مدیریت انرژی

 کمیل صالحی- مدیریت انرژی شامل برنامه‌ریزی و بهره‌برداری از واحدهای تولید و مصرف انرژی و همچنین توزیع و ذخیره انرژی است. اهداف آن حفاظت از منابع، حفاظت از آب و هوا و صرفه جویی در هزینه است، در حالی که کاربران دسترسی دائمی به انرژی مورد نیاز خود داشته باشند. مدیریت آنرژی ارتباط نزدیک با مدیریت زیست‌محیطی، مدیریت تولید، تدارکات (لجستیک) و سایر عملکردهای تجاری تثبیت شده دارد. مدیریت انرژی عبارت است از هماهنگی فعال، سازماندهی شده و سیستماتیک تهیه، تبدیل، توزیع و استفاده از انرژی برای برآوردن نیازها، با در نظر گرفتن اهداف زیست‌محیطی و اقتصادی.این یک تلاش سیستماتیک برای بهینه‌سازی بهره‌وری انرژی برای اهداف خاص سیاسی، اقتصادی و زیست‌محیطی از طریق تکنیک‌های مهندسی و مدیریت است.
منظور از مدیریت انرژی، کاهش میزان مصرف حامل های انرژی و هزینه های انرژی با توجه به موقعیت جغرافیایی، پارامترهای فنی، اقتصادی و زیست محیطی در مصرف کننده نهایی نظیر ساختمان، مجتمع ساختمانی و یا محوطه های اداری، آموزشی و ... است. مرحله نخست مدیریت انرژی ساختمان، شناخت وضعیت موجود و ساختار فعلی مصرف انرژی در ساختمان است که این مرحله موسوم به ممیزی انرژی بوده و از مراحل مختلفی تشکیل شده است. ممیزی انرژی قلب مدیریت انرژی بوده و تحلیل مصارف فعلی انرژی، شناسایی گلوگاه های مصرف انرژی و عارضه یابی آنها، ارایه راهکارها و درمان عارضه های مصرف انرژی ساختمان در این مرحله انجام می شود. بعد از شناسایی راهکارها، نقشه اجرای راهکارها تکمیل شده و بر اساس معیارهای فنی و اقتصادی، راهکارهای مدنظر انجام می پذیرد که این مرحله، مرحله دوم مدیریت انرژی است. در مرحله سوم، ارزیابی اثرات راهکارها، میزان ماندگاری و اثربخشی آنها بر وضعیت مصرف انرژی ساختمان با استفاده از روش های متداول ارزیابی، اعتبار سنجی و تأیید انجام می گیرد که در واقع این مرحله میزان موفقیت مدیریت انرژی ساختمان در کوتاه مدت و بلند مدت را بیان می کند. عباراتی نظیر مدیریت انرژی، بهینه سازی انرژی و صرفه جویی انرژی اغلب به جای یکدیگر و با معانی یکسان بکار گرفته می شوند.
مدیریت انرژی فرایند جمع آوری اطلاعات در مورد مکان، زمان، چگونگی و چرایی مصرف انرژی در یک سازمان است، و به کمک آن می توان کارآیی را افزایش و هرینه ها را کاهش داد و همچنین از محیط زیست حفاظت نمود. این فرایند معمولا به گونه ای است که با جمع آوری داده های دقیق و آنی مصرف انرژی که به وسیله سنسور های IOT یا همان اینترنت چیزها و یا PLCها به دست می آیند، آغاز و در ادامه با تحلیل این داده ها به کمک نرم افزارها نواحی ناکارآمد مشخص شده و بر مبنای نتایج تحلیل ها اقداماتی انجام می شود.
به طور معمول و سنتی هزینه انرژی مصرفی، به عنوان هزینه سربار، در نظر گرفته می‌شود. این در حالی است که بخشی از انرژی به صورت مستقیم با تولید ارتباط دارد و بخش دیگر آن برای بخش پشتیبانی و ستاد هزینه می‌شود. اگر سیستم مدیریت انرژی در یک مجموعه به خوبی پیاده‌سازی شود، هزینه‌های تولید و ستادی به خوبی قابل تفکیک خواهد بود.
تفکیک هزینه‌ها به مجموعه کمک خواهد کرد تا تخمین دقیق‌تری از قیمت تمام شده محصول و همچنین هزینه‌های جانبی داشته باشد. از طرفی اگر هزینه هر بخش به خوبی مشخص شود، شناسایی بخش‌های پر هزینه و تصمیم‌گیری برای بهبود آن ساده‌تر خواهد بود. مزایای کاهش مصرف انرژی تنها به بازگشت مالی محدود نمی شود و فراتر از آن خواهد رفت. مدیریت انرژی صنعتی مزایای جانبی فراوانی دارد. به عنوان مثال یک دیتا سنتر اگرچه در یک مکان کوچک قرار گرفته ولی به بخش های بیشتری از یک سازمان خدمات ارائه می کند. در این صورت می توان هزینه های انرژی مرتبط با آن را به اشتراک گذاشت و با قرار دادن این هزینه ها در صورت حساب سایر واحدهای کسب وکار، کاری کرد که قدرت رقابت میزبان این منبع مشترک افزایش یابد. محیط زیست ما فوق العاده حساس است و ما صدها سال است که به شکل فزاینده ای در حال سوزاندن سوخت های فسیلی هستیم و حتا تقاضای ما رو به افزایش است. کاهش مصرف انرژی اثرات مخرب زیست محیطی مرتبط با آن را نیز کاهش می دهد و بقای سازمان را نیز محتمل تر می کند. دوستدار محیط زیست و سبز بودن سازمان نه تنها به محیط زیست کمک می نماید بلکه می تواند برای آن یک مزیت رقابتی باشد که شرکت را نسبت به سایر رقبا متمایز می کند.