مرگ یک اسطوره

  بنیامین صادقی- آلن دلون که لو پاریزین فرانسه از او به عنوان «هیولای مقدس» سینمای این کشور نام برده، در سن ۸۸ سالگی در منزل خود در شهر دوشی درگذشت.
فیلیپ لابرو نویسنده و کارگردان در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکسبا ادای احترام به این بازیگر از آلن دلون به عنوان یک شخصیت باورنکردنی و جذاب اسم برده و نوشت: خداحافظ دوست.
فرزندان آلن دلون از مرگ پدرشان خبر دادند. آن‌ها صبح روز یکشنبه (۱۸ اوت / ۲۸ مرداد) در یک بیانیه مطبوعاتی به خبرگزاری فرانسه خبر درگذشت آلن دلون را اعلام کردند.
لو پاریزین Le Parisien روزنامه فرانسوی زبان نوشت: «آلن فابین، انوشکا، آنتونی، از مرگ پدرشان بسیار متاسف هستند. آنها نوشتند: او با آرامش در خانه‌اش در شهر دوشی در حالی که سه فرزند و خانواده‌اش پیرامونش را گرفته بودند، درگذشت. خانواده می‌خواهند که در این لحظه بسیار دردناک سوگواری به حریم خصوصی آنها احترام بگذارید».
آلن فابیَن موریس مارسِل دلون متولد ۱۹۳۵به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین بازیگران اروپا در طول دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ شناخته می‌شود. او برای بازی در فیلم‌هایی مانند ظهر بنفش (۱۹۶۰)، روکو و برادرانش (۱۹۶۰)، کسوف (۱۹۶۲)، یوزپلنگ (۱۹۶۳)، سامورایی (۱۹۶۷)، استخر (۱۹۶۹)، دایره سرخ (۱۹۷۰) یک پلیس (۱۹۷۲) و آقای کلاین (۱۹۷۶) تحسین شد.
او در طول دوران فعالیت حرفه‌ای خود با بسیاری از کارگردانان شناخته‌شده از جمله لوکینو ویسکونتی، ژان-لوک گدار، ژان-پیر ملویل، میکل‌آنجلو آنتونیونی و لویی مال کار کرد.
دلون در سال ۱۹۸۵ جایزه سزار بهترین بازیگر مرد را برای بازی در فیلم داستان ما (۱۹۸۴) دریافت کرد. او در سال ۱۹۹۱ نشان لژیون دونور فرانسه را دریافت کرد.
آلن دلون در چهل‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم برلین برنده خرس طلایی افتخاری شد. همچنین در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۹ جایزه نخل طلای افتخاری را دریافت کرد.
* ادای احترام مکرون به «آلن دلون»
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه از جمله چهره‌هایی است که پس از مرگ آلن دلون، به این بازیگر فرانسوی ادای احترام کرد.
بسیاری از طرفداران و همکاران او، از جمله بازیگران، کارگردانان و شخصیت‌های فرهنگی، به یاد او پیام‌های تسلیت فرستادند و از تأثیر عمیقی که بر سینمای جهان گذاشته بود، صحبت کردند. دلون با بازی در فیلم‌های کلاسیکی چون «سامورایی»، «یوزپلنگ» و «کسوف» خود را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین ستارگان سینمای جهان معرفی کرد و به خاطر سبک بازی منحصر به فردش، از او به‌عنوان یکی از چهره‌های ماندگار سینما یاد می‌شود.
به گزارش ددلاین، امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه یکی از چهره‌هایی مهمی بود که اولین واکنش‌ را به درگذشت ستاره سینمای فرانسه داشت و در صفحه خود در شبکه اجتماعی X نوشت: «آقای کلاین یا روکو، یوزپلنگ یا سامورایی، آلن دلون نقش‌های افسانه‌ای ایفا کرده و دنیا را رویایی ساخته و با چهره فراموش نشدنی خود زندگی ما را تکان داد. مالیخولیایی، محبوب، رازدار، او چیزی فراتر از یک ستاره بود: یک بنای تاریخی فرانسوی». رشیده داتی، وزیر فرهنگ فرانسه نیز نوشت: «ما معتقدیم که او جاودانه بود... استعداد و کاریزمای او باعث شد در سنین جوانی مورد توجه هالیوود قرار گیرد، اما او فرانسه را انتخاب کرد».
 دیگر چهره‌های برجسته فرانسوی نیز به آل دلون ادای احترام کردند، چهره‌ای که در مجموعه‌ای از فیلم‌های کلاسیک فرانسوی در دوران حرفه‌ای بیش از نیم قرن حضور داشت. جک لانگ، وزیر فرهنگ سابق فرانسه نیز دلون را «یک غول بازیگری، شگفت‌انگیز و شاهزاده سینما» نامید و نوشت: «او بسیار متواضع، محجوب، خوددار و در عین حال خجالتی بود. حتی اگر گهگاه به طرز وحشیانه‌ای اظهار نظر می‌کرد».
