گزارش
مریم دماوندی- دیروز رئیسجمهور با استعفای رستم قاسمی در پی تشدید بیماری، موافقت کرد و ابراز امیدواری نمود که بتوان از توانمندیهای ایشان پس از بهبودی کامل استفاده شود.سیدابراهیم رییسی، ضمن تقدیر از تلاشهای آقای قاسمی در دوران مسولیت خود در وزارت راه و شهرسازی و آرزوی سلامتی برای ایشان، با استعفای آقای رستم قاسمی در پی تشدید بیماری، موافقت کرد و ابراز امیدواری نمود که بتوان از توانمندیهای ایشان پس از بهبودی کامل استفاده شود. در پی قبول استعفای آقای قاسمی از وزارت راه و شهرسازی، رییسجمهور آقای شهریار افندی زاده معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی را با حفظ سمت به عنوان سرپرست این وزارتخانه منصوب کرد. پیشتر سیدمحمد حسینی درباره برخی اخبار مبنی بر احتمال تغییر وزیر راه و شهرسازی اظهار داشته بود: تغییر وزیر راه و شهرسازی جدی است و قرار است دولت یکشنبه هفته آینده گزینه پیشنهادی را در نامهای به مجلس معرفی کند. معاون رئیسجمهور در پاسخ به سوالی درباره گزینههای پیشنهادی دولت برای جایگزینی رستم قاسمی گفت: تا این لحظه آقای «مهرداد بذرپاش» گزینه اصلی برای تصدی وزارت راه و شهرسازی است. مهرداد بذرپاش که سابقه مدیریت در دولتهای نهم و دهم و همچنین نمایندگی مردم تهران در مجلس نهم را در کارنامه دارد، هماکنون ریاست دیوان محاسبات کشور را عهدهدار است. درباره علت این خداحافظی موضوعات متعددی بیان می شود؛ اما مهمترین علت را باید در توجه نامناسب نسبت به وعده های دولت سیزدهم در امر ساخت مسکن دانست که موجب شد، انتقادات زیادی به دولت بیان شود. البته مسائل دیگری همچون ناتوانی جسمی و برخی اخبار حاشیه ای هم به عنوان مکمل این دلیل بیان می گردد. ۱۵ماه از ابلاغ رستم قاسمی گذشت؛ وضع واحدهای نیمهتمام مسکن مهر بدتر شد در حالی طبق ابلاغ وزیر راه و شهرسازی قرار بود پرونده پروژههای مسکن مهر سال ۱۴۰۰ بسته شود که واحدهای باقیمانده این طرح با چالش تأمین منابع مالی روبهرو هستند. اوایل شهریور ماه سال گذشته (10 شهریور 1400) رستم قاسمی چهارمین وزیر راه و شهرسازی در نامهای خطاب به معاونان، رؤسا و مدیران عامل سازمانها و شرکتهای تابعه با ابلاغ 10 راهبرد وزارت راه در حوزه مسکن و حملونقل دستور داد نحوه اجرای برنامههای هرکدام از اقدامات راهبردی توسط متولی یا متولیان حداکثر یک هفته تهیه و بههمراه اطلاعات کامل و منابع اعتباری موردنیاز به دبیرخانه مرکزی اقدامات راهبردی وزارت راه و شهرسازی در معاونت برنامهریزی و مدیریت منابع ارسال شود. راهبرد شماره 2 وزیر نهضت ملی مسکن بود؛ متولی این بخش معاونت مسکن و ساختمان است که در همکاری با معاونت معماری و شهرسازی، معاونت برنامهریزی و مدیریت منابع و شرکت عمران شهرهای جدید به این کار اقدام میکند. بخشی از اقدامات مورد انتظار در این بخش نیز شامل پیگیری و نهاییسازی جدول اقدام مبتنی بر قانون جهش تولید و تأمین مسکن، تدوین نقشه راه مبتنی بر اولویتبندی چگونگی اجرای طرحهای پشتیبان اقدام ملی مسکن، زمانبندی اجرایی عملیات طرح اقدام ملی با حداکثر سرعت ممکن، معرفی افراد واجد شرایط به بانکها جهت اخذ تسهیلات ساخت مسکن موضوع قانون بودجه، و تشکیل فوری صندوق مسکن و تجهیز منابع مالی مطرح در قانون جهش تولید مسکن است. همچنین، تکمیل همه واحدهای باقیمانده مسکن مهر تا پایان 1400، ایجاد سامانه ثبت اطلاعات برخط واحدهای تکمیلنشده مسکن مهر، تسریع در اجرای خدمات روبنایی موردنیاز پروژههای مسکن مهر از محل تهاتر اراضی وزارت راه و شهرسازی، پاسخگویی به نیازسنجی مسکن در چارچوب طرحهای جامع و... از جمله برنامههای ابلاغی وزیر راه و شهرسازی بود. وجود 235هزار واحد مسکن نیمهتمام در کشور یک ماه بعد از این ابلاغ رستم قاسمی، قائممقام سابق وزیر راه و شهرسازی تعداد واحدهای باقیمانده مسکن مهر را 235 هزار واحد اعلام