تعویق یک بحران ناترازی دیگر!

  ملیحه شادمان-  پیرو درخواست اپراتور ها در اردیبهشت امسال برای بازنگری قیمت بسته‌های اینترنت، مراجع تصمیم‌گیر با افزایش ۲۰ درصدی تعرفه بسته‌های اینترنت در این مرحله، موافقت کردند.
طبق اعلام اپراتور دوم تلفن همراه، بازنگری تعرفه‌ بسته‌های اینترنت، با توجه به شرایط تحریم‌های ظالمانه، تورم اقتصادی، افزایش نرخ ارز و افزایش شدید هزینه‌های توسعه، نگهداری و بهره‌برداری شبکه انجام شده است. ایرانسل ضمن همراهی و درک شرایط اقتصادی و حساسیت مشترکان به افزایش قیمت‌ها، این اصلاح حداقلی تعرفه را با هدف تعویق بحران ناترازی صنعت فاوا، حفظ حداقل‌های کیفی و امکان پاسخگویی به تقاضای روزافزون اعمال کرده است. اصلاح تعرفه‌ تمامی بسته‌های اینترنت همراه و TD-LTE ایرانسل، تا حداکثر ۲۰ درصد افزایش، از بامداد ۱۱ آذر، آغاز شده و در کانال‌های مختلف فروش، به تدریج اعمال می‌شود.
اصلاح ۲۰ درصدی تعرفه بسته‌های اینترنت همراه اول
همراه اول هم اعلام کرد که در پی درخواست اپراتورها برای بازنگری در تعرفه بسته‌های اینترنت و پس از بررسی‌های انجام‌شده توسط مراجع تصمیم‌گیر، در این مرحله اصلاح ۲۰ درصدی تعرفه بسته‌های اینترنت این اپراتور از بامداد سه‌شنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۴ آغاز شده است. این اقدام با توجه به مجموعه‌ای از عوامل از جمله فشار هزینه‌های توسعه و نگهداری شبکه، تغییرات نرخ ارز و ضرورت سرمایه‌گذاری گسترده در زیرساخت‌های ارتباطی انجام شده است. همراه اول تأکید کرده است: «با وجود اینکه درخواست اولیه اپراتورها برای بازنگری تعرفه‌ها بیش از میزان مورد قبول نهادهای تصمیم‌گیر بود، اما در نهایت این اصلاح حداقلی با هدف امکان ادامه توسعه شبکه، حفظ کیفیت خدمات و پاسخ‌گویی به رشد تقاضای مشترکان تصویب شد.
تعرفه بسته‌های اینترنت همراه اول در تمامی کانال‌های فروش به‌صورت تدریجی اصلاح می‌شود. بسته‌هایی که پیش‌تر خریداری شده‌اند بدون تغییر تا پایان دوره اعتبار فعال باقی می‌مانند. همچنین تعرفه پایه اینترنت همراه نیز ثابت مانده است.
هزینه‌ بسته‌های اینترنت کشورها در سال ۲۰۲۵
در جهانی که بیش از هر زمان دیگری مردم باهم در ارتباط هستند، دسترسی به اینترنت به زیرساختی ضروری تبدیل شده است. اما قیمتی که مردم برای این دسترسی می‌پردازند در سراسر جهان به طرز چشمگیری متفاوت است.
گران‌ترین اینترنت: کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای جنوب صحرای آفریقا
در صدر فهرست، امارات متحده عربی با میانگین هزینه ۴.۳۱ دلار برای هر مگابیت بر ثانیه قرار دارد - تقریباً دو برابر دومین کشور گران، غنا (۲.۵۸ دلار).
این قیمت‌های بالا اغلب به دلیل رقابت محدود، چالش‌های زیرساختی و عوامل نظارتی است. سوئیس، کنیا و مراکش نیز در رتبه‌های بالای فهرست قرار دارند و همگی بیش از ۱.۰۰ دلار برای هر مگابیت بر ثانیه دارند.
اینترنت مقرون به صرفه در اروپا و آسیا
کشورهایی مانند رومانی (0.01 دلار)، روسیه (0.02 دلار) و لهستان (0.03 دلار) برخی از ارزان‌ترین پهنای باند در جهان را ارائه می‌دهند.
اروپای شرقی به طور مداوم در زمینه مقرون به صرفه بودن پیشرو است، احتمالاً به دلیل رقابت قوی و سرمایه‌گذاری‌های دولتی در زیرساخت‌های دیجیتال. کشورهای آسیایی مانند ویتنام، چین و کره جنوبی نیز اینترنت پرسرعت را با قیمت‌های پایین، برخی به کمی 0.05 دلار به ازای هر مگابیت در ثانیه، ارائه می‌دهند.
جایگاه ایالات متحده کجاست؟
ایالات متحده با قیمت اینترنت ۰.۰۸ دلار به ازای هر مگابیت در ثانیه، در میان کشورهای مقرون به صرفه‌تر قرار دارد. سایر اقتصادهای غربی مانند فرانسه و ژاپن نیز پایین‌تر از میانگین جهانی تقریباً ۰.۴۲ دلار به ازای هر مگابیت در ثانیه هستند.
