گزارش
مرتضی فریمانی- تأکیدات صریح رهبر معظم انقلاب در سالگرد ارتحال امام راحل عظیم الشأن، برای همه آنانی که دل در گرو این نظام و انقلاب دارند و همه آنانی که با وجود اختلاف سلیقهها و حتی نقدهایی که به بخشی از عملکرد دولت داشتند برای تکریم رئیس جمهور و یارانش که در مسیر خدمت به مردم جان خود را فدا کردند به میدان آمدند، تکلیف قطعی و حتمی است. رهبر انقلاب فرمودند: حماسه انتخابات مکمل حماسه بدرقه شهیدان است. نیاز به یک رئیس جمهور فعال، پرکار، آگاه و معتقد به مبانی انقلاب داریم رهبر معظم انقلاب اسلامی در سیوپنجمین سالگرد رحلت حضرت امام خمینی (رحمةاللهعلیه) فرمودند: کشور علیرغم از دست دادن رئیس جمهور توانست آرامش و امنیت خود را به طور کامل حفظ کند. بعد از این حادثۀ تلخ مردم جمع بشوند و با آرای بالا مسئول بعدی را انتخاب کنند. ایشان فرمودند: حماسه انتخابات مکمل حماسه بدرقه شهیدان است. ملت ایران برای اینکه بتواند عمق راهبردی خود را تثبیت کند و کام مردم را شیرین کند و حفرههای اقتصادی و فرهنگی را پرکند به یک رئیسجمهور فعال، پرکار، آگاه و معتقد به مبانی انقلاب نیاز دارد. رهبری فرمودند: در رقابتهای انتخابات اخلاق حاکم باشد. انشاءالله یک رئیس جمهور شایسته برای ملت ایران تعیین خواهد شد. اگر این انتخابات با خوبی و شکوه و عظمت برگزار شود دستاورد بزرگ برای ملت ایران خواهد بود. پایان سناریوی تحریم انتخابات اسامی نامزدهای نهایی انتخابات ریاست جمهوری توسط شورای نگهبان اعلام و به طور رسمی تبلیغات انتخاباتی نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری آغاز شد. حالا که به تعبیر عامیانه همین ابتدای کار، گوشهای دشمنان آویزان شد و در همان مرحله اول با حضور چهرههای شاخص اصولگرا، اصلاحطلب، اعتدالی و مستقل حتی بیش از انتظار در وزارت کشور برای ثبت کاندیداتوری، مثل همیشه سناریوی تحریم انتخابات را با شکست جدی به چالش کشید و در نهایت شورای نگهبان نیز با تأیید نامزدهایی از همه طیفها نگذاشت تنور انتخابات سرد بماند، باید امیدوار باشیم تا پس از شورای نگهبان مردم نیز به وظیفه خود عمل کنند و به تعبیر رهبر معظم انقلاب حماسهای پس از حماسه بیافرینند. چنانچه معظم له فرمودند: «انتخاباتی که پیش روی ماست، کار بزرگی است؛ اینکه بعد از حادثه ای تلخ، مردم جمع بشوند با آرای بالا مسئول بعدی را انتخاب بکنند، انعکاس این در دنیا انعکاس فوقالعادهای است؛ لذا این انتخابات بسیار مهم است. این حماسه انتخابات، مکمل حماسه بدرقهی شهیدان است». تأکیدات صریح رهبر معظم انقلاب در سالگرد ارتحال امام راحل عظیم الشأن، برای همه آنانی که دل در گرو این نظام و انقلاب دارند و همه آنانی که با وجود اختلاف سلیقهها و حتی نقدهایی که به بخشی از عملکرد دولت داشتند برای تکریم رئیس جمهور و یارانش که در مسیر خدمت به مردم جان خود را فدا کردند به میدان آمدند، تکلیف قطعی و حتمی است. تکریمی که در واقعایستادن به احترام خدمت و تلاش شبانهروزی برای مردم بود و نشان داد همه مردم با همه سلایق سیاسی مزه خدمت را زیر دندانشان حس کردهاند و میپسندند که این راه ادامه پیدا کند. ما مردم هم همیشه با درکنارهم بودنمان در مسائل اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و... به همه دنیا ثابت کردهایم ما همه اهل یک ولایتیم و این هم ولایتی بودنمان اجازه نمیدهد اجازه بدهیم کسی برایمان نسخهای بپیچد که عزت و غرورمان را خدشهدار کند. ما مردمی هستیم که اگر قهرمان جهان شدیم و جایی در میدانی پیروز شدیم باهم به خیابان آمدیم و شادی کردیم هرگاه بلای طبیعی بر سرمان آوار شد، کنار همایستادیم و آوار اندوه را از سر هم برداشتیم. اگر غمی بر ما رسید کنار هم گریستیم اما صبر کردیم تا دوباره روی پای خود ایستادیم، چنانکه رهبر معظم انقلاب هم این ایستادگی را چنین ستودند: «یک واکنش دیگر در مقابل مصیبت این است که در برابر مصیبتایستادگی کند. یعنی همان چیزی که در تعبیرات قرآنی به آن «صبر» گفته میشود؛ صبر یعنیایستادگی در مقابل مصیبت؛ بلکه علاوه بر صبر، از مصیبت یک فرصت برای خود بسازد، حماسه بیافریند، از حادثهی تلخ، نتایج شیرینی بگیرد؛ ملت ایران این دومی را انتخاب کرد. ملت ایران در مقابل این حادثه تلخ حماسه آفرید». حالا هم ایستادهایم تا دوباره حماسهای تازه را رقم بزنیم برای ایرانی که مال ماست مال همه ما که اهل این ولایتیم. این میان آنچه مهم است اینکه به طور طبیعی باید بپذیریم نتایج احراز صلاحیتها ممکن است با آنچه ما میاندیشیدیم یا انتظار