لبنان موجب شد تا این کشور در جلسه نشست سالانه سازمان ملل نیز بدون حضور عالی ترین مقامات سیاسی حضور داشته باشد. از سوی دیگر با گذشته بیش از دو سال از منازعه بر سر تعیین رئیس جمهور، گروه های لبنانی نتوانستند بر سر انتخاب فردی که بر آن اجماع سیاسی وجود دارد به توافق برسند. در چنین شرایطی و با ترور فرماندهان ارشد این گروه، اسرائیل بیش از هر زمانی برای ورود نظامی به خاک لبنان آماده می شود. این در حالی است که تلاش ائتلاف غرب برای توقف نتانیاهو بی نتیجه مانده و مذاکره نماینده فرانسه و امریکا با گروه های سیاسی لبنانی برای تعیین رئیس جمهور هم اثربخش نبوده است. چه آنکه که سفیران کمیته پنج نفره لبنان از مجلس نمایندگان خواستند تا انتخابات ریاست جمهوری لبنان را در اسرع وقت به پایان برسانند تا به خلأ ریاست جمهوری پایان دهند. این کمیته پنج نفره چند روز پیش کار خود را در بیروت، پایتخت لبنان، در سطح سفیر از سر گرفت که اعضای آن شامل مصر، عربستان سعودی، قطر، فرانسه و ایالات متحده آمریکا هستند.
در چنین شرایطی در یک راهبرد سیاسی، قبل از ترور سیدحسن نصرالله، کابینه جنگی بنیامین نتانیاهو، اهداف جنگی جدیدی را تصویب کرده که شامل بازگشت ده ها هزار آواره اسرائیلی به مناطقی در شمال سرزمین های اشغالی در امتداد مرزهای لبنان و سوریه است که به دلیل تشدید حملات موشکی حزب الله پس از حملات حماس علیه اسرائیل در ۷ اکتبر سال گذشته از آنجا فرار کرده اند.
کارشناسان سیاسی عرب  معتقدند «با فقدان رئیس جمهور و دولت کارآمد و اختلاف بر سر موضع حزب الله، شرایط بین المللی، منطقه ای و محلی برای خدمت به اهداف اسرائیل مساعد است» این کارشناسان پیشبینی می کردند شرایط کنونی بیش از اکتبر گذشته به پروژه اسرائیل کمک می کند. تحلیلی که بعد از ترور فرماندهان ارشد حزب الله و کادر رهبری آن به واقعیت نزدیک شد و بیم آن می رود بی ثباتی سیاسی در این کشور و فقدان اراده سیاسی برای رهبری بسیج مردم، به مجوزی برای ارتش اسرائیل برای ورود به این کشور تبدیل شود.
این وضعیت در حالی است که بحران های اقتصادی و امنیتی لبنان به شدت در هم تنیده شده اند و بعد از بحران سیاسی و اقتصادی، حالا لبنان با بحرانی امنیتی دست و پنجه نرم می کند. جامعه بین‌المللی بارها بر فوریت انتخاب رئیس‌جمهور لبنان تأکید کرده است و با توجه ‌به اینکه لبنان با یکی از بدترین بحران‌های اقتصادی در تاریخ  مواجه است در حال حاضر اقتصاد این کشور زیر سایه یک دولت موقت باقدرت محدود، یک بانک مرکزی به ریاست یک رئیس موقت اداره می‌شود.
چه آنکه از سال ۲۰۱۹، این کشور در معرض بحران اقتصادی است که بانک جهانی آن را یکی از بدترین بحران‌های تاریخ مدرن توصیف کرده است. این کشور هنوز اصلاحات ساختاری و مالی حیاتی موردنیاز برای گشایش ۳ میلیارد دلار کمک از صندوق بین‌المللی پول را اجرا نکرده است.
در این شرایط برای توقف اسرائیل از ورود به خاک لبنان و کشتار مردم، تعیین رئیس جمهور در لبنان و بازگشت اتحاد سیاسی بین گروه های لبنانی به طراحی راهکاری درون لبنانی برای توقف جنگ با اسرائیل منجر خواهد شد. آرام سازی سیاسی لبنان ضرورتی اجتناب ناپذیر در شرایط فعلی است تا لبنانی ها بتوانند با اتخاذ تصمیمی سیاسی، به تشکیل ائتلافی جهانی برای توقف اسرائیل اقدام نمایند. ائتلافی که اکنون در دسترس نیست و لبنان به کشور بی دفاع سیاسی در برابر اسرائیل تبدیل شده که هرگونه ورود نظامی به این کشور از سوی اسرائیل را اجتناب ناپذیر کرده است.
ناظران سیاسی معتقدند اولویت تصمیم سازی در شرایط فعلی لبنان، ترمیم ساختار سیاسی دولت و تعیین رئیس جمهور خواهد بود تا از رهگذر بازگشت ثبات به لبنان، بتوان ورود نظامی اسرائیل به این کشور جلوگیری کرد.
