آغاز ضیافت بهاری در خانه های ایرانی

 فردین خراسانی- ماه رمضان فرصت مغتنمی است که آدمی کوتاهی‌هایی که در زندگی داشته و ظرفیت‌هایی را که در بندگی و ارتباط با خداوند متعال چه در حوزه رفتار و چه در حوزه معرفتی از دست داده است را بتواند جبران کند؛ این ماه فرصتی ارزشمند برای رهایی از رذائل نفسانی و رسیدن به اوج معنویت و اخلاق است.
همه لحظات این ماه سرشار از ارزش‌های معنوی است و کسی که بتواند از شب‌ها و روزهای این ایام برای تقویت معنوی درون خود استفاده کند به طور حتم نزد خداوند متعال رو سفید خواهد بود.
رمضان 1445 با شروع سال نو پیوند خورده و بهار طبیعت با بهار قرآن همراه شد. رمضان، ماه خانه تکانی دل و صیقل روح، ماه استجابت دعا و ماه صحبت‌های پنهانی با معشوق حقیقی است.
لحظه لحظه این ماه، سراسر بارش رحمت است و نور و هرکس به قدر ظرفیت و توان از خوان گسترده الهی توشه برمی دارد.
ماه مبارک رمضان جایگاه ویژه ای در دین اسلام و بین مسلمانان دارد؛ ماه نزول قرآن، فرصتِ مناسبی برای خودسازی و تزکیه معنوی مؤمنان است. بهره مندی از این ماه پرفیض درجات مختلفی داشته که برای حصول این توفیق شرایط و پیش شرط‌های متعددی نیاز است.
درک حقیقت و دانستن ارزش واقعی و بهای ماه مبارک رمضان نخستین اصل برای برخورداری و استفاده معنوی از ماه صیام است.
اجرای درست و کامل عبادات، قرائت ادعیه و اعمال خیر در این ماه پرفیض اندوخته‌های معنوی مؤمنان را افزایش می‌دهد و تمکین در برابر مأموریت‌ها و وظایف شرعی در ماه رمضان موجب تقویت جنبه روحانی و معنوی مؤمنان شده و آنها را در برابر وسوسه‌های نفسانی و شیطانی ایمن می‌سازد.
واکاوی ابعاد معنوی و اجتماعی ماه رمضان
علما و اهل عرفان پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های متعددی برای ماه رمضان بیان کرده اند که اولین جنبه آن مقوله جبران مافات و امکان جبران گذشته است؛ موضوعی که از آن به عنوان توبه یاد می‌شود. باز بودن درگاه توبه در ماه رمضان، زمینه بهبود اعمال و رفتار انسان‌ها در آینده را فراهم می‌آورد.
نقطه عطف ماه رمضان شب قدر است، شبی که از هزاران شب بهتر و والاتر استمورد دیگری که از آن به عنوان یک ظرفیت ارزشمند برای ماه مبارک رمضان یاد شده، ارزش و قدر عبادات و تسبیح در درگاه الهی در ماه رمضان است.
براساس احادیث و نص صریح قرآن منزلت و شأن عبادات و تسبیح مؤمنان در درگاه احدیت در شب و روزهای ماه رمضان هزاران برابر افزایش یافته که این امر فرصت مغتنمی برای کسب اندوخته‌های معنوی بیشتر است تا جایی که خواب و نفس کشیدن مؤمنان هم ثواب فراوانی در پی دارد.
این ماه نقطه عطفی دارد و آن شب قدر است، شبی که از هزاران شب بهتر بوده و تقدیر آدمی در آن رقم می‌خورد و باید با از آن نهایت استفاده را برد.
سرآغاز سال معنوی
رئیس مرکز اسلامی گلستان در خصوص فضائل ماه رمضان گفت: در حدیث قدسی داریم که «إنّ لِرَبِّکُم فی أیّامِ دَهرِکُم نَفَحاتٍ، فَتَعَرَّضُوا لَهُ لَعَلَّهُ أن یُصِیبَکُم نَفحَةٌ» یعنی اینکه همانا از سوی پروردگار شما در طول عمرتان نسیم‌هایی می‌وزد، پس خود را در معرض آنها قرار دهید، باشد که نسیمی از آن نفحات به شما بوزد.