داشتیم کمی متفاوت باشد، اما این در تکلیف ما برای شرکت در انتخابات و انتخاب اصلح از میان نامزدهای تأیید صلاحیتشده خللی وارد نمیکند؛ چه اینکه در هر صورت همه ما به استقلال کشور و اقتدار آن باور داریم و قهر با صندوق رأیی که درنهایت نام یک نفر در مرحله اول یا دوم از آن به عنوان رئیس همه جمهور خارج میشود کار بیهودهای است. فقط باید بیندیشیم که آنچه امروز کشور ما به آن نیاز دارد ادامه خط پر شور خدمت به مردم است. برای مردمی که در بدرقه شهیدان خدمت حماسهسازی کردند، دوره مدیریت از پشت میز و کار برای حاشیهنشینان از مرکز تمام شده و به رئیس جمهوری نیاز دارند که باز هم در میان خودشان آن را ببینند. آنچنان که «بتواند حفرهها و رخنههای اقتصادی و فرهنگی را پُر کند... یک رئیسجمهور فعال، پُرکار، آگاه و معتقد به مبانی انقلاب» این ویژگی در میان هر کدام از نامزدهای تأیید صلاحیت شده شورای نگهبان باشد، همان رئیس جمهور همه ملت ایران است. نوبت همدلی رسیده و رقابت جدی است، همه طیفها و سلیقهها حضور دارند و نامزدشان را از پیش معرفی کردهاند، چیزی کم نیست؛ حالا نوبت حماسه است. واکنش رسانههای بیگانه به اعلام نامزدهای تأیید شده شبکه دولتی انگلیس نسبت به برآیند روند بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری و افراد تأیید شده/ نشده ابراز تعجب کرد. وبسایت بیبیسی فارسی با طرح این سؤال که آیا تأیید صلاحیتهای شورای نگهبان غافلگیرکننده بود؟، نوشت: «اولین و شاید غیرمنتظرهترین رخداد این انتخابات تأیید صلاحیت مسعود پزشکیان است. او تاکنون پنج دور نماینده حوزه انتخابیه تبریز در مجلس بوده است. در آخرین انتخابات اما صلاحیتش رد و بعد تأیید شد. او پزشکی است که با نطق سال ۱۳۸۸ در مجلس در دفاع از معترضان آن سال، نامش بیش از پیش بر سر زبانها افتاد. آقای پزشکیان هم میتواند طیفهای اصلاحطلبان را یکدست پشت خود قرار دهد و هم گمان میرود در میان آذریها و ترکزبانهای ایران پایگاهی قوی داشته باشد. تأیید صلاحیت پزشکیان، یکی از پدیدههای مورد توجه این دوره است. او سابقه حدود دو دهه نمایندگی مجلس را دارد. در انتخابات مجلس دوازدهم، بعد از چهار دوره نمایندگی، ردصلاحیت شده بود و به گفته خودش با دخالت «رهبر» تأیید شد. تأیید صلاحیت مصطفی پورمحمدی هم قابل پیشبینی نبود. او در انتخابات ۱۴۰۲مجلس خبرگان ابتدا رد صلاحیت شد. اما پس از اعتراض، شورای نگهبان در بازنگری دیرهنگام، او را تأیید صلاحیت کرد. نکته مشترک مصطفی پور محمدی با ابراهیم رئیسی حضور در هیئت متصدی اعدامهای ۱۳۶۷ است. اما جز این نقطه اشتراک، او نه از نظر جایگاهش در سلسله مراتب قدرت و نه از نظر روابط خویشاوندی سیاسی، عقبه ابراهیم رئیسی را ندارد. او را به عنوان دبیرکل جامعه روحانیت مبارز، باید نماینده یکی از نهادهای کلاسیک محافظهکاران به شمار آورد که درموازنه جدید اصولگرایان جایگاه چندانی ندارد. هیچ یک از این دو نامزد سابقه شرکت در رقابت انتخابات ریاست جمهوری را ندارند. نکته دیگری که جای تعجب داشت عدم تأیید صلاحیت وزیران دولت ابراهیم رئیسی بود که نامنویسی کرده بودند و میتوانستند خود را ادامه منطقی او معرفی کنند بخصوص مهرداد بذرپاش وزیر راه و محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد که هیچ کدام صلاحیتشان حتی با توصیه تعدادی از اعضای دولت به شورای نگهبان تأیید نشد. گرچه همه این نکات برای مخالفان جمهوری اسلامی دیگر نه تصمیمی غیرمنتظره بلکه تصمیم نظام به شمار میآیند». در همین حال وبسایت رادیو فرانسه در گزارشی نوشت: «سرانجام شورای نگهبان اسامی نامزدهای نهائی انتخابات ریاست جمهوری را اعلام کرد: مسعود پزشکیان، مصطفی پورمحمدی، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضیزاده هاشمی و محمد باقر قالیباف. بدین ترتیب از هشتاد نفر که ثبتنام کرده بوند، صلاحیت تنها شش نفر تأیید شده است. شورای نگهبان از جمله محمود احمدینژاد، اسحاق جهانگیری و علی لاریجانی را کنار گذاشته است. این نوع گزینش شورای نگهبان میتواند تلاشی در جهت ایجاد «فضای رقابتی» و دستیابی به مشارکت بیشتر باشد. از میان افراد مورد تأیید، امیرحسین قاضیزاده هاشمی نزد افکار عمومی کمتر شناخته شده است. وی که ریاست بنیاد شهید را به عهده دارد، در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴٠٠ رتبۀ چهارم را کسب کرد و سپس یکی از معاونان ابراهیم رئیسی شد. او در مجلس قبلی نیز عضو بوده است. مصطفی پورمحمدی که از سوی روزنامۀ شرق «میانهرو» توصیف شده، مثل ابراهیم