صفحه اول
آداب، ارزش‌ها، مراسم و باورهای فرهنگی، پیشینه تاریخی، فرهنگی، دینی و هویّت اجتماعی هر جامعه را شکل می‌دهند. ارزش‌ها و هنجارها در هر جامعه به عنوان مرجع رفتار شناخته می‌شوند و بر این اساس بررسی مراسم و مناسک که تجلّی اعتقادات دینی هستند، اهمّیّت زیادی دارد. مراسم و آیین‌های دینی، موجب آمیختگی نمادین روحیّات معنوی و جهان‌بینی می‌شوند و به این ترتیب، کارکرد اصلی دین به مثابه نظام فرهنگی، از خلال مناسک جمعی و بزرگ انجام می‌پذیرد. فرهنگ شیعی، با قیام و شهادت اما حسین (علیهم‌السّلام) و عزاداری برای آن حضرت، درآمیخته است. در واقع، عزاداری، نمادی از احیای ارزش‌هایی است که قهرمان این واقعه، بر سر حفظ آنها از جان خویش و نزدیکان و یاران باوفایش گذشته است. عزاداری امام حسین (علیهم‌السّلام) نقش اساسی و مهمّی در فرهنگ مردمان این سرزمین ایفا می‌کند؛ به گونه‌ای که شاید بتوان ادعا کرد، از تمام آیین‌ها و مناسکی که در نقاط مختلف کشور اجرا می‌شود، این آیین مذهبی فراگیرتر و ژرف‌تر است. عزاداری یا سوگواری، رفتار و مراسمی آیینی است که با انگیزه‌های دینی در سوگ و عزای بزرگان دین، از جمله معصومان (علیهم‌السّلام) و به‌ویژه امام حسین (علیه‌السلام) انجام می‌شود. مبنای مشروعیت عزاداری در اسلام فطرت انسانی بوده و دارای ریشه قرآنی است. به گواهی منابع روایی و تاریخی، عزاداری برای سیدالشهدا (علیه‌السّلام) سابقه‌ای به درازای تاریخ اسلام دارد و به حیات پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برمی گردد بطوری که سیره و سنت قولی و فعلی همه معصومین بر برپایی عزاداری ابی عبدالله الحسین (علیه‌السّلام) به عنوان یکی از راه‌های احیاء نهضت کربلا بوده است. برپایی عزاداری برای امام حسین (علیه‌السلام)، افزون بر تسلا بخشیدن به شرکت کنندگان در آن مراسم، موجب زنده نگاه داشتن یاد شهدای کربلا، حفظ مکتب و شریعت، وحدت و هماهنگی میان امت اسلامی، آشنایی با معارف دینی و رشد فضایل و ... می‌شود.