مُسکن چالش مَسکن

 سهراب سادات محله- نیاز به مسکن در تاریخ, همیشه دغدغه جوامع بوده و مدت مدیدی است که مساله فراهم نمودن مسکن مناسب نه تنها برای افراد بلکه برای دولت ها نیز یک دغدغه است. با گذشت زمان و توسعه دانش و فناوری, موضوع مسکن مناسب از اهمیت بیشتری برخوردار گردیده است. از آنجا که روند شهری شدن جوامع به سرعت رو به افزایش است, اگر برنامه ریزی موثر و کارآ در قبال تغییرات شهری اتفاق نیفتد, پیامدهای شهری شدن در جوامع گوناگون بحران زا خواهد شد. پیامدهایی که هم اینک نیز خود را در قالب ناکافی بودن مسکن مناسب و افزایش حاشیه نشینان, کمبود یا استهلاک زیرساخت های شهری, کاهش ایمنی در شهرها, مشکلات سلامتی نشان می دهند.
سرمایه گذاری به عنوان عاملی کلیدی در توسعه و پیشرفت کشورهاست و می تواند تأثیر مثبت بر رشد اقتصادی، افزایش تولید ناخالص ملی، درآمد سرانه، اشتغال، ارزش پول ملی و کاهش تورم و به طورکلی بهبود مؤلفه های مختلف اقتصاد کلان نقش مؤثری ایفا کند، ازاین رو مورد توجه کشورهای مختلف بوده است. مسکن دارای ویژگی خاصی است که با سایر کالاها و خدمات تفاوت اساسی دارد. این کالا به دلیل با دوام بودن، یک کالای سرمایه ای است و به دلیل امنیت نسبت به سایر کالاهای سرمایه ای دارای مزیت نسبی است، لذا سرمایه گذاران مایل به سرمایه گذاری در این بخش هستند. تأمین مسکن، یکی از موضوع های اصلی رفاه افراد یک جامعه است که دولت ها توجه ویژه ای به این بخش دارند. به طوری که تأمین مسکن افراد کم درآمد نقش بارزی در تأمین عدالت در جامعه ایفا می کند. در سمت دیگر نگاه متفاوت بسیاری از کشورهای در حال توسعه، امر سرمایه گذاری در مسکن را به عنوان بستری جذاب برای ورود سرمایه به کشور در برنامه های خود لحاظ کرده اند و با استفاده از پتانسیل های طبیعی جغرافیایی به جذب منابع و پیشرفت و توسعه، از طریق ایجاد نواحی شهری و شهرکی با این رویکرد می پردازند. ساختمان های مسکونی و کل حوزه مسکن تأثیر اساسی بر استانداردهای زندگی شهروندان، قدرت اقتصادی و توسعه کشورها دارد. در بسیاری از کشورها، مسکن بزرگ ترین سهم از ثروت و همچنین سرمایه گذاری را دارد.
یکی از عواملی که تهیه مسکن را مشکل می‌کند استفاده از مسکن به عنوان وسیله‌یی برای بورس‌بازی و خریدوفروش توسط سرمایه‌داران است، چراکه بسازوبفروش‌ها سود کلانی از این راه به دست می‌آورند و مسکن به عنوان یک پس‌انداز سودده مورد استفاده سرمایه‌داران قرار می‌گیرد و سبب تعدد تملک واحدهای مسکونی در میان این گروه می‌شود.
افزایش میزان مهاجرت از روستاها به شهرها در بیشتر کشورهای درحال‌توسعه سبب پیدایش روند زیانمند تمرکز و تجمع افراد در شهرها می‌شود و این شهرها دچار تورم جمعیتی می‌شوند. تامین مسکن و رشد و توسعه صنعت و وسایل حمل‌ونقل در چنین شهرهایی به علت بیش جمعیتی عقب می‌ماند و بر تعداد جمعیت حاشیه‌نشین افزوده می‌شود. در نتیجه حاشیه‌نشینی یکی از نمودهای فضایی و فیزیکی جریان مهاجرت روستا-شهری در کشورهای درحال‌توسعه ازجمله ایران به شمار می‌رود و حاصل اشتغال حاشیه‌یی این گروه است که دستمزد آنها تکافوی زندگی درون‌شهری را به آنها نمی‌دهد.
عمر مفید مسکن در کشور حدود 30 سال است. این در حالی است که این رقم در کشورهای توسعه‌یافته بالغ‌بر 100 سال است. اهم عوامل تاثیرگذار بر عمر پایین مسکن شامل نظارت غیرموثر، حضور سازندگان غیرحرفه‌ای، استفاده از مصالح ساختمانی غیراستاندارد در مصالحی چون آجر، شن و ماسه، پایین بودن تکنولوژی ساخت و تخریب بسیاری از مسکن‌های بادوام جهت افزایش تراکم است.
همچنین از چالش‌های صنعت ساختمان که اتلاف فراوان منابع مالی و نقایص فنی فراوان به دنبال دارد این است که مالک زمین (ساختمان) به عنوان مجری و سازنده عمل می‌کند که باید از این امر جلوگیری گردد و احداث هر گونه مسکنی حتی یک ساختمان یک واحدی به سازندگان مجرب که در مراجع ذی‌صلاح تایید صلاحیت شده‌اند واگذار شود.