کرد. احمد اصغری مهرآبادی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم گفته بود: کل واحدهای مسکن مهر 2 میلیون و 200 هزار واحد بود که از این تعداد یک میلیون و 76 هزار و 600 واحد دولتی بود، بهعبارت دیگر این واحدها در اراضی دولتی ساخته شده بود اعم از تفاهمنامههای سهجانبه و تعاونیهای مسکن، از این تعداد 843 هزار واحد پروژههای خودمالک بود که در قالب آن واحدهای مسکن مهر در زمین مردم ساخته شده و فقط از تسهیلات ارزانقیمت دولتی برای ساختوساز استفاده شده است، این قالب پروژهها هیچ مشکلی نداشتند و هزینهای را به دولت تحمیل نکردند. وی با اعلام اینکه 262 هزار واحد هم در بافتهای فرسوده اجرا شده که به اتمام رسیده است، تصریح کرد: این ترکیب پروژههای مسکن مهر بوده است. از واحدهای دولتی، کار ساخت 970 هزار و 782 واحد به اتمام رسیده و 105 هزار واحد نیمهتمام است، البته این به دو قسمت تقسیم میشود؛ 25 هزار واحد از این واحدها کمعارضه هستند، یعنی چیزی که از مسکن مهر باقی مانده و عارضهای ندارد همین تعداد است. وی با بیان اینکه 80 هزار واحد دیگر دارای عارضه است، گفت: اینها یا فاقد متقاضی هستند، یا اینکه پروندهها در دادگاه است یا در مرحله داوری است، بیشتر این عارضهها در ید ما نیست. آن چیزی که از مسکن مهر که محدودیت منابع مالی دارد 25 هزار واحد است. بر اساس آخرین آمار بانک مسکن، تا امروز بالغ بر 235 هزار واحد مسکن مهر فروش اقساطی نشده است. بانک اعلام کرده است 80 هزار واحد از این تعداد به اتمام رسیده بهدلیل مشکلات مربوط به انشعابات آب، برق، گاز یا عدم اتمام آمادهسازی فروش اقساطی نشدهاند. قائممقام وزیر راه و شهرسازی در طرح مسکن مهر با اشاره به اینکه 20 هزار واحد بدون اینکه فروش اقساطی شود تحویل متقاضیان شده است، گفت: با وجود بخشنامههای متعدد، هنوز این مشکل برطرف نشده است. البته حدود 60 هزار واحد فورش اقساطی نشده بود که با پیگیریهای صورتگرفته حدود 35 هزار متقاضی و مالک برای فروش اقساطی مراجعه کردهاند. مهرآبادی تأکید کرد: بنابراین ساخت 80 هزار واحد مسکن مهر به اتمام رسیده است، 20 هزار واحد تحویل شده است که 135 هزار واحد از آن 235 هزار واحد اعلامشده بانک مسکن میماند، از 135 هزار واحد باقیمانده نیز 20 هزار واحد مشکل حقوقی دارند. وی با یادآوری اینکه 33 هزار واحد نیز پیشرفت فیزیکی زیر 30 درصد دارند، افزود: بهدلیل محدودیت منابع مالی این پروژهها پیشرفت چندانی نداشتهاند، این واحدها به خودمالک تبدیل میشود. واقعیت آن است که با تسهیلات کنونی مسکن مهر این واحدها تکمیل نخواهد شد. بر اساس هماهنگی صورتگرفته قرار است پروژههای باقیمانده مسکن مهر را با استفاده از تسهیلات طرح ملی مسکن تکمیل کنیم. وی با ابراز اینکه از 33 هزار واحد مطابق آمار شهرهای جدید حدود 17 هزار واحد یا به طرح ملی مسکن تبدیل شده یا در شرف تبدیل هستند، اظهار کرد: مشکلات مساکن مهر را در قالب این برنامهها حل میکنیم. بر اساس اعلام بانک 38 هزار واحد نیمهتمام است که ما میگوییم 25 هزار واحد است، اختلاف 13 هزار واحد نیز بهدلیل محاسبه نکردن واحدهای فاقد متقاضی است. یکی از متولیان مسکن مهر، شرکت عمران شهرهای جدید ایران است. علیرضا جعفری بهمن ماه سال گذشته در قامت سرپرست این شرکت با وعده تحویل واحدهای مسکن مهر نیمهتمام در سال آینده (1401)، گفته بود: زیرساختهای باقیمانده مسکن مهر با تمهیدات بانک مسکن تکمیل میشود. وی اضافه کرد: با توجه به اینکه در سنوات گذشته کندی در حوزه اجرای تعهدات مسکن مهر روی داد و از سوی دیگر متقاضیان مسکن مهر بعضاً مشکلات و نارضایتیهایی داشتند برخی از واحدها باقی مانده است. با تأکید رئیسجمهوری و وزیر راه و شهرسازی دولت سیزدهم، حل مسئله مسکن مهر و تعیینتکلیف آن در دستور کار است. وی با یادآوری اینکه 40 هزار واحد مسکن در تعهد شرکت عمران