جایگاه مردم در لشکرکشی سیاسیون برای فتح پاستور

  جلیل فرهادی -همه آمدند. چندتایی هم نیامدند. اگر همه تایید شوند ،آیا مناظره ها در استادیوم آزادی برگزار خواهد شد؟ دغدغه مردم و معیشت در کدامیک وجود دارد؟ چرا داشتن جایکاه روحانی اینقدر جذاب شده است؟ انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران روز جمعه ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ برگزار خواهد شد. نام‌نویسی از داوطلبان نامزدی در این انتخابات طی روزهای ۲۱ تا ۲۵ اردیبهشت در ستاد انتخابات وزارت کشور صورت گرفت.
در انتخابات این دوره ۵۹۲ نفر ثبت‌نام کردند که در مقایسه با دوره قبل (۱۶۳۶) کاهش قابل توجهی داشت. البته تعداد زیاد سیاسیونی که امسال برای نام‌نویسی راهی خیابان فاطمی شدند نسبت به ادوار گذشته بسیار بیشتر بود و نزدیک به ۵۰ چهره سیاسی و دانشگاهی برای نامزدی در انتخابات ثبت‌نام کردند. تعداد بالای وزرای دولت احمدی‌نژاد و حضور پرتعداد نامزدهای اصولگرا از نکات قابل توجه نام‌نویسی‌ها در این پنج روز بود. از ۵۹۲ داوطلب نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم، ۴۰ خانم، ۵۵۲ آقا، ۲۷۲ نفر با مدرک کارشناسی و کمتر، ۳۲۰ نفر با مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر ، ۸۹ نفر با سن زیر ۴۰ سال، ۴۹۵ نفر با سن بین ۴۰ تا ۷۵ سال و ۸ نفر با سن بالای ۷۵ سال ثبت‌نام کرده‌اند. در میان ثبت‌نام‌کنندگان عباس آخوندی، محمود احمدی‌نژاد، علی اردشیر لاریجانی، مسعود پزشکیان، سید مصطفی تاجزاده، سعید جلیلی، اسحاق جهانگیری، سید شمس‌الدین حسینی، صادق خلیلیان، حسین دهقان، محسن رضایی میرقائد، سید ابراهیم رئیسی، علیرضا زاکانی، حسن سبحانی، محمد شریعتمداری، سید عزت‌الله ضرغامی، فریدون عباسی دوانی، محمد عباسی، رستم قاسمی، سید امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، مصطفی کواکبیان، سعید محمد، علی مطهری، محسن مهرعلیزاده، محسن هاشمی رفسنجانی و عبدالناصر همتی شناخته‌شده‌تر به حساب می‌آیند. همچنین از بین اصولگرایان، محمد خوش‌چهره نماینده اسبق مجلس، مسعود زریبافان رئیس پیشین بنیاد شهید و امور ایثارگران، رامین مهمانپرست دیپلمات پیشین و سخنگوی وزارت خارجه در دولت دهم، امیر سرتیپ محمدحسن نامی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت دهم، سردار علیرضا افشار از فرماندهان پیشین نظامی و معاون سیاسی وزارت کشور دولت نهم، شاهین محمدصادقی مسئول سازمان بسیج جامعه پزشکی کشور، سید ابوالقاسم رئوفیان دبیرکل حزب اسلامی ایران، سید عباس نبوی استاد حوزه و دانشگاه، محمدحسن قدیری‌ابیانه دیپلمات پیشین، وهاب عزیزی دبیرکل حزب جهادگران ایران، از میان اصلاح‌طلبان، محمود صادقی نماینده تهران در مجلس دهم و دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها، محمدجواد حق‌شناس عضو شورای شهر تهران، زهرا شجاعی دبیرکل مجمع زنان اصلاح‌طلب، رسول منتجب‌نیا دبیرکل حزب جمهوریت ایران اسلامی، محسن رهامی فعال سیاسی و محمد زارع فومنی دبیر کل حزب مردمی اصلاحات و از بین اعتدالگرایان و مستقلین، محمدرضا صباغیان نماینده مردم مهریز در مجلس یازدهم، ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی، قدرتعلی حشمتیان رئیس جبهه مستقلین و اعتدالگرایان، بهمن لامعی‌رامندی عضو سابق هیات مدیره و معاون پیشین اتکایی و بین‌الملل بیمه ایران، علیرضا متانی دبیر کل حزب ایثارگران و دفاع از قانون اساسی، خسرو نصیری‌زاده دبیرکل ادوار مجمع متخصصین، شانس کمتری برای حضور در فهرست کاندیداهای نهایی انتخابات ۱۴۰۰ دارند. در بین نامزدهای شاخص، محسن رضایی با سابقه چهار بار کاندیداتوری (۱۳۸۴، ۱۳۸۸، ۱۳۹۲ و ۱۴۰۰) بیشترین حضور در انتخابات را تجربه کرده، حسن سبحانی با ۶۸ سال و سید امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی با ۵۰ سال، بیشترین و کمترین سن را دارند. سید ابراهیم رئیسی هم در میان نامزهای شاخص تنها معمم به حساب می‌آید.آمدند، نماندند؛ رفتند انتخابات ریاست جمهوری امسال یکی از پر کاندیداترین انتخابات های تاریخ سیاسی جمهوری اسلامی ایران است؛ با این وجود تعداد کاندیدای احتمالی بازمانده از ثبت نام؛ آن هایی که آمدند، در عرصه رقابت نماندند و رفتند نیز قابل توجه است.
