فلسفه وحدت و امت اسلام

 محسن راعی- سخنان دیروز مقام معظم رهبری مبنی بر وحدت اسلامی بار دیگر فلسفه هفته وحدت را در بر اذهان عموم مردم مورد تاکید قرار می دهد.امام راحل(ره)، آن بزرگ‌مرد آسمانی، تدبیری اندیشیدند و از تاریخ 12 تا 17 ربیع‌الاول را که موجب اختلاف میان شیعیان و اهل سنت بود هفته وحدت اعلام کردند. در واقع هدف از اعلام آن جدی گرفتن اهداف رسول اکرم(ص) و درک فلسفه بعثت ایشان از اسلام ناب محمدی بود. امروز می‌بینیم که چگونه دشمنان در تلاش‌اند مسلمان را در برابر مسلمان و ایرانی را در برابر ایرانی قرار دهند.
خداوند در قرآن می‌فرماید: وَلا تَکونُوا کالَّذِینَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَینَاتُ  وَأُولَئِک لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ؛ و [شما ‌ای اهل ایمان!] مانند کسانی نباشید که پس از آنکه دلایل روشن برای آنان آمد، پراکنده و گروه‌گروه شدند و [در دین] اختلاف پیدا کردند و آنان را عذابی بزرگ است.
اگر تفرقه بین امتی شکل گرفت و اگر بعد از نبی(ص) و پس از تحقق حقیقت دین، فاصله بین امت شکل گرفت، اهل باطل بر اهل حق چیره می‌شوند. امروز به برکت وحدت، امت اسلام مستحکم پیش می‌روند؛ هرچند برای رسیدن به آرمان نبوی(ص)، نیاز  به بکارگیری تمام سرمایه‌های جوامع اسلامی است.
 در قرآن گستره وحدت در 3 بخش است: نخستین بخش، خطاب به جهان بشریت، یعنی تمام بشریت باید وحدت داشته باشند.
خداوند وقتی از خلقت واحد، سخن می‌گوید، ناظر بر همین امر است، دومین بخش، گستره وحدت بین ادیان توحیدی است و سومین بخش درباره گستره وحدت در قرآن، وحدت در بستر اسلام است؛ از این جهت وحدت، امری وحیانی است و بایستی از وحدت به‌معنای کلیشه‌ای خارج کنیم و به امری معقول برسانیم؛ یعنی تمام ما مسلمانان حول محور دین جمع شویم. آنچه امروز بر پیکره جهان اسلام وارد شده است و آن را دچار چالش کرده، مسئله اختلاف است؛ درحالی‌که همه ما می‌دانیم وحدت درون هر انسان نهفته است و در فطرت اوست. بنابراین باید به آن پایبند باشیم و بدانیم که اختلاف از 2 جنبه وارد می‌شود؛ یکی میدان اعتقاد و دیگری میدان معاش. بعثت انبیا (ع) برای این است که بین جامعه و بشریت وحدت ایجاد شود.
منظور از وحدت شیعه و سنی، دور شدن و رفع مسائل اختلافی، تکیه بر مشترکات و مبنا قرار دادن آن ها در تعامل با یکدیگر و در مسائل مربوط به جهان اسلام در صحنه بین المللی است؛ به طوریی که مسلمانان با پرهیز از تفرقه در مسائل جهان اسلام و فارغ از اختلافات در یک مسیر حرکت کنند.
به طور کلی می توان گفت اختلافات مانع از وحدت اسلامی و مسلمانان در برابر دشمنان نمی باشد. اتحاد شیعه و سنی به معنای دست برداشتن از اعتقادات و اصول خویش نیست بلکه با وجود اختلافات، زمینه تعامل و جهت گیری یکسان در مسائل کلی و بین المللی در میان آن ها وجود دارد؛ به همین علت طبق قانون اساسی «دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است سیاست کلی خود را بر پایه ائتلاف و اتحاد ملل اسلامی قرار دهد و کوشش پیگیر به عمل آورد تا وحدت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جهان اسلام را تحقق بخشد».(اصل 11 قانون اساسی)
مقام معظم رهبری در خصوص هفته وحدت و لزوم اتحاد مسلمانان می فرماید:«این هفته وحدت، این هفته مشترک الاحترام بین مسلمین را قدر بدانید، همه سعی کنند وحدت و اتحاد نیروها و در یک جبهه قرار گرفتن نیروهای مسلمین را که رمز سعادت و مایه سربلندی مسلمین و بزرگ ترین حربه ملت ها در مقابل استکبار جهانی است مغتنم بشمارند و قدر بدانند» (مقاله «وحدت اساس اسلام»، نشریه راه مردم، 3/2/84)
حضرت امام خمینی(ره) یک روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی فرمودند:«ما با مسلمین اهل تسنن یکی هستیم؛ واحد هستیم که مسلمان و برادر هستیم. اگر کسی کلامی بگوید که باعث تفرقه بین ما مسلمانها بشود، بدانید که یا جاهل هستند یا از کسانی هستند که می‏خواهند بین مسلمانان اختلاف بیندازند. قضیه شیعه و سنی اصلًا در کار نیست، ما همه با هم برادریم» (صحیفه امام،ج6،ص133 )