اریک سیوتی، از حزب جمهوری‌خواه فرانسه، نوشت: «فرانسه سوگوار چهره بزرگ و مقدسی است که در زندگی روزمره مردم فرانسه در طول نسل‌ها وجود داشته و ما را برای مدت طولانی به هیجان  آورد.»
فیلیپ لابرو نویسنده و کارگردان فرانسوی نیز در واکنش به درگذشت آلن دلون در 88 سالگی نوشت: «خداحافظ دوست. مجموعه ای فوق العاده از فیلم ها، شخصیتی باورنکردنی و جذاب. زیبایی برای توضیح تکامل استثنایی استعداد او کافی نیست. او بهترین ستاره بود. سامورایی».
* از ظهور خیره کننده تا سرخوردگی برخی از طرفدارانش
آلن دلون با سبک بازیگری تیره خود در حالی که با لقب «صورت فرشته» شناخته می‌شد، یادآور مجموعه‌ای از آثار ماندگار است؛ هرچند شهرت وی گاهی به دلیل زندگی خصوصی اغلب پرفراز و نشیبش خدشه‌دار شد.
دلون مدت کوتاهی پس از به دست آوردن شهرت با نقش‌های اولیه خود با توجه شماری از بزرگ‌ترین مولفان سینمای اروپا روبه رو و برای بازی در برخی از معتبرترین آثار تاریخ سینما انتخاب شد.
در سال ۱۹۶۰، لوکینو ویسکونتی، فیلمساز ایتالیایی او را برای فیلم «روکو و برادرانش» انتخاب کرد؛ اثری اجتماعی و عمیقا واقع گرایانه درباره زندگی سخت خانواده‌ای از روستاهای جنوب ایتالیا که تلاش دارند در بخش صنعتی شمال کشور به حیات خود ادامه دهند. فیلم جایزه بزرگ هیات داوران جشنواره فیلم ونیز را کسب کرد. ۲ سال بعد، یک کارگردان مشهور دیگر ایتالیایی یعنی میکل آنجلو آنتونیونی، دلون را در فیلم «کسوف» کارگردانی کرد و فیلم برنده جایزه بزرگ دیگر هیات داوران شد، این بار از جشنواره فیلم کن.
سال ۱۹۶۳ دلون در «پلنگ» اقتباس ویسکونتی از شاهکار جوزپه توماسی دی لامپدوزا، در نقش برادرزاده محبوب و کاریزماتیک شاهزاده سالینا تانکدی بازی کرد. این فیلم برنده نخل طلا شد.
در همان سال، دلون برای اولین بار با ژان گابن در فیلم «هر شماره‌ای می‌تواند برنده باشد» در برابر دوربین رفت؛ یک ستاره در حال ظهور در کنار نماد تثبیت شده پرده نمایش در نقش ۲ جنایتکار که قصد سرقت از یک کازینو در کن را دارند، بازی کردند. فیلم نه تنها تحسین منتقدان را به دست آورد، بلکه موفقیت تجاری نیز کسب کرد و ۳.۵ میلیون قطعه بلیت فروخت.
با همه اینها وقتی دلون تلاش کرد تا گیشه خودش در آمریکا را بسازد با بازی در ۳ فیلم هالیوودی و علیرغم حضور چهره‌های مانند دین مارتین، با شکست تجاری مواجه شد. بدون توجه به پروژه‌های بعدی، ستاره فرانسوی به خانه‌اش بازگشت.
دلون در فرانسه دوباره به سراغ آشناهای قدیمی رفت و سال ۱۹۶۹، او و رومی اشنایدر هنرپیشه آلمانی-فرانسوی - که از سال ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۳ زندگی مشترک داشتند- در فیلم «استخر» نقش زن و شوهری را بازی کردند که غرق در حسادت بودند. در آن سال او همچنین با گابن و هانری ورنوی، کارگردان فیلم «هر شماره‌ای می‌تواند برنده شود» در فیلم گانگستری «دسته سیسیلی‌ها» همراه شد.
اما آغاز همکاری او با ژان پی‌یر ملویل چشمگیرترین فیلم دوران حرفه‌ای دلون را ساخت: شاهکار نئونوآری به نام «سامورایی» که در آن نگاه «فرشته وار» بازیگر تضاد قدرتمندی با نقش ایجاد کرد و یک قاتل منفرد و روش‌مند خلق شد. دلون و ملویل ۲ فیلم دیگر «دایره سرخ» و «یک پلیس» را با هم کار کردند که هر ۲ به طور مشخص حال و هوایی مهیج داشتند.