جنگ آینده اسرائیل - حزب الله
گویی جنگ مرگبار و ویرانگر اسرائیل و حماس کافی نبوده که نگرانی فزاینده‌ای از یک رویارویی بسیار گسترده‌تر میان اسرائیل و حزب‌الله لبنان وجود دارد. اوایل این هفته، ساعاتی پس از آنکه گروه شبه‌نظامی لبنانی ویدیویی نه‌دقیقه‌ای از پهپادهای نظارتی اش که شمال اسرائیل را گشت می‌زنند، منتشر کرد، مقامات اسرائیلی اعلام کردند که این کشور آماده یک «جنگ تمام‌عیار» است و برنامه‌هایی را برای یک حمله تصویب کرده‌اند. این تحولات پس از آتشباری های تقریباً روزانه در مرزها از زمان حمله حماس در ۷ اکتبر رخ داده است که ده‌ها هزار نفر را در دو طرف مرز اسرائیل و لبنان آواره کرده و در جریان آن دست کم ۴۰۰ نفر، که بیشترشان جنگجویان حزب‌الله هستند، کشته شده‌اند. پس از نمایش تصاویر پهپادی، حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله، تهدید به نبردی «بدون محدودیت، بدون قانون و بدون سقف» کرد اگر اسرائیل دامنه درگیری فعلی را گسترش دهد. نصرالله حتی تهدید کرد که به قبرس یعنی کشور عضو اتحادیه اروپا، حمله می کند اگر هر یک از تأسیسات نظامی اش را به روی اسرائیل در درگیری پیش رو باز کند.
اسرائیل با نهایی کردن برنامه‌های خود برای یک جنگ تمام‌عیار، عزم خود را برای تغییر موازنه قدرت در شمال، متوقف کردن شلیک موشک های حزب‌الله و احتمالاً ایجاد یک منطقه حائل چند مایلی در داخل قلمرو لبنان نشان می‌دهد، حتی اگر به معنای یک نمایش قدرت عمده باشد. در روزها و هفته‌های پیش‌رو، دولت بایدن نقشی حیاتی در جلوگیری از جنگ یا محدود کردن بدترین پیامدهای آن خواهد داشت، به‌ویژه با توجه به تهدید ایران برای پیوستن به نبرد در دفاع از حزب‌الله. میانجی‌گری آمریکا می‌تواند مسیرهای دیپلماتیک را هموار کند، البته زمانی که اسرائیل و حزب‌الله آماده بررسی یک راه‌حل سیاسی باشند که بتواند به جنگ میان آنها پایان دهد. نصرالله پس از دیدار آموس هوخشتاین، دستیار ارشد بایدن از بیروت، آخرین تهدیدهای خود را مطرح کرد. هوخشتاین یک گفتگوگر باتجربه است که در سال ۲۰۲۲ موفق به تسهیل توافق تعیین مرزهای دریایی بین اسرائیل و لبنان شد، اما او معجزه‌گر نیست. در آخرین دور دیپلماسی رفت‌وبرگشت بین اورشلیم و بیروت، او به دنبال راه‌هایی برای بازگرداندن آرامش به مرز اسرائیل و لبنان بود، آن هم بدون آتش‌بس در غزه. اما حزب‌الله به‌طور قاطع ابتکار او را رد کرد. این گروه پافشاری می کند که نخست باید جنگ در غزه که افکار عمومی عربی را به دلیل تلفات بالای آن خشمگین کرده، پایان یابد. این گروه همچنین پیشنهادهای آمریکا را برای استفاده از نفوذ خود بر حماس، دیگر گروه مورد حمایت ایران، برای تشویق به پذیرش آتش‌بس پیشنهادی رد کرده است.
میانجی ها در بیروت هنوز کاملاً ناامید نشده‌اند. آنها همچنان پنهانی با نماینده بایدن همکاری می‌کنند تا ببینند آیا امتیازی کمتر از توقف کامل شلیک موشک‌های حزب‌الله، می‌تواند برای گشایش مسیر یک راه‌حل سیاسی کافی باشد یا نه. چنین سناریویی می‌تواند شامل جابه‌جایی نیروهای نخبه و واحدهای ضد تانک حزب‌الله در خط مرزی باشد که نگرانی اصلی اسرائیلی‌ها هستند. اما به هیچ رو مشخص نیست که آیا چنین پیشنهادی برای هر دو طرف پذیرفتنی و کافی خواهد بود یا نه. در واقع، هوخشتاین در اورشلیم به ارزیابی مشترکی با اسرائیلی ها رسید که وضعیت در مرز شمالی دیگر قابل تحمل نیست.
حزب‌الله باید درک کند که هیچ دولتی در اسرائیل، چه برسد به راست‌گراترین دولت تاریخ این کشور، نمی‌تواند آنچه نصرالله در سخنرانی خود به عنوان یک منطقه حائل دوفاکتو را بپذیرد که گروهش در داخل خاک اسرائیل ایجاد کرده است. برای همه اسرائیلی‌ها، نه فقط نتانیاهو، وضعیت موجود به سادگی غیرقابل پذیرش است. به همین ترتیب، تهدیدهای اغراق‌آمیز مقامات ارشد اسرائیلی که هشدار می‌دهند «بیروت از ویرانی در امان نخواهد بود» مفید نیستند. یک حمله نظامی اسرائیل به لبنان لزوماً نباید شامل تخریب کامل بلوک‌های مسکونی در منطقه تحت کنترل حزب‌الله در جنوب بیروت باشد، آنطور که در آخرین جنگ بزرگ دو طرف در سال ۲۰۰۶ اینگونه شد. چنین اقداماتی باعث تشدید بیشتر درگیری خواهد شد و حزب‌الله که اکنون بسیار توانمندتر است، را مجبور می‌کند موشک‌های بالستیک خود را به سمت شهرهای اسرائیلی، از جمله تل‌آویو، شلیک کند. مقامات آمریکایی به‌شدت نگرانند که سیستم‌های دفاع هوایی پیشرفته اسرائیل زیر بارش آتش حزب‌الله، که معتقدند بیش از یکصد هزار موشک و انبوهی از پهپادهای انتحاری دارد، اشباع شود.

ارسال دیدگاه شما

عنوان صفحه‌ها
30 شماره آخر
بالای صفحه