  همه گروه‌های سیاسی ثبت‌نام کردند
همزمان با پایان مقطع ثبت‌نام داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری، جمال عرف، رئیس ستاد انتخابات کشور در برنامه «تیتر امشب» شبکه خبر سیما اظهار کرد: «ما از ۲۱ اردیبهشت به مدت پنج روز ثبت‌نام‌ها را داشتیم. سنت سیاسی در کشور دارد شکل می‌گیرد که روز آخر تعداد بیشتری ثبت‌نام کنند.»
او در همین راستا ادامه داد: «تا پایان روز چهارم ۳۰۴ نفر و در روز آخر به تنهایی ۲۸۸ نفر آمدند. در مجموع ۵۹۲ نفر مراجعه کردند. در ادامه کار همه مدارک برای شورای نگهبان ارسال می‌شود. امروز دوستان شورای نگهبان آمدند و ما طی یک لیستی مدارک را به آنها تحویل دادیم.» او سپس گفت: «دوره گذشته ۱۶۳۶ نفر برای ثبت‌نام اقدام کرده بودند و در این دوره ۶۸۶ نفر حاضر شدند. به نظرم روند عقلایی و منطقی طی شده است. ما بر اساس ماده ۳۵ قانون بر این مورد تأکیدات زیادی داشتیم. من هم همیشه می‌گفتم افراد خود را با این قانون مطابقت بدهند و بعد برای ثبت‌نام بیایند.»
رئیس ستاد انتخابات کشور در رابطه با جنسیت ثبت‌نام‌کنندگان گفت: «۹۳درصد آقایان و ۷درصد خانم‌ها بودند. دوره قبل ۹۲ آقایان و ۸ درصد خانم‌ها بودند.» او سپس با اشاره به ترکیب سنی ثبت‌نام‌کنندگان گفت: «کسانی که بالای ۴۰ سال هستند، جمعیت بیشترمان بود. بیش از ۸۰درصد در رنج ۴۰ و ۷۵ سال هستند.» عرف گفت: «کارشناسی ارشد بیشترین فراوانی را در سطح تحصیلات داشت. ۹۷نفر دکتری داشتند. ۳۶درصد امسال سابقه ایثارگری داشتند. آخرین آمار مربوط به کسانی بود که پیشتر در انتخابات شرکت کرده بودند که ۸درصد آمار را تشکیل می‌دادند.»
او گفت: «این دوره تقریبا همه گروه‌های سیاسی ثبت‌نام کردند. از جریان اصولگرایی و اصلاح‌طلب و جریان اعتدال و مستقل افرادی آمدند و توزیع نسبی از همه علایق و سلایق سیاسی خود را عرضه کردند که باید در مراحل بعدی شرایط نوعی صورت بگیرد که همه این گروه‌های سیاسی نمایندگان خود را داشته باشند.»
  آنهایی که نیامدند
اما در این بین، بودند چهره هایی که احتمال حضورشان بسیار بالا بود، یا حتی اعلام کاندیداتوری هم کرده بودند؛ اما هر کدام بنا به صلاح دید خود، از ثبت نام به عنوان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری سر باز زدند. تعدادی از آن ها به صورت رسمی خود نامه دادند و تعداد دیگر با سکوتشان احتمال آمدنشان را منتفی کردند.