در همان زمان، دلون به تولید فیلم روی آورد و در طول دوران کاری‌اش ۴۰ فیلم تولید کرد و سال ۱۹۸۱ هم کارگردانی و بازی در فیلم جنایی «برای پنهان کردن یک پلیس» را انجام داد و یک بار دیگر فیلمی به نام «ضارب» را سال ۱۹۸۳ کارگردانی کرد.
اما علیرغم موفقیت غیرقابل انکار حرفه‌ای دلون، از سال ۱۹۶۸ به بعد ابری از سوء‌ظن دور او را احاطه کرد. آن سال جسد محافظ او استوان مارکوویچ در یک زباله دانی پیدا شد و نامه‌ای از مارکوویچ به برادرش پیدا شد که در آن نوشته شده بود: «اگر من کشته شوم، ۱۰۰ درصد تقصیر دلون و پدرخوانده‌اش فرانسوا مارکانتونی است» که دومی اشاره به یک گانگستر اهل کورسک دارد. اگرچه پلیس مدتها به دست داشتن آنها در قتل مارکوویچ مشکوک بود، اما دلون و همسرش ناتالی هرگز تحت پیگرد قانونی قرار نگرفتند.
* تمجیدها و جنجال‌های شغلی دیرهنگام
در پایان دهه ۱۹۸۰، دلون ۳۰ سال کار حرفه‌ای را پشت سر داشت و با وجود همه تحسین‌های حاصل از این مجموعه کار، در حالی که به مراحل پایانی حرفه‌اش نزدیک می‌شد، در شماری از فیلم‌های ضعیف ایفای نقش کرد.
در دهه ۱۹۹۰ او در چندین فیلم تجاری مانند «ماشین رقص» و «بازگشت کازانووا» بازی کرد و پس از چندین شکست از جمله «روز و شب» به کارگردانی فیلسوف فرانسوی برنارد-هانری لوی، دلون سال ۱۹۹۷ بازنشستگی خود را از سینما اعلام کرد، هرچند نقش‌های گاه و بی‌گاهی را برعهده گرفت.
با همه اینها در همین دوره بود که دلون برخی از معتبرترین جوایز موسسه‌های سیاسی و فرهنگی را دریافت کرد. سال ۱۹۹۱، فرانسوا میتران رئیس جمهوری وقت فرانسه، او را به عنوان قهرمان لژیون افتخار معرفی کرد و ۱۴ سال بعد، جانشین میتران یعنی ژاک شیراک، او را به دلیل «کمک به هنر سینمای جهان» به درجه فرماندهی رساند.
این فقط دولت فرانسه نبود که از او تجلیل کرد. سال ۱۹۹۵، جشنواره فیلم برلین به او خرس طلایی افتخاری یک عمر دستاورد هنری را اهدا کرد و سال ۲۰۱۹ جشنواره فیلم کن با نخل افتخاری از وی تجلیل کرد. اما آداب اجتماعی در فاصله این ۲ جایزه بسیار تغییر کرده بود و تصمیم کن برای تجلیل از او، از سوی سازمان‌های فمینیستی برای اظهارات «نژادپرستانه، زن‌ستیزانه و همجنس‌گرا هراسی» وی با انتقاد روبه رو شد.
در واقع شایعه ارتباط او با دنیای تبهکارها، دوستی ادعایی با ژان ماری لوپن رهبر سابق جبهه ملی و نظرات او درباره زنان بر شهرت او تاثیر گذاشت.
در سال ۲۰۰۸، آلن دلون برای آخرین بار روی پرده بزرگ ظاهر شد و با کمدی فانتزی «آستریکس در بازی‌های المپیک» دیده شد و در نقش ژولیوس سزار بازی کرد.
* نماد سینمای جهانی
دلون علیرغم اینکه شخصیتی بحث‌برانگیز بود، همچنان به عنوان یک نماد در محافل هنری باقی ماند و چهره‌های برجسته از سوفیا کاپولا و کوئنتین تارانتینو تا مدونا به ادای احترام به او پرداختند.
در فرهنگ عامه فرانسه، او هنوز یکی از غول‌های سینمای جهان است و زیبایی معمایی چهره‌اش و بازی‌های هیپنوتیزم کننده‌اش فراموش نشدنی مانده است. همین ویژگی‌ها موجب تجاری شدن تصویر وی نیز شده است و هنوز دیور از تصویر او در تبلیغات ادکلن استفاده می‌کند و یکی از مارک های سیگار کامبوج سال‌هاست با نام او به فروش می‌رسد.
دلون وقتی نخل افتخاری کن را پذیرفت، در حالی که اشک می‌ریخت، در نگاهی به دوران حرفه‌ای خود گفت: وقتی کارم را شروع کردم، می‌دانستم سخت‌ترین کار دوام آوردن است و ۶۲ سال دوام آوردم. اکنون می‌دانم سخت‌ترین کار رفتن است، زیرا می‌دانم این کار را خواهم کرد.