قیمت اینترنت در کشورهای همسایه
براساس گزارشی که توسط وب‌سایت cable.co.uk منتشر شده است، قیمت متوسط هر گیگابایت اینترنت در کشورهای همسایه ایران به شرح زیر است:
- ترکیه: 1.17 دلار
- عراق: 1.37 دلار
- ارمنستان: 1.43 دلار
- آذربایجان: 1.56 دلار
- افغانستان: 1.60 دلار
- پاکستان: 1.85 دلار
- ترکمنستان: 2.03 دلار
- عمان: 4.23 دلار
- قطر: 6.62 دلار
- امارات: 11.43 دلار
- کویت: 12.34 دلار
- عربستان: 26.29 دلار
این گزارش براساس انجام 163 میلیون آزمایش سرعت در 200 کشور و منطقه‌ی خودگردان در جهان تهیه شده است و نرخ ارز مورد استفاده برای تبدیل قیمت‌ها به دلار، نرخ رسمی دولتی است. بنابراین، اگر بخواهیم قیمت اینترنت در ایران را با نرخ بازار ارز مقایسه کنیم، باید تقریبا 4 برابر کنیم. در این صورت، قیمت متوسط هر گیگابایت اینترنت در ایران برابر با 6 دلار خواهد بود که هنوز هم از بیشتر کشورهای همسایه ارزان‌تر است.
عوامل مؤثر بر قیمت اینترنت در ایران و کشورهای همسایه
قیمت اینترنت در هر کشوری تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد که می‌توان آن‌ها را به دسته‌های زیر تقسیم کرد:
 عوامل فنی: این عوامل شامل سرعت، کیفیت، پهنای باند، زیرساخت، تکنولوژی و نوع ارائه سرویس اینترنت هستند. برای مثال، کشورهایی که از تکنولوژی‌های پیشرفته‌تری مانند فیبر نوری یا 5G برای ارائه اینترنت استفاده می‌کنند، معمولاً سرعت و کیفیت بالاتری را به کاربران خود ارائه می‌دهند. اما این تکنولوژی‌ها هزینه‌های سرمایه‌گذاری و نگهداری بالاتری نیز دارند که ممکن است بر قیمت اینترنت تأثیر بگذارند.  عوامل اقتصادی: این عوامل شامل تورم، نرخ ارز، تحریم‌ها، رقابت، تقاضا، تولید ناخالص داخلی و قدرت خرید کاربران هستند. برای مثال، کشورهایی که با تورم و تحریم‌های اقتصادی مواجه هستند، ممکن است برای تامین پهنای باند بین‌المللی با مشکلاتی روبرو شوند که باعث افزایش قیمت اینترنت شود. همچنین کشورهایی که دارای رقابت بالایی بین ارائه‌دهندگان اینترنت هستند، ممکن است برای جذب کاربران، قیمت اینترنت را پایین بیاورند. علاوه بر این، تقاضا و قدرت خرید کاربران نیز بر قیمت اینترنت تأثیر دارند. کشورهایی که دارای تولید ناخالص داخلی و درآمد سرانه بالایی هستند، معمولاً دارای تقاضای بیشتری برای اینترنت با کیفیت بالا هستند و می‌توانند برای آن قیمت بالاتری را پرداخت کنند. عوامل سیاسی: این عوامل شامل سیاست‌ها، قوانین، مقررات، مالیات‌ها و حقوق مالکیت معنوی دولتی هستند. برای مثال، کشورهایی که دارای سیاست‌ها و قوانین شفاف و حمایت‌کننده از فناوری اطلاعات و ارتباطات هستند، معمولاً دارای شرایط مناسب‌تری برای رشد و توسعه اینترنت هستند. اما کشورهایی که دارای مالیات‌ها و مقررات سخت‌گیرانه و محدود‌کننده برای اینترنت هستند، ممکن است باعث کاهش سرمایه‌گذاری و افزایش قیمت اینترنت شوند.
بررسی هزینه‌های اینترنت موبایل: مقایسه ایران با کشورهای جهان
سؤال اصلی این است که با توجه به سطح درآمد و حداقل حقوق تعیین‌شده توسط دولت، هزینه اینترنت موبایل در ایران در مقایسه با دیگر کشورها چقدر منطقی به نظر می‌رسد؟ آیا واقعاً اینترنت در کشور ما گران است یا همچنان در محدوده‌ای مقرون‌به‌صرفه قرار دارد؟ در این نوشتار، با بررسی داده‌های معتبر، به این موضوع می‌پردازیم و سعی می‌کنیم تصویری روشن ارائه دهیم.
تعرفه‌های اینترنت در ایران
بحث تعرفه‌های اینترنت در ایران همیشه پیچیده بوده و اپراتورها اغلب از پایین بودن قیمت‌ها گلایه می‌کنند، زیرا معتقدند این نرخ‌ها هزینه‌های عملیاتی‌شان را پوشش نمی‌دهد. بر اساس گزارش‌های میدانی که از وضعیت شبکه‌های اینترنت همراه به دست آمده، اپراتورها با چالش‌هایی مانند هزینه‌های دلاری تجهیزات و درآمد ریالی روبرو هستند. این شرایط باعث شده توسعه فناوری‌های جدید، مانند گسترش پوشش 5G، کاملاً متوقف شود و حتی پیشرفت در شبکه‌های 4G نیز به کمترین حد ممکن برسد.