رئیسی، یکی از اعضای «هیئت مرگ» بود که احکام اعدامهای سال ۶۷ [اعضای گروهک تروریستی منافقین] را صادر میکرد. اما مسعود پزشکیان که چند روز قبل همراه با عباس آخوندی و اسحاق جهانگیری به عنوان یکی از نامزدهای «جبهۀ اصلاحات ایران» معرفی شد، در سال ۱۴٠٠ نیز کاندیدا شده بود اما رد صلاحیت شد. وی علاوهبر نمایندگی مجلس شورا، وزارت بهداشت را در زمان محمد خاتمی عهدهدار بود. چنان که انتظار میرفت، شورای نگهبان صلاحیت محمود احمدینژاد را رد کرد. در مورد صلاحیت علی لاریجانی، تحلیلگران تردیدهایی داشتند اما او نیز عاقبت مثل دفعۀ قبل، رد صلاحیت شد. از نامزدهای شناختهشدۀ دیگری که تأیید نشدند باید از اسحاق جهانگیری، معاون پیشین حسن روحانی و همچنین محمد شریعتمداری، عباس آخوندی، مهرداد بذرپاش و عبدالناصر همتی یاد کرد. این چهار تن همگی پستهای وزارت داشتهاند. وزیر ارشاد کنونی، محمد مهدی اسماعیلی هم دچار همین سرنوشت شده است». دویچه وله آلمان هم نوشت: «گزارشها حاکی از اتمام روند بررسیصلاحیت داوطلبان چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران و رد صلاحیت چهرههای همچون علی لاریجانی و محمود احمدینژاد است. همزمان یکی از کاندیدهای اصلاحطلبان تأیید صلاحیت شده است. رد صلاحیت احمدینژاد دور از ذهن نبود و اکثریت کارشناسان مسائل سیاسی ایران احتمال تأیید او را ناچیز میدانستند. علی لاریجانی برای انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ نیز نامزد شده بود، اما نهایتاً توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شده بود. رد صلاحیت او حاشیهها و واکنشهای گستردهای به دنبال داشت. یکی از کاندیداهای مورد تأیید جبهه اصلاحات که توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شده است؛ مسعود پزشکیان. آذر منصوری، رئیسجبهه اصلاحات در یک نشست خبری اعلام کرده بود که «جبهه اصلاحات راه رفته را دوباره تکرار نخواهد کرد و زیر بار کاندیدای نیابتی نخواهد رفت.» پاسخ به 4 سئوال پرتکرار درباره عملکرد انتخاباتی شوراینگهبان عدم احراز صلاحیت برخی چهرههای سیاسی ازسوی شوراینگهبان از یکسو و حضور طیفهای مختلف سیاسی در فهرست نهایی کاندیداهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری، بار دیگر عملکرد این شورا در عرصه بررسی صلاحیتها را در کانون توجه رسانهها و محافل سیاسی قرار دادهاست. اگرچه عدم احراز صلاحیت برخی چهرههای سیاسی ازسوی شوراینگهبان، بازتاب گستردهای در محافل سیاسی و رسانهای کشور داشت، اما نگاهی به فهرست کاندیداهای تایید صلاحیت شده نشان میدهد جریانهای مختلف سیاسی کشور در چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری کاندیدا دارند؛ موضوعی که بستر مناسبی بهمنظور برگزاری هرچه پرشورتر انتخابات ریاستجمهوری چهاردهم فراهم کردهاست. تاثیرپذیری از فشارهای بیرونی؟ با انتشار رسمی فهرست تاییدصلاحیتشدگان، آنچه بیشاز هر چیز به چشم آمد، عملکرد شوراینگهبان در زمینه بررسی صلاحیت داوطلبان کاندیداتوری بود. اگرچه طی روزهای اخیر گمانهزنیهای مختلفی درباره روند بررسی صلاحیتها ازسوی این شورا مطرح بود و برخی جریانهای سیاسی کوشیدند با طرح شائبههایی، معیارهای اعضای شوراینگهبان برای احرازصلاحیتها را زیرسئوال ببرند، اما عملکرد شوراینگهبان نشان میدهد اعضای این شورا بدون تاثیرپذیری از فضاسازیهای بیرونی، صرفا براساس معیارهای مصرح در اصل 115 قانون اساسی، ماده 35 قانون انتخابات ریاستجمهوری و مصوبه شورای نگهبان درباره تعاریف، معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی، رجل مذهبی و مدیر و مدبر بودن کاندیداهای ریاستجمهوری، برای بررسی صلاحیتها اقدام کردهاند. عملکرد جانبدارانه؟ اگرچه بهدنبال انتشار فهرست کاندیداهای نهایی چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری، برخی تلاش کردند در چارچوب رویکردهای مسبوق به سابقه، عملکرد شوراینگهبان را جانبدارانه و جهتدار جلوه دهند، اما واقعیت این است که این شورا بهعنوان نهاد نظارتی، عملکرد موشکافانهای در حوزه احراز صلاحیتها داشتهاست. اعضای این شورا بارها اعلام کردهاند «عدم احراز صلاحیت» کاندیدایی، بهمنزله صلاحیت نداشتن او برای تصدی سایر پستها نیست؛ نکتهای که بهنظر میرسد گاهی اوقات عامدانه ازسوی برخی چهرهها و جریانهای سیاسی نادیده انگاشته میشود تا مسیر برای ساماندهی حملات سیاسی و مغرضانه به این نهاد راهبردی جمهوریاسلامی هموار شود. بررسی صلاحیتها با کدام معیار؟ آنچه در زمینه بررسی صلاحت ثبتنامکنندگان ازسوی شوراینگهبان دارای اهمیت ویژهای است، احراز صلاحیت کاندیداها با توجه به معیارهای 12 گانه، از جمله ویژگیهایی مانند «رجل سیاسی»، «رجل مذهبی»، «مدیر» و «مدبر» بودن است. اهمیت نقش شوراینگهبان دراین حوزه زمانی دوچندان میشود که دریابیم این شورا 6 کاندیدای نهایی را ازمیان 80 نفر شناسایی کردهاست. حجم بالای ثبتنامها درحالی بود که با بررسی فهرست بلندبالای ثبتنامکنندگان نشان میدهد بخش قابلتوجهی از آنان از سابقه و پیشینه لازم و کافی بهمنظور احراز پست ریاستجمهوری برخوردار نبودهاند در واقع شرایط لازم برای احراز عنوان «رجل سیاسی» را نداشتهاند. در چنین شرایطی، احراز صلاحیت کاندیداهای نهایی از میان تعداد زیادی از ثبتنامکننده، یکی از محوریترین وظایف شوراینگهبان است که همواره با دقت بالایی محقق شدهاست. پشتپرده برخی ثبتنامها چه بود؟ یکی از مهمترین ویژگیهای بررسی صلاحیت داوطلبان کاندیداتوری چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری ازسوی شوراینگهبان، عدم احراز صلاحیت چهرههایی است که بیش از هر چیز باهدف جنجالسازی و ایجاد حاشیه در فرایند برگزاری انتخابات در وزارت کشور حضور یافته و ثبتنام کرده بودند. ازسوی دیگر در جریان ثبتنامها شاهد حضور چهرههایی در وزارت کشور بودیم که طی سالهای اخیر همواره شائبه همراهی با فتنهها درباره آنها مطرح بودهاست. این درحالی است که بررسیها نشان میدهد این افراد با وجود علم به عدم تایید صلاحیتشان ازسوی شوراینگهبان، همواره باهدف تحمیل هزینههای سیاسی به این شورا و درنهایت نظام، برای کاندیداتوری ثبتنام میکنند. فهرست نهایی اعلامی ازسوی شوراینگهبان اما نشان داد این شورا تسلیم چنین صحنهآراییهایی نمیشود. کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری از طیفهای مختلف سیاسی هستند عضو هیئت رئیسه مجلس گفت: شورای نگهبان نگاه حزبی و جناحی در بررسی صلاحیتها ندارد و در این دوره از انتخابات ریاستجمهوری هم ۶ نفر احراز صلاحیت شدند که از طیفهای مختلف سیاسی هستند. روحالله متفکرآزاد ، با اشاره به اعلام اسامی داوطلبان احراز صلاحیت شده انتخابات ریاست جمهوری، گفت: طبق قانون اساسی، شورای نگهبان مسئولیت احراز صلاحیت داوطلبان نامزدی در انتخابات را دارد و همه باید به نتایج بررسی صلاحیتها از سوی شورای نگهبان احترام بگذارند. وی تاکید کرد: کسی که میخواهد رئیس جمهور شود باید در شأن ملت ایران باشد، دارای ایده حکمرانی و بدنه اجرایی قوی باشد و از سوی دیگر توان تشکیلاتی داشته باشد. عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: رئیس جمهور یکی از جایگاههای مهم جمهوری اسلامی ایران است و حتماً نیاز به احراز صلاحیت دارد که شورای نگهبان به خوبی و در همه ادوار صلاحیتها را بررسی کرده و نشان داده که نگاه حزبی و جناحی در بررسی صلاحیتها ندارد. در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری هم ۶ نفر احراز صلاحیت شدند که از طیفهای مختلف سیاسی هستند. نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: افرادی که برای ریاست جمهوری ثبت نام کردهاند، قاعدتاً قواعد و اصول جمهوری اسلامی ایران را قبول کردهاند و باید بپذیرند که شورای نگهبان مسئولیت بررسی صلاحیتها را دارد و باید به قواعد این حکمرانی و نظر شورای نگهبان پایبند باشند. متفکرآزاد با تاکید بر ضرورت رعایت اخلاق در تبلیغات انتخاباتی، گفت: کاندیداها باید خودشان را عرضه کنند و در تبلیغاتشان از ایدههای حکمرانی خود بگویند و برای مردم مشخص کنند که تیم آنان چه کسانی هستند و چگونه کار خواهند کرد. آنان باید راه حل برای رفع مشکلات ارائه دهند و به دنبال تخریب رقبای خود نباشند. وی اظهار کرد: از طرف دیگر کسی که کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری میشود، نمیتواند بگوید که کسی نباید ایدههای مرا نقد کند. پس کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری باید نقدها را بپذیرند، اما نباید یکدیگر را تخریب کنند. طرفداران کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری هم باید اخلاق را رعایت کنند. اهمیت مشارکت پرشور ملت در انتخابات نماینده مردم لارستان در مجلس با اشاره به اعلام اسامی داوطلبان احراز صلاحیت شده انتخابات ریاست جمهوری، گفت: شورای نگهبان فصلالخطاب است و همه باید از تصمیم شورای نگهبان تمکین کنند. علاءالدین بروجردی با اشاره به فرمایش اخیر مقام معظم رهبری خطاب به کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری مبنی بر اینکه «در رقابتهای پیش رو باید اخلاق حاکم باشد، بدگویی و لجنپراکنی کمکی نمیکند و به آبروی کشور لطمه میزند، اظهار کرد: اوجب واجبات است که فرمایش مقام معظم رهبری درباره رقابت سالم انتخاباتی که با صراحت در حرم حضرت امام خمینی (ره) در مقابل ملت و افکار عمومی مطرح فرمودند، مورد توجه قرار گیرد. وی تاکید کرد: شأن کسی که میخواهد رئیسجمهور شود، این نیست که مشمول تعابیری چون بداخلاقی و لجنپراکنی شود. حتماً کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری باید از ادبیات فاخر استفاده کنند و به جای آنکه دیگران را رد کنند، خودشان را اثبات کنند. نماینده مردم لارستان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: قطعاً ملت ایران هوشیار هستند، قضاوت میکنند و درباره انتخابات ریاست جمهوری تصمیم میگیرند، بنابراین کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری حتماً باید از یک ادبیات متناسب با شأن ملت بزرگ ایران استفاده کنند. بروجردی در ادامه درباره اهمیت مشارکت مردم در انتخابات ریاست جمهوری، گفت: حضور باشکوه مردم پای صندوقهای رأی بسیار مهم است، به خصوص آنکه بعد از شهادت رئیسجمهور دیدیم که همه مردم به صحنه آمدند. همه ما باید قدر مردم را بدانیم و شرایطی را ایجاد کنیم که مردم حضور حداکثری پای صندوقهای رأی داشته باشند. وی در ادامه با بیان اینکه همه باید از تصمیم شورای نگهبان در زمینه اعلام صلاحیتها تمکین کنند، گفت: شورای نگهبان فصل الخطاب است و طبیعی است که همه باید از تصمیم شورای نگهبان تمکین کنند. نیمی از اعضای شورای نگهبان فقیه و منصوبان مقام معظم رهبری هستند و مابقی هم حقوقدان و منتخبان ملت یعنی از سوی مجلس شورای اسلامی انتخاب میشوند و بر این اساس باید همه از تصمیم شورای نگهبان تمکین کنند. کاندیداها به سمت ارائه برنامه گام بردارند نماینده مردم داراب و زریندشت در مجلس شورای اسلامی گفت: کاندیداهای انتخابات باید اخلاق انتخاباتی را رعایت کرده و به سمت ارائه برنامههای دقیق و شفاف حرکت کنند. محمد جواد عسکری ، با اشاره به در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: ما معتقد هستیم که مردم ما امتحان خود را در مقاطع مختلف پس دادهاند؛ هم در زمان شکل گیری انقلاب و هم در دوران جنگ تحمیلی و هم در دوران تحریم ها و بگو مگوهای سیاسی مردم ما همواره در صحنه بوده و به موقع تصمیم گرفتند. وی در ادامه اظهار کرد: کاندیداهایی که وارد عرصه انتخاباتی شده اند باید برنامه ارائه دهند. برنامه هایی که ارائه می دهند نیز باید قابل عملیاتی شدن و اجرا باشد. ما دیگر زمانی نداریم تا بخواهیم آزمون و خطا انجام دهیم. نماینده مردم داراب و زرین دشت در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه حتما کاندیداها باید برنامه های دقیق، ظریف و شفافی ارائه کنند، تصریح کرد: همچنین کاندیداها باید اخلاق انتخاباتی را رعایت کنند و به سمت ارائه نظرات و راهکارها گام بردارند و باید ظرفیت ها و قابلیت های خود را اعلام کنند و برای مردم روشن کنند که در کوتاه مدت و بلندمدت چه برنامه هایی برای حل مسائل کشور و ادامه مسیر رشد و توسعه دارند. عسکری در پایان گفت: به دنبال شهادت رئیس جمهور شاهد حضور باشکوه مردم در مراسم تشییع پیکر ایشان بودیم. باید فضا به نحوی پیش برده شود تا این انسجام و وحدت بار دیگر باشکوهتر پای صندوق های رای بروز و ظهور کند. با رقابت اخلاقی و سالم شاهد حضور باشکوه مردم پای صندوق های رای خواهیم بود. اصلح کیست؟ سخن از انتخاب یک رئیسجمهور است. همه دلدادگان به انقلاب اسلامی، نگاهشان به سوی ایران دوخته شده است. به همین دلیل رهبر معظم انقلاب در روز رحلت بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی فرمودند: بعد از حادثه تلخ فقدان رئیسجمهور، باید «مردم جمع بشوند با آراء بالا مسئول بعدی را انتخاب بکنند، انعکاس این در دنیا انعکاس فوقالعادهای است.»۱۴۰۳/۰۳/۱۴ «خط رهبری» در این یادداشت به قلمِ «حجتالاسلام حسن مردانی» پژوهشگر معارف انقلاب اسلامی، ابعاد و سویههای مختلفِ شاخصهای رئیس جمهور اصلح که در سخنرانی اخیر رهبر معظم انقلاب مورد اشاره و تأکید قرار گرفت را براساس بیانات پیشین معظمله بازخوانی میکند: سخن از انتخاب یک رئیسجمهور است. همه دلدادگان به انقلاب اسلامی، نگاهشان به سوی ایران دوخته شده است. به همین دلیل رهبر معظم انقلاب در روز رحلت بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی فرمودند: بعد از حادثه تلخ فقدان رئیسجمهور، باید «مردم جمع بشوند با آراء بالا مسئول بعدی را انتخاب بکنند، انعکاس این در دنیا انعکاس فوقالعادهای است.»