حجت الاسلام نورعلی دیلم افزود: یکی از این فرصت‌ها و نسیم‌های الهی که برای بندگان خدا در طول عمرشان تکرار می‌شود، ماه مبارک رمضان و شب‌های قدر است که ارزش آن از هزار ماه عبادت بیشتر است.
وی گفت: مؤمنان و مومنات باید زیرک باشند و از فرصت‌های ناب معنوی و نسیم رحمت الهی بهره بگیرند.
واکاوی ابعاد معنوی و اجتماعی ماه رمضان
دیلم بیان کرد: بر اساس برخی وقایع تاریخی برخی از ادبا و اهل عرفان برای زمان تسویه معنوی با پروردگار، ماه مبارک رمضان، شب قدر و یا عید فطر را انتخاب می‌کردند که بیانگر جایگاه و منزلت والای این شب و روزها بوده و این ایام بهترین زمان برای سرآغاز یک سال معنوی است.
رئیس مرکز اسلامی گلستان ادامه داد: در این ماه مبارک علاوه بر اینکه عبادت و خشوع در برابر پروردگار عالم ثواب اخروی بسیاری دارد، نفس، خواب و همه کار مؤمن هم سراسر ثواب است. وی افزود: یکی از مباحثی که باید مد نظر مؤمنان و مومنات باشد این است که نگذاریم نماز ما، تلاوت قرآن ما و دستگیری به ایتام ما، به یک امر تکراری بدل شود؛ نباید امور خیر و عبادات به عادت بدل شود بلکه باید سرآغاز یک تعهد با پروردگار باشد تا به یک تحول عظیم برسیم.
دیلم اضافه کرد: ماه رمضان و شب‌های قدر را باید به فرصتی برای تحول در بندگی پروردگار تبدیل کنیم، باید در کنار مراقبت بر رفتار و اعمال خود، روزه خاص بگیریم و فکر و دل و زبان و دیده را روزه دار کنیم.
رئیس مرکز اسلامی گلستان گفت: باید از ماه مبارک رمضان و عبادات این ماه برای رسیدن به تکامل معنوی و تعالی روحی خویش استفاده کنیم. باید با بهره مندی از فیوضات شب قدر و سایر ایام ماه مبارک رمضان در مسیر تقوای الهی گام برداریم.
رمضان فصل بندگی و ماه خودسازی
معاون فرهنگی اداره کل تبلیغات اسلامی گلستان هم به خبرنگار مهر گفت: ماه رمضان فرصتی برای ارتقای باورهای دینی در مسیر تحقق جامعه پردازی و زیست جمعی مومنانه و توحیدی است.
حجت‌الاسلام رضا دیلمی افزود: ماه مبارک رمضان، فصل بندگی، ماه نیایش و خودسازی، انس با قرآن، تهجد و تضرع به درگاه خداوند است.
وی گفت: ماه مبارک رمضان فرصتی است تا با تقویت اراده‌های جمعی مومنانه با استفاده از ظرفیت عظیم مردمی و کنشگران انقلابی در مسیر «جهاد تبیین» گام برداریم.
دیلمی ماه مبارک رمضان را فرصت مغتنمی برای ارتباط بیشتر انسان با خدای خویش دانست و افزود: بهره گیری صحیح از این ماه که ماه رحمت، کرامت و بخشش است، سبب آمرزش گناهان می‌شود و همه باید قدر این ماه با عظمت را بدانیم.