هزینه اینترنت در ایران
از طرف دیگر، کاربران اینترنت همراه از کیفیت پوشش و سرعت خدمات ناراضی‌اند. بسیاری از آنها تأکید می‌کنند که به دلیل نیاز به ابزارهایی مانند پروکسی‌ها یا تغییردهنده‌های IP برای دسترسی به محتوای مسدودشده، هزینه‌های واقعی‌شان چند برابر می‌شود. اگر محدودیت‌های گسترده داخلی و خارجی کاهش یابد، شاید بار ترافیک شبکه کمتر شود و کاربران هزینه کمتری بپردازند.
با این حال، مجموعه این عوامل منجر به درخواست اپراتورها از وزارت ارتباطات شد و در نهایت، با وعده بهبود کیفیت و گسترش خدمات، مجوز افزایش قیمت صادر گردید. از اواخر هفته گذشته، دو اپراتور عمده یعنی همراه اول و ایرانسل، تعرفه‌های جدید را اعمال کردند. برای جزئیات بیشتر، می‌توانید به مقایسه دقیق بسته‌های جدید مراجعه کنید، جایی که افزایش قیمت از ۳۴ تا ۳۰۰ درصد مشاهده شده است. همچنین، اخبار مرتبط مانند مجوز وزارت ارتباطات برای گران شدن اینترنت و درخواست اپراتورها از مقامات بالا را بررسی کنید. حالا بیایید با دیدگاهی تازه به هزینه اینترنت موبایل در ایران نگاه کنیم. هدف این است که موقعیت ایران را در سال ۲۰۲۳ با کشورهای متنوع از قاره‌های مختلف مقایسه کنیم، جایی که سطوح درآمدی متفاوت است.
نکته‌های مهم
در بعضی کشورها، بسته‌های حجیم‌تر ماهانه با قیمت پایین‌تری عرضه می‌شوند که می‌تواند هزینه کلی را کاهش دهد. همچنین، مقدار ۳۰ گیگابایت به عنوان یک معیار استاندارد در نظر گرفته شده و لزوماً به معنای خرید چندین بسته کوچک نیست، بلکه می‌تواند یک بسته واحد باشد. هزینه یک بسته ۳۰ گیگابایتی در ایران حدود ۲۵۵ هزار تومان است که معادل ۵.۱ دلار می‌شود و در هر دو اپراتور اصلی یکسان است. در میان کشورهای بررسی‌شده، آذربایجان بالاترین نسبت هزینه اینترنت به حداقل دستمزد را دارد و ایران در رتبه چهارم قرار می‌گیرد. در مقابل، ایتالیا ارزان‌ترین اینترنت نسبی را ارائه می‌دهد که بخش ناچیزی از بودجه خانوار را اشغال می‌کند. با نگاهی کلی، مشخص است که کشورهای اروپایی و پیشرفته‌تر معمولاً تعرفه‌های پایین‌تری نسبت به درآمد دارند، در حالی که کشورهای خاورمیانه و مناطق نزدیک شرقی، نرخ‌های بالاتری نشان می‌دهند. این مقایسه نشان‌دهنده تفاوت‌های اقتصادی و زیرساختی است.
آیا هزینه اینترنت در ایران واقعاً گران است؟
بر اساس مقایسه با حداقل دستمزد، ایران در رتبه چهارم گران‌ترین‌ها قرار دارد، اما در مقایسه با کشورهای اروپایی، تعرفه‌ها بالاتر به نظر می‌رسد.
چرا اپراتورها درخواست افزایش قیمت می‌دهند؟
آنها به دلیل هزینه‌های دلاری تجهیزات و درآمد ریالی، توسعه شبکه را توجیه‌پذیر نمی‌دانند و معتقدند قیمت‌های فعلی کافی نیست.
تفاوت اینترنت ایران با کشورهای دیگر چیست؟
علاوه بر قیمت، عواملی مانند سرعت، پینگ، محدودیت‌ها و هزینه‌های اضافی مانند VPN در ایران تأثیرگذار هستند که در مقایسه‌ها باید در نظر گرفته شوند.
آیا افزایش قیمت منجر به بهبود کیفیت می‌شود؟
اپراتورها وعده داده‌اند که با درآمد بیشتر، پوشش و سرعت را افزایش دهند، اما کاربران هنوز منتظر نتایج هستند.
صعود و سقوط اینترنت ایران
روزانه میلیون‌ها نفر دکمه «Go» را در ابزار اسپید تست فشار می‌دهند تا عملکرد و کیفیت اتصال اینترنت خود را بهتر درک کنند. این تست‌ها که توسط کاربران انجام می‌شود، نشان می‌دهد که مردم در واقعیت و در زمان و مکانی که برایشان اهمیت دارد، اینترنت را چگونه تجربه می‌کنند.  درسال جاری میلادی وب سایت اسپید تست تصویر جامعی از میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت ایران و کشور‌های جهان ارائه کرد که نشان دهنده فراز و فرود سرعت اینترنت از ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۵ است.
سال میلادی ۲۰۲۵ تقریباً به پایان خود نزدیک می‌شود. در سالی که گذشت وب سایت اوکولا با محصول اسپید تست به طور ماهانه رده بندی از کشور‌هایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت را منتشر می‌کند، اسپید تست ابزاری قابل اعتماد برای رصد قابلیت‌های شبکه است. به طور دقیق‌تر اوکولا با این ابزار عملکرد اینترنت جهانی همراه قابلیت دسترسی، کیفیت سرویس و کیفیت تجربه شبکه‌های اینترنت موبایل و ثابت کشور‌ها را می‌سنجد. روزانه میلیون‌ها نفر دکمه «Go» را در ابزار اسپید تست فشار می‌دهند تا عملکرد و کیفیت اتصال اینترنت خود را بهتر درک کنند. این تست‌ها که توسط کاربران انجام می‌شود، نشان می‌دهد که مردم در واقعیت و در زمان و مکانی که برایشان اهمیت دارد، اینترنت را چگونه تجربه می‌کنند.