۱۴۰۳/۰۳/۱۴ در کجای دنیا ملتی از چنین شرایط تلخی یک فرصت میسازد؟ پس «این #حماسه_انتخابات ، مکمّل حماسهی بدرقهی شهیدان است.»۱۴۰۳/۰۳/۱۴ اکنون «ملّت ایران برای اینکه بتواند در معادلات پیچیدهی بینالمللی، منافع خودش را حفظ کند و عمق راهبردی خودش را تثبیت کند و ظرفیّتها و استعدادهای طبیعی و انسانی خودش را به مرحلهی بُروز و ظهور برساند و کام مردم را شیرین کند و همچنین بتواند حفرهها و رخنههای اقتصادی و فرهنگی را پُر کند، احتیاج دارد به یک رئیسجمهور فعّال، پُرکار، آگاه و معتقد به #مبانی_انقلاب .»۱۴۰۳/۰۳/۱۴ در غیر اینصورت حرکت به سوی اهداف کُند خواهد شد زیرا «ما هرجا یک مدیریّت انقلابیِ فعّالِ پُرتحرّک داشتیم، کار پیش رفته است، هرجا مدیریّتهای ضعیف، بیحال، ناامید، غیرانقلابی، و بیتحرّک داشتیم؛ کارها یا متوقّف مانده است، یا انحراف پیدا کرده است.»۹۶/۰۱/۰۱ پس تنها راه سرعت بخشیدن به حرکت انقلابی ملت، انتخاب یک فرد انقلابی، آگاه و فعال خواهد بود. ۱. فعال و پُرکار در وسط میدان نه پشت میز! اولین ویژگی رئیس جمهور در این برهه از شرایط کشور تحرک فعال است؛ اهل کار و تلاش و فعالیت باشد و «عدم انفعال در برابر دشمن»۱۳۹۸/۰۲/۲۴ را از خود نشان بدهد. «امروز روز شوق است، روز امید است، روز حرکت است؛ مسئولین کشور در بخشهای مختلف باید با این روحیه حرکت کنند.»۱۴۰۲/۰۵/۲۶ باید دانست که «خیلی از مشکلات را در اتاق اداره و مدیریّت و #پشت_میز نمیشود فهمید، باید رفت در صحنه، در عرصه، تا مشکلات را بتوان لمس کرد.»۱۳۹۸/۰۲/۲۴ ۲. با تنبلی و خوابآلودگی کار پیش نخواهد رفت «باحرکت عادی و احیاناً خوابآلوده و بیحساسیت نمیشود کارهای بزرگ را انجام داد... باید حرکتی که میشود، هم علمی باشد، هم پر قدرت باشد، هم با برنامه باشد، و هم مجاهدانه باشد.»۱۳۹۲/۱۲/۲۰ باید کسی را انتخاب کرد که روحیه تنپروری و اشرافیت در او نباشد: «با تنبلی، با بیحالی، کمانگیزگی، مسئلهی #اقتصاد کشور حل نخواهد شد.» ۹۸/۰۱/۰۱ افرادی که در طول تاریخ انقلاب، اهل «پُرکاری، با تدبیر حرکت کردن، شبوروز نشناختن و دنبال کار را گرفتن» ۹۶/۱۱/۲۹ بودند، پیشرفت در کارها را رقم زدند و افراد با «دچار شدن به تنبلى و بىروحیگى، دچار شدن به کمکارى»۹۳/۰۳/۱۴ نتوانستهاند کار اساسی برای مردم انجام بدهند. ۳. خود باوری لازمه یک انسان پرتلاش و خستهنشو افراد فعال و پرکار دارای خصوصیت «خودباورى و اعتماد به نفس و اعتماد به کمک الهى»۹۳/۰۲/۱۰ هستند و با اتکا به خداوند در کار و فعالیت ثبات قدم دارند. باید «كار و تلاش با نیت الهی و مبتنی بر علم و درایت حاكم باشد، مشكلات كشور، در شرایط كنونیِ فشارهای خباثتآمیزِ قدرتهای جهانی و در شرایط دیگر، قابل حل است و كشور حركت رو به جلو را ادامه خواهد داد.» ۹۲/۱۰/۲۳ مردم عزیز ما باید توجه کنند که «امکانات و فرصتهای فراوانی در کشور ما هست؛ استفادهی از این فرصتها احتیاج دارد به انسانهای قوی، فعّال، پُرکار، خستهنشو و قدرتمند. »۱۴۰۰/۰۳/۲۶ و در این شکی نیست که ملت بزرگ #ایران اهداف و خواستههای مهمی دارد و «بدون مسئولان شجاع و فعّال و پُرکار هم این خواستهها تأمین نخواهد شد.»۹۶/۰۱/۰۱ ۱. آگاهی به انسان حرکت در جهتِ صحیح را نشان میدهد دومین ویژگی رئیس جمهور این است که آگاه به موضوعات و دارای تحلیل در مسائل گوناگون باشد و با «شناختن موضعگیریها، اشخاص و ابعاد گوناگون آنها » ۷۹/۰۵/۰۶ مجموعه مدیریتی خود را کنترل کند: «در نظام نبوی، پایه همه چیز، دانستن و شناختن و آگاهی و بیداری است. کسی را کورکورانه به سمتی حرکت نمیدهند؛ مردم را با آگاهی و معرفت و قدرتِ تشخیص، به نیروی فعّال - نه نیروی منفعل - بدل میکنند.»۸۰/۰۲/۲۸ در نظام اسلامی ما نیز رئیس اجرایی کشور باید به همین صورت از افراد آگاه باشد. در آغاز نهضت نیز «رهبری مقتدر، آگاه، مصمّم و دارای توکّل به خدا ... موجب شد که این ملّت بتواند به پیروزی برسد.» ۹۴/۰۸/۱۲ آگاهی و بصیرت مانند چراغ، راه را نشان میدهد: «باید بصیر بود؛ باید آگاه بود؛ باید هوشیار بود.» ۸۸/۰۹/۱۵ این هوشیاری برای رئیسجمهور ضروریتر است، زیرا «#سیاست یعنی نگاه به حرکت عمومی جامعه که کدام طرف داریم میرویم؛ آیا به سمت هدفها داریم حرکت میکنیم یا زاویه گرفتهایم و داریم از هدفها دور میشویم؟»