  ظریف: از اینکه نتوانستم پاسخی به دعوت حضور در انتخابات بدهم شرمسارم
محمدجواد ظریف بر اساس میزان رای اخذ شده، به عنوان سرلیست کاندیدای پیشنهادی جبهه اصلاح طلبان ایران در رسانه ها مطرح شد، اما همزمان با همین خبر پخش فایل صوتی مصاحبه تاریخ شفاهی او باعث شد تا حواشی جدی برای او ایجاد شود؛ این حواشی تا آنجا پیش رفت که شایعه شد ظریف در کمیسیون امنیت ملی مجلس قسم خورده که در انتخابات ریاست جمهوری به عنوان کاندیدا شرکت نمی کند. ظریف با انتشار پست اینستاگرامی خطاب به کسانی که از او برای حضور در انتخابات دعوت کرده بودند نوشت:  از همه افراد، گروه‌ها و بزرگانی که در روزهای سخت گذشته مرا وامدار بزرگ‌منشی خود نموده و خواستار نامزدی بنده در انتخابات سرنوشت‌ساز 1400 شده‌اند، بسیار سپاسگزارم و از این‌که نتوانستم پاسخی درخور به این بنده‌نوازی‌ها بدهم شرمسارم.
  عارف: حضورم به پیچیدگی انتخابات می افزود
محمدرضا عارف، رئیس بنیاد امید ایرانیان و نماینده سابق مجلس شورای اصلامی یکی از 14 کاندیدای پیشنهادی جبهه عالی اصلاح طلبان بود که باوجود 25 رای موافق در زمان مشخص شده، در مجمع عمومی این جبهه برای اعلام برنامه هایش شرکت نکرد.
دفتر او در پاسخ به چرایی علت این موضوع خاطر نشان کرد: عارف هنوز برای حضور یا عدم حضور در انتخابات ریاست جمهوری به نتیجه نرسیده است و هر زمان  به نتیجه رسید اعلام می کند.
پنجشنبه 23 اردیبهشت خبری مبنی بر انصراف این فعال سیاسی منتشر شد و برخی رسانه ها نیز دست به انتشار این خبر زدند که مجدد دفتر او اعلام کرد این بیانیه صورت رسمی ندارد و تنها یک بحث مشورتی بوده و هنوزعارف تصمیم قطعی نگرفته است.
تنها دو روز بعد از این موضوع محمدرضا عارف با صدور بیانیه ای رسمی از کاندیداتوری انصراف داد و گفت: حضورم در شرایط فعلی در عرصه انتخابات قطعا بر پیچیدگی انتخابات می افزاید و رقابت های درونی جریان اصلاح طلبی را به سمت واگرایی سوق خواهد داد به همین دلیل ضمن قدردانی از اقشار مختلف مردم ایران، عدم ورود به عرصه انتخابات ریاست جمهوری را اعلام می کنم.  
  خرازی: برای پیروزی جریان اصلاحات انصراف می دهم
سید محمد صادق خرازی یکی دیگر از کاندیدهای اصلاح طلب بود که توسط جبهه اصلاحات پیشنهاد شده و برنامه های خود را نیز در مجمع عمومی این جبهه اعلام کرده بود، اما در آخرین روز از مهلت ثبت نام کاندیداها، با انتشار بیانیه ای انصراف خود را اعلام کرد.
خرازی در این بیانیه که خطاب به ملت ایران و جوانان نوشته بود، تصریح کرد: در راستای حفظ این آرمان ها، و تلاش برای پیروزی جریان اصلاحات در انتخابات پیش رو، انصراف خودم را از نامزدی برای ریاست جمهوری اعلام می‌دارم و در کنار جوانانِ حزب ندای ایرانیان، که همواره از آنان آموخته‌ام، مسیرِ پاسداری از جمهوریّت نظام را ادامه خواهم داد تا این نهالِ نوپا درختی تناور گردد. ما نداییان باور داریم که با فداکاری و از خودگذشتن و اتحاد، می‌توان دستاوردهای بزرگِ معاصر را حفظ کرد و فردایی بهتر را برای این آب و خاک به ارمغان آورد.
  صالحی: اندیشیدم و به این نتیجه رسیدم حضورم در انتخابات مقبول نیست
علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی  یکی از شخصیت هایی بود که احتمال کاندیداتوری اش در چند ماه گذشته مطرح شده بود. اما او نیز در آخرین روز از مهلت باقی مانده برای ثبت نام با انتشار بیانیه ای اعلام کرد قصد کاندیداتوری ندارد.
صالحی در این بیانیه با اشاره به درخواست برخی از دلسوزان نظام از او برای شرکت در انتخابات گفت: اینجانب نیز به منظور ادای احترام به پیشگاه همۀ عزیزان به جِدّ در این باب اندیشیدم و اکنون با توّجه به ثبت نام تعداد قابل توجهّی از شخصیت های عالم، وارسته و برخوردار از تجارب ارزنده در خدمت رسانی شایسته به ایران عزیز و نظام اسلامی به این نتیجه رسیدم که حضور در این عرصه برای بنده، مقبول و ممدوح نیست.