از آنجا که شرکت اوکولا دارای بزرگ‌ترین شبکه سرور‌های آزمایشی در جهان است که در تمام کشور‌ها و مراکز پر جمعیت مستقر شده‌اند — ابزار اسپید تست باعث ایجاد هیچ‌گونه تأخیر اضافی در انتقال داده بین دستگاه و سرور نمی‌شود و همین موضوع امکان اندازه‌گیری دقیق سرعت واقعی شبکه در دنیای واقعی را فراهم می‌کند؛ بنابراین رده بندی اسپید تست شمایی کلی از سرعت اینترنت در دو بخش موبایل و ثابت در کشور‌های مختلف فراهم می‌کند. براساس گزارش‌های ماهانه اسپید تست در ۲۰۲۵ میلادی، سرعت اینترنت موبایل و ثابت ایران و جهان دچار نوساناتی اندک شد، اما جایگاه آن کم و بیش یکسان بود. آنچه در زیر می‌خوانید نگاهی به روند میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت کشور در ۹ ماه از سال جاری میلادی است. البته باید توجه داشت نوسان میانه سرعت این شاخص‌ها گاه تحت تأثیر روندی جهانی بوده است.
ژانویه
سال ۲۰۲۵ میلادی در حالی آغاز شد که میانه سرعت اینترنت موبایل کشور ۴۹.۶۳ مگابیت برثانیه بود و در رده بندی کشور‌هایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل ایران رده ۶۹ قرار داشت. از سوی دیگر میانه سرعت اینترنت ثابت کشور ۱۶.۲۱ مگابیت برثانیه و جایگاه آن در رده بندی جهانی ۱۳۶ اعلام شده بود.
این درحالی بود که میانه سرعت اینترنت موبایل جهان در دسامبر سال گذشته میلادی ۶۲.۷۹ و میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ۹۶.۴۵ مگابیت برثانیه بوده است. این آمار حاکی از صعود سه پله‌ای ایران در هر دو رده بندی کشور‌هایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت بود. در همین ماه میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۹۱.۲۴ و میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ۹۷.۶۱ مگابیت برثانیه بود.
فوریه
اما روند سرعت اینترنت موبایل و ثابت ایران در دومین ماه میلادی نزولی شد، به طوری که در فوریه نیز میانه سرعت اینترنت موبایل ۴۹.۲۰ مگابیت برثانیه بوده و جایگاه آن سه پله سقوط کرده و رده ۷۲ اعلام شد. در بخش اینترنت ثابت هرچند میانه سرعت اینترنت ثابت نسبت به ماه ژانویه اندکی افزایش یافته و ۱۶.۶۸ مگابیت برثانیه اعلام شده بود، اما جایگاه آن در رده بندی کشور‌ها چهار پله سقوط کرده و رده ۱۴۰ اعلام شده بود. در دومین ماه سال جاری میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۹۰.۶۴ و میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ۹۸.۳۱ مگابیت بود.
مارس
در مارس که سومین ماه ۲۰۲۵ میلادی به حساب می‌آید، هرچند جایگاه ایران در رده بندی پرسرعت‌ترین‌های موبایل سه پله صعود کرده و رده ۶۸ بود، اما در بخش اینترنت ثابت جایگاه کشور هیچ تغییری نکرده وهمان رده ۱۴۰ بود. طبق گزارش ماهانه اسپید تست در مارس میانه سرعت اینترنت موبایل ایران ۵۲.۷۹ و میانه سرعت اینترنت ثابت کشور نیز ۱۷.۴۶ مگابیت برثانیه بوده است. این درحالی است که میانه سرعت اینترنت ثابت ایران در ماه مارس بیشترازمقدار این شاخص درفوریه بود.
در بخش جهانی نیز میانه سرعت اینترنت موبایل جهان در سومین ماه سال جاری میلادی ۹۱.۵۰ و میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ۹۹.۹۲ مگابیت برثانیه بود.
آوریل
در آوریل ۲۰۲۵ میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل ایران و۵۵.۴۳ و میانه سرعت اینترنت ثابت کشور ۱۸.۱۸ مگابیت برثانیه بود. در این ماه جایگاه ایران در رده بندی کشور‌هایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت با یک پله سقوط رده ۶۹ اعلام شد. در بخش اینترنت ثابت نیز جایگاه ایران دو پله سقوط کرد و ایران در رده ۱۴۲ قرار گرفت.
این درحالی بود که میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت جهان در آوریل ۲۰۲۵ میلادی به ترتیب ۹۲.۳۱ و ۱۰۱.۳۷ مگابیت برثانیه بوده است.
می‌در می ۲۰۲۵ میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل ایران ۵۹.۸۹ مگابیت برثانیه و جایگاه آن با دو پله صعود نسبت به ماه قبل، رده ۶۷ ثبت شد. در بخش اینترنت ثابت نیز ایران با میانه سرعت ۱۸.۲۳ مگابیت برثانیه در رده ۱۳۹ قرار گرفت. جایگاه ایران در رده بندی این بخش سه پله صعود کرد. در پنجمین ماه سال جاری میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۹۲.۸۲ و میانه سرعت ثابت ۱۰۲.۴۸ مگابیت برثانیه بود.
