صفحه آخر
عزتالله الوندی با اشاره به جایگاه حیوانات در ادبیات داستانی میگوید: این شخصیتها همچنان زندهاند، همچنان نویسندهها به آنها مدیون هستند و همواره به این شخصیتها برای بیان اندیشهای که قصد انتقالش را به ذهن بچهها دارند، متوسل میشوند. این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان درباره جایگاه حیوانات در ادبیات کودک و نوجوان اظهار کرد: یکی از مهمترین منابع کهن ادبیات فارسی که رد پای جانوران را میتوان به وضوح در آن دید و دنبال کرد، «کلیله و دمنه» است؛ این کتاب به زبان سانسکریت نوشته شده و بعد هم به زبانهای فارسی و عربی ترجمه شده است که جانوران نقش موثر و برجستهای در شخصیتهای داستانی حکایات آن دارند. به غیر از این متن ادبی خیلی مهم، کتابهای دیگری هم هستند که دربردارنده شخصیتهای حیوانی و جانوری هستند و این شخصیتها نقش مهمی در نمادگرایی دارند. نمادگرایی به این دلیل که خیلی از حرفها را به دلیل مسائل فرهنگی، سیاسی زمانهای مختلف و خاص و برخی منطقهای حکایت داستان و مثل و خیلی از دلایل دیگر نمیشود از قول آدمها زد؛ غیر از «کلیله و دمنه» میتوان «جوامع الحکایات» محمد عوفی را نام برد، حتی برخی از داستانهای قیدشده در مثنویهای سنایی، از «مرزباننامه» به شکل مهمتری یاد کنیم زیرا این کتاب یکی از منابع برجسته در این زمینه است، میتوانیم از «منطق الطیر» صحبت کنیم و همچنین میتوانیم به «شاهنامه» اشاره کنیم که برخی از شخصیتها و برخی از قهرمانهایش در هیئت یک جانور از جمله «رخش رستم» جلوه پیدا کرده است. او افزود: جلوتر که میآییم به «هزار و یکشب» میرسیم که اولین داستانی که شهرزاد قصهگو تعریف میکند مربوط به مرغ و خروس و حیوانات اهلی است که در خانه نگهداری شده و با هم صحبت میکنند و در داستانهای دیگر این کتاب هم شخصیتهای جانوری بیشماری را میتوانیم ببینیم. در ادبیات معاصر هم این نقشها حفظ شده و گاه نقش حیوانات در داستانها برجستهتر از انسانها شده و نسبت به آنها تفوق معنایی پیدا کرده است. این جایگاه حیوانات در ادبیات ماست، ما هرجا خواستهایم بچهها را به سمت پند و اندرز بکشانیم سعی کردهایم برایشان قصهای تعریف کنیم؛ مثلا روباه مکار است و نقش فریبدادن را دارد، گوسفند بیدفاع را داریم و بره بیعقل و نادان را یا مثلا جغد زیرکی را میبینیم که میتواند برای حیوانات دیگر تصمیم بگیرد، هدهد را داریم که میتواند خبرآورنده و دانای داستان باشد و موارد دیگر که اگر بخواهیم نام ببریم خیلی طولانی و پرداختن به آنها مستلزم تحقیق و پژوهش است.