  نیکزاد: با حضور رئیسی تکلیف بر دوش من نیست
علی نیکزاد نایب رئیس مجلس شورای اسلامی از طیف اصولگرا نیز با اعلام انصراف خود از ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری ١۴٠٠، گفت: تمام تلاش خود را برای پیروزی سید ابراهیم رییسی به کار خواهم بست. نیکزاد که این خبر را با انتشار عکسی از خود در کنار سید ابراهیم رئیسی اعلام کرده بود، نوشت: اکنون که سید مدافع محرومان و مظلومان حضرت آیت‌الله
  فتاح: خادم مستضعفان باقی خواهم ماند
پرویزفتاح دیگر چهره ی اصولگرایی بود که اخبار زیادی در رابطه با حضور یا عدم حضورش در انتخابات ریاست جمهوری مطرح شد؛ اما او یکبار در صدا و سیما و باری با انتشار توییتی اعلام کرد که قصد کاندیداتوری ندارد. فتاح در همین رابطه نوشت: با تشکر از ابراز لطف اقشار مختلف جامعه، همانطور که پیش از این نیز عرض کردم، حکم رهبری عزیز انقلاب را مدال افتخار می‌دانم و ان‌شاالله سرباز نظام، خادم و خاک پای مردم خصوصاً مستضعفان تا شهادت فی سبیل الله باقی خواهم ماند.
  سید حسن خمینی با مشورت از رهبری نیامد
سید حسن خمینی، یادگار امام (ره) چهره سیاسی نزدیک به جریان اصلاحات از جمله مهم ترین گزینه هایی بود که این جبهه می توانست در انتخابات پیش رو داشته باشد اما پیش از رسیدن به زمان تعیین کاندیداهای اصلی ، یاسر خمینی برادر او اعلام کرد: ایشان با تردید در حال مشورت و بررسی جوانب امر بودند تا اینکه مطابق دیدارهای نوبه خود با رهبری به دیدن ایشان رفتند که طی این ملاقات، رهبر انقلاب کاندیداتوری ایشان در انتخابات را به صلاح ندانستند و با بیان اینکه حاج حسن آقا را مانند فرزند خود می دانند، از ایشان خواستند که در شرایط فعلی به این عرصه ورود نکنند.
  غرضی: به خاطر شورای نگهبان نمی آیم
سید محمد غرضی که پیش تر در انتخابات سال 1392 نیز کاندیدا شده بود، در گفت و گو با ایسنا اعلام کرد:  از آنجایی که برای شورای نگهبان به ویژه فقهای این شورا احترام ویژه ای قائلم، به دلیل آنچه که اخیراً درباره شرایط داوطلبان کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری از سوی این شورا اعلام شده است در انتخابات ریاست جمهوری به عنوان کاندیدا ثبت نام نمی‌کنم. محمدباقر قالیباف، علی شمخانی، محمد جواد آذری جهرمی و سورنا ستاری از دیگر گزینه های دو جریان اصولگرایان و اصلاح طلبان بودند که ماهها نامشان در محافل سیاسی به عنوان کاندیدا مطرح و حتی پیرامون آن تحلیل ارایه می شد، اما با پایان مهلت ثبت نام ها و عدم رغبت این افراد به ثبت نام و حتی ارایه توضیحی رسمی درباره چرایی نیامدنشان شاید اثبات کننده این فرضیه باشد که همه آنچه ما تصور می کنیم از محافل سیاسی به بیرون درز کرده، قرار نیست آنی باشد که در عالم واقع اتقاق می افتد.
  نتیجه لشکرکشی چهره‌ها برای اقتصاد
ترافیک سنگین و لشکرکشی و به بیانی اردوکشی چهره‌ها به ساختمان وزارت کشور در خیابان فاطمی شهر تهران، نشان داد که برنامه‌محوری و التزام جریان‌های سیاسی برای نجات اقتصاد تا حدودی رنگ باخته و فعلا گزینه نخست در اختیار گرفتن قوه مجریه است. آیا در این ترافیک پرسر و صدا، امکان شنیدن دردهای اقتصاد ایران وجود دارد؟ شرایط برای اقتصاد به‌شدت گرفتار و فرورفته در انبوه چالش‌های ریز و درشت سخت و پیچیده شده و شاید گره اصلی را رأی تک تک رأی‌دهندگان در ۲۸خرداد روشن کند که به کدام دیدگاه رأی خواهند داد؟ آیا نتیجه رأی مردم، تغییر بنیادین در پارادایم حاکم بر اقتصاد ایران خواهد بود یا اینکه اقتصاد بهانه‌ای است برای مرثیه‌سرایی و رأی‌گرفتن از رای‌دهندگان رنج‌دیده از بیماری اقتصاد ایران. ۲۸ خرداد روز انتخابات است و تا آن روز شاهد رونمایی از شعارها، وعده‌ها و فریاد رؤیاها در اقتصاد خواهیم بود.