ژوئن
در ششمین ماه میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل ایران اندکی رشد کرد وبه ۶۳.۲۹ مگابیت برثانیه رسید و برهمین منوال جایگاه آن در این رده بندی با شش پله صعود رده ۶۱ اعلام شد. در بخش اینترنت ثابت جایگاه ایران نسبت به ماه می‌تغییری نکرده و در همان رده ۱۳۹ باقی ماند، اما رقم این شاخص ۱۸.۹۴ مگابیت برثانیه اعلام شد.
گزارش در ژوئن ۲۰۲۵ میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۹۱.۷۹ و میانه سرعت اینترنت ثابت آن ۱۰۳.۰۹ مگابیت برثانیه اعلام شد.
جولای
در هفتمین ماه ۲۰۲۵ میلادی میانه سرعت موبایل ایران ۶۱.۳۱ و میانه سرعت ثابت کشور ۱۹.۳۵ مگابیت برثانیه بود. جایگاه ایران در رده بندی کشور‌هایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل با چهار پله سقوط رده ۶۵ اعلام شد. اما در بخش اینترنت ثابت نیز جایگاه ایران یک پله صعود کرد و در جایگاه ۱۳۸ قرار گرفت. در این ماه میانه سرعت اینترنت موبایل ۹۰.۱۳ و میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ۱۰۳.۳۹ مگابیت برثانیه بود.
آگوست
میانه سرعت اینترنت موبایل ایران در آگوست سال جاری میلادی ۵۷.۶۴ مگابیت بوده و جایگاه آن در رده بندی کشور‌هایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل جهان با چهار پله سقوط رده ۶۹ اعلام شد. از سوی دیگر در رده بندی کشور‌هایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ایران با میانه سرعت ۱۹.۵۱ مگابیت برثانیه در رده ۱۳۹ قرار گرفت که جایگاه آن نسبت به ماه قبل یک پله سقوط کرده بود.
در هشتمین ماه میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۹۰.۶۹ و میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ۱۰۴.۴۳ مگابیت بر ثانیه بوده است.
سپتامبر
طبق گزارش اسپید تست میانه سرعت اینترنت موبایل ایران در نهمین ماه ۲۰۲۵ میلادی ۵۵.۳۰ و میانه سرعت اینترنت ثابت ۱۹.۲۳ مگابیت بر ثانیه بوده است. این در حالی است که جایگاه ایران در هر دو رده بندی دچار افت شده به طوری که در فهرست کشور‌هایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل شش پله و در رده بندی کشور‌هایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت چهار پله سقوط کرده است. جایگاه ایران در رده بندی موبایل رده ۷۵ و در بخش اینترنت ثابت رده ۱۴۲ بود.
این درحالی بود که در رده بندی کشور‌هایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل ازبکستان با سرعت ۵۵.۴۴ مگابیت بر ثانیه در جایگاه هفتاد و چهارم و قبل از ایران قرار گرفت. پس از ایران نیز به ترتیب مولداوی (۵۳.۸۵ مگابیت برثانیه) و کنیا (۵۲.۵۷ مگابیت برثانیه) قرار دارند. در رده بندی کشور‌هایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت نیز سومالی با میانه سرعت ۱۹.۳۷ گیگابیت بر ثانیه قرار دارد. پس از ایران نیز جیبوتی (۱۸.۶۱ مگابیت برثانیه) و تونس (۱۷.۵۵ مگابیت برثانیه) قرار دارند.
در سپتامبر ۲۰۲۵ میلادی در سطح جهانی میانه سرعت اینترنت موبایل ۹۳.۴۷ و سرعت اینترنت ثابت ۱۰۶.۸۴ مگابیت برثانیه بوده است.
نگاهی به اوج و فرود جایگاه ایران در رده بندی پرسرعت‌ترین‌های اینترنت موبایل و ثابت
با توجه به آماری که در بالا گفته شد، جایگاه ایران در رده بندی کشور‌هایی با بیشترین سرعت اینترنت موبایل، در ژوئن امسال بیشترین صعود را تجربه کرد و ایران در رده ۶۱ قرار گرفت. اما بیشترین افول جایگاه ایران در رده بندی به ماه سپتامبر تعلق دارد که جایگاه ایران با شش پله سقوط رده ۷۵ اعلام شده است.
در بخش رده بندی کشور‌هایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت در ژانویه ۲۰۲۵ میلادی جایگاه ایران رده ۱۳۶ بود. طی ماه‌های بعد جایگاه کشور بین رده ۱۳۹ تا ۱۴۲ نوسان داشت. جایگاه ایران در ماه‌های آوریل و سپتامبر رده ۱۴۲ بوده است.