شهرهای جدید است که باید تکمیل و تحویل شود، تصریح کرد: با تأکید وزیر راه و شهرسازی این تعهدات در ابتدای سال آینده (1401) بهطور کامل تکمیل میشود و به اتمام میرسد و تحویل متقاضیان خواهد شد. وعدهای که محقق نشد در حالی بیش از 2 ماه از وعده مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید ایران برای تکمیل و تحویل واحدهای مسکن مهر میگذرد که وی در جدیدترین اظهارنظر خود بدون اشاره به خلف وعده تحویل از نیاز به حدود 23 هزار میلیارد تومان برای تکمیل این واحدها خبر داده است. جعفری اواخر ماه گذشته با اعلام اینکه 6543 واحد مسکن مهر پرند نیمهتمام است، گفته بود: کل واحدهای مسکن مهر شهر جدید هشتگرد 48923 واحد است که از این تعداد 38 هزار و 404 واحد در تعهد شرکت بوده و دارای متقاضی است، از این تعداد 30 هزار و 969 واحد فروش اقساطی شده است و 7121 واحد باقی مانده است که تا پایان سال جاری تکمیل و تحویل متقاضیان میشود. وی افزود: تکمیل واحدهای باقیمانده مسکن مهر جزو تعهد شرکت عمران شهرهای جدید است که نیازمند حدود 23 هزار میلیارد تومان اعتبار است و بر این کار اهتمام ویژه داریم. برخی متقاضیان مسکن مهر بیش از 13 سال است که در انتظار تحویل واحدهای خود بهخصوص در شهرهای جدید هستند، انتظاری که با ابلاغ 10 راهبرد رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی بارقههای امید را در دل این متقاضیان بیخانمان زنده نگهداشت، اما بهنظر میرسد فعلاًً تکمیل این واحدها و تحویل آنها بهخلاف برخی اظهارات خوشبینانه در اولویت زیرمجموعههای وزارت راه و شهرسازی قرار ندارد. بهنظر میرسد 15 ماه بعد از ابلاغ وزیر راه و شهرسازی، معاونان، رؤسا و مدیران عامل سازمانها و شرکتهای تابعه وزارت راه و شهرسازی برنامهای برای اتمام پروژههای مسکن مهر ندارند. بذرپاش به پاستور می رود؟ چه انتخابات ریاست مجلس باشد چه انتخابات ریاست جمهوری یا حتی بحث گمانه زنی ها برای تغییر در یک سِمَت خاص، فرقی نمی کند همیشه پای مهرداد بذرپاش در میان است. او در دو انتخابات ریاست جمهوری اخیر از جمله گزینه های طیف پایداری برای انتخابات ریاست جمهوری بود و در نهایت در دوره مجلس یازدهم به ریاست دیوان محاسبات رضایت داد. بذرپاش با روی کار آمدن دولت رئیسی در لیست وزرای پیشنهادی دولت بود اما در نهایت کرسی هیچ وزارتخانه ای نصیب او نشد تا در دیوان ماندگار شود. با این وجود طی این مدت یک و سال اندی که از عمر دولت رئیسی می گذرد چندین بار نام او برای سکانداری شهرداری، استانداری یا جایگزینی با وزرا مطرح شده است. موضوعی که حتی کنایه یک چهره نزدیک به قالیباف را هم به دنبال داشته است. مجتبی توانگر، نماینده مردم تهران همزمان با مطرح شدن دوباره نام او به عنوان جایگزین احتمالی رستم قاسمی، در توئیتی نوشت:« هر وزارتخانه ای که احتمال تغییر آن می رود این آقایِ همه جا گزینه، از طریق یکی از معاونین به رییس جمهور برای تصاحب آن کرسی فشار می آورد. آقای مهندس! مگر چقدر توانایی دارید که هم می توانی شهردار شوید هم وزیر راه هم وزیر صمت هم وزیر رفاه؟ برادر من!چرا این قدر ولع قدرت داری؟» البته این کنایه توانگر می تواند اشاره ای به سمت های او در ایام حضورش در دولت احمدی نژاد هم باشد. بذرپاش پس از انتخاب احمدینژاد بهعنوان شهردار تهران در سال ۸۱، رئیس گروه مشاوران جوان شهردار شد. و پس از چندی بهعنوان مدیر فرهنگسرای خاوران نیز برگزیده شد. او پله های ترقی را به سرعت طی کرد و در فروردین ۱۳۸۶ بهعنوان مدیرعامل شرکت پارسخودرو انتخاب و با حُکم احمد قلعهبانی، مدیرعامل وقت سایپا به این سمت منصوب شد. در بهمن ماه همان سال حکم بذرپاش بهعنوان «مدیرعاملی گروه خودروسازی سایپا» صادر شد. بذرپاش اول مرداد ۱۳۸۸ نیز طی حکمی به سمت معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان ملی جوانان منصوب شد.