زمانه وحدت

 کریم خدابخشیان- اسلام کاملاً از ظرفیت‌های وحدت‌سازی برخوردار است. ما کلیدواژه‌هایی در آموزه‌های اسلامی داریم که این کلیدواژه‌ها خیلی ما را به بحث وحدت نزدیک می‌کند. کلیدواژه‌ی «امت»، مرزهای جغرافیایی را درمی‌نوردد، بحثی از جغرافیا ندارد و صرفاً نگاهش ایدئولوژیک است که تا هرجا اندیشه‌ی اسلامی وجود دارد، مرزهای اسلام گسترده است. این نشان‌دهنده‌ی این واقعیت است که در بحث وحدت، مباحثی مانند قومیت، جنسیت، نژاد و مذهب، کنار می‌رود و آن «دال مرکزی» گفتمان، دین است که آموزه‌های دینی را تشکیل می‌دهد. بنابراین به نظر می‌رسد که واقعاً اگر مذاهب اسلامی با توجه به اشتراکات اساسی که دارند، با هم همراه شوند، مسلماً زمینه‌های وحدت و تقریب به وجود خواهد آمد و اگر به‌عنوان یک راهبرد اساسی به این مسئله نگاه شود، مسلماً شاهد برون‌رفت از وضعیت ضعف و انحطاط در جهان اسلام خواهیم بود.
وحدت علاوه بر اینکه یک ضرورت توصیه‌شده دینی برای مسلمانان است، یک قاعده صددرصد عقلی نیز است. هر جا تفرقه و چنددستگی است، گروه‌ها و جوامع تضعیف می‌شوند و به فروپاشی می‌رسند و در هر جا و هر جامعه‌ای وحدت حاکم بوده، آن جامعه بر مشکلات فائق آمده و نتایج شگرفی گرفته است. اگر تاریخ را مطالعه کنیم، ملاحظه می‌شود که هر جا ملت‌ها و امت‌ها با وحدت عمل کرده‌اند، به موفقیت دست پیدا کرده‌اند و هر جا که اسیر اختلافات شده یا در دام تفرقه‌افکنی دشمنان افتاده‌اند، شکست را پذیرا شده‌اند و به همین خاطر هم امت‌ها و ملت‌های زیادی در طول تاریخ دوام نیاورده و از بین رفته‌اند. برای نمونه نقشه فعلی کشور‌های اسلامی ماحصل سیاست‌های دشمنان امت اسلامی است. تجزیه ایران بزرگ به چندین کشور که امروز اختلافات متعدد مرزی بین برخی از این کشور‌ها وجود دارد تا تجزیه حکومت عثمانی به چند کشور کوچک ماحصل سیاست «تفرقه بینداز و حکومت کن» دشمنان اسلام است.
از دیدگاه دینی و اعتقادی، افتراق کلمه، جدایی عقاید، دوگانگی و چندگانگی در نگرشها و اعتقادات، امری مذموم و ناپسند است. در حالی که وحدت کلمه و وحدت اعتقاد امری پسندیده و مطلوب تلقی می‌شود. امام خمینی افتراق کلمه، جدایی و تفرقه را از گناهان کبیره می‌داند و مسلمین را مأمور به ایجاد دوستی، برادری، مواصلت و نیکویی به یکدیگر و مودت و اخوت در راه ایجاد اتحاد کلمه و وحدت کلمه می‌داند. در این باره چنین مطرح می‌کند:مسلمین مأمورند به دوستی و مواصلت و نیکویی به یکدیگر و مودّت و اخوّت. و معلوم است آنچه موجب ازدیاد این معانی شود، محبوب و مرغوب است و آنچه این عقد مواصلت و اخوت را بگسلد و تفرقه در بین جمعیت اندازد، مبغوض صاحب شرع و مخالف مقاصد بزرگ اوست. و پر واضح است که این کبیرۀ موبقه اگر رایج شود در بین جمعیتی، موجب کینه و حسد و بغض و عداوت شده و ریشۀ فساد، در جمعیت بدواند، درخت نفاق و دورویی در آنجا ایجاد کند، و برومند نماید، ووحدت و اتحاد جامعه را گسسته کند، و پایه دیانت را سست کند و از این جهت بر فساد و قبح آن افزوده گردد .
علاوه بر وحدت میان مسلمانان، در سطح ملی و بین‌المللی نیز وحدت داخلی و بین کشور‌های اسلامی یک ضرورت اساسی است. امروز در سطح ملت ایران و حتی سایر ملل منطقه نیز تلاش برای ایجاد تفرقه و جلوگیری از اتحاد و همبستگی ملی از سوی دشمنان به روشنی قابل مشاهده است. تلاش برای ایجاد اختلافات سیاسی، مذهبی، قومی و جغرافیایی در بین ایرانیان که امروز با روش‌ها و شگرد‌های مختلف به شدت در جریان است، از تلاش برای ایجاد اختلاف سیاسی و دوقطبی‌سازی جامعه تا تلاش برای ایجاد اختلاف مذهبی بین شیعه و سنی با محوریت برخی جریانات مشکوک، از تلاش برای اختلاف‌افکنی قومی بین فارس، ترک، لر، بلوچ و سایر اقوام ایرانی که به صورت پرشدت در رسانه‌های سنتی و به خصوص در بستر شبکه‌های اجتماعی در جریان است تا تلاش برای ایجاد اختلاف بین تهرانی، شمالی، پایتخت‌نشین و شهرستانی که بر اهل تحقیق، دست‌های سرویس‌های امنیتی دشمن و واحد‌های سایبری دشمنان ایران و اسلام در این دسیسه‌ها کاملاً نمایان است.
این واقعیت است که یک‌سری اصول در گفتمان وحدت در جمهوری اسلامی حاکم است و یکی از اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی و دیپلماسی وحدت در جمهوری اسلامی، دفاع از مظلوم است. نکته‌ی بعد آنکه جمهوری اسلامی، خود را موظف به حمایت از مسلمانان در هرجای دنیا می‌داند. لذا می‌بینید که وقتی در میانمار هم اتفاقی می‌افتد، جمهوری اسلامی پیش‌قدم می‌شود. در قضیه‌ی فلسطین هم همین‌طور است. از سویی دیگر، در مقابله‌ی با غرب، این جمهوری اسلامی است که پیش‌قدم بوده است. اگر توجه کنیم، از ابتدای پیروزی انقلاب، جمهوری اسلامی پیشتاز در حمایت از مسلمان‌ها و به‌طور کلی مظلومان جهان بوده است. این‌ها اصول اساسی در حوزه‌ی ایجاد تقریب است.