آخرین وضعیت ضریب نفوذ اینترنت در کشور اعلام شد
بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ضریب نفوذ پهن باند سیار در تابستان سال گذشته از ۱۳۶.۸۲  به ۱۴۰.۷۳ در تابستان امسال رسیده است که حکایت از رشد ۲.۸۶ درصدی در این حوزه دارد.         سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، هرچند وقت یک‌بار گزارشی از ضریب نفوذ اینترنت ثابت، سیار و تلفن همراه در کشور منتشر می‌کند و در گزارشی که اخیرا توسط این سازمان منتشر شده، وضعیت اینترنت ثابت و سیار و وضعیت شبکه ارتباطی کشور مورد بررسی واقع شده است.   بر اساس این گزارش، ضریب نفوذ اینترنت پهن باند ثابت از ۱۲.۹۳ درصد در تابستان سال ۱۴۰۳ به ۱۲.۸۴ درصد در تابستان سال جاری رسیده است. همچنین درباره ضریب نفوذ پهن باند سیار باید گفت در تابستان سال گذشته (۱۴۰۳) از ۱۳۶.۸۲ به ۱۴۰.۷۳ در تابستان سال ۱۴۰۴ رسیده است که حکایت از رشد ۲.۸۶  درصدی در این حوزه دارد.   در بخش دیگری از این گزارش به تعداد خانوار تحت پوشش شبکه فیبرنوری اشاره شده است که طبق آمار ارائه شده در سه ماه دوم سال جاری هشت میلیون و ۷۰۹ و ۸۷ خانوار تحت پوشش این فناوری قرار گرفته‌اند.   
همچنین طبق داده‌های منتشر شده به وضعیت شکایت ثبت شده در حوزه ثابت و سیار در سامانه ۱۹۵ هم پرداخته شده است که ۲۸ درصد شکایت‌ها متعلق به تلفن ثابت بوده و ۲۱ درصد شکایت‌ها به تلفن همراه و ۵۱ درصد به مشترکین پهن باند(ثابت و سیار) تعلق دارد.
تعداد سایت‌های ۵G اپراتورهای ارتباطی تا تابستان سال جاری نیز اعلام شده که بر اساس آن به ترتیب ۱۲۲۷ و ۱۱۵۳ سایت نسل پنجم متعلق به اپراتور اول و دوم تلفن همراه بوده که در کشور ایجاد شده است.   

 اینترنت از ترس حمله هسته‌ای به آمریکا ساخته شد
 داستان اینترنت عجیب‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید. آیا می‌دانستید اینترنت که امروز میلیاردها نفر را متصل کرده، در اصل برای زنده ماندن در صورت یک حمله هسته‌ای طراحی شده بود؟
اگر امروز زندگی بدون اینترنت را تصور کنید، مثل تصور کردن یک روز بدون برق یا آب است؛ تقریباً غیرممکن. اما شاید برایتان جالب باشد بدانید که ریشه‌های اینترنت مدرن کاملاً نظامی بود و هدف اولیه‌اش مقابله با تهدیدات جنگ سرد بود.
تاریخچه اینترنت به دهه ۱۹۶۰ بازمی‌گردد، زمانی که جنگ سرد نگرانی بزرگی درباره امنیت شبکه‌های ارتباطی ایجاد کرده بود. وزارت دفاع آمریکا خواستار شبکه‌ای بود که در صورت حمله هسته‌ای هم قابل استفاده باقی بماند. پاسخ این نیاز، پروژه ARPANET بود؛ شبکه‌ای غیرمتمرکز که داده‌ها را به بسته‌های کوچک تقسیم می‌کرد و هر بسته مسیر خودش را تا مقصد پیدا می‌کرد.  در دهه‌های بعد، این شبکه تحقیقاتی به دانشگاه‌ها و سپس به عموم مردم گسترش یافت و در دهه ۱۹۹۰، اینترنت مدرن به زیربنای ارتباطات جهانی، تجارت الکترونیک، آموزش و سرگرمی تبدیل شد. امروز اینترنت، میراث نوآوری‌های نظامی و علمی دهه ۶۰ است که زندگی روزمره میلیاردها انسان را شکل داده است.
منشأ نظامی اینترنت
در دهه ۱۹۶۰، در اوج جنگ سرد، وزارت دفاع آمریکا با یک نگرانی بزرگ روبه‌رو بود: شبکه‌های ارتباطی متمرکز در برابر حمله هسته‌ای بسیار آسیب‌پذیر بودند. تنها یک ضربه به مرکز فرماندهی کافی بود تا کل سیستم از کار بیفتد.
برای حل این مشکل، آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته (ARPA) شبکه‌ای به نام ARPANET ایجاد کرد. این شبکه مبتنی بر سوئیچینگ بسته بود، یعنی داده‌ها به بسته‌های کوچک تقسیم می‌شدند و هر بسته می‌توانست مسیر خودش تا مقصد را انتخاب کند. حتی اگر بخشی از شبکه نابود می‌شد، داده‌ها مسیر خود را از طریق گره‌های باقی‌مانده پیدا می‌کردند. این معماری غیرمتمرکز و مقاوم در برابر حمله، سنگ بنای اینترنت مدرن شد.
سوئیچینگ بسته‌های اطلاعات در آرپانت بر اساس طرحی از دانشمند بریتانیایی دونالد دیویس و لارنس رابرت از آزمایشگاه لینکلن بود.
از دانشگاه‌ها تا تجارت جهانی
در دهه‌های بعد، ARPANET به تدریج از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی به فضای تجاری و عمومی راه یافت. با تجاری‌سازی اینترنت در دهه ۱۹۹۰، شبکه‌ای که روزی برای امنیت ملی طراحی شده بود، به زیرساخت اصلی ارتباطات جهانی، تجارت الکترونیک، آموزش آنلاین و سرگرمی تبدیل شد.