۹۵/۰۵/۳۱ اگر رئیسجمهور در تصمیمات و عملکرد و موضعگیریها آگاهی نداشته باشد، مسیر اجرایی کشور منحرف و مختل خواهد شد. بنابراین آگاهی شرط کار است: «وقتی در برههای از زمان، آگاهان جامعه، بزرگان جامعه، دانایان جامعه و کسی مثل امام بزرگوار پیدا شدند، در مردم بصیرت دمیدند، مردم را به صبر وادار کردند، «و تواصوا بالحق و تواصوبالصبر» را در جامعه رایج کردند، این دریای خروشان بهوجود آمد و توانست آن تاریخ سرتاپا ذلّت و محنت را قطع کند و تسلّط بیگانگان را بر این کشور از میان بردارد.» ۷۷/۰۹/۱۲ ۲. با چشمی باز و دلی بیدار به مسائل بنگرید! «برای شکوفایی اقتصاد کشور، به کاری احتیاج داریم که... عالمانه باشد.» ۹۸/۰۱/۰۱ با بصیرت و سنجش راه باز میشود: «بلاهائی که بر ملتها وارد میشود، در بسیاری از موارد بر اثر بیبصیرتی است.» ۸۸/۰۵/۰۵ داوطلبان ریاست جمهوری اگر آگاه نباشند «واقعیتها را تشخیص نمیدهند، حقایق را نمیفهمند.» ۷۷/۰۹/۱۲ و از دایرهی حق خارج میشوند: «نقطهی مقابل تقوا، غفلت و بیتوجهی و حرکت بدون بصیرت است. خدا، ناهوشیاری مؤمن را در امور زندگی نمیپسندد. مؤمن باید در همهی امور زندگی، چشم باز و دل بیدار داشته باشد. این چشم باز و دل بیدار و هوشیار در همهی امور زندگی، برای انسان مؤمن این اثر و فایده را دارد که متوجه باشد، کاری که میکند، برخلاف خواست خدا و طریقه و ممشای دین نباشد.» ۶۹/۰۱/۱۰ یکی از توصیهها به مدیران مخصوصا نامزدهای #انتخابات این است که «آگاهیهای خودتان را نسبت به امروز و دیروز و فردا افزایش بدهید.» ۸۷/۰۸/۰۸ و با همین نگاه «سعى کنید قدرت تحلیل را در خودتان تقویت کنید.» ۹۳/۰۵/۰۱ فهم از مسائل زمانه راهگشاست. اگر «زمانتان را نشناسید، محال است بتوانید برای #جامعهی_اسلامی امروز مفید واقع شوید. اگر ندانیم که استکبار چه کار میخواهد بکند و دشمنان ما چه کسانی هستند و از کجا نفوذ میکنند، و اگر متوجه نباشیم که در جامعهی ما چه میگذرد و چه مشکلاتی وجود دارد و علاجش چیست، و اگر اطلاع نداشته باشیم که در جبههبندیهای امروز جهان چه جایگاهی داریم، نمیتوانیم نقش واقعی خود را ایفا کنیم.» ۶۸/۰۴/۲۰ ۳. رحمت خدا بر رئیسجمهوری که بشنود، بیندیشد و سپس اقدام کند اگر رئیسجمهور آگاه بود میتواند در آگاهکردن مردم نیز اثرگذار باشد و در پی آن «یک ملتی که #بصیرت دارد، مجموعهی جوانان یک کشور وقتی بصیرت دارند، آگاهانه حرکت میکنند و قدم برمیدارند، همهی تیغهای دشمن در مقابل آنها کند میشود.» ۸۸/۰۷/۱۵ دربارهی بصیرت و آگاهی «امیرالمؤمنین (علیه الصلاه والسلام) میفرماید: «فانّما البصیر من سمع فتفکّر و نظر فأبصر»؛ بصیر آن کسی است که بشنود، گوش خود را بر صداها نبندد؛ وقتی شنید، بیندیشد. هر شنیدهای را نمیشود به صرف شنیدن رد کرد یا قبول کرد؛ باید اندیشید. «البصیر من سمع فتفکّر و نظر فأبصر». نَظَرَ یعنی نگاه کند، چشم خود را نبندد. ایراد کار بسیاری از کسانی که در لغزشگاههای بیبصیرتی لغزیدند و سرنگون شدند، این است که نگاه نکردند و چشم خودشان را بر یک حقایق واضح بستند.» ۸۹/۰۸/۰۴ یا جایی دیگر میفرماید: «رحم اللَّه امرء تفکّر فاعتبر؛ فکر کند و بر اساس این فکر، اعتبار کند. یعنی با تدبر مسائل را بسنجد - «و اعتبر فأبصر» - با این سنجش، بصیرت پیدا کند. حوادث را درست نگاه کردن، درست سنجیدن، در آنها تدبر کردن، در انسان بصیرت ایجاد میکند.» ۸۹/۰۸/۰۴ ۴. پرچم حق به دست افراد آگاه افراشته خواهد ماند «بصیرت خودتان را بالا ببرید، آگاهی خودتان را بالا ببرید. من مکرر این جملهی امیرالمؤمنین را به نظرم در جنگ صفین در گفتارها بیان کردم که فرمود: (الا و لایحمل هذا العلم الّا اهل البصر و الصّبر).» ۸۸/۰۵/۰۵ پرچم حق را افراد ناآگاه نمیتوانند به دوش بکشند. اگر «در یک دنیای پر از تشنّج و ناآرامی، توانستهایم محیط امنی را برای کشور خودمان به وجود بیاوریم... این را آگاهیها و هوشیاریها و بهروزبودنها به وجود آورده است.» ۹۶/۰۲/۲۰ نه تنها یک رئیسجمهور باید آگاه باشد بلکه برای انتخاب او نیز «باید بصیرت داشت، آنچه که انسان از #نخبگان جامعه و جریانات سیاسی و گروههای سیاسی انتظار دارد، این است که با این حوادث، با این خطوط دشمن، با بصیرت مواجه بشوند؛ با بصیرت. اگر بصیرت وجود داشت و عزم مقابله وجود داشت، خیلی از رفتارهای ما ممکن است تغییر پیدا بکند؛ آنوقت وضعیت بهتر خواهد بود.» ۸۸/۰۷/۰۲ ۱. همیشه کار با انقلابیها پیش رفته است! سومین ویژگی رئیسجمهور اعتقاد داشتن به مبانی انقلابی است: «هر جایی که پیشرفتی داشتهایم، حرکت موفّقی داشتهایم، و دست بازی داشتهایم، آنجایی بوده است که افراد انقلابی با روحیه، با مجاهدت فعّال شدهاند، وارد میدان شدهاند، کار