حجت‌الاسلام دیلمی با بیان اینکه در این ایام سراسر نور، این نهاد انقلابی برنامه‌های متنوعی را با همت تشکل‌های دینی و انقلابی و مراکز قرآنی در استان با محوریت عملیات مهرواره محله همدل برگزار کرده است، افزود: این برنامه‌ها در هشت کارگروه شامل بانوان، تشکل‌های قرآنی، تبلیغ نوین، رسانه، مساجد، کودک و نوجوان، ادیان و مذاهب با محوریت تقویت اراده‌های جمعی مومنانه، امیدآفرینی، حل نظام مسائل محلات با استفاده از ظرفیت عظیم مردمی و کنش‌گران انقلابی با مرکز فرماندهی مسجد و با پیوست «جهاد تبیین» دنبال شده است.
رمضان ماه تمرین بندگی
یک کارشناس مذهبی هم در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: رمضان ماه بندگی و گام نهادن انسان در مسیر تکامل برای داشتن زندگی بهتر است، ماهی که انسان با تمرین بندگی، به زندگی خود رنگ و بوی خدایی می بخشد.
حجت الاسلام مسلم رضایی افزود: رمضان، ماهی است که انسان خود را از قیدوبندهای مادی و قفس تنگ جسم و ماده می‌رهاند و در آسمان لایتناهی خوبی‌ها پرواز می‌کند. وی ادامه داد: رمضان، ماه تلاش برای گره‌گشایی‌های بی‌منت، ماه انفاق و احسان بدون اسم و رسم است.
رضایی گفت: در این ماه فرصتی داده می‌شود تا در آغوش امن الهی با استغفار از گناه و اشتغال به تقوا و عمل صالح به استقبال از آینده‌ای سرشار از عبودیت و بندگی برویم. وی ادامه داد: ماه رمضان، ماه مهمانی خدا است، ماهی که خوان کرم الهی به روی همه گسترده شده و باید با تمرین و تقویت اراده و دوری از خواسته‌های نفس، برای رسیدن به کمال تلاش کنیم.
رمضان و آیین های کهن
ماه رمضان برای مسلمانان تنها یک آیین مذهبی ویژه نیست، یک فرهنگ است.بسیاری از آداب و رسوم ماه رمضان یا فراموش شده و یا در آستانه فراموشی قرار گرفته است بنابراین ضروری است برای ثبت و حفظ این گنجینه‌های خاطره انگیز ایران اسلامی، اقداماتی صورت گیرد.
  ماه رمضان برای مسلمانان تنها یک آیین مذهبی ویژه نیست، یک فرهنگ است که در درون هر فرد مسلمان فارغ از رنگ و نژاد، نهادینه شده است و ایرانیان مسلمان نیز اشز این جریان مستثنی نیستند.
رمضان برای ایرانیان یعنی حال و هوای نشستن در کنار سفره سحری، شوق و انتظار نشستن در کنار سفره افطار، شنیدن طنین دعای ربنا...
به راستی آیا رمضان هنوز حال و هوای گذشته را دارد؟
کجا رفت نقاره ‌زنی‌ها به هنگام افطار، چه شد سحرخوانی‌هایی که به منظور بیدارکردن مومنان اجرا می‌شد؟ آیا بسیاری از آیین‌های رمضان ایرانی با ورود به هزاره سوم، رنگ باخته و از بین رفته‌اند؟
بیش از 100 غذا و 30 نوع نان خانگی در شهرهای مختلف ایران وجود داشته که در ماه رمضان پخته می‌شده و امروز چونان بسیار از آداب و رسومهای این ماه از بین رفته است.
مردم ایران کهن، از دیر باز مانند هر تمدن دیرینه‌ای، برای بسیاری از مناسبتنهای ملی و مذهبی خود، آیینهای ویژه‌ای برگزار می‌کردند. پس از ورود اسلام به ایران نیز بسیاری از مناسبتهای اسلامی، رنگ و بوی ایرانی به خود گرفت و حتی ایرانیان آیینها و مراسمهای جدیدی را برای اسلام خلق کردند که پیشتر وجود نداشت.
