صفحه اول
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گفت: در سال گذشته در برخی از مناطق کشور نرخ باروری حتی به زیر یک رسیده است. علیرضا زالی، در نشست قرارگاه جوانی جمعیت، با عنوان این مطلب که یک سوم بانوان ایرانی یا ازدواج نکرده‌اند یا فرزند ندارند یا دارای یک فرزند هستند، گفت: نرخ باروری در ایران نسبت به کشورهای حاشیه خلیج فارس کمتر و معادل ۱.۲ است. وی افزود: در سال ۱۴۰۰ در برخی از مناطق کشور نرخ باروری حتی به زیر یک رسیده و در برخی مناطق ۰.۶ بوده است. زالی گفت: الان در میانه پنجره جمعیتی هستیم و فرصت اندکی برای افزایش جمعیت باقی مانده است. وی، حرکت جمعیت به سمت سالمندی را یک سونامی و ابربحران جدی برشمرد و افزود: در حال حاضر یکی از بحرانی‌ترین و استراتژی ترین مسائلی که نظام سلامت کشور را تهدید می‌کند، حرکت برق آسا به سمت جمعیت سالمندی در ایران است. زالی با اشاره به کاهش چشمگیر نرخ موالید از سال ۹۵ تا ۹۹ در کشور گفت: در سال ۹۹ بیشترین کاهش نرخ موالید را شاهد بودیم که ضربه جبران ناپذیری به ساختار جمعیتی کشور وارد کرد. همچنین از سال ۸۶ تاکنون نرخ جانشینی جمعیت سیر نزولی داشته و از دو و یک دهم در زنان در سنین باروری پایین‌تر آمده است. وی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در سال ۹۳، ابلاغ سند بالادستی تعالی جمعیت و ابلاغ قانون جوانی جمعیت توسط مجلس در سال گذشته تاکید کرد: در این فرصت کم باید با استفاده بهینه از به سند بالادستی مقام معظم رهبری و قانون تعالی جمعیت برای بازسازی جمعیت کشور اقدام بهینه را انجام داد. به گفته زالی، برای بازسازی جمعیت کشور باید از یک پنجره جمعیتی بهره‌مند شویم که دارای دو مؤلفه است؛ جمعیت زیر ۱۵ سال و جمعیت بالای ۶۵-۱۵ سال. افرادی که در گروه سنی ۱۵ تا ۶۵ سال قرار دارند این پنجره جمعیتی استثنایی را به عنوان یک فرصت ایجاد می‌کنند. وی، بهترین و مطلوب‌ترین پنجره جمعیتی را وضعیتی عنوان کرد که دو سوم جمعیت در گروه سنی ۱۵ تا ۶۵ سال قرار داشته باشند و یادآور شد که در حال حاضر در ایران در میانه این پنجره هستیم. رئیس دانشگاه با تاکید بر این که فرصت بسیار اندکی داریم گفت: به نظر می‌رسد حداکثر بین ۱۵ تا ۲۰ سال آینده این پنجره بسته می‌شود. ساختار جمعیتی ما به گونه‌ای است که اگر این پنجره بسته شود شاید قرن‌ها طول بکشد تا دوباره باز شود. بنا بر این این فرصت استثنایی را نباید نادیده گرفت. وی با اشاره به افزایش نرخ رشد سالمندی در ایران خاطرنشان کرد که سالمندی دارای سه فاز است و ما هم اکنون در فاز دوم سالمندی قرار داریم. زالی با اشاره به وجود ۱۳ میلیون جوان مجرد در کشور گفت: یک سوم زنان ایرانی در حال حاضر ازدواج نکردند یا فاقد فرزند هستند و یا تک فرزند هستند. به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به طور متوسط سن ازدواج بین دو و نیم تا چهار و دو دهم سال در خانم‌ها و آقایان افزایش یافته است. همچنین به دلیل افزایش سن ازدواج و افزایش سن بارداری، ۱۷ درصد موالید ایرانی بالای سن ۳۵ سالگی رخ می‌دهد و به طور متوسط تولد فرزند اول پنج سال پس از ازدواج رخ می‌دهد و فاصله بین فرزند اول تا دوم در کشور بین پنج تا هفت سال است. وی با اشاره به آسیب شناسی مقام معظم رهبری در حوزه جمعیت در سال‌های اخیر خاطرنشان کرد: با یک سونامی واقعی سالمندی و اختلال در ساختار جمعیتی روبه‌رو هستیم که از آن به عنوان یک ابرچالش یاد می‌کنیم. زالی خاطرنشان کرد: زمان برای جبران این کاهش جمعیتی بسیار محدود است و پس از مسدود شدن پنجره جمعیتی دیگر اقدامی نمی‌توان کرد و برنامه ریزی و اقدام در این راستا یک فرض شرعی و ملی است. به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در سال‌های اخیر با پدیده‌ای به عنوان تجرد قطعی در کشور روبه‌رو هستیم که بر اساس آن اگر زنی تا ۴۵ سالگی ازدواج نکند مشمول تجرد قطعی می‌شود که متأسفانه در سال‌های اخیر به صورت چشمگیری این پدیده رو به افزایش است و موالید را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. وی با توجه به اینکه امید به زندگی در خانم‌ها دو تا سه و نیم سال بیش از آقایان است، یادآورد شد: در سال‌های آتی به سمت سالمندی بانوان در جامعه پیش می‌رویم. زالی با اشاره به گستره جمعیتی بالای تحت پوشش این دانشگاه خاطرنشان کرد که هر مدلی که در این زمینه در دانشگاه طراحی و اجرا شود می‌تواند به یک الگوی ملی تبدیل شود. وی در پایان اظهار امیدواری کرد در این فرصت طلایی گذرا همگی بتوانیم به عنوان یک فرض جدی و اخلاقی وظیفه خود را به نحو احسن انجام دهیم.