کردهاند، پیش رفتهایم.» ۱۴۰۰/۱۰/۱۹ و در مقابل «هر جا از انقلاب کوتاه آمدیم، یک حرکت غیر انقلابی و حرکت ناشی از کسالت و بیتوجّهی انجام دادیم، عقبماندگی به وجود آمد.» ۹۹/۱۱/۲۹ ریشهی مشکل در طول سالیان بعد انقلاب «فساد، اشرافیگری و نگاههای غیر انقلابی، حرکتهای غیر انقلابی.» ۲۴۰۰/۱۰/۱۹ بوده که راه خدمت و پیشرفت را مسدود یا سرعت حرکت را کند کرد. لذا «علاج مسائل کشور پافشاری بر همین مسائل انقلابی و شعارهای انقلابی و راه انقلابی است.» ۹۸/۰۷/۰۴ شکی نیست که «نظام، بدون مشی انقلابی ارزشی ندارد؛ واقعاً ارزشی ندارد. نظام، اگر چنانچه مشی انقلابی نداشته باشد، به آن آرمانها نخواهد رسید.» ۹۷/۰۳/۰۷ فکر و انگیزه «پایبندی به اصول انقلاب، مسلّماً یکی از مهمترین وسایل و ابزارهای #پیشرفت کشور و پیشرفت ملّت است.» ۱۴۰۰/۱۰/۱۹ ۲. انقلابی یعنی شجاع، خردمند، باسواد، منضبط و اهل محاسبه «شیوهی صحیح جمهوری اسلامی از اوّل کار تا امروز این بوده که حرکت انقلابی با حرکت اندیشهورزانه و عقلانی همراه باشد.» ۱۴۰۰/۰۶/۰۶ لذا هیچگاه «معنای #انقلابی بودن بیهوا حرکت کردن و بیحساب حرکت کردن نیست.» ۱۴۰۰/۰۶/۰۶ دستهایی در کار است تا انقلاب را تضعیف کنند و البته عدهای فریب خوردند و «انقلابیگری را با رفتار هیجانی اشتباه میگیرند، با حرفهای غیرمسئولانه اشتباه میگیرند؛ نه، انقلابیگری این نیست؛ انقلابیگری آن روحیهی اقدام صحیح، عازم، و جازم در جهت درستی است که با عقلانیّت برخاستهی از روحیهی انقلابیگری ترسیم شده.» ۱۴۰۰/۰۳/۰۶ «رفتار و منش انقلابی با بیان حرفهای نامعقول و ایجاد هیاهو کاملاً متفاوت است.» ۹۷/۰۴/۳۰ باید دانست که «انقلابینمایی غیر از انقلابیگری است؛ انقلابینمایی [یعنی] آدم جوری عمل کند که کأنّه ما [انقلابی هستیم]؛ انقلابیگری کار سختی است؛ پابندی لازم دارد، تدیّن لازم دارد. ۹۶/۱۰/۰۶ پس «انقلابیگری یعنی عادلانه، خردمندانه، دقیق، دلسوزانه، منصفانه، قاطعانه و بدون رودربایستی عمل کردن.» ۹۵/۰۴/۰۹ و «انقلابی یعنی دارای سواد، دارای انضباط، دارای تدیّن، دارای حرکت، دارای عقل، خردمند. ما یک چنین نسلی لازم داریم.» ۹۵/۰۷/۲۸ انقلابی کسی است که «شجاعت دارد، اهل اقدام است، اهل عمل است، ابتکار میورزد، بنبستشکنی میکند، گرهگشایی میکند؛ از چیزی نمیترسد، به آینده امیدوار است، به امید خدا به سمت آیندهی روشن حرکت میکند؛ انقلابیگری یعنی این؛ این [فرد] انقلابی است.» ۹۵/۰۸/۱۲ ۳. مثل روز روشن است که انقلابیگری نیاز امروز کشور است «#انقلابیگری، نیاز امروز کشور است.» ۹۶/۰۳/۱۴ البته «انقلابی حرکت کردن الزاماتی دارد.» ۹۷/۰۳/۰۷ قانونِ «انقلابیگری این است که کشور و مسئولان، تسلیم هیچ زورگوییای نشوند، دچار انفعال نشوند، دچار ضعف نفْس نشوند؛ نه زورگویی و قلدری را از طرف مقابل قبول کنند، نه فریب او را بخورند.» ۹۶/۰۳/۱۴ و به عبارتی «کار انقلابی یعنی آن کسانی که ضوابط را تعیین میکنند، بیایند راهها را کوتاه کنند؛ راههای میانبُر بگذارند جلوی پای مردم، جلوی پای #کارآفرین ، جلوی پای کسی که میخواهد خدمت بکند.» ۹۶/۰۲/۱۰ حقیقت این است که «راه انقلابیگری، راه مقابله و مواجههی با نظام سلطه.» ۹۸/۰۷/۱۰ است و به همین دلیل «دشمن برای شناسایی نقاط مؤثر انقلاب و ضربه زدن به مبانی اساسی آن برنامه دارد.» ۹۸/۱۱/۱۴ یکی از آن نقاط نفوذ افراد غیرانقلابی در مناصب مهم حکومت است که باید دقت کرد رئیسجمهوری انقلابی و معتقد به مبانی انقلاب انتخاب کرد تا از ارزشهای کشور صیانت کند. همگان باید بدانند که «رئیس جمهور یکی از مؤثرترین، و در دستگاه اجرایی مؤثرترین عنصر برای حل مسائل کشور است. در میان مسؤولان کشور، هیچ مسؤولی به قدر رئیس جمهور در قانون اساسی ما امکانات و تواناییها و عرصهی عظیم خدمتگزاری ندارد.» ۸۴/۰۲/۱۱ ملت بزرگ ما به اهمیت انتخابات واقف است: «هر انتخاباتی برای ملت ما و فضای عمومی کشور مثل نسیمی است که فضا را تغییر میدهد و معطر میکند؛ هوای تازهیی در فضای کشور به وجود میآورد و #امید های تازهیی در دلها برمیانگیزد. صحنهی انتخابات - بخصوص انتخابات #ریاست_جمهوری - یکی از جدیترین و پُرشورترین و پُرجاذبهترین صحنههای مشارکت عمومی مردم است.» ۸۴/۰۲/۱۱ انتخابات ریاست جمهوریای هم «که در پیش روی ما است اگر انشاءالله با خوبی و شُکوه و عظمت برگزار بشود، یک دستاورد بزرگ برای ملّت ایران است... خدای متعال هم دلهای مردم را انشاءالله هدایت خواهد کرد به بهترین گزینه و انشاءالله یک #رئیسجمهور_شایسته برای ملّت ایران تعیین خواهد شد.» ۱۴۰۳/۰۳/۱۴