رمضان نیز یکی از مناسبتهای اسلامی است که پس از ورود به ایران رنگ و بویی ایرانی به خود گرفت و مردم این سرزمین کهن، آیینهای رمضان را به شیوه خود برگزار می‌کنند.
مردم هر منطقه از ایران زمین، فراسوی انجام فرایض مذهبی و مناسبت‌های ویژه این ماه، آداب و رسوم خاص منطقه خود را نیز انجام می‌دهند که برگزاری این مراسم و آداب و سنن ویژه در استان‌ها و مناطق مختلف کشور به نوعی وابسته به تاریخ، سنت و فرهنگ آن منطقه است.
• رمضان و آیین‌های ایرانی این ماه
  • شیراز
شیرازی‌ها آخرین جمعه قبل از ماه مبارک رمضان را کلوک اندازون KLOUK-ANDAZUN می‌گویند در این روز رسم است که اگر ماه رمضان در تابستان افتاده باشد مردم دسته دسته به گردشگاه‌های اطراف شهر مثل باغ‌های سرسبز قصردشت و مکان‌های دیدنی شیراز می‌روند و آن روز را به خوبی و خوشی به شام می‌رسانند.
در روزهای ماه مبارک رمضان بعضی نذر دارند و افطاری می‌دهند و بطور کلی مهمانی‌ها در این ماه بصورت افطاری برگزار می‌شود. چه بسا اتفاق می‌افتد که تا هنگام سحر دور هم نشسته به صحبت از این طرف و آن طرف می‌پردازند که بدان شبچره می‌گویند. شبچره تنقلاتی است که در این شب‌ها مصرف می‌کنند مثل رنگینک, زلیبی «زولبیا» و بامیه.
خانواده‌هایی که دختر خود را به خانه بخت فرستاده باشند در اولین ماه مبارک رمضان پس از عروسی پدر و ماد دختر موظف هستند یک افطاری کامل تهیه دیده همراه با گلی (در شیراز هر نوع کادو عروسی را گلGOL می‌گویند) مثل گوشواره، انگشتری، سینه ریز، النگو و غیره و به خانه داماد بفرستند. به این افطاری در شیراز روز والون (RUZ – VALUN ) می‌گویند.
جمعه الوداعی:
شیرازی‌ها به آخرین جمعه ماه مبارک رمضان جمعه الوداعی می‌گویند. در این زمینه از کتاب رمضان در فرهنگ مردم گردآوری و تالیف سید احمد کیلیان مطلبی برگزیده شده که می‌خوانید:
« شیرازی‌ها به آخرین جمعه ماه رمضان « جمعه الوداعی » می‌گویند. روز جمعه الوداعیALVEDOY)) مسجد جمعه شیراز بسیار شلوغ و جنجال می‌شود به طوری که داخل تمام شبستان ها، ایوان ها، صحن مسجد حتی دالان‌ها سجاده پهن است و زنان شهر هرکدام به نیت خاصی ازپیش از ظهر و اوایل روز برای گرفتن جای مناسب به مسجد هجوم می‌آورند یک دسته برای درست کردن چل بسم الله، جماعتی برای گرفتن دعای کیسه از دست آقا « پیشنماز و امام جماعت مسجد» یک عده برای نوشتن دعای سیاه سرفه روی پوست کدو، یک گروه از دختر‌های دم بخت به نیت گشایش بخت، جمعی از زنهای نروک و بی فرزند به قصد بچه دار شدن، عده‌ای از زنان بچه دار به نیت گرفتن فرزندشان از شیر و خلاصه هرکسی به امید و نیتی به مسجد جامع می‌رود. بسیاری از زنان شیرازی بعد ازمراسم جمعه الوداعی از مسجد جامع به مسجد فتح که در محله یهودیان بنا شده است می‌روند بیشترجمعیت را دختران دم بخت و زنان حاجتمند تشکیل می‌دهند و این مسجد در بعد ازظهر جمعه آخر ماه مبارک رمضان پر از جمعیت می‌شود هرکس برای برآورده شدن حاجتش شمعی روشن می‌کند به طوری که شبستان مسجد از دود شمع دیده نمی‌شود.
