صفحه اول
ازار ارز ایران در هفتهای که گذشت، صحنه نوسانات شدید و رکوردهای تازه بود. دلار آزاد از کانال ۱۱۵ هزار تومان آغاز کرد، در میانه هفته سقف تاریخی ۱۲۱ هزار و ۱۴۰ تومان را لمس کرد و در پایان هفته با عقبنشینی ملایم در سطح ۱۱۹ هزار و ۸۳۰ تومان بسته شد. دلایل جهش قیمت؛ فشار فصلی، ابهامات سیاسی و سفتهبازی تحلیلگران مجموعهای از عوامل بنیادین و روانی را زمینهساز جهشهای اخیر میدانند:تقاضای فصلی پایان سال میلادی: افزایش نیاز واردکنندگان، شرکتها و مسافران به ارز، فشار مضاعفی بر بازار وارد کرد. طبق گزارش صرافان، حجم تقاضا بین ۲۰ تا ۳۰ درصد نسبت به ماه گذشته بیشتر شده است. ابهامات سیاسی و مذاکرات ایران و آمریکا: انتشار اخبار ضدونقیض درباره آینده مذاکرات، انتظارات تورمی را تقویت کرد و موجی از خریدهای احتیاطی ایجاد نمود. سفتهبازی و هیجانات کوتاهمدت: حضور فعال دلالان و معاملات لحظهای در فضای مجازی، روند صعودی را تشدید کرد. تنشهای داخلی اقتصادی: عدم شفافیت در تصمیمات دولت درباره بودجه و حاملهای انرژی، بیاعتمادی و نااطمینانی را افزایش داد. در کنار نوسانات قیمتی، هفته گذشته بازار ارز بهشدت تحتتأثیر اقدامات سیاسی و مداخلات بازارساز قرار داشت. در ابتدای هفته، فضای عمومی بازار با ابهام در مذاکرات ایران و آمریکا و انتشار اخبار ضدونقیض سیاسی ملتهب شد؛ همین موضوع انتظارات تورمی را تقویت کرد و زمینه را برای ورود تقاضای احتیاطی و رشد دلار آزاد تا کانال ۱۱۵ هزار تومان فراهم ساخت. مداخلات هدفمند برای مهار هیجانات در میانه هفته، همزمان با افزایش فشارهای فصلی پایان سال میلادی و نیاز واردکنندگان و شرکتها به ارز، موج تازهای از تقاضا وارد بازار شد و رکوردهای تاریخی در دلار آزاد (۱۱۸٬۹۰۰ تومان)، دلار هرات (۱۱۸٬۸۰۰ تومان) و درهم امارات (۳۲٬۸۵۰ تومان) رقم خورد. در این شرایط، بازارساز با عرضه هدفمند و مداخلات مستقیم تلاش کرد مانع تثبیت نرخ در کانالهای بالاتر شود؛ اقدامی که در روزهای پایانی هفته توانست جلوی ورود دلار به کانال ۱۲۲ هزار تومان را بگیرد و نرخ را در محدوده ۱۱۹ هزار تومان تثبیت کند. همراستایی نرخها در تهران، هرات و درهم نشان داد این مداخلات اثر نسبی داشته، اما کارشناسان تأکید میکنند ریشههای اصلی نوسان همچنان پابرجاست؛ از جمله انتظارات تورمی بالا، نگرانی نسبت به بودجه و سیاستهای اقتصادی داخلی، و سایه سنگین تحولات دیپلماتیک. به این ترتیب، رکوردزنیهای هفته گذشته، نهتنها محصول فشار تقاضا و عوامل فصلی بود، بلکه نتیجه مستقیم فضای سیاسی پرابهام و تلاشهای مستمر بانک مرکزی برای مهار هیجانات بازار نیز محسوب میشود چشمانداز آینده؛ بازار در نقطه حساس و پرریسک بازار ارز ایران پس از یک هفته پرنوسان و رکوردشکنیهای پیاپی، اکنون در نقطهای حساس قرار گرفته است؛ جایی که هم فشارهای فصلی پایان سال میلادی و هم سایه سنگین تحولات سیاسی داخلی و خارجی بر مسیر نرخها اثرگذارند. دلار آزاد که در میانه هفته سقف تاریخی ۱۲۱ هزار و ۱۴۰ تومان را لمس کرد، در پایان هفته با عقبنشینی ملایم در محدوده ۱۱۹ هزار تومان آرام گرفت؛ دلار هرات و درهم امارات نیز پس از ثبت رکوردهای بیسابقه، در نیمه بالای کانالهای خود تثبیت شدند. این رفتار نشان میدهد که بازار، هرچند وارد فاز اصلاح کوتاهمدت شده، اما انتظارات تورمی و ریسکهای سیاسی هنوز تخلیه نشدهاند. از سوی دیگر، اقدامات بانک مرکزی و مداخلات بازارساز توانستند مانع تثبیت نرخ در کانالهای بالاتر شوند و تا حدی از شدت هیجانات بکاهند، اما کارشناسان تأکید دارند که این ابزارها بیشتر اثر مقطعی دارند و نمیتوانند بهتنهایی تصویر بلندمدت بازار را تغییر دهند. در مجموع، چشمانداز هفته آینده همچنان پرریسک و پرنوسان ارزیابی میشود؛ اگر فشار تقاضای فصلی و ابهامات سیاسی ادامه یابد، احتمال ثبت رکوردهای تازه وجود دارد، اما در صورت افزایش عرضه ارز و انتشار اخبار مثبت سیاسی، بازار میتواند وارد فاز آرامش نسبی و تثبیت در محدودههای فعلی شود. به همین دلیل، فعالان اقتصادی باید هفته پیشرو را با دقت و احتیاط دنبال کنند، چرا که مسیر نرخ ارز بیش از هر زمان دیگر به ترکیب سیاستهای ارزی، تحولات دیپلماتیک و مدیریت انتظارات تورمی وابسته است.