در ضرورت مشارکت

  محبوبه نصیری-  مشارکت‏سیاسى به معناى دخالت مردم و نهادهاى مردمى در پیدایش قدرت، چگونگى اعمال قدرت، ضوابط حاکمان، و خلاصه همه شئون مربوط به قدرت است . سخن در میزان دخالت مردم و قلمرو آزادى اراده مسلمانان در تدبیر شئون سیاسى‏شان است . نویسنده با تفکیک میان الزام اخلاقى و الزام حقوقى، مشارکت‏سیاسى را به معناى آزادى مسلمانان در نظام سیاسى اسلام به معناى حقوقى مى‏داند . از جمله ادله‏اى که وى بر این مطلب اقامه مى‏کند، توقف بقاى نظام اسلامى بر مشارکت مردم و تحقق بعضى از مظاهر این پدیده در صدر اسلام است . به زعم نویسنده، حتى هدف آفرینش نیز بدون مشارکت مردم تحقق نمى‏یابد . مشارکت‏سیاسى از مجارى گوناگونى که مشکل قانونى نیز یافته تحقق‏پذیر است . از جمله این مجارى، انتخابات، بیعت، امر به معروف و نهى از منکر، نصیحت و مشورت است . تقویت‏باور عمومى به مشارکت‏سیاسى، تحکیم اعتقاد به لزوم هم‏اندیشى در اداره جامعه براى کاهش میزان خطا، و تکلیف شرعى دانستن مشارکت از جمله راه‏هاى گسترش و تحکیم مشارکت‏سیاسى است . در باب تصمیم‏گیرى در مورد صلاحیت نامزدها نیز نویسنده بر اعمال اصل برائت در موارد مشکوک تاکید مى‏کند و نیز بر تضمین قانون‏مند سلامت انتخابات و وجود احزاب و تشکل‏هاى سیاسى در چارچوب قانون پاى مى‏فشرد . این نوشتار در پایان به بررسى مقوله مشارکت‏سیاسى و نقش مردم در حکومت از دیدگاه قانون اساسى مى‏پردازد .
مشارکت سیاسی, فراگرد ایفا نقش مشارکتی افراد و بازیگران اجتماعی به منظور تعیین سرنوشت خود, بیان مطالبات یا حمایت ها و تاثیر بر تصمیم گیری های حکومتی است. بیش از دو دهه است که در سطح جهان به ویژه در دموکراسی های تثبیت یافته جوانان به عنوان یکی از بازیگران یا نیروهای اجتماعی مهم پذیرفته شده و حضوری چشمگیر در عرصه مشارکت به ویژه در جنبش های اجتماعی داشته اند.
مشارکت سیاسی یا عدم مشارکت سیاسی به عنوان یکی از معیارهای سنجش میزان توسعه یافتگی سیاسی جوامع در سطوح مختلف همواره از سوی پژوهشگران متعددی مورد بررسی قرار گرفته است. مشارکت سیاسی زنان در ایران از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی به شیوه های مختلف صورت پذیرفته است که نقش قابل توجهی در سیر تحولات تاری‑خی ایران داشت. زنان در ایران بین دو انقلاب مذکور، با توجه به بسیاری از موانع برخاسته از جامعه، سنت، فرهنگ و ... از جایگاه والایی در ارتقا پارامتر مشارکت سیاسی نسبت به تحولات تاریخی برخوردار بوده اند و برای تاثیرگذاری بر سرنوشت سیاسی جامعه خویش به شیوه های گوناگون در جهت ایفای نقش سیاسی اجتماعی پرداختند.