خوراکی‌های ویژه ماه رمضان در شیراز :
۱- رنگینک ۲- ترحلوا ۳- کوفته هلو ۴- کشمش پلو ۵- قنبر پلو
به طور کلی خوراک‌هایی در این ماه بیشتر مصرف دارند که چاشنی داشته باشند از شیرینی‌ها در این ماه زلیبی و بامیه است که بین مردم رواج کامل دارد.
 • تبریز
در آذربایجان شرقی همزمان با ماه رمضان دو سنت قاباخلاما و کیسه دوزی با گذشت قرن­ها همچنان پابرجاست و به خصوص قاباخلاما با جدیت اجرا می­شود.
به طور کلی مردم آذربایجان شرقی از نیمه ماه شعبان خود را برای استقبال از ماه رمضان آماده می‌کنند.مردم این منطقه ضمن نظافت و خانه تکانی، از چند روز مانده به ماه رمضان به پیشواز این ماه می‌روند که در زبان محلی بدان « قاباخلاما » می‌گویند. قاباخلاما سنتی است که حتما باید پیش از ماه رمضان اجرا شود تا همه جا برای حضور در میهمانی بزرگ خداوند آماده و پاکیزه باشد. در این میان، نظافت و غبارروبی مساجد با همکاری مردم و روحانی محل نیز از اعمال قطعی است که از سال‌های دور در دیار آذربایجان انجام می‌شود.
افطاری دادن یکی از رسوم ویژه این ماه در آذربایجان شرقی است به ویژه اینکه این رسم در تبریز از رونق بسیاری برخوردار است. میهمانی افطار با دعوت قبلی مرسوم است به طوری که امروزه دعوت میهمانان از اواسط ماه شعبان آغاز می‌شود. در برخی از خانواده‌های پرجمعیت وضعیت به گونه‌ای است که به غیر از یکی دو روز، اعضای یک خانواده تمام افطاری‌های ماه مبارک رمضان را در منازل دوست و فامیل مهمان هستند. سفره‌های افطاری در تبریز از تشریفات خاصی برخوردار است به طوری که تنوع غذایی و رنگینی این مراسم در هیچ کجای کشور دیده نمی­شود. سوپ یا آش همواره یک پای ثابت غذاهای آذربایجان شرقی است.
برنج و خورشت‌های مختلف بسته به توان خانواده‌ها از کباب و مرغ گرفته تا قیمه و قورمه سبزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیش‌غذا هم از عناصر مهم سفره افطاری است که در این میان فرنی، شیر برنج، انواع دلمه، ‌کتلت، کوکو، سالاد، ختایی، اهری، ‌حلوا، خرما و انواع مربا بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برخلاف مراسم افطار در آذربایجان شرقی، آداب و رسوم سحری بسیار ساده و سبک است.
• خروس وقت‌شناس گیلان دیگر نمی‌خواند...
با شنیدن بانگ «سحر شده خواب نمانید» می‌توان تشخیص داد که اینجا گیلان است. به وقت سحر هنوز هم این بانگ از گلدسته‌ مساجد و بام برخی خانه‌ها، هنگام سحر و بیداری را اعلام می­شود تا کسی خواب نماند.
در بعضی نقاط استان گیلان هم مردم در سالیان گذشته هنگام سحر گوش به بانگ خروس سفید می‌دادند و با نخستین آواز خروس از جا برمی‌خواستند و با آواز دوم خروس غذایشان را روی آتش می‌گذاشتند و با آواز سوم غذا می‌خوردند(البته خروس‌هایی چنین مطمئن این روزها پیدا نمی­شود). در گذشته‌های دور آواز خروس سفید را در گیلان خوش یمن می‌دانستند و در مرغدانی‌های اغلب خانه‌های روستایی حداقل یک خروس سفید پیدا می‌شد.