اینترنت امروز: میراث جنگ سرد در دستان ما
امروزه هر بار که ایمیل می‌فرستیم، پیام فوری می‌دهیم، یا خرید آنلاین انجام می‌دهیم، در واقع از نوآوری‌ای بهره می‌بریم که برای مقابله با حمله هسته‌ای طراحی شده بود. اینترنت، فناوری‌ای که روزی محدود به پروژه‌های نظامی بود، حالا زندگی روزمره میلیاردها انسان را شکل داده است.
در حال حاضر اینترنت اشیا در مراکز غیر نظامی گسترده ای در سراسر جهان برای اهداف گوناگون نظیر صنایع هوشمند ، حمل و نقل هوشمند و ساختمان های هوشمند مورد استفاده قرار گرفته است. اما کاربردهای نظامی اینترنت اشیا چیست؟ با توجه به اینکه IoT از پتانسیل کافی برای حضور فراگیر در انواع محیط ها از جمله محیط های نظامی برخوردار است در این مقاله قصد داریم به کاربردهای نظامی اینترنت اشیا بپردازیم.
انتظار می رود تجهیزات نظامی جدید به طور فزاینده ای با قابلیت های پردازش و ارتباطات مسلح شوند. البته برای دستیابی به یکپارچگی کامل ، نیاز است که سازوکارهای امنیتی مربوطه ، سازگاری پروتکل و خاصیت مقیاس پذیری آن فراهم شود. بنابراین در آینده کشورهای پیشرفته می توانند از تمام مزایای فناوری اینترنت اشیا در حوزه نظامی نیز برخوردار شوند. البته این فناوری جدید چالش های سازمانی و امنیتی هم با خود به همراه می آورد که هم فرصت و هم موانعی را به وجود خواهد آورد. در ادامه این مطلب به این فرصت ها و چالش ها اشاره خواهیم کرد.
اینترنت اشیاء نظامی (IoMT یا IoBT) چیست؟
اینترنت اشیاء نظامی (IoMT) طبقه ای از اینترنت اشیا برای عملیات های رزمی و جنگی است. مفهوم IoMT تا حد زیادی با این ایده هدایت می شود که نبردهای نظامی آینده تحت تسلط اطلاعاتی ماشین‌ها و جنگ های سایبری خواهد بود و به احتمال زیاد در محیط های شهری اتفاق می افتد. با گذشت زمان، چندین اصطلاح مختلف برای توصیف استفاده از فناوری IoT برای شناسایی ، نظارت بر محیط زیست، جنگ بدون سرنشین و سایر اهداف جنگی معرفی شده است.
اینترنت اشیاء دارای کاربردهای نظامی بسیار قوی است که می تواند کشتی ها ، هواپیماها ، تانک ها ، هواپیماهای بدون سرنشین ، سربازان و پایگاه های عملیاتی را در یک شبکه منسجم متصل کند. این ویژگی باعث افزایش آگاهی موقعیتی ، ارزیابی ریسک و زمان پاسخ می شود.
کاربردهای نظامی اینترنت اشیا
اینترنت اشیاء در صنایع نظامی شامل طیف وسیعی از دستگاه هایی می شود که دارای توانایی های مختلف از طریق رابط های مجازی یا سایبری هستند که در سیستم ها ادغام شده اند. این دستگاه ها شامل مواردی مانند حسگرها ، وسایل نقلیه ، روبات ها ، پهپادها ، دستگاه های پوشیدنی برای انسان ، بیومتریک ، مهمات ، زره پوش ، سلاح و سایر فناوری های هوشمند می شوند. به طور کلی ، می توان کاربردهای نظامی اینترنت اشیا را در یکی از چهار دسته زیر طبقه بندی کرد:
دستگاه انتقال داده:دستگاه متصل به یک شی فیزیکی است که به طور غیر مستقیم آن را به شبکه ارتباطی بزرگتر متصل می کند.
دستگاه ضبط داده:دستگاه ریدر / رایتر (خواننده-نویسنده) که قادر به تعامل با اشیاء فیزیکی است.
مالک اینترنت کیست؟
اینترنت هیچ مالک یا صاحب مشخصی ندارد. برخلاف شرکت‌ها یا برندها، اینترنت یک شبکه جهانی غیرمتمرکز است که از هزاران شبکه و زیرساخت مختلف تشکیل شده است و هیچ فرد، سازمان یا کشور واحدی نمی‌تواند آن را کنترل کند.
نهادهایی مانند ICANN مدیریت دامنه‌ها و آدرس‌های IP را بر عهده دارند و گروه‌هایی مثل IETF استانداردهای فنی اینترنت را تعریف می‌کنند، اما هیچ کدام مالک اینترنت نیستند. ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت (ISPها) تنها دسترسی کاربران را فراهم می‌کنند.
به بیان ساده، اینترنت یک فضای مشترک جهانی برای تبادل اطلاعات، ارتباط و خدمات دیجیتال است. ماهیت اصلی آن، غیرمتمرکز بودن، دسترسی عمومی و قابلیت انتقال اطلاعات بدون وابستگی به یک نقطه کنترل مرکزی است. همین ویژگی‌ها باعث شده اینترنت به زیربنای ارتباطات، تجارت، آموزش و زندگی روزمره میلیاردها انسان تبدیل شود.
