روزنامه کائنات
4

صفحه آخر

۱۴۰۳ يکشنبه ۷ مرداد - شماره 4642

رابطه دولت و مجلس


 افسانه شهرتی- نکته پایانی رهبر انقلاب در دیدار نمایندگان با ایشان در خصوص کار فوری و پیش روی مجلس یعنی رأی اعتماد به کابینه آقای پزشکیان بود.ایشان تعیین هر چه زودتر کابینه بعد از انجام امور لازم را مفید و ضروری خواندند و گفتند: در این زمینه هم نمایندگان مجلس و هم رئیس‌جمهور منتخب و محترم، مسئولیت‌های سنگینی دارند.حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در خصوص ویژگی‌ها و معیارهای ضروری برای افرادی که وزیر و میدان‌دار اقتصاد، فرهنگ، سازندگی و تولید خواهند شد، گفتند: کسی را باید میدان‌دار کرد که امین، صادق، متدیّن و از بُن دندان معتقد به جمهوری اسلامی باشد.رهبر انقلاب اسلامی افزودند: ایمان یک شاخص مهم است، امید به آینده و نگاه مثبت به افق شاخص مهم دیگر است و به کسانی که نگاهشان به افق تاریک است و معتقدند نمی‌شود کاری کرد، نمی‌توان مسئولیت‌های مهم و کلیدی داد.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در تدوین نهادهای حاکم از اصل تفکیک قوا به طور نسبی بهره گرفته است و علاوه بر آن توجه به ضرورت همکاری قوا، برای تامین اهداف کلی نظام را از نظر دور نداشته است؛ لذا مراتبی از ارتباط متقابل، توام با نظارت و مسؤولیت را بین قوای حاکم پیش‌بینی نموده است. در این میان بر خلاف نظام‌های پارلمانی و یا ریاستی که در برخی کشورها جاری است، (برای مثال در نظام‌های پارلمانی مثل کشور انگلستان حاکمیت مردم از طریق انتخاب نمایندگان مجلس جریان می‌یابد و از سوی پارلمان به دستگاه‌ها و سایر قوا، مثل قوه مقننه منتقل می‌شود، یعنی پارلمان نظارت اصلی را بر عهده دارد.) در نظام جمهوری اسلامی هم قوه مقننه و هم قوه مجریه با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شوند و این بدین معنی است که مسؤولیت هر دو قوه به تعبیری هم‌وزن تلقی می‌شود؛ با این وجود بر طبق سازوکارهای پیشنهاد شده قانون اساسی در می‌یابیم که مجلس شورای اسلامی به عنوان چشم بینای ملت نسبت به قوه مقننه و تا حدودی قوه قضاییه ویژگی‌های نظارتی بیشتر و مؤثرتری دارد. در این قالب رئیس‌جمهور و خود قوه مجریه نیز روابط نسبتاً وسیعی با مجلس دارند که در اینجا به آنها اشاراتی خواهیم داشت. ارتباط رئیس جمهور و مجلس شورای اسلامی از مباحث علم حقوق بوده و به معنای رابطه شخص رئیس جمهور بعنوان فردی که با رای مستقیم مردم انتخاب شده و مسئولیت اجرایی کشور را بر عهده دارد با مجلس شورای اسلامی است. این روابط نسبتاً وسیع بوده و برخی از آنها عبارتند از: ارتباط در امضای قوانین، ارتباط در همه‌پرسی، حضور رئیس‌جمهور در مجلس، رأی اعتماد مجلس به دولت، توقف انتخابات، سؤال نمایندگان مجلس از رئیس‌جمهور و استیضاح رئیس‌جمهور توسط نمایندگان مجلس. وزرا پس از انتخابِ توسط رئیس‌جمهور، با رای اعتماد مجلس در مقام وزارت مستقر می‌شوند. لذا بر طبق قانون اساسی هر یک از وزیران مسؤول وظایف خویش در برابر رئیس‌جمهور و مجلس است. از طرف دیگر وزرا تحت ریاست رئیس‌جمهور هیاتی به نام هیات وزیران تشکیل می‌دهند که خود شخصیتی جدا از هر یک از وزیران داشته و تصمیمات وی در اداره امور کشور، نقشی بسیار مهم دارد. بنابراین به جاست که رئیس آن یعنی شخص رئیس‌جمهور در برابر مجلس نسبت به این هیات مسئول باشد. طبق اصل ۸۷ در دوران تصدی رئیس‌جمهور در مورد مسائل مهم و مورد اختلاف، رئیس‌جمهور می‌تواند از مجلس برای هیات وزیران تقاضای رای اعتماد بکند. همچنین در صورتی که پس از ابراز اعتماد مجلس به دولت، نیمی از هیات وزیران تغییر نماید رئیس‌جمهور باید مجدداً از مجلس شورای اسلامی برای هیات وزیران تقاضای رای اعتماد کند. این در حالی است که معاونین و مشاورین در اختیار رئیس‌جمهور هستند تا هر وقت خواست منصوب نماید و یا برکنار سازد.

ارسال دیدگاه شما

عنوان صفحه‌ها
30 شماره آخر
بالای صفحه