از دیگر رسوم منسوخ شده گیلان در ماه رمضان تنظیم وقت سحر با ستاره میزان است. بعضی از کوه نشینان گیلان چشم بر ستاره «میزان» یا «ششه» داشتند که مجموعه شش ستاره است که وقتی از شرق آسمان طلوع می‌کند زمان بیداری است و چون یک سوم آسمان را طی کند غذا بر آتش می‌نهند و وقتی در افق مغرب غروب کرد دیگر باید دست از طعام خوردن بکشند که در هر دو مورد تقسیم سه گانه زمان قابل توجه است.
برای افطار نیز در گیلان رسم‌هایی وجود دارد، افطاری دادن به عنوان نذری و دعوت از خویشاوندان عروس یا داماد، بخصوص در دوران نامزدی تقریبا در تمام نقاط استان گیلان در ماه مبارک رمضان معمول است. در برخی مناطق و روستاهای استان گیلان مانند نومندان برای خیرات به اصطلاح «احسان آش» می‌پزند و «افطار آشی» می‌دهند.
• آیین کلوخ اندازان در یزد:
کلوخ‌اندازان از جمله آداب و رسومی است که مردمان مومن یزد با انجام آن به استقبال ماه مبارک رمضان می‌روند. مرا‌سم کلوخ‌اندازان در روزهای پایانی ماه شعبان و در استقبال از ماه رمضان انجام می‌شود و به این شکل است که خانواده‌ها درکنار یکدیگر به شادمانی می‌پردازند‌.
علت نامگذاری این روز به کلوخ اندازان مشخص نیست‌، ولی شاید بتوان آن را بهانه‌ای دانست که افراد درکنار یکدیگر و بزرگترهای خانواده جمع شده و ضمن بجا آوردن صله‌رحم برای تفریح و شادی به دامن طبیعت بروند‌. درمیان غذاهای مطبوعی که در این روز توسط مردم یزد طبخ می‌شود نوعی آش است که در اصطلاح محلی به آن شولی می‌گویند‌.
در قدیم مردم یزد برای رویت هلال اول ماه رمضان‌، غروب روز آخر شعبان بالای پشت بام و مناره‌های مسجد رفته و با نگاه عمیق به آسمان ماه را جست‌وجو می‌کردند و در صورت مشاهده‌، اعمال مخصوص این ماه را بجا می‌آوردند‌.
 اگر به علت ابری بودن آسمان رویت هلال اول ماه ممکن نبود افرادی را به آبادی‌ها و شهرهای نزدیک که افق‌شان با شهرها یکی باشد می‌فرستادند که در اصطلاح به این عمل «قاصد درکردن» می‌گفتند‌. خلاصه اگر تا هنگام سحر دیدن ماه ثابت می‌شد مردم سحری را خورده و روزه می‌گرفتند تا در صورت آغاز رمضان از تکالیف دینی غافل نمانند‌.
ازجمله آداب و رسوم مردم استان یزد در مورد دیدن ماه نو آن است که به محض رویت ماه‌، چشمان خود را بسته و صلوات می‌فرستند و بر این باورند که درموقع دیدن ماه هرحاجتی از خدا طلب کنند برآورده می‌شود‌. وقت‌شناسی نیز از قدیم‌الایام برای بیدار شدن در سحرهای ماه مبارک رمضان و تشخیص وقت دقیق سحر از ستارگان استفاده می‌شود.
• روزه قلاغی همدانی
همه ساله مردم استان چند روز مانده به آغاز رمضان به استقبال این ماه می‌روند، که این استقبال آیین «پیشباز» از ماه رمضان نامیده می‌شود. آیین استقبال به این صورت است، که مردم برای آمادگی هر چه بیشتر برای گرفتن روزه در ماه مبارک رمضان، روزهای اول، پانزدهم و آخر ماه شعبان را روزه می‌گیرند. مردم همدان باور دارند، افرادی که این سه روز را روزه بگیرند، اجر و ثواب آن برابر با روزه یک ماه رمضان است.