پس واقعا اینترنت چیست؟
اینترنت یک شبکه جهانی از شبکه‌های کامپیوتری است که به واسطه پروتکل‌های ارتباطی مشترک به یکدیگر متصل شده‌اند. این شبکه وسیع، امکان ارتباط و تبادل اطلاعات بین میلیون‌ها دستگاه در سراسر جهان را فراهم می‌کند.
ساختار و اجزای اینترنت
اینترنت از مجموعه‌ای از اجزا و ساختارهای مختلف تشکیل شده است که به صورت هماهنگ با هم کار می‌کنند:
شبکه‌های محلی (LAN): شبکه‌های کوچک محلی که دستگاه‌ها را در یک محدوده جغرافیایی محدود به هم متصل می‌کنند.
شبکه‌های گسترده (WAN): شبکه‌های بزرگ‌تر که شبکه‌های محلی مختلف را به هم متصل می‌کنند، مانند شبکه‌های شهری یا بین شهری.
روترها: دستگاه‌هایی که داده‌ها را از یک شبکه به شبکه دیگر منتقل می‌کنند و به هدایت ترافیک در اینترنت کمک می‌کنند.
سرورها: کامپیوترهای قدرتمندی که خدمات مختلفی مانند میزبانی وب، ایمیل، دیتابیس و غیره را ارائه می‌دهند.
سرویس دهنده‌های اینترنتی (ISP): شرکت‌هایی که دسترسی به اینترنت را برای کاربران فراهم می‌کنند.
مروری بر تاریخچه اینترنت و شبکه جهانی وب
اینترنت در دهه ۱۹۶۰ با حمایت وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا و پروژه آرپانت (ARPANET) به عنوان یک شبکه ارتباطی برای تحقیقات نظامی آغاز شد. آرپانت اولین شبکه‌ای بود که از تکنولوژی سوئیچینگ بسته‌ها استفاده کرد.
۱۹۶۹: اولین ارتباط موفق آرپانت
در سال ۱۹۶۹، اولین پیام بین دو کامپیوتر در دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس و موسسه تحقیقاتی استنفورد ارسال شد. این لحظه به عنوان تولد واقعی اینترنت شناخته می‌شود.
1970: توسعه پروتکل‌ها
در دهه ۱۹۷۰، پروتکل‌های کلیدی مانند TCP/IP توسعه یافتند. این پروتکل‌ها استانداردهایی را برای ارتباطات بین شبکه‌های مختلف تعیین کردند.
1980: پایه‌گذاری وب
در دهه ۱۹۸۰، تیم برنرز-لی، دانشمند بریتانیایی، در مرکز تحقیقات هسته‌ای اروپا (CERN) ایده شبکه جهانی وب (World Wide Web) را مطرح کرد. او در سال ۱۹۸۹ سیستم Hypertext را پیشنهاد داد که پایه‌گذار وب امروزی است.
۱۹۹۱: انتشار عمومی وب
در سال ۱۹۹۱، تیم برنرز-لی اولین وب‌سایت را راه‌اندازی کرد و شبکه جهانی وب به صورت عمومی معرفی شد. او همچنین HTML (زبان نشانه‌گذاری ابرمتنی) و URL (آدرس‌دهی وب) را توسعه داد.
۱۹۹۳: مرورگر موزاییک
در سال ۱۹۹۳، اولین مرورگر وب گرافیکی به نام موزاییک (Mosaic) توسط مرکز ملی برنامه‌های ابرکامپیوتری (NCSA) معرفی شد که استفاده از وب را برای عموم مردم آسان‌تر کرد.
۱۹۹۵: معرفی اینترنت اکسپلورر
مایکروسافت مرورگر اینترنت اکسپلورر را معرفی کرد که به سرعت محبوب شد و نقش مهمی در توسعه و گسترش وب ایفا کرد.
۱۹۹۸: تأسیس گوگل
گوگل، به عنوان یک موتور جستجو، توسط لری پیج و سرگئی برین تأسیس شد و به سرعت به یکی از مهم‌ترین ابزارهای جستجوی اینترنتی تبدیل شد.
۲۰۰۴: پیدایش فیسبوک
فیسبوک توسط مارک زاکربرگ راه‌اندازی شد و به یکی از پرکاربردترین شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد که به شدت به توسعه وب اجتماعی کمک کرد.
۲۰۰۷: معرفی آیفون
اپل اولین آیفون را معرفی کرد که به طور قابل توجهی نحوه دسترسی و استفاده از اینترنت و وب را تغییر داد و باعث رشد چشمگیر کاربرد موبایل در وب شد.
2010: ظهور اینترنت اشیا (IoT)
با پیشرفت تکنولوژی، مفهوم اینترنت اشیا (IoT) به صورت گسترده‌تری معرفی شد که دستگاه‌های مختلف را به اینترنت متصل کرده و امکان کنترل و مانیتورینگ آن‌ها را فراهم کرد.
2020: توسعه 5G
توسعه و گسترش شبکه‌های 5G بهبود چشمگیری در سرعت و ظرفیت ارتباطات اینترنتی به همراه داشت که به توسعه بیشتر اینترنت اشیا و کاربردهای پیشرفته وب کمک کرد. این نقاط عطف تاریخی نشان‌دهنده تکامل پیوسته اینترنت و شبکه جهانی وب از آغاز تا به امروز هستند که نقش حیاتی در شکل‌دهی به جهان دیجیتال امروزی ایفا کرده‌اند.