بچه‌هایی که به سن شرعی نرسیده و روزه بر آنان واجب نیست، اهالی همدان اعتقاد دارند اگر بتوانند روزه را قلاغی (کلاغی) بگیرند، خداوند اجر و پاداش روزه کامل را برای آنان منظور می‌کند. مردم همدان به روزه نیمه روز و روزه‌ای که در آن بچه‌ها از هنگام سحر تا اذان ظهر روزه خود را نخورند، روزه قلاغی می‌گویند.
کیسه برکت همدونی
 یکی دیگر از سنت‌های قدیمی ماه رمضان در همدان، مراسم کیسه برکت است، زنان روزه ‌دار پس از رفتن به مسجد و اقامه نماز ظهر به همراه خود پارچه، نخ و سوزن می‌برند. زنان مؤمن همدانی در میانه دو نماز ظهر و عصر با استفاده از این وسیله‌ها به کار دوختن یک یا چند عدد کیسه برکت مشغول می‌شوند.به اعتقاد مردم همدان، هر فردی که به داخل این کیسه پول بریزد، خداوند به وی مال و دارایی زیاد می‌بخشد، به همین علت زنان در این روز بیش از یک کیسه برکت دوخته و آن را برای فزونی دارایی بین خانواده خود و دیگران توزیع می‌کنند.
از دیگر آیین‌های جالب توجه مردم استان همدان فرستادن افطاری توسط داماد به خانه عروس است، مطابق این سنت دیرینه در ماه رمضان جوان دارای نامزد، باید افطاری نامزدش را به خانه پدر عروس ببرد، این افطاری شامل چند قرص نان، گرده دو زرده، برنج، روغن حیوانی، یک عددمرغ و یا ماهی، سیب سرخ، شیرینی انگشت پیچ و میوه‌های فصل است.
• کردستان و ندای مرحبا
در ماه مبارک رمضان ندای مرحبا مرحبا با آهنگ و موزونی خاص در فضای استان کردستان به گوش می‌رسد. در مساجد و تکایای کردستان در ماه مبارک رمضان بعد از خواندن نماز عشاء برای تزکیه و عبادت هرچه بیشتر خداوند سبحان،نماز تراویح و نماز وتر به جماعت اقامه می‌شود.
پختن نانهای محلی با نامهای برساق و نان تاوه­ای از دیگر رسوم مردم کردستان در ماه مبارک رمضان است. همچنین مردم این دیار طبق آیینی دیرینه به پخت نوعی نان برای شب بیست و هفتم ماه مبارک که به آن کولیره می‌گویند مشغول می‌شوند و بعد از پخت، آن را بین همسایگان و اهالی محل تقسیم می‌کنند.
 • روزه سری مازندرانی
مردم استان مازندران ماه مبارک رمضان را در حالی آغاز می‌کنند که روزه اولی‌ها همواره بر سر سفره افطار متبرک شمرده می‌شوند. کسانی که در مازندران برای نخستین بار به سن تکلیف می‌رسند و روزه می‌گیرند تا زمانی که از جانب بزرگ‌ترها به عنوان روزه‌سری هدیه‌ای نگیرند، افطار نمی‌کنند. معمولاً این هدایا شامل چادر نماز و طلاجات برای دختران، پول و انواع نقره‌جات قدیمی برای پسران است. در مازندران افرادی که حاجتی داشته باشند برای برآورده شدن آن نذر ختم انعام می‌کنند و برای این کار از کسانی که در قرائت قرآن تبحر دارند دعوت می‌کنند و به هنگام خواندن قرآن مقداری نمک، چند قرص نان و چند ظرف آب در سینی بزرگی می‌گذارند و در مجلس قرار می‌دهند. پس از خواندن سوره انعام افراد روزه خود را با غذاهایی که در سینی قرار دارد باز می‌کنند و نان‌های باقی‌مانده را به عنوان تبرک در سفره نان قرار می‌دهند تا برکت پیدا کند و در ادامه صاحب مجلس سفره افطار را پهن می‌کند.